Category: агуулга

  • Хувцаслалтын эрх чөлөө | The freedom of clothes

    Хувцаслах урлагт тавтай морилно уу! Хувцаслах урлаг тун энгийн бас сонирхолтой, одоо их амар боллоо номтойгоо нөхөрлөөрөй.
    Хамтран ажилласан бүх хүмүүстээ баярлалаа.
    #Хувцаслалтынэрхчөлөө 
    #Thefreedomofclothes by Urangooider
    (монгол, англи хэлээр)
    SHERE EVERYTHING WHAT YOU HAVE

    ТА ХЭЗЭЭ ЖИНХЭНЭЭСЭЭ АМЬДАРЧ ЭХЛЭХ ВЭ?!

    Хүнийг төрсөн цагаас нь эхлээд өөрийнхөөрөө байх чадвар, мэдрэмжүүдийг устгаж эхэлдэг. Нярайн дуугарах, орилох хүслийг нь “дуугүй бай”- р хорьдог. Хөлд ороод гүйх гэхээр “ойччихно, боль”- р хорьно. Шинэ юм бүхнийг сонирхож, хийж турших хүслийг “зүгээр бай, цаашаа бай, чи чадахгүй, мэдэхгүй, болохгүй, бүтэхгүй”- р хорьж дөнгөлдөг. Сургуульд ороод суралцах, мэдрэх, танин мэдэх хүслийг зөвхөн онц дүн, медалиар хэмжиж эхлэнэ. Багшаас зөрж өөрийнхөөрөө байсан хүүхдийг гаж, солиотой мангараар нь дуудаж эхлэнэ.
    Ингээд амьдралын турш хүмүүсийг нэг л хэмжүүрээр хэмжиж, нэг л хэвээр зутгах хүн сүргийн үйлдвэрлэл эхлэнэ. Тэдний хүүхдүүд тэгсэн байна, тэр ингэсэн байна, тэр юу гэх бол, намайг хүмүүс юу гэж бодох бол, тэр тэгж байхад би ингэж болохгүй, тэр тийм сургуульд орсон байна, тэр тийм хувцас өмссөн байна, тэр, тэр, тэд, тэд… эцэс төгсгөлгүй…, тэд. Нөгөө “БИ” хаачив? Хүн болж төрсний учир шалтгаан болох “би юу мэдэрч байна, би юуг мөрөөдөж байна, би юунд тэмүүлж байна, би юуг тунхаглаж байна” өөрийнхөө давтагдашгүй мөн чанар, мэдрэмж бүгдийг боомилон “тэд”- д живнэ. Өөрийгөө сонсохоо больж, өөртэйгээ ярилцахаа ч больж, бусадтай өрсөлдөх гэсэн эцэс төгсгөлгүй шаналан эхлэнэ.
    Бусдыг даган дууриасан, бусдад таалагдах гэж, тэдний зохиосон, хэлбэрдсэн хэрэгцээгүй хэрэгцээний хэлбэр хөөцөлдөж, шинж чанараас ханамжийг эрсээр, мөн чанараасаа улам холдсоор амьдрал дуусна.
    Тэгвэл та хэзээ жинхэнээсээ өөрийнхөө мэдрэмжээр бүтээж, өөрийнхөө дотроос баяр баясгаланг мэдрэх вэ? Өөрийнхөөрөө сэтгэж, өөрийнхөөрөө илэрхийлж, сэтгэлгээний эрх чөлөөг олж, өөрийгөө сонсоход энэхүү бүтээл танд үнэнч зөвлөх чинь байж чадна.
    Өөрийнхөө мартагдсан “би”-г, хүүхэд байх үед чинь гялалзаж байсан ч нийгмийн тоос шороонд дарагдаж мартагдсан, таны гүнийн гүнд оршсоор л байгаа жинхэнэ ӨӨРийгөө олоход тань туслана. Таны жинхэнэ амьдрал таныг хүлээн таны дотор оршсоор л…

    https://www.facebook.com/Urang…

  • Монголын Нууц Товчоо Түгээмэл эх Motion illustration цуврал

    “Нууц товчоо”-ны зураач гэгдэх болсон Р.Батцэнгэлтэй Цонжин болдогт таарч, цөөн хором ярилцлаа. “Монголын Нууц товчоог Дэлхийд түгээе” сангийнхан тус цогцолборт ажиллаж, дотоод, гадаадын аялагчдад Монголын нууц товчоо болон түүх, соёлоо сурталчлах ажлыг зохион байгуулдаг юм байна.

    Тус сангийн үүсгэн байгуулагч, зураач Р.Батцэнгэлийн санаачлан хөгжүүлж буй “Монголын нууц товчоо-Түгээмэл эх” төсөл нь англи, солонгос, хятад, унгар, япон, орос, монгол бичиг, кирил монгол, нийт долоон хэлээр тус тус хэвлэгдэж, Монголдоо төдийгүй дэлхийн уншигчдын оюуныг мялаан, Монгол Улсыг сурталчлан таниулахад тодорхой үүрэг гүйцэтгэж байгаа билээ.

    -Тантай 2014 оны наадмаар төв талбай дээр, цагаан асарт гаргасан үзэсгэлэнг үзэж яваад танилцаж байлаа. Тэр ажил “МНТ Түгээмэл эх” зурагт номыг олон нийтэд танилцуулах анхны арга хэмжээ байсан уу?

    -Тийм ээ. Тэр өдөр манай номын “Тэргүүн двтэр” нийтэд хүрсэн анхны өдөр байсан. Түүнээс хойш Монголын нууц товчоог сурталчлан таниулах ажлыг тогтмол хийж ирлээ.

    -Тэр үед та “Тэргүүн дэвтэрийг бүтээхэд зургаан жилийг зарцуулсан” гэж ярихад дараагийн хоёр дэвтэр нь хэзээ гарах бол? Бүр гаргахгүй хаячих ч юм биш байгаа гэж бодож байсан?

    -Ганц чи биш л дээ(инээв). Олон хүн тэгж эргэлзэж байгаагаа нуудаггүй, лавлаж асуудаг байсан. Дэд дэвтэр нь жилийн дараа хэвлэгдэж гарсан. Түүнээс хойш борлуулалт маань харьцангуй сайжирч, дараа дараагийн хэлүүд дээр гаргах ажил маань эрчимжсэн.

    -Өнөөдөр та бүхэн Нууц товчоог ийм олон хэл дээр хэвлэчихсэн, хэлэх үгтэй, хийсэн ажилтай зогсож байна. Түүгээр ч барахгүй дараагийн шат руу ахиж, анимейшн бүтээсэн гэсэн. Тэр талаар мэдээлэл өгөх үү?

    -Тийм ээ. “МНТ Түгээмэл эх” номын дэлгэцийн хувилбар(motion illustration) үзэгч олонд хүрэхэд бэлэн болж байна. Өнгөрсөн хавар дуусгачихлаа гэж үзсэн боловч нэмэх, засах ажлууд гараад одоо л бүрэн дуусаж, бэлэн болж байна даа.

    -Уг бүтээлийн бусдаас ялгарах онцлог нь юу вэ?

    -“Ном мэт гүнзгий, кино мэт сонирхолтой” гэж тодорхойлж байгаа.

    -Өнөө цагт хүмүүс ном унших нь багасч киног түлхүү сонирхож байна. Тиймээс кино шиг сонирхолтой хэрнээ ном шиг мэдлэг өгөх контент болох юм гэж ойлголоо.

    -Яг тийм. Ингэснээр илүү олон хүнд хүрч, илүү олон хүн үнэн түүхийг мэдэж авцгаана. Олон хүн Чингис хааны маань түүхийг тэр нэг Хятадын олон ангит кино болон гадаадын бас бус кинонуудаар төсөөлдөг нь энд ирдэг гадаад, дотоодын иргэдээс тодорхой харагддаг. Гэтэл кино бүх мэдээллийг өгч чадахгүй. Энэ Дува сохорын дүрийг хараад л уулга алдаад эхэлдэг(Магнай дундаа ганц нүдтэй хүний зургийг заав). “Монголын нууц товчоог мэдэхгүй хэн байсан юм” гэж хэлэх хүн зөндөө байдаг ч үнэн хэрэгтээ манай монголчууд одоо хүртэл Монголын нууц товчоогоо огт уншаагүй болох нь энэ мэт мэт жижиг сэжүүрээс мэдэгдээд байдаг юм л даа.

    Ядахдаа үзэгчид зохиогчдын элдэв санаа, шийдлүүдийг үнэн түүх гээд шууд хүлээгээд авчих юм. Мэдээж тэдгээрийг үзэхийг хорихгүй. Зүгээр л эхлээд Монголын нууц товчоог нь мэдүүлчихмээр байгаа юм. Ийм л учраас бид их чухал зүйл хийж байгаа гэж итгэж, зүтгэж ирлээ шүү дээ.

    -Үнэхээр чухал шүү. Манай хүү энэ номыг шимтэн уншсан. Би өөрөө ч урьд өмнө нь ойлгож, анзаарч байгаагүй олон зүйлийг олж мэдсэн. Дэлгэцийн хувилбар нь хэзээнээс нийтийн хүртээл болох вэ?

    -Яг тодорхой хэлж мэдэхгүй байна. Тодорхой болохоор нь нийтэд мэдээлнэ ээ.

    -Удахгүй гэж найдаж байна. Амжилт хүсье.

    -Баярлалаа, удахгүй байх аа. Манай багийнхан хичээнгүйлэн ажилласаар байна.

    Ж.Хорлоо

    МОНГОЛЫН НУУЦ ТОВЧООГ ДЭЛХИЙД ТҮГЭЭХ ТҮҮХЭН ҮЙЛСД ХУВЬ НЭМРЭЭ ОРУУЛААРАЙ!

