Category: Uncategorized

  • 3. ӨӨРТЭЙГЭЭ ЯРИЛЦАХ НЬ ӨӨРИЙГӨӨ ТАНИХ НЭГ АРГА БОЛОХ ТУХАЙД

    Хүн энэ хорвоод ирэхдээ өөрийн гэсэн хийж бүтээх зүйлтэйгээ ирдэг гэдэг. Хэрвээ хүн тэр хийх зүйлээ олж чадвал бусад бүх асуудал шийдэгддэг.

    Харин бид өөррүүгээ хандахын оронд гадаад материаллаг зүйлд хэт анхаарлаа хандуулж, хурдхан машинтай болох юмсан, хурдхан их мөнгө олох юмсан гэсэн бодлоор толгойгоо дүүргээд байхаас биш миний дотор юу байгаа билээ, миний сэтгэл зүрх юу хүсээд байна, юунд тэмүүлж, юунд дурлаж чадах вэ, би юунд амиа өгч чадах вэ гэж өөрийнхөө ертөнцрүү өнгийж харахгүй байна. Ороо бусгаа энэ цаг үед амьдралын хамгийн үнэ цэнэтэй, утга учиртай зүйлээ анзаарах сөхөөгүйгээр хоосон нэр алдар, эд хөрөнгө хэмээх солонгын хойноос хөөцөлдсөөр. Үргэлж л яарсан, сандарсан, тавчидсан, шунахайрсан. Юуруу яараад байгаагаа анзаарах ч сөхөөгүй, амьдрах завгүй амьдрал. Нэг л мэдэхэд бид өөртөө ч гаргах завгүй, би завгүй, би завгүй хүн гээд л, нэг л их завгүй юм хийж бүтээж байна гээд л бодоод яваад байдаг. Гэтэл энэ амьдрал чинь хэнд зориулагдаад байгаа юм бэ, хөндлөнгийн хэн нэгэнд зориулагдсан уу. Ингээд амьдрал чөтгөрийн тойрог шиг нэг л хэвийн тойрогт ороод эхэлдэг, гараас юм гарахгүй, шинэ санаа ч төрөхгүй бүх юм нэгэн хэвийн давтагдана.

    Тэгвэл та чөтгөрийн тойргоос өөрийгөө чөлөөлж, бодол санаагаа цэгцлэхийг хүсвэл өөртэйгээ ярих арга танд тус болно. Өөртөө зориулсан багахан цаг хугацаа таны амьдралыг илүү бүтээмжтэй, илүү баялаг болгодог.

    Жишээ нь бидний өвөг дээдэс жилийн эхэнд шинийн 8-нд хийморио сэргээнэ хэмээн уулын орой дээр гарч хараа бэлчээн сууж бодлоо цэгцэлдэг байжээ. Хий хоосон туйлширч машин тэрэгтэйгээ бужигнаж давхихдаа гол нь биш бөгөөд хамгийн гол нь хүн уулын орой дээр ганцаараа гараад би энэ жил юу амжуулчихав, би юун дээр алдав, юун дээр онов хэмээн өөрөө өөртэйгээ ярилцдаг нэг арга нь байжээ.

    Мөн залбирал, бясалгал хийх, голын эргээр зугаалах зэрэг нь өөртэй ярилцах хэлбэрүүд юм.

    Өөртэйгээ ярилцах аргачлал

    1. Толинд харж өөртэйгээ ярилцах. Тольны өмнө зогсоод өөрөөсөө асуулт асууж, хүнтэй ярилцаж байгаа мэтээр ярилцана. Энэ аргыг хамгийн сайн ашигласан хүн бол Дэйл Карнеги юм. Тэрээр 35 хүртлээ олны өмнө гарах нь бүү хэл хүнтэй юм ярьж чаддаггүй аймхай хүн байжээ.
    2. Бие эрхтэнтэйгээ ярилцах. Хүн өөрийнхөө эд эстэй хүртэл ярилцаж болно гэж мэдээллийн шинжлэх ухаан үзэж байна. Хорт хавдар өвчнийг эзэндээ гомдсон эсүүдийн бөөгнөрөл гэж тодорхойлж байна. Төр засаг болохгүй бол иргэд бослого гаргадаг шиг эзэндээ хайрлагдахгүй байгаа гомдсон эсүүд эзнийхээ эсрэг бослого гаргаж хавдар болдог байх нь. Гар хөл нь бүлээцдэггүй хүн бол гар хөлөө үрж илж таалах, толгой нь өвддөг хүн толгойндоо иллэг бариа хийх хэрэгтэй. Хүн мэдээллээс бүтэж байдаг. Тэгэхээр өөрийнхөө бие эрхтэнд мэдээлэл өгч, өглөө бүр эд эрхтэнээ хайрлаж, иллэг бариа хийж, ярилцвал маш сонирхолтой үр дүнд хүрч чадна.
    3. Байгальд ойр амьдрах. Бидний язгуур, үндэс маань байгаль эх. Тиймээс байгаль эхтэйгээ ойр байж, ууланд гарах, ойд хэвтэх, модын чимээ, навчисын сэрчигнээн, усны хоржигноон зэрэг байгалийн чимээг анирдан чагнах хэрэгтэй. Байгаль дээр байгаа зүйлс бидэнд зориулагдаж байхад бид бүгдийг анзаарах сөхөөгүй сохорчээ. Цэцэг ургаад, нар мандаад, гоё үүлнүүд хөвөөд, цонхны цаадахи болжморын жиргээнийг сонсохын оронд зурагтаа асааж хов живээр амьсгалж эхлэдэг. Амьдралын хамгийн гоё сайхан, өөрийнхөө хөг аялгууг сонсохоо болиод хөггүй гитар шиг хяхатнажээ.

