creativemongolia

Category: Uncategorized

  • Б.Даваажаргал

    baigalam брэндийг үндэслэгч, органик зөвлөх.

    Сүүлийн 3 жилийн хугацаанд органик хэрэглээ, гоо сайхны бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийг судалж Korean aroma international designer сургуулииг дүүргэж сургагч багшийн гэрчилгээ авсан. Тэрээр органик хэрэглээг Монголдоо түгээх зорилгоор органик гоо сайхны бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн чиглэлээр сургалт, зөвлөгөө, байгалийн охь болох эфирийн тос ашиглан өөрт тохирсон ЦОРЫН ГАНЦ үнэртэнээ урлах, эфирын тосны үнэр, үйлчилгээ сэтгэл зүй, эрүүл мэндэд хэрхэн нөлөөлдөг талаар сургалт тогтмол зохион байгуулдаг.
    Baigalam органик брэндийг үүсгэн байгуулсан. 2018 ондХан-Уул дүүргийн шилдэг 5 гарааны бизнесээр шалгарсан.
    Үндэсний онцлох брэндүүдийн нэгдэл Creative Gallery тай тогтмол хамтран ажиллаж байна.

  • ЦАГААН САРААР МОНГОЛОО ДЭМЖИЖ ХЯМРАЛЫГ ХЯМРААЦГААЯ. СОЁОЛЖ 2 сарын 12- 26

    БҮХ МОНГОЛ БАРАА НЭГ ДООР ТӨВЛӨРЛӨӨ.
    Цагаан сарын хямдрал СОЁОЛЖ төвд 2017 оны 2 сарын 12- 26
    #МОНГОЛООДЭМЖЬЕ #БүтээлчМонгол

    Сар шинийн баяраар Улс орон даяар Монголд үйлдвэрлэсэн бараа бүтээгдэхүүнээ хэрэглэхийг уриалж байгааг ажил хэрэг болгож “Үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжицгээе” уриан дор Үндэсний томоохон үйлдвэрүүд, гар урчууд, малчид хөдөлмөрчид, дотоодын жижиг дунд бизнес эрхлэгчидийн бараа бүтээгдэхүүнийг бөөний үнээр нь худалдаалах “Монголд үйлдвэрлэв 2017” цагаан сарын үзэсгэлэн худалдаа нарны зам дагуух Соёолж төвд 2017 оны 2 сарын 12-26 өдрийг дуустал зохион байгуулагдах болсон баяртай мэдээг дуулгая.

    Тус үзэсгэлэн худалдааг зохион байгуулахын тул Соёолж төв өөрийн үзэсгэлэн талбайг шинэчлэн засч 120 орчим үзэсгэлэнгийн талбай бүхий дулаан тохилог заал, гаднаа 150 машины зогсоол, гадаа талбайдаа ууц, өвчүү зарах талбай зэргийг цогцоор бэлтгэсэн.

    Монголд үйлдвэрлэв 2017 цагаан сарын үзэсгэлэн худалдаанд хэвийн боов, тавгийн идээ, цагаан идээ, чихэр жимс, гарын бэлэг, ноос ноолуур, арьс ширэн бүтээгдэхүүн, нэхий дээл, ууц өвчүү гээд бүхий л зүйлс нэг дороос худалдаалагдах юм.

    Нийслэлчүүдийн үндэсний үйлдвэрлэлээ дэмжих аяныг бодитоор ажил хэрэг болгож байгаа үзэсгэлэн худалдааны зохион байгуулагчидад талархал илэрхийлье.

    Үндэсний үйлдвэрлэлээ үйлдвэрийн үнээр нь худалдан авцгаая. Монголд үйлдвэрлэв 2017 үзэсгэлэн худалдааны зохион байгуулагчидтай 99007003, 96202016 утсаар холбоо барих боломжтой.

  • Ганбатын ӨЛЗИЙБУЯН- Менежментийн зөвлөх

    Ганбатын Өлзийбуян нь менежментийн тогтолцоогоор мэргэшсэн зөвлөх юм. Тэрээр МУИС, Бизнесийн сургуулийг “Менежмент” мэргэжлээр төгссөн. Түүний карьер Вай Эм Си зөвлөх компаниар эхлэж байсан ба 2014 онд Гүйцэтгэлийн Төгөлдөршил зөвлөх компаниа байгуулснаас хойш монгол компанийн удирдлагуудад менежментийн тогтолцоогоо сайжруулахад нь туслаж байна.