    Монгол залуус хамтран “Монголын Нууц Товчоо түгээмэл эх” illustration art номыг 3 цувралаар бүтээж, англи, испани, япон хэлээр орчуулж цахим хэлбэрээр дэлхийд түгээх төслийг эхлүүлээд байна. Энэхүү төслөөрөө Монголын түүх соёлыг дэлхийд сурталчилж таниулахаас гадна энэхүү судалгаанд суурилан бүрэн хэмжээний анимейшн кино хийхээр ажиллаж байна. Эхний ээлжинд номны зураг бүтээх, орчуулах ажилдаа зориулан төсөв бүрдүүлж байна. Та бүхэн энэхүү цахим хуудасруу ороод хандив өргөхөөс гадна сэтгэгдэл үлдээж, мэдээллийг түгээж Монгол залуусаа дэмжээрэй. 

    БҮТЭЭЛЧ МОНГОЛЧУУД БИД ХАМТДАА ЧАДНА АА!

    https://www.indiegogo.com/projects/the-secret-history-of-genghis-khan/x/12191726#/story

    БАГ

    BATTSENGEL Rentsen

    Санаачлагч, Artist

    “Монголы нууц товчоог дэлхийд түгээе” сангийн тэргүүн. 

    Түүхэн зурагийн төрлөөр уран бүтээлээ туурвидаг. Монголын нууц товчоог 28 дахь жилдээ зурж байна. “Монголын нууц товчоо түгээмэл эх” 3 цуврал номыг бүтээсэн.

    BATTSENGEL Rentsen
    Project Initiator, Artist
    The Founder of “Discover the Secret history of the Mongols” Foundation
    Works in the genre of historic art. He has depicted the Secret history of the Mongols for 28 years. Created the three volumes of “The secret history of the Mongols-Popular Edition”. He believes “The Popular Edition” will deliver the truth of Chinggis Khan and the Mongols.

     TEAM

    LUVSANDORJ Jamsranjav

    Project manager, Marketer

    ERDENETSETSEG Jargalsaikhan

    Operation manager, Translator

    JAVKHAA Tserensumya

    Creative specialist, Video maker

    ERDENEBAATAR D

    Advisor, Archaeologist, Ph.D, Prof

    НЭМЭЛТ АГУУЛГА

    5 ШИРХЭГ ИШЛЭЛ ЗУРАГ БАЙДЛААР ОРНО

    Өнөөдрийн хүн төрөлхтний хөгжил зогсонги байдалд орсон нь дэлхийд улс төрийн сайн удирдагч байхгүй байгаагийн илрэл. Ер нь хүн төрөлхтний түүхэнд ганцхан улс төрийн удирдагч байсан нь Монгол Улсыг үндэслэгч Их Эзэн Чингис Хаан юм. Тиймээс одоо дэлхий нийтээрээ Монголчууд болон Чингис Хаанаас суралцах цаг нэгэнт болжээ”

    АНУ- ын 42 дэх Ерөнхийлөгч Билл Клинтон

    “Чингис хаан болон Монголын нууц түүхийг ойлгоход энэ ном нь хамгийн төгс хувилбар болжээ. Энэ ном Чингис хаан шиг дэлхийг байлдан дагуулна гэдэгт эргэлзэхгүй байна”

    Jack Weatherford

    Угсаатны зүйч, хүн судлаач, PhD

    Дэлхийн бестселлер “Өнөөгийн Ертөнцийг Үндэслэгч Эзэн Чингис Хаан” номын зохиолч

    “Чингис Хаан бол түүхэнд гарсан цэргийн суут ухаантан, жолоодогч эргэлзээгүй мөн. Түүний дэргэд Александр Македонский, Юлий Цезарь, Напелон Банапорт нар бол жаахан хүүхэдтэй л адил”

    Энэтхэг Улсын анхны Ерөнхий сайд Жавахарлал Неру

    For Genghis Khan is, without doubt, the greatest military genius and leader in history.  Alexander Mackedonskiy, Napoleon Bonapart and Julius Caesar seem petty before him. 

    The first prime minister of India, Jawaharlal Nehru 

    Уриа: Discover the Secret History of the Mongols

    The secret history of Genghis khaan

    Өнөөгийн ертөнцийг үндэслэсэн өнчин хүүгийн түүх fully illustrated book- ийг дэлхийд түгээе

    1. Эхлэл

    Дэлхийг захирсан өнчин хүүгийн түүхийг танд хүргэж байна. Та амьдралдаа олон агуу хүний намтар түүхийг уншиж байсан бизээ. Харин өнөөдөр хүргэж буй энэхүү түүх бол мянганы суут хүний түүх учраас танд илүү их таалагдана гэдэгт итгэлтэй байна. Чингис хааны тухай олон ном бүтээл байдаг хэдий ч 1240 онд бүтээгдсэн энэхүү бүтээл нь анхны эх сурвалж бүтээл юм. 9 настайдаа өнчирч хоцорсон түших тулах хүнгүй хүү хэрхэн дэлхийн дэг журмыг тогтоож их гүрнийг босгосон нууц түүхийг энэ номноос уншихаас гадна эртний монголын нийгэм соёлын нээгдээгүй цоо шинэ ертөнцийг танд нээн харуулах болно. Энэхүү ном нь дэлхий даяар 26 хэлээр хэвлэгдсэн бөгөөд бидний бүтээж буй Popular edition хувилбар нь монголын түүх соёлын талаар ойлголт багатай анхлан уншигчдад зориулан агуулгыг хялбаршуулан найруулж анх удаа бүрэн зурагжуулсан бүтээл юм.

    2. Мянганы суут хүн Чингис хааны тухай

    Дэлхийн түүхэнд төрсөн суутнуудын нэг Genghis khan (1162- 1227)
    (Уг дуудлага нь монголоор: Chinggis khan [tʃiŋɡɪs xaːŋ]. Далай хаан гэсэн утгатай)

    Түүний амьдрал хатуу ширүүн тэмцэл, адал явдлаар дүүрэн. Тэрээр нэг хүний амьдралд багтамгүй их түүхтэй, бас өөр хэний ч хийж амжуулаагүй их үйл хэргийг бүтээсэн. Гаргасан амжилтаар нь жагсаавал магад тэрээр бүх суутнуудыг тэргүүлнэ. Урьд нь дэлхий даяараа түүнийг эзлэн түрэмгийлэгч, эвдлэн бусниулагч гэж ойлгодог байсан нь эзлэгдэж байсан улс үндэстнүүдийн бичиж үлдээсэн эх сурвалжуудад итгэж өрөөсгөл хандаж байсантай холбоотой юм. Харин шинэ мянганы босгон дээр энэ хандлага эрс өөрчлөгдөж хүн төрөлхтний хөгжил цэцэглэлтэнд оруулсан түүний хувь нэмрийг бодитоор үнэлж дүгнэх боллоо.

                

    Түүний амжилтын нууцыг судлаачид олон талаас нь бичиж дүгнэдэг. Хүн таних онцгой чадвартай, дайснаа ч нөхөр болгох увидастай, нөхдийн тус гавъяаг үл мартагч, оюун ухааныг дээдлэгч, шинэлэг санааг соёрхон урамшуулагч, цэрэг стратегийн шинэ эринг эхлүүлэгч, шашин шүтлэгийн эрх чөлөөг анхлан тунхаглагч, өнөөгийн ертөнцийг үндэслэгч гэх мэтээр дүгнэсэн байдаг. Эдгээр дүгнэлтийг янз бүрийн зохиолоос түүж үзэж болох ч МНТ хэмээх анхдагч эх сурвалжаас нь та өөрөө уншиж мэдэрсэн нь хамгийн оновчтой буй за.

             

    3. Зураач Рэнцэнгийн Батцэнгэл яагаад 

    “Монголын Нууц Товчоо Түгээмэл эх” төслийг эхлүүлсэн бэ?

    Төслийг санаачлагч Зураач Battsengel.R. historic art genre- аар ажилладаг. МНТ-ыг 28 дахь жилдээ зурж байна. Энэ төсөл дээр 8 дахь жилдээ ажиллаж “Volume I”-ийг 2014 онд, “Volume II”-ийг 2015 онд хэвлүүлсэн. Одоо “Volume III” дээр ажиллаж байна.

    МНТ бол үйл явдлыг голчлон тэмдэглэж үлдээсэн зохиол. Тиймээс хүмүүсийн дүр төрх, ахуй орчин, хувцас хэрэглэлийн талаар дүрсэлсэн зүйл бага. Тийм ч учраас тухайн үеийн овог, аймгуудын соёлын хэв маяг, угсаатан ястаны дүр төрхийн ялгаа онцлогийн талаар тодорхой төсөөлөл өгдөггүй. Гадаад уншигчдын хувьд ядаж л монгол гэр ямар бүтэц зохион байгуулалттайг мэдэхгүй шүү дээ.

    Иймээс уг зохиолыг зурж дүрсжүүлэх зайлшгүй шаардлага байсан. Ингэхдээ чимэг төдий биш зохиолын агуулгыг баяжуулж, дутууг нь нөхөх, мэдээллийн багтаамж ихтэй, бодит дүрслэлтэй зургууд хэрэгтэй байв. Үүний тулд бид түүх, хүн судлал, археологийн судалгааны сүүлийн үеийн ололтыг тусгасан, XIII зууны монгол ертөнцийг бүх талаас нь, өчүүхэн зүйл ч орхигдуулаагүй бүтээл хийхийг хичээн ажиллаж байгаа юм. Үүнд дээл хувцас, орд өргөө, хоол хүнс, бүжиг хөгжим, зэр зэвсэг, хуяг дуулга, бичиг соёл, дайны урлаг бүгд багтана.

    4. Яагаад “Монголын Нууц Товчоо түгээмэл эх” төсөл гэж?