    Одоо та өөртэйгээ ярилцах цаг гаргахын тулд өдөр тутмын 24 цагийг юунд зориулж байгаагаа жагсаан бичиж нэг бүрчлэн дүгнэлт хийх хэрэгтэй. Өөртөө гаргаж болох ямар цагууд байна вэ? Өглөө эрт үү, өдрийн цаг уу, цайны цаг уу, оройн цаг уу, унтахын өмнө үү, эсвэл шөнө дөлөөр үү. Та өөртөө зориулах цагаа зурагт, гар утас, интернэт, архи, тамхи, дэмий чалчих зэрэг зуршилуудад үрээд байна уу!? Гэртээ орж ирээд зурагтаа асаагаад орхичихдог. Зурагт үзэхээр ямар нэг юм хийж байгаа мэт, зурагтаа унтраахаар юм хийхгүй байгаа мэт мэдрэмж төрж байгаа бол та зурагтанд амьдралаа үрж байгаан шинж гэсэн үг.

    Таны амьдралыг үрдэг эдгээр дайснуудыг илрүүлмэгц өөртөө зориулах цаг гарч ирнэ дээ. Одоо та тодорхой алхам “Тэгж байгаад л нэг…” гэдэг үг үгийн сангаасаа хасаж, өдөрт ядаж 5 минут гаргаад өөртэйгээ ярилцах хэрэгтэй. Ингээд дадал болсоор яваандаа өдөрт нэг цагийг, бүүр сүүлдээ бүхэл амьдралынхаа цагийг өөрөө өөртөө зориулдаг болно доо.

    Ингээд та өөртэйгээ, дотор хүнтэйгээ, зөн билэгтэйгээ ярилцдаг болсноор, амьдралын тань үнэт зүйлс тодорхой болж, асуудал бэрхшээл багасаж, хий дэмий зүйлд цагаа үрэхээ больж, амьдрал тань илүү баялаг, илүү утга учиртай болно.

    Дараагийн дугаарт: Өөрийн намтар, түүхийг бүтээх нь өөрийгөө танин мэдэх арга

    Онлайн сонсох: http://mixcloud.com/luvsandorj

    Ж.Лувсандорж ӨНӨӨДРИЙН ТЭМҮҮЛЭЛ цувралаа

  • АЛТАЙ ЯТГЫГ ДУУРЬСГАХ ИХ ЁСЛОЛ- Монгол бахархалын төлөө нэгдэцгээе

    БЭЛТГЭЛ АЖИЛ

    АЛТАЙ ЯТГЫГ ДУУРЬСГАХ ИХ ЁСЛОЛ

    7-р зуурны дайчин баатрын ятгыг 1400 жилийн дараа Монгол баатар дахин дуурьсгав.

    2008 онд Монгол улсын Ховд аймгийн Манхан сумд хийсэн археологийн малтлагаар эртний нүүдэлчдийн хэрэглэж байсан ятгын төрлийн хөгжим олдсон. Уг зэмсэг нь 7- р зуун буюу эртний Түрэгийн үед хамаарч байгаа бөгөөд Монгол Улсад төдийгүй олон улсын хэмжээнд энэ төрлийн хөгжмийн анхны олдвор болохыг Герман Улсын Бонны Их Сургуулийн доктор Жан Бэрман болон эртний хөгжим судлаач Сюзанна Шүлц нар онцолсон байдаг. 1400 жилийн тэртээд бүтээгдсэн энэ хөгжмийн зэмсэг дэлхийн хөгжмийн археологийн түүхэнд түүний дотор чавхдаст товшвор хөгжмийн зэмсгийн судлалын гайхамшигт үзэгдэл болсон юм. 2011 оноос Монгол улсын түүхэнд анх удаа эртний үүх түүхтэй, үзүүлэх харуулах үзмэртэй, судалгаа шинжилгээтэй эртний нүүдэлчдийн хөгжмийг сэргээн нутагшуулах ажлыг Монгол угсаатны хөгжмийн товчооны тэргүүн Д.Ганпүрэв хийж, хөгжмийн зэмсэг урлаач П.Байгальжавтай хамтран сэргээн бүтээгээд байна.
    Алтай ятгыг сэргээн нутагшуулагч Д.Ганпүрэв нь Алтай ятгын хөг, эгшиг дуурьсал, хөгжимдөх боломжийг судалж тогтоохдоо нүүдэлчин монголчуудынхаа ахуй амьдрал, соёл сэтгэлгээ, домог зүй, тууль хайлах урлагийн арга барилын уламжлалд түшиглэсэн бөгөөд зэмсэгийн хийц бүтцийг шийдвэрлэхдээ нүүдэлчдийн язгуурын дуу хуурын бусад төрлүүдтэй хамтран хөгжимдөх тэдгээрийн эгшиг дуурьсалд нийцтэй байх талыг эрхэмлэжээ.

    Мөн нэрт ятгачин Ч.Мөнх-Эрдэнэ 2013 оноос Алтай ятга хөгжмийн хөг хөглөгөө, тоглох арга барилын судалгааг явуулж байх хугацаандаа “тус хөгжмийн зэмсэг нь тоглож буй тоглоочийг гүн төвлөрөлийн агшинд оруулж, сонсогчдын зүрх сэтгэлийг эзэмдэж, дотоод сэтгэлийг ховсдож чаддаг ямар нэг эрчимтэй холбогдсон амьд хөгтэй хөгжим” хэмээн тодорхойлсон байдаг.

    Алтай ятгын археологийн эх олдвор, судлаач Д.Ганпүрэвийн бүтээсэн хувилбар болон Германы эртний хөгжим судлаач Сюзанна Шүлцийн сэргээн бүтээсэн хувилбар нь 2014 оны 4- р сарын 8- нд Монголын Үндэсний Музейд дэлгэгдсэн “Талын дайчдын өв соёл” үзэсгэлэнд тавигдаж олон нийтэд хүрсэн.