    Түүний мэргэжлийн хүсэл сонирхол бол “Монголын компаниудад сайн менежментийг тогтолцоог нэвтрүүлэх замаар амжилтад хүрэхэд нь туслах” явдал бөгөөд мэргэжлийн утга учир, үнэт зүйлдээ тууштай байж, өөрийгөө тасралтгүй хөгжүүлж, мэдлэг туршлагаа түгээж  байна. Тэрээр Нэгдсэн менежментийн тогтолцоо (2016), Эйч Ар Про гарын авлагыг (2014)  боловсруулж гаргасан ба удирдлага менежерүүд бодит практикт ашиглаж болох шилдэг бүтээл болж чадсан.

    Өлзийбуян нь Менежментийн шилдэг туршлага, арга хэрэгслүүдийг судлан, монголын нөхцөл байдалд хамгийн тохирсон сайн туршлагуудыг нэгтгэн Нэгдсэн менежментийн тогтолцоог (НМТ) боловсруулан гаргасан. Дараах компаниудад НМТ -г нэвтрүүлэх болон бусад чиглэлийн менежментийн зөвлөх үйлчилгээг амжилттай үзүүлээд байна.

    • Монос Косметик ХХК  – НМТ нэвтрүүлэх
    • Ази Фарма ХХК – НМТ нэвтрүүлэх
    • Улаанбаатар гурил ХХК – НМТ нэвтрүүлэх
    • Хурилдуур ХХК – НМТ нэвтрүүлэх
    • Мастер Майнд ХХК – НМТ нэвтрүүлэх
    • Шаргалжуут Рашаан Сувилал ХХК – НМТ нэвтрүүлэх
    • Санхүүгийн тооцоолох групп ХХК – НМТ нэвтрүүлэх
    • Монголын Ипотекийн Корпораци – Гүйцэтгэлийн үнэлгээ
    • Скай Медиа ХХК – Гүйцэтгэлийн үнэлгээ
    • Шунхлай ХХК – Хүний нөөцийн менежмент (Вэй Эм Си зөвлөх багт ажилласан)
    • Петровис ХХК – Хүний нөөцийн менежмент (Вэй Эм Си зөвлөх багт ажилласан)

    http://performance.mn/

    https://www.facebook.com/uujii…

  • Д.ЧУЛУУНБААТАР- монгол үндэсний тоглоом наадгай цуглуулагч

    Улс, үндэстэн бүрт өөрийн гэсэн тоглоом наадгай, түүнийг дагасан ёс заншил бий. Монгол үндэсний тоглоом наадгайг судлах, сурталчлах, байнгын хэрэглээг нэмэгдүүлэхэд бодит хувь нэмэр оруулж буй хүмүүсийн нэг бол Ховд аймгийн Жаргалант сумын иргэн Д.Чулуунбаатар юм.

    Тэрбээр 2009 оноос эхлэн Монголын уламжлалт тоглоом наадгайг цуглуулж, судалж байна. Түүний цуглуулга, цаашдын зорилтын талаар тодрууллаа.

    Иргэн Д.Чулуунбаатар нь “Өв соёл, монгол тоглоом наадгай” төвийг үүсгэн байгуулсан. Тухайн төвийг түшиглэн Монголын уламжлалт тоглоом наадгайг судлахаас гадна цаашид үйлдвэрлэл бий болгох замаар хойч үедээ өвлүүлэх, түгээн дэлгэрүүлэх зорилготой ажиллаж байна гэж ярилаа.

    Д.Чулуунбаатарын цуглуулгад одоогийн байдлаар урианхай ястны “Үүчүүр”, халх үндэсний “Панжига”, торгууд үндэсний “Шагайгаар цахдах”, мянгад ястны ”Таван хошуу малыг үнэлэх”, өөлд ястны “Хүлтэгжинэ”,  тува үндэсний ”Дөрт бэргээ”  зэрэг 100 гаруй тоглоом наадгай байна.

    Эдгээр тоглоом наадгайг эсгий, мод, төмөр ашиглан хийсэн бөгөөд шагай, байгалийн чулуу оролцуулан тоглодог аж. 

    Тухайлбал, Наран сүмбэр гэх тоглоомыг зэс, төмөр ашиглан хийжээ. Энэхүү тоглоом цагираг, шилбэ, сээр, ул, бариул гэсэн таван хэсгээс бүрдэнэ. Цагираг нь ихэвчлэн 9 эсвэл 12 байдаг.  Улмаар цагирагийг буулгах, мордуулах зарчмаар тоглодог аж. Ингэснээр нүдний хараа сайжруулах, гарын хөдөлгөөн, булчингийн үйл ажиллагааг идэвхжүүлэх давуу талтай гэнэ. Энэ тоглоом наадгайг  Монголчууд өргөнөөр ашиглаж байна. Харин сүүлийн үед “Буга нохой”, “Тулга” гэх мэт хөлөгт тоглоом наадгайгаар  хүмүүс  тоглох нь тун ховор болжээ.  Энэ “Буга нохой” гэдэг тоглоом надад  долоон төрөл байна. Би энэ тоглоом наадгайг хүүхдүүдэд заах их дуртай. Хүүхдийн сэтгэн бодох чадварыг хөгжүүлдэгээрээ онцлогтой гэж Д.Чулуунбаатар хэлэв.