    • Танд дэлхийн хэмжээнд сэтгэх урам зориг, хүнд бэрхийг даван туулах хүч чадлыг өгнө; 
    • Баг хамт олноо удирдах менежментийн арга ухааныг өгнө;  
    • Эртнээс нааш монголчуудын байгальтай зохицон амьдарч ирсэн ахуй соёл нь дэлхий нийтэд тулгараад буй экологийн аюулыг багасгах нэг хөшүүрэг болно; 
    • Хүн төрөлхтний анхны шүтлэг тэнгэр үзлийг таньж мэдэх боломж;
    • Дараагийн шинэ дэлхий ертөнцийг бүтээхэд Чингис хааны үзэл санаа, бодлогууд бидэнд хэрэгтэй; 

    5. Хүсэж буй дэмжлэг, санхүүжилт 

    “Volume III” illustration art- ийг бүтээх, “Volume I, II, III”-ыг англи, испани, япон хэлээр орчуулах, цахим ном бүтээхэд шаардлагатай 15,000$-ийг босгох зорилгоор та бүхэнд хандаж байна.

       

    5$ Бидэнд урам зориг болно

    20$ санхүүжүүлвэл: 1- р дэвтэрийн цахим ном 

    50$ санхүүжүүлвэл: 3 цуврал e-book (хэрхэн яаж уншуулахыг судлах)

    100$ санхүүжүүлвэл: 3 цуврал цахим ном + Их эзэн Чингис хааны плакат (гарын үсэгтэй)

    500$ санхүүжүүлвэл: 3 цуврал ном + Их эзэн Чингис хааны плакат (гарын үсэгтэй)

    5000$ Монголын Нууц Товчоон түүхийн жимээр онцгой аялал зохион байгуулна (2016 оны зун) Монгол улсад байх нийт зардлыг хариуцна.

    15000$ Таны нэр бүтээл дээр Номын продьюсер тодотголтойгоор тавигдана. 

    Хүн төрөлхтөнд нээгдэж танигдаагүй шинэ ертөнц болох Chinggis khan- ны намтар түүх, Их Монгол улсын түүх соёлыг дэлгэн үзүүлж, МНТ- г дэлхий дахинд түгээхэд үнэт хувь нэмрээ оруулна гэдэгт итгэлтэй байна.

    Зураач Рэнцэнгийн Батцэнгэл

    “Монголын нууц товчоог дэлхийд түгээе” сан

    2015/09/25

    https://facebook.com/MSHteam

    ENGLISH”>

    ENGLISH”>

    Secret history of Genggis khaan

    Let’s spread the fully illustrated book based on the history of the orphan boy who established present world 

    1. A brief introduction of the Project                  

    We are illustrating the history of an orphaned boy who ruled the world. You might have read a number of accounts of great people. But this is the history of the “Man of the Millennium” and we are sure that you will enjoy it. There have been numerous accounts and books written about Chinggis Khan, however, this project is developed from the original source which was created in 1240. And will demonstrate a yet undiscovered world depicting ancient Mongolian culture and society in addition to learning of the secret history of how a 9 year old orphaned boy, abandoned with no support challenged the status quo and established a great empire. His story has been published globally in 26 languages. However, the “Popular Edition” being created by us is fully illustrated, albeit with a simpler content to give the reader a better understanding of the Mongolian history and culture.

    2. “Chinggis Khan” the Man of the Millennium                  

    One of the Great men of world history, Chinggis Khan (1162-1227)

    His life was characterised by harsh struggles, many adventures and challenges. He accomplished many feats during his lifetime, most likely more so than any other character in history. Earlier opinion was that he was understood to be a conqueror and destroyer due to the written accounts from the nations that he occupied. However, on the eve of the new millennium this viewpoint has changed dramatically to one where he has been credited with progressing the prosperity of mankind with his sharp mind and contributions to the development of the “modern world”.  

    Researches have credited his success to various characteristics. He had a remarkable skill in recognising people, a genuine ability to convert enemies to friends. He never forgot a fovour or underestimated the strengths of his colleagues. He honoured intelligence and encouraged innovation as he himself initiated a new era of military strategy. He was the first man to declare and uphold freedom of religion. You could make these discoveries by researching a variety of scripts, however, you would be best served by reading and feeling the primary source called MNT yourself.           

    3.    Why Battsengel Rentsen initiated the project

    “The Secret History of the Mongols”?

    Battsengel.R works in the genre of historic art. He has been drawing the Secret History of the Mongols for the past 28 years. He commenced work on this project 8 years ago and first volume “VOLUME-I” was published in 2014. The second volume was published in 2015 and he is currently working on the third volume.

    The secret History of the Mongols is primarily a script generally recording the events of the time. There is very little description with regard to the appearance of the people, lifestyles, clothes, implements and instruments used. Therefore in the mind of the reader there is very little detail with regard to cultural attire and the different appearances of the ethnic minorities. Needless to say, very few foreign readers are acquainted with the structure of the Mongolian yurt.            

    Therefore to complement the script is was necessary that it be illustrated. In so doing the illustrations create images to compensate and enrich the script enhancing the information, not only as decoration but expanding the readers understanding of the context in which it was written. Thus we are working hard to produce a creation that reflects the latest research finding with regard to the history, anthropology and archeology, indicating every aspect of the lifestyle in the thirteenth century Mongolia. Encompassing, garments, palaces, food, dance, music, weapons, armour, script, culture and art.

    4.    Why “The Secret History of the Mongols – Popular Edition”?

    ·         It will give you the inspiration to think on a global scale and the strength to endure difficult times.

    ·         It will provide you with the managerial skills to lead your team or community effectively.

    ·         From ancient times the Mongolian culture has lived in harmony with nature, therefore it will provide you with incentives to reduce the ecological damage facing the world today.

    ·         An opportunity to learn about the “Tengrism”, the first belief of mankind.

    ·         We require Chinggis Khan’s philosophies and strategy for us to create a better world.

    5.    What will your contribution provide?

    We plan to raise $ 15 000 to enable us to produce the artwork for the third volume and to translate all three volume into English, Spanish and Japanese. This will enable the spread of the actual history of Chinggis Khan completely enhanced with abundant illustrations.

    ·         $ 5 Supporter          Will inspire us

    ·         $ 20 Supporter                  Volume l online version

    ·         $ 50 Supporter        Volume l, ll & lll online version (хэрхэн яаж уншуулахыг судлах)

    ·         $ 100 Supporter      Volume l, ll & lll online version & Chinggis Khan poster

    ·         $ 500 Supporter      Volume l, ll & lll signed book by post & Autographed Chinggis Khan poster

    ·         $ 5 000 Supporter   Will travel in Mongolia and trace the Secret History of the Mongols during the summer of 2016

    We trust that you will contribute generously to support us in spreading the Secret History of the Mongols around the world. Thereby displaying the biography of Chinggis Khan and the culture and history of the Mongol Empire to all!

    The Artist Battsengel Rentsen

    “Let’s spread the Secret History of the Mongols” Foundation

    August 15, 2015

    https://facebook.com/MSHteam

    ENGLISH”>


  • БҮТЭЭЛЧ МОНГОЛ НЭВТРҮҮЛЭГ

    Бүтээлч Монгол нэгдэл МҮОНТВ-тэй хамтран бүтээв.
    Санаачилагч, найруулагч Ж.Лувсандорж

  • ЧҮРЭГИЙН ДУУЛАЛ

    ЧҮРЭГИЙН МӨХӨЛ

    (2D анимайшн)

    Чүрэ дайчин баатар аав ээждээ үнсүүлээд,

    Тэнгэртэйгээ харьцаж ангийн олз омгоо даатгаад

    Чүрэ дайчин баатар анд мордоно

    Ан авлаж олз омог ихтэй байна

    Нум сумаараа хөгжимдөн тоглоно

    Бүжиглэн цэнгэнэ

    Нум сумандаа утас татаж хөгжимдөн тоглож

    Нум сум нь Алтай ятга болж хувирна

    Морин дээрээ алтай ятгаа тоглон давхина

    Гэнэт тэнгэр харанхуйлж харийн дайчид довтлон орж ирнэ.

    Чүрэ хүү бүх хүчээрээ тулалдан дайтаж

    Ялагдаад ирмэгцээ, дайтахаа больж

    Алтай ятгаараа тоглож эхлэнэ

    Алтайн аялгууд уярсан дайснууд аялгууг сонсон түр амсхийнэ.

    Энэ үед ятгын аялгуугаар

    Тэнгэрээс эцэг өвгөдийн сүнс бууж ирж

    Чүрээ баатрыг хамгаалан тулалдах хэдий боловч

    Дайсны бөөн хар хүч буун орж ирнэ

    Чүрээ хүчин мөхөсдөж

    Ятга хөгжмөө хамгаалан нас барна

    Дайчин баатрын хүчирхэг байдлыг харсан дайснууд хэдий дайсэн хэдий ч

    Чүрэ баатрын толгой доор нь Ятгыг нь дэрлүүлж хүндэтгэлтэйгээр оршуулна

    Оршуулах үед Чүрээгийн сүнс тэнгэрт залрана

    Тэнгэрт өвөг дээдсийнхээ сүнстэй хамтдаа

    Алтай ятгаа тоглож баясан цэнгэнэ.