    Монголын хосгүй үнэт өв соёл Алтай ятга, түүний аялгуу эгшигийг олон нийтэд анх удаа танилцуулж сонсгох АЛТАЙ ЯТГЫГ ДУУРЬСГАХ ИХ ЁСЛОЛ-ыг “Монгол бахархалын төлөө нэгдэцгээе” уриатайгаар 2014 оны 5-р сарын 16-ний 19:00 цагт, АСА циркд зохион байгуулж байна. Ёслолын ажиллагааны уран сайхны удирдаачаар Д.Ганпүрэв, зөвлөхөөр Төрийн хошой шагналт, хөгжмийн зохиолч Н.Жанцанноров, найруулагчаар Натур даанс продакшний найруулагч Д.Энхбаяр, хөгжмийн найруулагчаар Бро’с рекордсын продюсер М.Болд /Томоо/, нэрт ятгачин Ч.Мөнх- Эрдэнэ, Бөртэ хамтлаг, Алтай хамтлаг, АСА Циркийн жүжигчид, Бүх Цэргийн Эрдмийн Дуу Бүжгийн Чуулгын найрал хөгжим, найрал дуучид, Хилийн Цэргийн Дуу Бүжгийн Чуулгын найрал дуучид тэргүүтэй 100 орчим уран бүтээлчтэй баг бүрэлдэхүүн ажиллаж байна.

    Цаашид Монгол Угсаатны Хөгжмийн Товчоо нь салбарын болон мэргэжлийн байгууллагуудтай хамтран Алтай ятгын сургалтын гарын авлага, хөтөлбөр боловсруулах, ятгачдыг сургаж бэлтгэх, Алтай ятгын голомт Манхан суманд Алтай ятгыг чуулга байгуулах, Алтайн язгуурын соёл уламжлалд суурилсан соёлын шинэ төрөл зүйлийг хөгжүүлж Монгол брэнд болгон дэлхий дахинд таниулах ажлуудыг төлөвлөн ажиллаж байна.

    БАРИМТАТ КИНО

    ХЭВЛЭЛИЙН БАГА ХУРАЛ

    АЛТАЙ ЯТГЫГ ДУУРЬСГАХ ИХ ЁСЛОЛ

    АЛТАЙ ЯТГЫГ ДУУРЬСГАХ ИХ ЁСЛОЛ by CREATIVE MONGOLIA

  • Монгол өв соёлоо өвлөн уламжлагч ЯРУУ ЭГШИГЛЭН хүүхдийн хамтлагийн анхны бие даасан тоглолтонд урьж байна

    Даяаршилын эрин үед улс үндэстний давтагдашгүй онцлогийн илэрхийлэл, үнэт өв бол язгуур урлаг, өв соёл билээ. Тиймээс өв соёлоо биетээр өвлөн тээж дамжуулах нь монгол хүний үүрэг. Монголын ирээдүй болсон хүүхэд бүр монгол дуугаа өвлөн дуулж чаддаг болж, дуугаар дамжуулан ёс заншил, өв уламжлал, ардын урлагийн баялаг түүхтэй танилцан түүнийгээ дээдлэн хүндэлж, дэлхий дахинд өв соёлоороо гайхагдах, эх орноороо бахархах, эх оронч сэтгэлтэй иргэн болгож төлөвшүүлэх зорилготой “Яруу эгшиглэн” язгуур урлагийн хүүхдийн хамтлагын анхны бие даасан тоглолтоо хийхээр боллоо. Өндөр дээд өвөг дээдсийнхээ энгүй их түүх соёл, өв уламжлал, эрдэм ухааныг үе үеийн ирээдүй хойчдоо өвлүүлэн үлдээх аялгуут сайхан ардын дуугаар дамжуулан ‘’Монгол” гэдгээрээ бахархан ’’Бид монголдоо хайртай’’ хэмээн сэтгэл бардам хэлэх ЯРУУ ЭГШИГЛЭН тоглолт 2014 оны 5-р сарын 24-ний 14:00, 16:00 цагаас 2 удаа Улаанбаатар чуулгын байранд болно. Та бүхнийг тоглондоо урьж байна.

    “Яруу эгшиглэн” хамтлаг нь Монголын ирээдүй болсон хүүхдүүддээ ардын дуу, үндэсний язгуур урлагийн өв соёлыг таниулж “Монгол хүүхэд бүрт язгуур урлагаа түгээж монгол бахархалыг бий болгох” зорилготой 2012 онд байгуулагдсан хүүхдийн хамтлаг юм. 7- 10 насны 6 гишүүнтэй.

    Дэлгэрэнгүй мэдээллийг

    Утас: 91174919, 99192612

    http://facebook.com/yaruuegshiglen

  • 7- Р ЗУУНЫ ДАЙЧИН БААТРЫН ЯТГЫГ 1400 ЖИЛИЙН ДАРАА ДАХИН ДУУРЬСГАНА

    1400 жилийн өмнө Монгол баатруудын тоглож байсан “Алтай ятга” хөгжмийг эх олдворт судалгаа хийж дахин сэргээн бүтээлээ. Алтай ятгыг сэргээснээр монголчууд бид нэгэн шинэ төрлийн хөгжимтэй болж байгаа бөгөөд дэлхийн хөгжмийн түүхэнд нэн ховор хөгжмийн зэмсэг болж байгаа юм. Алтай ятга нь 1400 жилийн өмнөх дайчин баатрын хадны булшнаас олдсон бөгөөд 1400 жил хадгалагдсан уг зэмсэгийн цар нь 2мм нимгэн, тээг нь салаагүй байдалтай олдсон бөгөөд тухайн үед хөгжим урлах өндөр технологитой байсныг илтгэнэ.