    Мөн  Монгол тоглоом наадгайгаар дамжуулан хүүхдийн оюун санааг хөгжүүлэх, улмаар тогтвортой сууж сургах, зөв дадал зуршилтай болгох боломж бололцоо нээлттэй байна. Тийм учраас хүүхдийг шагай, хөлөгт тоглоомоор тоглож сураасай гэж би хүсдэг.  Тоглоом гэдэг бол зөвхөн хүүхдүүд л тоглоод байдаг зүйл биш, харин гэр бүлээрээ тоглох нь маш их ач холбогдолтой.

    Нэгдүгээрт, эцэг эх, эмээ өвөөтэйгөө хамт тоглосноор тухайн гэр бүлийн харилцаа сайхан болдог. Хоёрдугаарт, хүүхдийн хүмүүжилд эерэг нөлөөтэй. Гуравдугаарт,  эрүүл мэндийн хувьд тоглоомд оролцогч бүрт сайн үр дүнг авчирна.

    Мөн хүний гарын алганд 150 гаруй мэдрэлийн цэг байдаг. Тэр бүгдийг шагайгаар тоглон сэргээж, эрүүлжүүлэх боломжтой. Гучин минут шагайгаар тоглох нь эмнэлэгт нэг цаг дөчин минутын хугацаанд бариа засал хийлгэсэнтэй тэнцэхүйц алжаал тайлдаг гэж тэрбээр онцоллоо.

    Монголчуудын соёлын үнэт өвийн нэг болох тоглоом наадгайг хүн бүр тоглож, гэр бүлдээ эрүүл мэнд, баяр хөөр нэмэхийг  хүсэж явдгаа иргэн Д.Чулуунбаатар хэлж байв.

    Эх сурвалж: Ховд /МОНЦАМЭ/ https://www.montsame.mn/

  • Дархад нутгийн нисдэг 7 бөө

    Дархад нутгийн түүх домогт нисдэг 7 бөө гэдгээрээ алдаршсан бөө нар:

    1.Арилдий бүргэд зайран: Түүний жинхэнэ нэр нь Хүрэлдэй гэдэг. Баглаан удганы
    хүү, бөгөөд ниссэн 7 бөөгийн манлай гэж үздэг. Бүргэд болон хувирдаг, Манжийн
    засаг захиргаа, тэдний гар хөл баяд ноёдын адуу малаас хөөж, ядуу ардад тараан
    өгдөг шилийн сайн эрсийн нэгэн байжээ.
    2. Пунцаг зайран: Шишгэдэд Хонин өндөр уулын бэлээр нутагладаг байсан энэ
    зайран алдарт Мачир зайрангийн хүү бөгөөд төрсөн дүү нь Ховдод нисэж буусан
    гэгддэг Дулам удган ажээ.
    3. Сунхи бөө: Алдарт Татай удганы хүү, Хаж зайрангийн шавь
    4. Соёд удган: Ар Тагны отогт амьдарч байсан.(одоогоор бол Монгол шарын даваа
    орчимд) Нөхөр нь Сөөхий Хүрэлдэй баатар бөгөөд 5 хүүтэй бөгөөд тэд бүгд бөө нар
    байсан гэдэг. Нэг гэр бүлийн энэ 7 бөөгийн онгодыг Хэмчигийн долоо юм гэж
    нэрлэдэг ба Монгол Шарын давааны баруун хярын дэвсэг дээр онгодын асар нь одоо
    хүртэл байдаг. 
    5. Хиргис бөө: Тагна Саяаны нутагт байсан Уйгар Хиргис аймгийн
    удмын Түрэгээс тасарч Дархадад үлдсэн хүмүүсийн удмын алдарт удган юм. Хөвсгөл
    аймгийн Цагааннуур сумын Тэнгисийн голын хамгийн эхний зоо болох Улаан модонд
    онгодын нь асар нь байдаг.
    6. Дулам удган: Пунцаг зайрангийн төрсөн дүү. Энэ удган нь гэртээ бөөлж байгаад
    тэнгэрийн их увьдасаар Дархад нутгаас Ховдод очиж нисэж буусан гэдэг бөгөөд
    одоо Ховдын шүтээн болон заларсан юм. Дулам удганы онгод нь Хогоргын голын зүүн
    талд байрлах Бурианы амны доор ганц хөгшин модонд байдаг. Аав болох Мачир
    зайран, ах болох Пунцаг зайран нарын онголж тавьсан газарт цуг байдаг билээ.
    7. Дамжил бөө: Санж бөөгийн хүү, Банзар бөөгийн дүү болох алдарт Дамжил зайран
    нь Зулын тээхний шүтээн болсон бөгөөд Буянт голын хайрханд онгодын асар нь
    байдаг юм.