    Тэнгэрээс буух аялгуу дэлхий ертөнцийг бүрхэн цууриатна

    Дагваны Ганпүрэв, Жамсранжавын Лувсандорж

    ЧҮРЭГИЙН ДУУЛАЛ

    Алтай ятгын эзэн Чүрэ баатрын дуулал оршвой

    1

    Тэнгэртээ бид ивээгдээд

    Тэнгэрийн яаялага сонсогдоно

    Ятгын чавхдасыг салхи мэт сугсарсан

    Язгуур дээд туулиа дээдэлье ээ, дээдэлье ээ

    2

    Орчлон ертөнцийн жамыг бясалгаад

    Оргүй хоосноос яаялага урснаа

    Нэл оршихуйн цулыг долгилуулж

    Яая Огыл тууль нь урсна аа, урсна аа

    3

    Байгаль эхдээ сүслэн зальбираад

    Баясал цэнгэлээр яаялага бялхана

    Будант хорвоогийн үнэнийг өгүүлэх

    Баатар эрсийн ятга дуурьсна аа, дуурьсна аа

    4

    Өвөг дээдсийн ухааныг бишрээд

    Өнө мөнхийн сүнсээр эрчилнэ

    Буурал өвгөдийн түүхийг хуучилах

    Яая Огыл тууль нь сонсогдоно оо, сонсогдоно оо

    5

    Өвөг дээдсийн соёл нь агуу юм

    Үеийн үедээ сүслэн дээдлэе дээ

    Амгалан жаргалыг дүүргэн баясгаад

    Алтай ятгаа даянд дуурьсгана аа, дуурьсгаяа аа

    6

    Уул усны савдагууд баясаад

    Ухаант өвгөдийн сэтгэл уужраад

    Анирлах сэтгэлээ дүүргэн хөглөөд

    Алтай ятгаа дээдлэн залъя даа, залъя даа

    Хурай, хурай, хурай

    Энэ бүтээл нь Дагваны Ганпүрэвийн санаачилсан “Алтай ятга” төслийн өмч болно.
    https://www.facebook.com/Altaiyatga/

  • “АЛТАЙ” ХАМТЛАГ МОНГОЛЫН ҮНДЭСНИЙ ЯЗГУУР УРЛАГТ ТОД ГЭГЧИЙН ТАМГА ДАРЖ, ӨӨРСДИЙГӨӨ ЗАРЛАН ТУНХАГЛАЛАА

    Монгол хүн болж төрснөөрөө бахархан баярлах, монгол урлагаа дээдлэн хүндлэх сэтгэл танхим дүүрэн үнэртсэн эрхэм, эгэл сайхан оройг бэлэглэсэн “АЛТАЙ” хамтлагийнхандаа баярлалаа. Баярлалаа гэдэг үг ч багадана.

    Алтай” хамтлагийн 5 жилийн ойдоо зориулсан “Золгоё доо” тоглолт үнэхээр халуун дулаан уур амьсгал, хамтдаа дуулж бүжиглэсэн эерэг сайхан орчинд болж өнгөрлөө. Монгол урлагийн, тэр тусмаа язгуур урлагийн жинхэнэ мөн чанар, монгол хүний мах цусанд шингэсэн тэр гайхалтай авъяас чадвар, хэдэн зуунаар хичнээн үеэрээ өвлөн тээж ирсэн тэр агуу өв уламжлалыг утгаар нь харуулж, монгол хүний ур ухаанаар бүтсэн жинхэнэ монгол хөгжмийн дуу эгшгийн уран тансагийг мэдрүүлэн ойлгуулсан сайхан үдэш сайхан тоглолт. “Алтай” хамтлаг 5 нас хүрлээ. Хүүхдээр бол хэл, хөлд бүрэн орж, орчлонг таньж мэдэх сониучхан насан дээрээ яваа тэд анхны бие даасан тоглолтоо нүүр бардам, нэр бүтэн хийж чадлаа. Энэ бол том амжилт, том гараа. Хийж бүтээх ид насандаа яваа уран бүтээлч дүү нартаа сэтгэлийн дэм, урам өгөх нь хамгаас үнэтэй бэлэг болох бизээ. Тийм ч учраас та нарыгаа бурмаар биш урмаар шагная. Та нар мундаг байсан. Та нар жинхэнэ мах цусаараа, оюун сэтгэлгээгээрээ, зүрхээрээ, тархиараа тэр агуу их өв соёлыг тээж яваа, тэгээд түүнийгээ мэргэжлийн хэмжээнд хүртэл хөгжүүлэн яваа өсөх ирээдүйтэй залуус. Та бүхнээс их ирээдүйг, их амжилтыг олж харсан шүү. Ёстой л нөгөө “Түрүүнд төрсөн чихнээс, сүүлд ургасан эвэр дээр” гэдэг үгийн үнэн мөнийг та нар харуулж байна. Монголын урлагийн ертөнцөд, тэр тусмаа этно хэмээн нэрлэгддэг язгуур урлагийн энэ төрөлд та нар цахиур хагалж чадлаа.

    Яагаад гэвэл та нарт 1-рт хэдэн үеэрээ дамжин ирсэн эцэг эхийн, өвөө эмээгийн, элэнц хуланцын үнэлж боломгүй агуу гени байна. 2-рт тийм үнэ цэнтэй өвийг тээж яваагаа олж мэдсэн, түүнийгээ хөгжүүлэх хөдөлмөрч чанар, үнэнч сэтгэл байна. 3-рт энэ бүхнийг чинь гаднын соёлтой хольж хутган саармагжуулахгүйгээр язгуураар нь хөгжүүлэх чадвартай сэтгэлтэй агуу продюсер Ганпүрэв байна. 4-рт энэ бүхнийг чинь мэргэжлийн хэмжээнд хүртэл хөгжүүлж чадах авьяаслаг хөгжимчин Мөнх-Эрдэнэ байна. Ингээд л бүх юм яг сайхан, утгаараа, цогцоороо хөгжих ховорхон боломж та бүхэнд тохиожээ. Хэн бүхэнд тохиогоод байдаггүй энэ бүх тохиолыг та бүхэн чадлынхаа хирээр, бүх боломжоороо ашиглан хичээх юм бол ирээдүй чинь тодоос тод гэрэлтэж байна. Боломжийг бүү алд, урагшаа улам ихийг хийгээрэй залуусаа.

    “Алтай” хамтлагийн тоглолтыг үзсэн хүн бүхэн ам сайтай байж, сэтгэл өег гарцгаасан. Танхим дүүрэн үзэгч тэр чигтээ бүжиглэж, тэнд лав мөрөө ч хөдөлгөхгүй үлдсэн хүн байхгүй байхаа. Тайз, хувцас, хөгжим, хамтлагийн авьяаслаг залуус, тэдний дуу хоолой, хөгжмийн дуугаралт, бий бийлгээ. Энэ бүхэн ёстой л “монгол” хэмээх зургаахан үсэгтэй үгний жинхэнэ мөн чанарыг харуулсан. Хамтлагийн гишүүн бүр өөр өөрийн өвөрмөц онцлогтой, өөр өөрийн гүйцэтгэх үүрэгтэй, тэр ч бүү хэл нэг хүн 3-4 хүний үүргийг гүйцэтгэж байгаа нь үнэхээр талархууштай. Тэд хуурдана, цуурдана, хөөмэйлнө, бийлнэ, товшино, дуулна, бөмбөрдөнө, ятга тоглоно. Яг л заяанаасаа, байгалиасаа төрсөн юм шиг аашилна. Энэ нь бүр ч бахархалтай. Ах дүү хоёр бийлээч Ганзориг, Гүрбазар хоёрыг бийлэхэд үзэгчид маш талархалтайгаар хүлээн авч баяр хүргэж байсан. Тэд цаанаасаа л нэг донжтой, хөдөлж байгаа биеэрээ нүүрээрээ нүдээрээ илэрхийлж байгаа бүхэн нь утга учиртай, учир жанцантай. Аргагүй л 12 дахь үеийн өв тээгч, өвлөн бийлээчид шүү. Хамтлагийн гишүүн Даваадалай. Нүдээрээ инээсэн энэ хөөрхөн хүүд их юм бий. Тэр дуулна, хөөмэйлнө, исгэрнэ, бөмбөрдөнө, бас бийлнэ. Ер нь хамтлагийнхан бүгд бийлнэ. Ингэж нэг хүн олон төрлийг чадна гэдэг тийм ч амар биш л дээ. Далай тоглолтын дундуур өөрөө ярьж хөтлөн, тоглох бүтээл бүрээ тайлбарлан залж явсан нь бас ч чамгүй хэл яриа сайтайнх биз. Тэр 3 дахь үеийн хээмэйч. Харин хамтлагийн ахлагч, хөөрхөн инээдэг Санчир охин бол 4 дэх үеийн хуурч. Санчир хуурдана, бас хөөрхөн эвлэгхэн дуулна, бийлнэ. Эмэгтэй хуурч цөөхөн болоод ч тэрүү түүнийг хуурдахад үзэгчид талархалтай хүлээн авч байсан. Тун чадварлаг хуурдаж, тэгээд зэрэгцүүлэн дуулах энэ охиныг магтахаас аргагүй, бүх онцгойлон баяр хүргэмээр санагдсан. Хамтлагийн дуу хоолой болж аргил сайхан хоолойгоор дуулж хөөмэйлж хуурдаж суух бүдүүн боргил төрхтэй Арванд тусгайлан бас баяр хүргэе. Засагт хааны Цахиур Төмөрийг санагдуулам ханхар сайхан бор эрийг хачин сайхан хоолойгоор дуулахад танхим нүргэлэх шиг болж байсан. Хамтлагт яруухан дуутай ятга хөгжмөөр өнгө нэмдэг даруухан охин Баасанжаргал. Дуу цөөтэй, даруухан энэ охин ирээдүйд багшийнхаа шийрийг хатаах нэрт ятгачин болох бизээ. Мөнх-Эрдэнийн шавь гэдгээрээ бахархан багшаасаа ихийг сурч яваа энэ охин Алтай ятга, аху ятгаар уран сайхан тоглож хамтлагтаа өөрийн үүргээ сайн гүйцэтгэдэг. Ингээд хамтлагийн 6 залуу бүгд онцогтой, олж харах магтаж сайшаах зүйл ихтэй.