    Уг хөгжмийг дахин сэргээж Монголын язгуур өв соёлоо дэлхий дахин таниулах, соёлын брэнд бүтээгдэхүүн болгож хөгжүүлэх зорилготой ажлыг Монгол угсаатны хөгжмийн товчооны хамт олон эхлүүлээд байна. Энэ ажлын эхлэл болгож Алтай ятгыг монгол түмэндээ танилцуулж эгшиг аялгууг нь сонсгох, дэлхий дахинд зарлах АЛТАЙ ЯТГЫГ ДУУРЬСГАХ ИХ ЁСЛОЛыг “Монгол бахархалын төлөө нэгдэцгээе” уриатайгаар 2014 оны 5-р сарын 16-нд АСА циркэнд зохион байгуулж байна. Ёслолын ажиллагааны уран сайхны удирдаачаар Д.Ганпүрэв, зөвлөхөөр Төрийн хошой шагналт, хөгжмийн зохиолч Н.Жанцанноров, найруулагчаар Натур даанс продакшний найруулагч Д.Энхбаяр, хөгжмийн найруулагчаар Бро’с рекордсын продюсер М.Болд /Томоо/, нэрт ятгачин Ч.Мөнх- Эрдэнэ, Бөртэ хамтлаг, Алтай хамтлаг, АСА Циркийн жүжигчид, БЦЭДБЧ-ын найрал хөгжим, найрал дуучид зэрэг 100 орчим уран бүтээлчтэй баг бүрэлдэхүүн ажиллаж байна.

    Уг ёслолын ажиллагааны тасалбарын орлого нь цаашид Алтай ятгыг хөгжүүлж, түгээн дэлгэрүүлэх, дэлхий дахинд брэнд болгох “Алтай ятга” төсөлд зориулагдах юм. Тасалбарыг АСА циркийн касс, болон 1617 үнэгүй хүргэж өгнө.


    1400 жилийн тэртээх баатарлаг өвөг дээдсийнхээ хүчирхэг аялгууг сонсож, Монгол бахархалын төлөө нэгдэцгээе!

  • 614 ОНЫ МОНГОЛ ДАЙЧНЫ ЯТГЫГ 2014 ОНД ДАЯН ДЭЛХИЙД ДАХИН ДУУРЬСГАНА

    2008 онд Монгол улсын Ховд аймгийн Манхан сумд хийсэн
    археологийн малтлагаар эртний нүүдэлчдийн хэрэглэж байсан ятгын төрлийн хөгжим
    олдсон. Уг зэмсэг нь НТ-ын 7- р зуун буюу эртний Түрэгийн үед хамаарч байгаа
    бөгөөд Монгол Улсад төдийгүй олон улсын хэмжээнд энэ төрлийн хөгжмийн анхны
    олдвор болохыг Герман Улсын Бонны Их Сургуулийн доктор Жан Бэрман болон эртний
    хөгжим судлаач Сюзанна Шүлц нар онцолсон байдаг. Монгол угсаатны хөгжмийн товчооны
    тэргүүн Д.Ганпүрэв 2011 оноос уг олдворыг судлах, уламжлалыг сэргээх, дахин
    нутагшуулах судалгааг хийж, хөгжмийн зэмсэг урлаач П.Байгальжавтай хамтран тус
    хөгжмийн зэмсгийг сэргээн бүтээгээд байна. Алтай ятгын археологийн олдвор,
    Германы эртний хөгжим судлаач Сюзанна Шүлцийн сэргээн бүтээсэн хувилбар,
    судлаач Дагваны Ганпүрэвийн бүтээсэн хувилбар нь 2014 оны 4- р сарын 8- нд
    Монголын Үндэсний Түүхийн Музейд дэлгэгдсэн “Талын дайчдын өв соёл” үзэсгэлэнд
    тавигдаж олон нийтэд хүрсэн.





    Мөн нэрт ятгачин Ч.Мөнх-Эрдэнэ 2013 оноос Алтай ятга
    хөгжмийн хөг хөглөгөө, тоглох арга барилыг судалгааг явуулж бодитой үр дүнд
    хүрээд байна.

    Монгол улсын түүхэнд анх удаа эртний үүх түүхтэй,
    үзүүлэх харуулах үзмэртэй, судалгаа шинжилгээтэй эртний нүүдэлчдийн чавхдаст
    товшвор хөгжмийн зэмсэгийг Алтайн тууль, магтаал, хөөмий, бий биелгээтэй
    хоршуулан, товшуур, ятга, хуур хөгжимтэй найрсуулан бүтээж, тоглох арга барилыг
    нарийвчлан боловсруулах, сургалтын материал, гарын авлага боловсруулан соёлын
    өв уламжлагчдыг бэлдэж үндэсний өв соёл, үнэт зүйлсээ сэргээн, Алтайн язгуурын
    соёл уламжлалд суурилсан соёлын шинэ төрөл зүйлийг хөгжүүлж Монгол брэнд болгох
    боломж гарч ирлээ. 

    Алтай ятгыг дуурьсгах их ёслол буюу дэлхий дахинд тунхаглах арга хэмжээг 2014 оны 5-р сарын 16-ний 19:00 цагт АСА циркт зохион байгуулна.

    http://musicagency.mn/

  • В.Ундраа ТООНО

    Зураач Вандангийн УНДРАА
    Бүтээлийн нэр: ТООНО
    Хэмжээ: D100см
    Материал: Зотон, тос
    Бүтээсэн: 2014 он

    http://yaru.mn/undraa/

  • Ганболдын Баярын шүлэгүүд

    ЧАМД ӨГЬЕ

    Адууны хялгасаар навч хуурдан дуугаргах сарыг чамд өгье

    Асарлагч цагийн зүүдэнд согоо сормуусаар салхи самнах агшныг чамд өгье

    Алимны улаан, чив, чив хийх өвдөлтийг чамд өгье

    Ардын дуун дундуур уйлж нисэх шувуудын “Ай”-г чамд өгье

    Нуурын хөвөөнд угаал үйлдэх бүсгүйн

    бургасанд тохсон цамц шиг шүлгээ чамд өгье

    Нам гүмийн тохойд хөхрөн бөхөлзөх моддын гэгээг чамд өгье

    Нүдээ анихын зуурт эгшиглэн урагдах үүлсийн чимээг чамд өгье

    Нүгэл буяны утсан дээр намилзан ганхах үүлэн цэцгийг чамд өгье

    Хөдөө буйдын шаргалхан цув шиг өдрүүдийг чамд өгье

    Хүүхдийн сэвлэг шиг сэтгэлийнхээ уй салхийг чамд өгье

    Халуун алганаас чинь будаа түүх зүүн гандангийн тагтааг чамд өгье

    Хайр нигүүслийн бутан дотроос ширтэх бурханы нүдийг чамд өгье

    Өгснийхөө хариуд чамд өгье

    Өгч болох л бүхнээ чамд өгье

    Өндөгнийхөө хээг ч чамд өгье

    Өөрийгөө онгойлгож ордог түлхүүрээ ч чамд ӨГЬЕ хайрт минь


    [Бодол санаанд минь чи

    ямар гээчийн

    танихгүй цэцгийн үр суулгачихав даа

    Алчуурынхаа хуниасанд чи

    хаврыг нууж явсан гэдгээ

    хэлэхгүй яасан юм бэ?]