    “Алтай” хамтлагийн өдий зэрэгтэй явж, өөрийн гэсэн байр сууриа олсон байгаагийн гол утга учир болж, ноён нуруу хангай шиг түшиг нь болсон хүн бол хамтлагийн продюсер, Монгол угсаатны хөгжмийн товчооны тэргүүн, Монголын хөгжмийн зохиолчдын холбооны дэд тэргүүн, хөгжмийн зохиолч, хөгжим судлаач Д.Ганпүрэв юм. Ганпүрэв өөрийн олон жилийн хөдөлмөр зүтгэл, хүсэл мөрөөдөл болсон Алтай ятгыг түгээн дэлгэрүүлэх, нутагшуулан хөгжүүлэх зорилготой төслийнхөө хүрээнд энэ хамтлагийг лабратори хамтлаг болгон байгуулсан бөгөөд тэр үнэхээр нүдтэй, холч ухаантай хөгжмийн төлөө, язгуур урлагийн төлөө сэтгэлтэй хүн гэдэг нь олон олон зүйл дээр ажиглагддаг. Тэр энэ хамтлагийн залууст эцгийн хайраар, ахын сэтгэлээр, продюсерын ухаанаар, уран бүтээлчийн онгодоор хандаж, тэдний хөлийг дөрөөнд гарыг ганзаганд хүргэсэн. Тэр арай дэндүү эгэл энгийн хүн. Тэр өнгө мөнгө, нэр төр, сандал суудал хэзээ ч хөөцөлддөггүй. Түүний зүрх сэтгэл жинхэнэ урлагийн төлөө л цохилдог байх. Тэд бие биенээ олсноороо азтай. Жинхэнэ унаган авьяасаараа төрмөл төрхөөрөө ийм хүүхдүүдийг олсон нь Ганпүрэвийн хувьд хүсэл мөрөөдлөө биелүүлэх, монголыг монголоор нь үлдээх язгуур урлагийг язгуураар нь байлгаж дэлхийд монголын нэрийг тод гэгч тамгалах хамгийн зөв сонголт. Хамтлагийн залуус энэ л хүний дэг сургаалиар хүмүүжин боловсорч багаар ажиллах, хамтаараа амжилтанд хүрэх гэдгийн ухааныг олйгож хамтлагийнхаа үнэ цэнийг бий болгож олж харж чадсан. Тэдний хувьд бол ийм сэтгэлтэй, урлагийг, авьяасыг мөнгө болгож хардаггүй тун цөөхөн уран бүтээлчдийн нэгд тоогдсонороо азтай. Ингэж нийлсэн хойно тэд амжилтад хүрэх нь дамжиггүй.

    Атраараа байсан талбайд үр тарьж соёолуулан, тэр үрээ цэвэр цусны монгол ногоо болгон ургуулахаар мэргэжлийн талаас нь харж хандаж хэлж ярьж, сургаж яваа хүн бол нэрт хөгжимчин, ятгач Мөнх-Эрдэнэ. Тэр өөрөө урлагт үнэн сэтгэлээсээ дурласан, хөгжмийн төлөө амьдарч яваа бүсгүй. Ханийнхаа зүрхний цохилт бүрийг мэдэрч хамтдаа 20 гаруй жил зүтгэн халуунд халж хүйтэнд нь хөрнө гэдэг шиг жаргал зовлон, хэцүү хүнд бүхнийг нь хамтдаа үүрэлцэн нэгэн биеийн нөгөө тал нь болон зүтгэж яваа эмэгтэй. Тэр монголын хөгжмийн урлагт өөрийн гэсэн тод гэгчийн тамгыг дарж, хэн ч хэзээ ч үгүйсгэж чадахгүй тийм л мөрийг зурайтал гаргаж яваа ховорхон авьяастай, дэндүү цоглог чадварлаг ятгачин. Ингээд “Алтай” хамтлагийн бүрэлдэхүүн энэ дээ. Тоглолтын хувьд яах аргагүй мэргэжлийн хэмжээний, монголоо ханхлуулсан гайхалтай сайхан тоглолт. Тэнд тоглогдсон бүтээл бүхэн сонирхолтой, онцлогтой, давтагдашгүй байж танхим үзэгчээр дүүрэн, үзэгчид бахархалаар дүүрэн байсан. Тоглолтын найруулга сайхан байж алтай ятга, алтай их ятга, аху ятга, аху их ятга өнгө эгшиг нэмэн чимсэн. Мэдээж нэрт ятгач Мөнх-Эрдэнэ ур чадвар, авьяас онгодоороо, цоглог жавхаалаг тэр төрхөөрөө тоглолтын бас нэгэн шигтгээ байж үзэгчдийн талархалыг хүлээсэн. Тоглолтын төгсгөлд танхим дүүрэн үзэгч босох нь босож, суудал дээрээ бүжих нь бүжиж, тайз зрителийн ялгаа гаралгүй хамтдаа тойрон бүжиг хийсэн нь хамгийн халуун дулаан, хамгийн оргил үе байлаа. Ганпүрэвийн хүсэл мөрөөдлийн нэгээхэн хэсэг болсон тойрон бүжиг гэдэг үнэхээр тархай монгол түмний, энэ хатуу харгис бохир муухай нийгмийн золиосонд стресс бухимдалд дарлагдсан ард түмний сэтгэлд итгэлийн гэгээ баяр баясал авч ирэх эхлэл болж чадлаа. Ингэж олон олон зүйлийн эхлэлийг тавьж, онгод авьяасаараа хүн бүхний сэтгэлд гэгээ өгсөн “Алтай” хамтлагийнхандаа монгол түмний өмнөөс баярлалаа гэж хэлье. Тоглолтын дараах VIP өрөөний уулзалт, талархал илэрхийлэх мөч, бяцхан хөөрхөн хүлээн авалтууд ч бас маш эгэл энгийн сайхан болсон. Ний нуугүй хэлэхэд ихэнх тоглолт уран бүтээлийн дараах ийм арга хэмжээ ихэвчлэндээ сайд дарга нарыг урьсан, бие биедээ худал тал зассан нэг тиймэрхүү л болдог. Ганпүрэв өөрөө эгэл энгийн хүн тэр ч утгаараа хийж байгаа хандаж байгаа бүхэн нь яг тийм л энгийн бөгөөд амьдралд ойр сайхан болдог. Энэ удаа ч бас эгэл байж тэнд сайд дарга нар биш сайхан сэтгэлээ илэрхийлэх гэсэн хүмүүс, эрдэмтэн мэргэд судлаач нар цуглаж, тэдний хийж бүтээж байгаад судалгаа шинжилгээтэй үнэлэлт дүгнэлт өгсөн халуун дулаан уур амьсгалтай байсан нь ихэд дотно мэдрэмж төрүүлсэн. Хамтлагийн 6 гишүүн нэг хүн шиг нэгдэж чаддаг, зовлон жаргал бүхнээ хуваалцаж чаддаг шиг тэдний аав ээж нар ч бас хоорондоо холбоотой байж, болох болохгүйгээ ярилцан, жаргал зовлонгоо хуваалцдаг хэмээн ярьсан нь үнэхээр сайхан сэтгэгдэл төрүүлж байлаа. Аав ээж нар нь хүүхдүүддээ өөр өөрт нь зориулсан хөгжмийг бэлэглэж, аавын оронд аав ээжийн оронд ээж болсон Ганпүрэв, Мөнх-Эрдэнэ хоёрт алд цэнхэр хадаг мөнгөн аяга барин сэтгэлийн үгээ хэлэн мэхийн ёслож байгаа нь бахархамаар. Дөнгөж хорь гаруйхан насандаа яваа, ёстой л нөгөө галзуу барын аманд гараа хийхээс ч буцахгүй насандаа яваа залуус маань өргүүлсэн ээж аав хоёртоо талархал илэрхийлэн, сэтгэлийн үгээ хэлэхдээ хоолой зангируулан нулимсаа арчиж тэнд байсан хүмүүсийг ч бас огшоогоод авсан. Хоолны дараа чин сэтгэлийн үгс ундарч, аав нар нь хуурдаж хамтдаа бийлэж тэр орчин тэр чигтээ халуун дулаан уур амьсгалд умбасан сайхан үдэш байлаа. Алтай хамтлаг түүний продюсер Ганпүрэв, Мөнх-Эрдэнэ нартаа чин сэтгэлийн хамгийн том баярыг хүргэе. Та бүхэн санасан зорьсон бүхнийхээ эхлэлийг маш амжилттай тавьлаа. Цаашид та бүхний зам дардан байж монгол түмнийг монголоороо бахархах тэр бахархалд нь умбуулан баясуулан цэнгүүлж бас ухааруулан ойлгуулж улам ихийг хийж бүтээгээрэй. Та бүхний ирээдүй гэрэлтэй бас дардан байна. Урагшаа…

    Сэтгүүлч Ё.Мөнхзаяа
    Эх сурвалж: https://www.facebook.com/yondon.zaya/posts/9503890…

  • МОНГОЛ УГСААТНЫ ХӨГЖМИЙН ТОВЧОО

    ЭРХЭМ ЗОРИЛГО
    Эртний нүүдэлчдийн өв соёлыг дахин сэргээж Монголын гэсэн цорын ганц дахин давтагдашгүй өв соёлыг дэлхийд тунхаглана.

    Монголын соёл урлаг хурдацтай хөгжиж буй өнөө үед угсаатны болон язгуурын урлагт хамаарах бүхий л үнэт өвүүдийг хамгаалах, хөгжүүлэх, дэлхий дахинд таниулан сурталчилах, мэргэжлийн хамтлаг дуучид болон соёлын биет бус өв тээгчдийг нэгдсэн зохион байгуулалтанд оруулан хамтран ажиллах, олон улсын ижил төстэй үйл ажиллагаа явуулж буй байгууллага, хувь хүмүүстэй хамтран ажиллах, төсөл хэрэгжүүлэх зорилгоор, өв соёл судлаач, хөгчимчин, хөгжмийн зохиолч, продьюсер Дагваны Ганпүрэвийн санаачилгаар 2011 онд байгуулагдсан.

    Бид Бөртэ хамтлаг, Алтай хамтлаг, Ятгачин Ч.Мөнх- Эрдэнэ, Ятгын чуулга зэрэг уран бүтээлчдийг уран бүтээл, удирдлагаар хангаж хөгжүүлэн ажиллаж байна.
    Өнгөрсөн хугацаанд Өвгөдийн захиас, Ёохор, Миний ээж тэмээчин, Ширээ нуур, Гоёлог хөөрхөн, Тэнгэр заяат, Тандаа золгоё, Алсын газрын зэрэглээ, Монгол Санта, Япи ая, Дөмөн, Жаран цагаан адуу, Алтайн магтаал, Жороо морь зэрэг 30 гаруй бүтээлийн шинэчилсэн зохиол найруулга дээр ажилласан. Алтай хамтлагийн “Өвгөдийн захиас”, Ятгачин Ч.Мөнх- Эрдэнийн “Вариац” бүтээлийн клип, Martin Jacobson & Giant jazz тоглолт, “Хатан ятга” тоглолт, 20 гаруй ТВ-ийн бүрэн хэмжээний нэвтрүүлэг, Германы найруулагч Ани Мартины “Талын цанчин”, ОХУ-ын найруулагч Сергей Бодровын “Даши Намдаковын тухай” баримтат кино, Найруулагч Ж.Сэнгэдоржийн “Үргээлэг” киноны хөгжмийн зохиол дээр тус тус ажиллаад байна.

    Мөн 2011 оноос Алтай ятгыг дахин нутагшуулах судалгаа, Хүннүгийн Аху ятгыг нутагшуулах, эртний нүүдэлчдийн язгуурын өв соёл болох Алтай ятга, Алтай их ятга, Аху ятга, Аху их ятга, Тойром бүжиг, бий биелгээ, цуур, хөөмий, икел болон язгуурын бусад биет бус өвүүдийг хөгжүүлэх, эртний өв соёлуудыг хүүхэд залуучууд болон бүхий л насны үзэгчдэд танилцуулах, үндэсний өв соёлын бахархалыг бий болгох, аялал жуулчлалын бүтээгдэхүүн болгоход шаардагдах тогтвортой үйл ажиллагаатай ДОМОГТ НҮҮДЭЛЧИД чуулгыг байгуулахаар ажиллаж байна.

    ХОЛБОО БАРИХ
    Утас: 99167471, 99966670
    boertemusic@gmail.com
    https://www.facebook.com/Musicagencymn
    https://twitter.com/musicagencymn

  • ALIVE АНХНЫ ГЕРМАН МОНГОЛ ШҮЛГИЙН АУДИО АМЬД ЦОМОГ

    Герман Монгол хоёр хэл дээр бүтээсэн энэхүү сд нийт 5 шүлгээс бүрдэнэ. Бүх хөгжмийг үндэсний язгуур урлагийн ЖОНОН хамтлаг тоглож, 20- 30 насны нийт 10 залуус хамтран нэг баг болон ажилласан. Бидний Зорилго: Дэлхийд төдийгүй Европын улс орнуудад Нүүдэлчин ард түмний ахуй соёлыг яруу найрагаар дамжуулан ойлгуулах, Монголчууд хойч үедээ ёс заншилаа хэрхэн өвлүүлдэг, шүлэг, ардын аман зохиол, яруу найргаар хүмүүжүүлдэг, сургадаг гэх мэт олон талаас хичээнгүйлэн бодож тунгаан энэхүү бүтээлийг гаргасан билээ. Нөгөөтэйгүүр Монгол эх орноосоо хол гадаад улсад ажиллаж амьдран эх орноо сэтгэлийн гүнд санан суугаа элэг нэгт ахан дүүстээ зориулж, гадаад найз нөхөддөө таниулан эх орноороо бүр илүү бахархаасай, цаашлаад Монголын ирээдүй болсон хүүхдүүддээ туслаасай хэмээн зорисон. Энэхүү сд ний орлогыг бид Монголынхоо Хөгжлийн Бэрxшээлтэй хүүхдүүдэд зориулж байгаа билээ. Ингээд Монгол хүн бүрийн мэддэг сайхан шүлгүүдийг бид багтаахыг хичээсэн. Албан ёсны нээлтийг 2014 оны 11 сарын 7-нд Монгол Улсын Элчин Сайдын Яаманд маш амжилттай зохион байгуулсан ба Герман Монгол
    соёлын төлөөлөгч болон Германы Улс төрчдөөс өндөр үнэлж урам хайрласан. Бидний энэхүү соёлын бүтээлийг Гадаадын сониноос сурвалжлагчид ирэн ярилцлага хийж байсан.

    1. О.Дашбалбар Амьддаа бие биеэ хайрла хүмүүсээ
    Шүлэг: О. Дашбалбар
    Ая: Хан Хөхий- Жонон
    Уншсан: Х.Оюунэрдэнэ (Монгол хэлээр, КУДС)

    2. Солонго Трэмл Хэрвээ би эх хүн байсан бол
    Шүлэг: Солонго Трэмл
    Ая: Жонон
    Уншсан: Х.Оюунэрдэнэ (Монгол хэлээр, КУДС)

    3. Б.Энхтуяа Охин үрээ хайрла
    Шүлэг: Б.Энхтуяа
    Ая: Үлэмж тансаг- Жонон
    Уншсан: Х.Оюунэрдэнэ (Монгол хэлээр, КУДС)

    4. Э.Баасансүрэн Зүгээр л чамайгаа хайрлая
    Шүлэг: Э. Баасансүрэн
    Ая: Зөн- Жонон
    Уншсан: Х.Оюнунэрдэнэ (Монгол хэлээр, КУДС)

    5. О.Дашбалбар Тэнгэр шиг бай
    Шүлэг: О. Дашбалбар
    Ая: З.Хангал Тань руу нүүж явна – Жонон
    Уншсан: Б.Баярсайхан (Монгол хэлээр, КУДС)

    Герман хэлээр уншсан: Солонго Трэмл
    График: Б.Соёл
    Калиграф: Н.Найдандорж
    Гүйцэтгэл: Н.Отгонбат
    Бүх шүлгийг орчуулсан: Солонго Трэмл
    Ивээн тэтгэсэн: Э.Сүлд- Эрдэнэ
    Продюссер, санаачлагч :Солонго Трэмл

    Монгол хүн Монголоо хөгжүүлнэ. Сайн үйлс бүхэн дэлгэрч сайхан сэтгэлтэй Монгол Залуус бүр олон болох болтугай.

  • АЛТАЙ ЯТГА- Өв соёлоо дэлхийд сурталчилан таниулах төсөл

    Эртний нүүдэлчдийн “Алтай ятга” хөгжмийн зэмсэгийг сэргээн нутагшуулах төсөл


    1. ТӨСЛИЙН ЗОРИЛГО

    Монгол улсын түүхэнд анх удаа эртний үүх түүхтэй, үзүүлэх харуулах үзмэртэй, судалгаа шинжилгээтэй эртний нүүдэлчдийн хөгжмийн зэмсгийг сэргээн нутагшуулж, Алтайн тууль, магтаал, хөөмий, бий биелгээтэй хорших, товшуур, ятга, хуур хөгжимтэй найрсан дуугарах Алтай ятга хөгжмийн зэмсэгийг бүтээж соёлын өв уламжлагчдын хэрэгцээг хангаж соёлын шинэ төрөл зүйлийг хөгжүүлэхэд оршино.

    2. ТӨСЛИЙН ТАНИЛЦУУЛГА

    2008 онд Монгол улсын Ховд аймгийн Манхан сумд хийсэн археологийн малтлагаар эртний нүүдэлчдийн хэрэглэж байсан ятгын төрлийн хөгжим олдсон. Уг зэмсэг нь НТ-ын 7- р зуун буюу эртний Түрэгийн үед хамаарч байгаа бөгөөд Монгол Улсад төдийгүй олон улсын хэмжээнд энэ төрлийн хөгжмийн анхны олдвор болохыг Герман Улсын Бонны Их Сургуулийн доктор Жан Бэрман болон эртний хөгжим судлаач Сюзанна Шүлц нар онцолсон байдаг. Уг олдворыг судлах, уламжлалыг сэргээх, дахин нутагшуулах зорилгоор Бөртэ хөгжим ТББ-ийн тэргүүн Ганпүрэв бие даасан судалгааг 3 жил хийж, хөгжмийн зэмсэг урлаач Байгальжавтай хамтран тус хөгжмийн зэмсгийг сэргээн бүтээгээд байна. Алтай ятгын археологийн олдвор болон сэргээж бүтээсэн хувилбар нь 2014.04.08- нд Монголын Үндэсний Түүхийн Музейд дэлгэгдсэн “Талын дайчдын өв соёл” үзэсгэлэнд тавигдаж хосгүй үнэт өвөөр зарлагдсан бол 2014 оны 5-р сарын 16-нд Алтай ятгыг дэлхий дахин зарлах Алтай ятгыг дуурьсгах их ёслолын үеэр Алтай ятгыг Монгол- Германы соёлын харилцааны бэлэг тэмдэг болгож албан ёсоор батламжилсан юм.

    Цаашид хөгжмийн зэмсэгийн болон уран бүтээлийн судалгааг тогтвортой үргэжлүүлж уг ятгыг сэргээн нутагшуулж, Алтайн язгуурын соёл уламжлалд суурилсан соёлын шинэ төрөл зүйлийг хөгжүүлэх өндөр ач холбогдолтой юм. Төслийн хүрээнд Алтай ятга хөгжмийн зэмсэгийн бүтээх технологийг боловсруулах, хөгжмийн зэмсэгийг тоглох арга барил, хөг хөглөгөөг судлан боловсруулах, сургалтын материал, гарын авлага боловсруулах, сургалтын дугуйлан байгуулж ятгачдыг бэлтгэх, хөгжмийн зохиол бүтээл туурьвиж олон улсын хэмжээнд таниулан сурталчилах юм.

    3. АЛТАЙ ЯТГЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ 1-р ҮЕ ШАТ (2011- 2014 он)

    1. Эх олдворын загварын судалгаа | Төслийн санаачлагч Дагваны Ганпүрэв;
    2. Алтай ятгын шинэ загварыг бүтээж оюуны өмчөөр баталгаажуулав | Дагваны Ганпүрэв;
    3. Алтай ятгын шинэ загварын дагуу урлаач П.Байгалжавтай хамтран бүтээв | 2013 оны 9 сар;
    4. Хөг хөглөгөөний туршилт | Ятгач Ч.Мөнх-Эрдэнэ;
    5. Урын сангаар баяжуулна;
    6. Алтай ятгыг дуурьсгах их ёслол. Дэлхий дахинд зарлав. | 2014 оны 5 сар, МУХТовчоо, Яру нэгдэл;
    7. Монгол угсаатанд таниулан сурталчилах тоглолт | 2014 оны 6- 10 сар | МУХТовчоо, Алтай хамтлаг;

    Алтай ятгыг хөгжүүлэх явцад тулгарах бэрхшээлүүд, дахин засварлах, сэргээгдэх, өөрчлөх, хөгжүүлэх үйл явцыг хянах, олон нийтэд таниулах ажлууд эхний шатны судалгааны хүрээнд хийгдсэн. Алтай ятгыг хөгжүүлэх эхний үе шатын үргэлжлэх хугацаанд хуримтлагдсан ажлын туршлага, тоглох арга барил, урын сан, олон нийтийн хүсэл сонирхол, тууль, магтаал болон бусад язгуур урлагийн төрөлд хэрэглэгдэх өргөн боломжуудыг үндэслэн 2 дахь үе шатны хөгжүүлэлтийг 2015 оны 1 сараас эхлэж гүйцэтгэхээр Монгол Угсаатны Хөгжмийн Товчоо ажиллаж байна.