    1

    Харцны чинь мөрөгцөгт нуугдсан

    Тэр их гуниг шаналлыг бодохоор

    Зүрхэн дотор минь

    Нэгэн мод уйлж хонох юм

    Нулимсных нь цуурайнд

    Сэтгэлийн минь тэнгис дуугаа хураагаад

    Ер бусын цагаан шувуудаараа надаас

    Ер бусын асуулт асуух юм

    2

    Чи эд эс бүхэнд минь оршиж

    Чи үсний минь ширхэг бүхнээр амьсгалнам

    Чи зүүдэн тэнгэрт минь цав цагаан тагтаа болон нисэж

    Чи зүрхний минь тооноор долоон сарын цас болон орном

    Чи аз жаргалыг миний дээрээс цэцгийн шүүдэр шиг асгаж

    Чи амьд явах учир шалтгаан минь болном

    3

    Уйлж битгий шанал, сэтгэл рүүгээ салхилахаа боль!

    Утга учиргүй амьдралд, утга учиргүй амьдрах л сайхан

    Угаасан цамц шиг цаг хугацаанаас

    Ус дусалж байгааг сонсож байна уу?

    Хүнд л гагцхүү зовлон оршдог гэж чи бодож байна уу?

    Үгүй дээ үгүй догдлонгуй энхрийхэн амраг минь

    Өвс, мод, шувуу, уул, байгалийн эд эс бүхэнд зовлон оршдог юм

    Уй гунигаа нууж чаддаг болохоор л байгаль ийм гоо сайханлаг байдаг юм

    Уйлж битгий шанал сэтгэл рүүгээ салхилахаа боль!

    ЦОНХНЫ ЧИНЬ ШИЛИЙГ ДАГАН

    Цонхны чинь шилийг даган урсаж байгаа бороон дуслууд

    Цонхны чинь шилийг даган уйлж байгаа бороон дуслууд

    Цонхны чинь шилийг даган инээж байгаа бороон дуслууд

    Цонхны чинь шилийг даган мэгшиж байгаа бороон дуслууд

    Миний чамд өгсөн сэтгэлийн уй гуниг

    Мянган жилийн дараач чи ойлгохгүй

    Ойлогоо гээд ч ер яах билээ

    Өвсөнд бутарсан оддын туяа хэний амны цангааг тайлна гэж

    /ДУРЛАЛ/-ыг ирэхээс өмнө энд

    Бүх зүйл хэвийн, нам гүм байсан

    Тэнгэрийн зүүн доод буланд өлгөгдсөн сарны гадаргуугаас

    Есдүгээр сарын бороо цэцгийн манан болон зүрх рүү минь урсаад

    Дусал болгон нь жижигхэн, жижигхэн тэнгэрс болоод

    Шилний хагархай мэт зүрх рүү минь шигдээд

    Гудамжаар л дүүрэн цагаан шүхэр барьсан охид

    Гэвч би улаан шүхэртэй охиныг хүлээн

    Тагтан дээрээ тамхи татаж суусан юм

    Дурлал гэдэг бол одоо миний хувьд

    Хоосон агаар, усруу чулуу шидхэд гарах чимээ

    Шанлал гэдэг үгэнд торлогдсон

    Азгүй нэгэн, сохор хотон шувуу

    Чөлөөлж тавихыг дотоод дуу хоолой минь надаас цурихран гуйвч

    Гар хуруу минь хөшсөн юм шиг үл хөдлөнө. . .

    Цонхны чинь шилийг даган шүлэг бичиж байгаа бороон дуслууд

    Цонхны чинь шилийг даган дахин төрөхгүйн тулд үхэж байгаа бороон дуслууд

    Цонхны чинь шилийг даган чамд хайртай гэж хашгарч байгаа бороон дуслууд

    Цонхны чинь шилийг даган чиний сэтгэл рүү залбирч байгаа бороон дуслууд

  • Өдөр тутмыхаа амьдралд дуртай болох 5 зөвлөмж

    ӨДӨР ТУТМЫНХАА АМЬДРАЛД ДУРТАЙ БОЛОХ 5 ЗӨВЛӨМЖ

    Хэрвээ та өдөр тутмынхаа амьдралд дургүй бол

    Хэрвээ та өдөр болгоныг сэтгэл хангалуун өнгөрөөж чаддаггүй бол өнөөдрийнхөө бичлэгийг танд зориулж байна.

    Өдөр тутмыхаа амьдралд дуртай болох 5 зөвлөмж

     1. Ижил бодол санаатай, ижил зорилготой хүмүүстэй холбогдож, найз нөхөд болох.

    Ингэж чадвал өдөр бүрийн амьдралдаа сэтгэл хангалуун болж, өөрийгөө болон амьдралаа сайжруулах хүсэл эрмэлзэлтэй болно. Учир нь орчин тойронд хүрээлж байгаа, үерхэж нөхөрлөж, ойр шадар яваа бүхэн аж амьдралд их нөлөөлдөг.

    Санаж яв: Ижилхэн зовлонтой хүнтэй цагийг хамт өнгөрөөхөөс илүү ижил зорилготой хүнтэй хамт өнгөрөө. 

    Ижил бодол санаатай, ижил зорилготой хүмүүсийг хаанаас олох вэ гэвэл амархан. Фэйсбүүк ухаж байхад янз бүрийн байгууллага, хамт олон, хуудас, группүүд байдаг. Жишээлбэл:

    Ука Төмөрийн ХҮС ХИЙ ХҮР

    Амьдрах Ухаан Амжилтын Хөтөч

    БидЧадна. мн

    The New Media Group

    Төслийн Удирдах Хөгжлийн Хүрээлэн

    Ану Mаркетинг

    Гэр бүл судлаач Л.Нарантуяа

    Luvsandorj Jamsranjav

    Mongolian Women’s Development Foundation

    Амжилтыг Өнөөдөр Өөрөөсөө

    Монголын залуучуудын холбоо

    Бэрхшээл ба боломж

    Амин хэлхээ груп

    Номонд дурлагсдын фэйсбүүк дахь холбоо

    Undraa Vandan  

    TEDxUlaanbaatarWomen… гээд л эдгээр байгууллага хамт олны явуулж буй арга хэмжээнүүдэд оролцож сэтгэлэг нэг хүмүүстэй танилцаж, дотносож, нэгдэх боломжтой. Хэрвээ та эдээрээс гадна өөр байгууллага хамт олон мэддэг бол доор бичиж үлдээгээрэй.

    2. Амьдралынхаа зорилгыг ажилтайгаа уялдуулан холбох

    Бид ажил дээрээ ихэнх цагийг өнгөрөөдөг. Зарим хүмүүс ажилдаа дургуй сэтгэл хангалуун байж чаддаггүй учраас өдөр тутмынхаа амьдралд дургүй болдог. Тиймээс амьдралынхаа зорилгыг одоо хийж буй ажилтайгаа уялдуулан холбож, “Яагаад одоо энэ хийж буй ажлаа хийж байна вэ?, Энэ нь зорилгодоо хүрэхэд ямар хувь нэмэр оруулж байна вэ?” гэдгийг өөрөөсөө асууж, мэдсэн үед бидний хандлага өөрчлөгдөж, ажилдаа амьдралдаа дуртай болж эхэлнэ.

    3. Хэн ч, юу ч төгс төгөлдөр биш гэдгийг мэдэх.

    Зарим тохиолдолд ямар нэгэн зүйл санаанд хүрэхгүй, хэн нэгэн сэтгэлд нийцэхгүй, өөртөө сэтгэл хангалуун бишээс үүдээд амьдралдаа дургүй болдог. Харин хэн ч, юу ч төгс төгөлдөр биш гэдгийг хүлээн зөвшөөрснөөр  бүхнийг байгаагаар нь хүлээн авч чадах ба эерэг зүйлүүд дээр илүү ахаарлаа төвлөрүүлэх болно.

    4. Сайн үйлс бүтээ

    – Хүмүүст сайхан сэтгэгдэл төрүүл

    – Хүмүүсийн сайн найз бай

    – Сайн урам хайрлагч бай…   Өөрийгөө дэргэд нь байгаад л баймаар тийм хүн болгож хөгжүүл

    5. Сурсан мэдсэнээ бусадтай хуваалц

    Хүн бүрт өөр өөрийн гэсэн мэддэг чаддаг зүйл бий. Түүнийгээ бусадтай хуваалц.

    Таны тэр мэддэг чаддаг зүйлийг мэддэг чаддаг болох юмсан гэж бодож байгаа хүмүүс зөндөө байгаа гэдэгт би итгэлтэй байна. Тэр хүмүүст зориулж мэддэг чаддаг зүйлээ өнөөдрөөс хуваалцаж эхэл.

    Товчхон хэлэхэд бусдын амьдралыг сайжруулахад хувь нэмрээ оруул.

    Санаж яв: Таны хийсэн бүх сайн үйлс эргээд танд 2 дахин илүү сайн үйлсийг авчирна.

    Тэгэхээр эдгээр 5 зөвлөмж өдөр бүрийг сэтгэл хангалуун өнгөрүүлэхэд тэнь тус нэмрээ үзүүлнэ гэдэгт найдаж байна. Хэрвээ танд энэ сэдвийн дагуу нэмж хэлэх зүйл байгаа бол доор сэтгэгдлээ үлдээж бусадтайгаа хуваалцаарай. Эсвэл MiniiAmidral@ukatumur.com руу “Миний Буцалж Буй Амьдрал” буланд захидал илгээгээрэй.

     

    ХҮС. ХИЙ. ХҮР.

    ТАНЫ АМЖИЛТЫН ТӨЛӨӨ

    ©Ука Төмөр

     

     

  • Окуяама ЮМИ- Дуурийн дуучин, хөгжмийн заах арга зүйн багш

    Япон улсын дуурийн дуучин, хөгжмийн заах арга зүйн багш, Art of Ulaanbaatar төвийн хөгжмийн багш.

    Окуяама Юми нь Япон улсын Токио хотын Хөгжмийн их сургуулийг төгссөн мэргэжлийн дуурийн дуучин бөгөөд дуурын дуучид бэлтгэх мэргэжлийн заах арга зүйн багш билээ. 1999 онд Монгол-Япон хоёр орны соёлын харилцааны хүрээнд Япон улсын гадаад харилцааны яамны урилгаар Монгол улсад ирж Дуурь бүжгийн эрдмийн театрт ажилласан ба “Учиртай гурван толгой” дуурьт Нансалмаагийн дүрийг бүтээн дуулсан анхны гадаад дуучин болж байсан. Түүнээс хойш “Чингис хаан дуурь” болон В.А.Моцартын “Донжуан”, “Шидэт лимбэ” зэрэг олон бүтээлд Монголын дуучид уран бүтээлчидтэй хамтран дуулан ажиллаж ирсэн. 