    4. АЛТАЙ ЯТГЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ 2-р ҮЕ ШАТ (2015- 2016 он)

    1. Алтай ятгыг европоор таниулан сурталчилах аялан тоглолт | 2015 оны 3- 4 сар |
    2. Алтай ятгын дэлгэрэнгүй танилцуулга брошур хэвлэнэ;
    3. Алтай ятгын сургалтын гарын авлага боловсруулж хэвлэнэ;
    4. Алтай ятгын дугуйлан байгуулж сургалт зохион байгуулна;
    5. Цэцэрлэгийн насны хүүхдүүдэд зориулсан сургалт;
    6. Алтай ятгыг уран бүтээлээр баяжуулна;
    7. Алтай ятгыг сурталчилах бие даасан тоглолт;


    5. АЛТАЙ ЯТГЫГ ХӨГЖҮҮЛЭХ 3-р ҮЕ ШАТ (2016 он)

    1. Алтай ятгыг олон нийтийн хүртээл болгож үйлдвэрлэнэ;
    2. ХБК болон СУИС- ын ятгын ангид нэмэлт хичээлээр оруулна;
    3. Алтай ятгын бие даасан соёлын судалгааг хийнэ;
    4. Олон Улсын Эрдэм шинжилгээний хурлыг Монгол улсад зохион байгуулна;
    5. Алтай ятгыг мэргэжлийн түвшинд хөгжүүлнэ;
    6. Монгол улсын Ятгын их чуулга байгуулна;


    6. ТӨСӨЛТЭЙ ХОЛБООТОЙ БУСАД МЭДЭЭЛЭЛ

    ОЛОН НИЙТИЙН КОМПАНИТ АЖИЛ

    АЛТАЙ ЯТГЫГ ДУУРЬСГАХ ИХ ЁСЛОЛ

    БАРИМТАТ КИНО

    ХЭВЛЭЛИЙН БАГА ХУРАЛ

    АЛТАЙ ЯТГЫГ ДУУРЬСГАХ ИХ ЁСЛОЛ

    Холбоо барих
    https://www.facebook.com/Altaiyatga
    https://www.facebook.com/Musicagencymn

  • Цэнгэл ӨНӨРЖАРГАЛ: “УДИРДАХУЙН УХААН”- МОНГОЛ ХҮН МОНГОЛ УХААНААР МОНГОЛОО ХӨГЖҮҮЛЭХ ЦАГ НЬ ИРЛЭЭ


    Менежментийн үндэсний зөвлөх

    Стратеги, төсөл, эрсдлийн удирдлагын чиглэлээр судалгаа хийдэг.

    БОЛОВСРОЛ
    Бизнесийн удирдлагын магистр зэрэгтэй. Төрийн байгууллагын гүйцэтгэл, компанийн засаглал, худалдан авах ажиллагаа, хүний нөөц, манлайлал, өрсөлдөх чадвар зэрэг чиглэлүүдээр АНУ, БНСУ, БНХАУ, Макаод мэргэжил дээшлүүлсэн.

    АЖЛЫН ТУРШЛАГА
    Удирдлагын академийн ахлах багшийн албан тушаал дээр ажиллаж байгаа бөгөөд “Төслийн Удирдлага, Хөгжлийн хүрээлэн” ТББ-ын захирлын сонгуульт ажил эрхэлдэг. 2013 онд Ерөнхий сайдын дэргэдэх “Монгол Улсад төслийн удирдлагын стандарт нэвтрүүлэх” ажлын хэсгийн гишүүн, санаачлагч, “Эм Ай Ю” ОУДС-д төслийн удирдагч, төлөвлөлтийн албаны даргаар ажиллаж байсан. 2010 оноос Боловсролын магадлан итгэмжлэх үндэсний зөвлөлийн мэргэжлийн гишүүн, 1999 – 2008 МЗАЖХ-ны ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байсан.

    АЖЛЫН АМЖИЛТ
    Монгол улсын төслийн удирдлагын тогтолцоог шинэчлэх чиглэлээр идэвхтэй судалгаа шинжилгээ хийж байгаа. Тус чиглэлээр 2013 онд засгийн газарт санал, зөвлөмж оруулснаар Монгол улс үндэсний стандарт мөрдөхөөр болсон. 2008 оноос менежментийн сэтгэлгээний шинэ хандлага болох бодит чадварын үндэсний судалгааг амжилттай гүйцэтгэж энэ чиглэлээр ном сурах бичиг хэвлүүлэх ажлыг санаачлан хэрэгжүүлж байна. Монгол улсын хөгжилд онцгой нөлөө үзүүлэх Эрдэнэтийн 100 000 тонны гангийн үйлдвэрийн төслийн багийг удирдаж эрдэс баялгийн зөвлөлөөр хэлэлцүүлж амжилттай батлуулсан. Нийт 100 орчим төслийн үйл ажиллагааг чиглүүлж, туршлага, сургамж хуримтлуулсан. “Эм Си Эс” групп, “Бодь” групп, ”Нью Прогресс” групп, “ТЕСО” корпораци, “Очир Ундраа” групп, “Говь” ХХК, “Макс” групп зэрэг 20 орчим бизнесийн байгууллагуудад урт болон богино хугацааны зөвлөх үйлчилгээ үзүүлж туршлага хуримтлуулсан. Ерөнхий сайдын ажлын алба, Хөгжлийн банк,Төрийн өмчийн хороо, Санхүүгийн зохицуулах хороо, Замын үүдийн чөлөөт бүсийн захирагчийн ажлын алба, Татварын Ерөнхий Газар, Гаалийн Ерөнхий Газар, Улсын Драмын Эрдмийн Театр, Улсын Дуу бүжгийн эрдмийн чуулга, Багануур ХК, Улаанбаатар төмөр зам зэрэг 30 орчим төрийн байгууллагуудын үйл ажиллагаанд менежментийн зөвлөх үйлчилгээ үзүүлж байсан.

    БҮТЭЭЛ

    УДИРДАХУЙН УХААН

    * Менежментийн 80 гаруй төрлөөс сонголт хийж, өнөөгийн манай нийгэмд хамгийн чухал гэсэн 50 гаруй төрлийн менежментийн чиглэлд төвлөрч ажилласан. Эдгээр 50 орчим төрлийн менежментийг судлах явцад “менежмент” гэж юу юм бэ гэдэг асуултанд бодитой ойлголт иргэдэд өгөх боломжийг эрэлхийлсэн болно.

    *Энэ номыг бичихийн тулд 100 орчим төр, хувийн хэвшлийн төсөлт үйл ажилагаанд оролцон менежментийн хэрэгцээ, шаардлагын талаар гүнзгийрүүлж ойлгож авсан. 10 гаруй жилийн судалгаа, зөвлөгөө, хэлэлцүүлэг зохион байгуулж байж энэхүү ном маань бий болсон. Бид сайн зэвсэг үйлдвэрлэсэн. Гагцхүү энэхүү зэвсгийг хэрхэн ашиглах, сэтгэл нь уншигч олны хандлагатай холбоотой байх.

    https://www.facebook.com/monhero2004

  • М.БОЛОРЦЭЦЭГ: МОНГОЛЧУУД БИД ДЭЛХИЙД ХОВОРХОН ҮЛЭГ ГҮРВЭЛИЙН МУЗЕЙ, ПАРКИЙГ ГОВЬДОО БАЙГУУЛЖ ЖУУЛЧДЫГ ТАТАХ БОЛОМЖТОЙ

    Монголын Динозавр судлалын Хүрээлэнгийн захирал, шинжлэх ухааны доктор, профессор Минжингийн Болорцэцэг

    – Сайн байна уу? Манай уншигчдад өөрийгөө танилцуулна уу?

    МБ: Сайн, сайн байна уу? Юуны өмнө emegteichuud.mn сайтын хамт олонд болон, нийт сайтын уншигчиддаа энэ өдрийн мэндийг хүргье. Намайг Минжингийн Болорцэцэг гэдэг. ШУТИС-ын геологийн инженерийн ангийг дүүргэсэн. Харин магистрын зэрэг сээр нуруугүйтэний амьтаны чиглэлээр хамгаалсан. Докторын зэрэгээ “80 сая жилийн өмнө Монголд амьдарч байсан хөхтөн амьтан” гэсэн сэдвээр хамгаалсан. Одоо Америкт багшлахынхаа хажуугаар “Монголын динозавр судлалын хүрээлэн”-гийн захирлаар ажиллаж байна.

    – Хүрээлэнгээ ямар зорилгоор байгуулав?