    Түүнээс хойш 2011-2013 онд хуучнаар Хөгжим бүжгийн коллежийн сургуульд дуулаачийн багшаар ажиллаж, 2014-2018 онд Citi их сургуульд ажиллаж мэргэжлийн дуучин, уран бүтээлчдийг бэлтгэх ажилд өөрийн хувь нэмрийг оруулж байна. Миний туйлийн хүсэл бол Монгол оронд мэргэжлийн дуурийн дуучдыг өндөр түвшинд бэлтгэх, тэрхүү дуучдыг олон улсын түвшинд амжилт гарахад нь туслан өөрийн мэдлэг чадвараа харамгүй зориулахад оршиж байгаа бөгөөд Монгол орныг олон улсад сонгодог урлагаар таниулах чиглэж байгаа болно. Монгол улсын засгийн газар миний хөдөлмөрийг үнэлэн 2005 онд МУСТА цол тэмдэгээр шагнаж улмаар 2007 онд Монгол улсын Ерөнхийлөгч соёл урлагт оруулсан хувь нэмрийг минь үнэлж Найрамдал одонгоор тус тус шагнасан.

    Эх сурвалж: Art of Ulaanbaatar

  • Нацагийн ЖАНЦАННОРОВ- Нэрт хөгжмийн зохиолч, нийгмийн зүтгэлтэн

    Хөгжмийн зохиолч, нийгмийн зүтгэлтэн, Төрийн хошой шагналт, Ардын жүжигчин, Хөдөлмөрийн баатар

    Гарчиг

    Товч намтар

    Н.Жанцанноров нь XVII жарны шороон үхэр жилийн хаврын тэргүүн сар буюу 1949 оны 3 сарын 25-­нд одоогийн Өвөрхангай аймгийн Өлзийт сумын нутагт Цагаан хөтлийн “Хондлой” гэдэг газар төрсөн.

    Боловсрол

    1957-­1961 онд Өвөрхангай аймгийн Өлзийт сумын бага сургууль
    1961­-1967 онд Хужирт сумын дунд сургууль
    1967-­1971 онд Улаанбаатар хотын Багш нарыг бэлтгэх сургуульд Хөгжмийн багшийн мэргэжлээр
    1974­-1979 онд Украин улсын Киев хотын П.И.Чайковскийн нэрэмжит хөгжмийн Консерваторид суралцаж хөгжмийн зохиолч, хөгжим судлаач мэргэжил эзэмшсэн.

    Ажлын түүх

    1971-­1973 онд Багшийн сургуульд хөгжмийн онолын багш
    1979-­1981 онд Соёлын Яаманд хөгжмийн уран бүтээлийн асуудал эрхэлсэн мэргэжилтэн
    1981-­1985 онд МАХН­ын Төв хороонд Урлаг, уран бүтээлийн асуудал эрхэлсэн зааварлагч
    1983-­1990 онд Монголын Хөгжмийн Зохиолчдын Холбооны даргаар сонгогдон ажилласан
    1990 онд Соёлын Яаманд орлогч, нэгдүгээр орлогч сайд
    1992-­1993 онд Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн
    1993-­1995 онд Холбооны Бүгд Найрамдах Герман улсын “Салтарино” циркэд хөгжмийн зохиолч
    1996-­2000 онд Гэгээрлийн Яаманд Соёл, урлагийн бодлогын багийн ахлагч, газрын орлогч дарга

    1997 оноос Монгол Улсын Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийн Соёл урлагийн асуудал эрхэлсэн шинжээч
    1998 оноос “Их Урлаг” товчооны ерөнхий захирал
    1999 оноос ЮНЕСКО-­ийн Утга соёлын өвийн Монгол үндэсний төвийн тэргүүн
    2000 ­оноос Монгол Улсын Филармонид хөгжмийн зохиолч
    2002 оноос “Морин Хуур” нийгэмлэгийн тэргүүн, Монголын Урлагийн Зөвлөлийн Тэргүүн
    2002 оноос Монгол-­Хятадын найрамдлын нийгэмлэгийн ерөнхийлөгч
    2004 оноос БСШУ-­ы сайдын зөвлөлийн гишүүн, Соёл урлагийн асуудал хариуцсан зөвлөх
    2004 оноос ЮНЕСКО-­ийн Монголын үндэсний комиссын гишүүн
    2007 оноос Монгол Туургатны соёл, эрдэм шинжилгээний сангийн ерөнхийлөгч
    2008 оноос Батлан хамгаалахын Сайдын дэргэдэх Иргэний зөвлөлийн гишүүн
    2010 оноос СУИС-­ийн тэргүүлэх профессор, Хөгжмийн урлагийн сургуулийн профессорын багийн ахлагч, Эрдмийн зөвлөлийн даргаар сонгогдон ажиллаж байна.

    Санаачлан зохион байгуулсан ажлын тойм

    1982 он Ардын язгуур урлагийн дэлхийн анхдугаар үзлэг
    1982 он “Алтан намар” хөгжмийн наадам
    1985 он Азийн хөгжмийн VII индэр, симпозиум, фестиваль
    1989 он Морин хуурын анхдугаар наадам
    1991 он Монгол туургатны уртын дууны анхдугаар уралдаан
    1997 он Төв Азийн тууль олон улсын симпозиум, фестиваль
    2000 он АНУ-­д зохиогдсон Монголын соёлын ѳдрүүд
    2008 он Морин хуурын олон улсын анхдугаар наадам, уралдаан, симпозиум
    2011 он ЮНЕСКО­-ийн төв байр, НҮБ-­ын төв байранд (Нью­-Йорк хот) болсон Морин хуурын чуулгын концерт

    Уран бүтээлийн тойм

    Цомог, DVD

    • “Бурхан Халдун өршөөг” морин хуурт зориулсан бүтээлүүд
    • “Мандухай сэцэн хатан” киноны хөгжим
    • “Мөнх тэнгэрийн хүчин дор” киноны хөгжим
    • “Хутагтын сахиус” морин хуурт зориулсан бүтээлүүд
    • “Үдшийн бяцхан дуунууд” морин хуур, ятга, вибрафонд зориулсан аязууд
    • “Симфонетта” морин хуурын чуулгад зориулсан бүтээлүүд
    • “Байн байн санаа алдахад минь” зохиолын дуунууд
    • “Хайрлан дуулмаар байна” уянгын поп дуунууд
    • “Эгшиглэхүй, өгүүлэхүй” морин хуурын чуулгын концерт
    • “Тайвшрал” зураглал хөгжим
    • “Дорнодын цэнхэр аялгуу”
    • “Оюу эрдэнийн говь”

    Нот

    • “Хүний заяа 1” дууны түүвэр (40 дуу), 2000 он
    • “Хүний заяа 2” дууны түүвэр (41 дуу), 2000 он
    • “Талын харгуй” 24 хүүрнэл дуу, 2007 он

    Бүтээлүүд

    • Хийл төгөлдөр хуурын сонат, 1977 он
    • Чавхдаст хөгжмийн дөрвөл, 1978 он
    • Симфони №1, 1979 он
    • Баясгалант удиртгал, 1987 он
    • “Гурван төрийн нүүр” симфони зураглал, 1988 он
    • “Торой Бандийн дууль” дуулалт бүжгэн жүжиг, 1988 он
    • “Хүслийн төвөргөөн” симфони удиртгал, 1990 он
    • Шударга, төгөлдөр хуурын сонат, 1996 он
    • Хуучир, төгөлдөр хуурын сонат, 1998 он
    • “Их тэнгэрийн ивээл” симфони найрал, морин хуурын чуулгад зориулсан удиртгал, 2002 он
    • “Мэргэнд буусан чоно” үндэсний модерн бүжгийн жүжиг, 2004 он
    • Морин хуур, төгөлдөр хуурын сонат, 2009 он

    Концерт

    • Морин хуур найрал хөгжмийн концерт, 1989 он
    • Ятга найрал хөгжмийн концерт №1, 1992 он
    • Хуучир найрал хөгжмийн концертино “Эргэцүүлэл”, 1992 он
    • Шудрага найрал хөгжмийн концерт, 1992 он
    • Төгөлдөр хуур найрал хөгжмийн концерт, 1999 он
    • “Гэгээн тал” аратори, 2002 он
    • Бяцхан дууль, Ятга хѳгжимд зориулсан рапсодия, 2007
    • Морин хуур, виолончeль, тѳгѳлдѳр хуурын гурвал, 2008 он
    • Ёочин найрал хөгжмийн концерт №1, 2012 он
    • Дорнодын цэнхэр аялгуу чуулбар, 2012 он
    • Ятга найрал хѳгжмийн концeрт №2, 2013 он
    • Алтан намар хөгжмийн концерт 2013 он
    • Лимбэний концерт, 2013 он
    • Морин хуур найрал хөгжмийн концерт №2, (Хэрлэн барсын дууль), 2012 он
    • “Оюу эрдэнийн говь” чуулбар 2013 он
    • Морин хуурын чуулгад зориулсан 30 орчим бүтээл

    Драмын жүжгийн хөгжим

    • “Гэгээ”, 1980 он
    • “Арын албаныхан”, 1981 он
    • “Задын чулуу”, 1981 он
    • “Найрын ширээний ууц”, 1981 он
    • “Сэргэлт”, 1982 он
    • “Хөхөлдэй хүүгийн үлгэр”, 1986 он
    • “Ээдрээ”, 1989 он
    • “Бооцоо”, 2000 он
    • “Саран хөхөө”, 2004 он

    Киноны хөгжим

    Баримтат киноны хөгжим

    • “Ялалтын дуун” бүрэн хэмжээний баримтат кино, 1984 он
    • “Эхийн алдар”, 1981 он
    • “Тайгын эзэд”, 1983 он

    Ном

    • “Монголын хөгжмийн арван хоёр хөрөг” сонатын аллегро, 1996 он
    • Хөгжмийн онолын нэр томъёоны хураангуй тайлбар толь, 1996 он
    • “Сэрэх ухаанаа дууд…” ярилцлагын цоморлиг, 2004 он
    • “Их дуучны яриа. /Ж.Бадраагийн нэрээр/” алдарт дуучин Ж.Дорждагвын яриа, 2005 он
    • “Монгол хөгжмийн таван эгшигтийн онолын асуудлууд” судалгааны бүтээл, 2006 он
    • “Хөгжим, цаг үе” илтгэл, өгүүлэл, 2006 он
    • Уртын дууны уламжлалт зарим нэр томъёоны гаргалгаа, 2006 он
    • “Монгол хөгжмийн эгшиг – сэтгэлгээний онолын утга тайлал” судалгааны нэг сэдэвт бүтээл, 2009 он

    Гавьяа, шагнал

    1989 онд “Мандухай сэцэн хатан” киноны хөгжмөөр Монгол Улсын Төрийн шагнал
    1996 онд “Гоо марал” урлагийн дээд шагнал
    1997 онд Монголын Хөгжмийн Зохиолчдын Эвлэлийн шагнал
    2000 онд “Морин хуур яруу найрал хөгжмийн концерт”, “Сэтгэлд шингэсэн говь” зураглал, “Монгол аялгуу”, “Нутаг минь хүлэг минь” уран сэтгэмж зэрэг морин хуурт зориулсан бүтээлүүдээр Монгол Улсын Төрийн шагналыг хоёр дахь удаагаа хүртсэн
    2000 онд Энхтайвны зүтгэлтний “Мөнгөн од” шагнал
    2005 онд Энхтайвны зүтгэлтний “Алтан од” шагнал
    2005 онд Өвөрхангай аймгийн “Хүндэт Иргэн” цол
    2005 онд Монгол Улсын Ардын Жүжигчин
    2007 онд Урлаг судлаач, билиг зүйч “Жамцын Бадраа” сангийн Дээд шагнал
    2010 онд Батлан хамгаалахын дээд шагнал “Эх орны тѳлѳѳ”
    2011 онд “Занабазарын одон”
    2012 онд Япон улсын эзэн хааны “Мандах наран одон”
    2012 онд Кино авардс “Киноны шилдэг хөгжим”
    2019 онд Монгол Улсын Хөдөлмөрийн Баатар