    МБ: Монголын динозавр судлалын хүрээлэн маань …. онд байгуулагдсан, төрийн бус байгууллага. Байгуулах болсон гол шалтгаан нь Монголын палентлогийн шинжлэх ухаан, олдвор үнэхээр хэцүү байдалд байгаа. Олдворын хувьд ярихад, олдворыг хууль бусаар гадаад руу гаргаж зарах, ашиг хонжоо олох асуудал гарч байгаа. Энэ бол үнэхээр сэтгэл зовоосон асуудал, хоёрдугаарт шинжлэх ухааны хувьд боловсон хүчний асуудал, энэ нь би докторын зэрэг хамгаалсан залуу эрдэмтдийн хувьд ярьж байгаа хэрэг юм. Ийм хүмүүс Монголд асар дутагдалтай байна. Шинжлэх ухаан маань удаан хөгжиж байна. Манай орны материал дээр гадныхан их давамгайлж ажиллаж байна. Энэ бүх асуудлуудыг цогцоор нь шийдвэрлэж зорилготойгоор энэ ТББ байгууллагаа байгуулан ажиллаж байнаа. Манай хүрээлэнгийн уриа “Монголын палентлогийн ирээдүй”. Монголынхоо материал дээр Монголчууд өөрсдөө ажилламаар байна. Бас Монголын палентлогийн ирээдүйд залуу боловсон хүчнүүдийг дэмжиж, дэлхийн хэмжээнд гаргаж, энэ чиглэлээр хөгжил нь харьцангуй дээгүүр байгаа орнуудад эрдмийн зэрэг хамгаалуулах зорилготой.

    – Палентлогичдийн хувьд ажлын байр хир олдоцтой байдаг юм бол?

    Энэ үнэхээр чухал асуулт байна. Ажлын байрны хувьд учир дутагдалтай. Улсын чанартай газруудад ажилд орох нь хэцүү, орчихлоо гэхэд цалин, хангамж, ажиллах орчин муутай. Манай ТББ-ын бас нэгэн том зорилго бол палентлогичидоо ажлын байртай болгох. Энэ нь эцэстээ музей байгуулах явдал юм. Музей байгуулчихвал сургалт, судалгаагаа аль алиныг нь хослуулаад хийж болно гэсэн. Музей байгуулах бас нэгэн том шалтгаан бол одворуудыг хадгалах, байрлуулах хэрэгтэй байна. Гадагшаа гарсан гээд байгаа олдворуудаа буцааж авчирах, авч ирлээ гэхэд агуулах газар алга. Ингэхээр бүх зүйл музейтэй холбоотой болж байгаа юм.

    – Олдворууд гадагшаа гарсан гээд байх юм. Энэ ямар учиртай юм бэ? Энэ тал дээр хууль эрх зүйн ямар нэгэн зохицуулалт байна уу?

    Мэдээж зохицуулалт байгаа л байх. Гэрээ хэлэлцээр хийсний дагуу, сургалт судалгааны зорилготойгоор олдворыг гадагшаа гаргаад, тодорхой хугацааны дараа буцааж авч ирэх ёстой. Гэтэл зарагдах асуудал гардаг. Энэ бол яахын аргагүй хууль бус зүйл. Гадагшаа гаргасан олдворуудыг хэн хэзээ ямар зорилготойгоор хэдэн ширхэгийг гаргасан, цаашлаад ямар байгууллага хариуцаж гаргасан нь тодорхой байх ёстой. Харин хувийн ашиг сонирхлоор, мөнгө олох зорилготойгоор гадагшаа гарч байгаа тохиолдол цөөнгүй байна. Энэ бол үнэхээр “аймшигтай” асуудал. Үүнийг төр засаг анхаарах цаг нь нэгэнт болсон гэж бодож байна. Манай ТББ ч бас үүний эсрэг тэмцэж ажиллах зорилготой.

    – Динозавр судлахын ач холбогдол ер нь юу юм бэ?

    Энэ бол маш том шинжлэх ухаан. Тэр дундаа Монголын хувьд маш чухал. Учир нь гэвэл манай оронд олдворууд нь ихээр олддог, бараг шинэ шинжлэх ухааны салбар гэж хэлж болно. Музейгээ байгуулаад олдворуудаа хадгалж хамгаалаад эхэлчих юм бол маш том боломжууд нээгдэх гээд байна. Музей бол гэр бүлийн, танин мэдэхүйн чухал ач холбогдол бүхий орчин юм. Динозавраар дамжуулаад олон зүйлийг танин мэдэх боломжтой. Ялангуяа хүүхдүүдийн хувьд динозавр гэхээр бүх зүйл нь сонирхолтой санагддаг. Түүнийг улам илүү мэдэх юмсан, харах юмсан гэсэн тэмүүлэлтэй болж байдаг. Танин мэдэхүйн хувьд ийм ач холбогдолтой. Харийн эдийн засгийн хувьд бас л томоохон ач холбогдолтой. Сургалт судалгаагаа эх орондоо хийчихнэ.Олдворуудыг үзэх гэж жуулчид ирэх боломжтой. Жуулчидыг дагаад, орчуулагч жолооч гээд ажлын байр бий болно. Ер нь музей байгуулах нь их олон ач холбогдолтой болж байна. Ийм учраас л олдворт газруудаа хамгаалах хэрэгтэй. Орон нутагт нь музейг нь байгуулж болж байна. Монголын хилээр Эрээн рүү гарахад, замын хажуу талаар хиймэл динозавры парк байгуулсан байдаг. Үүнийг бас бодох хэрэгтэй. Гэтэл манай орон чинь хэдэн сая жилийн өмнөх амьтадын өлгий нутаг гэгддэг. Хийх ажил, бодох зүйл их байна. Эртний амьтадын ул мөр, олдвор манай орны нэлээд олон аймгаас олддог. Өмнөговь, Дорноговь, Баянхонгор гэх мэт. Эдгээр аймгуудад нь яагаад музей байгуулчихаж болохгүй гэж. Үүнийг засгийн газар цогцоор нь авч үзээд, ямар нэгэн бодлого хэрэгжүүлээсэй л гэж хүсч байна. Бид ч үүнд дуу хоолойгоо хүргэх гэж чадан ядаж ажиллаж байна.

    – Танай байгууллага байгуулагдсанаасаа хойш ямар ямар ажил хийж амжуулав?

    Нилээд хэдэн ажил хийсэн. 2007 онд Өмнөговь аймагт, Динозаврын танин мэдэхүйн сургалтыг зохион байгуулсан. Энэ сургалт хүмүүст маш их таалагдсан. Олдворуудтай нэг нутагт зэрэгцэн амьдарч байгаа, орон нутгийн иргэдэд хэрэгцээтэй мэдээллийг нь хүргэж чадсан. Ингэснээр тэд өөрсдийн нутаг орноор бахархах гээд олон талын ач холбогдолтой. Сургалтын гол зорилго нь динозаврыг танин мэдэхээсээ илүүтэйгээр хамгаалах талыг нь илүүд зааж сургах явдал байсан юм. Дараа нь музейн ажилтануудад хотод сургалт зохион байгуулсан. Монголын урлагийн зөвлөлтэй хамтран “музейн хайрцаг” хоёр ширхэгийг хийж нэгийг нь Өмнөговь аймгийн музейд, нөгөөг нь Байгалийн түүхийн музейд байрлуулан ажлуулж байгаа. Энэ нь хүүхдүүдэд танин мэдэхүйн үнэхээр их ач холбогдолтой.

    – Таны юунд санаа зовдог, бас зорилгын талаар ерөнхийдөө ойлголоо. Хоёулаа яриагаа арай өөр тийш нь хандуулаад эмэгтэй хүн палентлогич байхын сайхан бас хэцүү талуудын тухай яривал?

    Энэ мэргэжил өөрөө хэцүү хүнд мэргэжлүүдийн нэг л дээ. Ер нь олон улсын практикт энэ мэргэжил нь эрэгтэйлэг буюу эрчүүд ихээр эзэмшдэг тийм мэргэжил. Миний хувьд энэ мэргэжил рүү аав маань хөтөлсөн. Би энэ мэргэжилдээ үнэхээр дуртай. Тиймдээ ч амжилттай ажиллаж, докторын зэргээ хамгаалаад байна. Эмэгтэй хүнийхээ хувьд олон өдөр сараар гэрээсээ хол явна гэдэг асар их тэсвэр тэвчээр шаардана. Тэр бүхнийг давж туулах л болдог. Гэхдээ би эрчүүдээс дутахааргүй ажилладаг. Эмэгтэй хүн энэ мэргэжилээр ажиллахын давуу тал гэвэл олдвортой харьцахдаа маш нямбай ханддаг. Эвдэж гэмтээхгүйн тулд эмэгтэй хүнийхээ нягт нямбай зангаа гаргадаг юм болов уу?

    – Энэ мэргэжлийг сонгох гэж байгаа охидуудад хандаж зөвлөөчээ гэвэл та юу зөвлөх вэ?

    Хамгийн гол нь энэ мэргэжилдээ дуртай байх хэрэгтэй. Бас энэ мэргэжлийнхээ сайн сайхан, хэцүү бэрх талуудыг нь танин мэдсэн байх хэрэгтэй. Дөнгөж дунд сургуулиа төгсөж байгаа охидод, энэ мэргэжлийн талаар манай байгууллага зөвлөгөө өгдөг. Эмэгтэйчүүд бид чинь хичээвэл юуг ч хийж бүтээж, даван туулж чаддаг хүмүүс. Тэгэхээр мэргэжилдээ дур сонирхолтой байх нь чухал даа.

    – Палентлогич эмэгтэй хүний бахархалтай зүйл юу вэ?

    Миний хувьд хамгийн гоё нь шинэ олдвор олох. Бас хээр хөдөө ажиллахад маш сонирхолтой байдаг. Эрчүүдээс дутахааргүй тэдэнтэй мөр зэрэгцэн ажиллаж, шинэ олдвор олж илрүүлэх тэр үед өөрөөрөө бахархах сэтгэгдэл төрдөг дөө.

    -Палентлогийн шинжлэх ухааныг монголд хөгжүүлэх арга замууд юу байна вэ?

    Би түрүүнд хэлсэн. Монгол орон бол эртний амьтадын өлгий нутаг. Олдвороор маш баялаг. Төрийн бодлогондоо оруулаад, засгийн газраас жаахан сэтгэл гаргаад дэмжээд өгвөл хөгжил аяндаа ирнэ. Хийе бүтээе гэсэн чин хүсэл бидэнд байна.

    – Ярилцсанд баярлалаа.

    Эх сурвалж: http://www.emegteichuud.mn/