  • Монголын Гудамжны Савлуурт Дүүжигнүүрийн Холбоо| Street workout federation of Mongolia

    2012 оны 8-р сарын 01-нд Монголын Гудамжны Савлуурт Дүүжигнүүрийн Холбоо ТББ байгуулагдсан.

    Залуучуудын чөлөөт цагийг зөв боловсон өнгөрөөж, монгол эр хүнийг хөгжүүлэх төлөвлүүлэхэд бид өөрсдийн хувь нэмрийг оруулна.

    Үүсгэн байгуулагчид: Тэргүүн Э.Сандуй, Дэд Тэргүүн Э.Сундуйжав

    2013 онд анхны тэмцээнээ УБ хотын БЗД-ийн Баян Монгол хорооллын турникэн дээр зохион явуулсан.
    13 тамирчин оролцсон.
    2014 онд СБД-ийн 6-р сургуулийн ард байрлах турникэн дээр 2 дахь тэмцээнээ хийсэн.
    20 гаруй тамирчид оролцож 30 гаруй үзэгч үзэж мөн Паркур сонирхогч залуус ирж үзүүлэх тоглолт хийсэн.

    2015 оны хавар ЗХ-ний 326-р цэргийн агид очиж 200 гаруй цэрэг албан хаагчдад тэмцээн уралдаан болон сургалт, семинарыг амжилттай зохион явуулсан.
    2015 оны зун МҮОНТ-ийн Монголын нэг өдөр телевизийн нэвтрүүлэгт уригдан амжилттай орсон.
    2015 оны 7-р сарын 24- 25 хооронд ОХУ-ын Москва хотод болсон ”Free style” чөлөөт үзүүлбэрийн дэлхийн аваргын тэмцээнд 3 хүний бүрэлдэхүүнтэй явж амжилттай оролцсон.
    2015 оны 10 сард улсын аваргын 3 дахь тэмцээнээ мөн амжилттай зохион явуулсан.
    45 тамирчин оролцож 200 гаруй хүн хөгжөөн дэмжсэн.

    2015 оны 11-р сард ХУД-ийн 19-р хороололд анхны спорт заалаа нээсэн.
    2016 онд СБД-ийн монгол 3-р сургуулийн урд шинэ зааланд орсон.
    2016 оны 3 сард ЗХ-ний 015-р цэргийн ангид үзүүлэх тоглолт болон тэмцээн сургалт семинарыг амжилттай зохион явуулсан.
    2016 оны 3-р сарын 29-нд Өвөрхангай аймагт салбараа нээж аймгийн аварга шалгаруулах тэмцээнийг амжилттай зохион явуулсан.

    2016 оны 5 сард Дархан хотод салбараа нээж Дарханы аварга шалгаруулах тэмцээнийг амжилттай зохион явуулсан.

    2016 оны 7-р сарын 23-25 Москва хотноо зохиогдсон дэлхийн аваргын тэмцээнд 5 хүний бүрэлдэхүүнтэй явж амжилттай оролцож. Дэлхийн цомын тэмцээний эрх авсан.
    2016 оны 8 сард СХД Цамбагарав дээр 3vs3 battle тэмцээнийг амжилттай зохион явуулсан
    2016 онд зохиогдож буй Авъяаслаг монголчууд шоунд 8 хүний бүрэлдэхүүнтэй оролцон шилдэг 32 номерт багтсан.

    https://www.facebook.com/Street-workout-federation…

  • Дашзэвэгийн МӨНХТУЛГА- Боловсролын шинэчлэл, STEAM боловсрол

    Дүдү Боловсролын сан, Дүдү шинжлэх ухааны музейг үүсгэн байгуулагч. Дүдү машин, Цаасан онгоц хөтөлбөрийг санаачлагч.

    Монголын Скаутын холбооны сургалтын дарга, Монголын зуслангуудын холбооны сургалт хөтөлбөр хариуцсан удирдах зөвлөлийн гишүүн. ASEM- ийн сайн дурынхныг штабыг удирдан ажилласан.

    Тэрээр “Teamwork&Teamplay” сургалтыг үндэслэгч Жим Кэйний 2011 онд Хонгконгд, 2014 онд Турк улсад зохион байгуулсан сургалтуудад оролцон сургагч багшийн гэрчилгээ авсан. 2015 оны 5 сард Доктор Жимтэй хамтран Монголд анх удаа “Teamwork&Teamplay” сургалтыг зохион байгуулж “Teamwork&Teamplay Mongolia” сургалтыг Монголд болон бүс нутгийн хэмжээнд зохион байгуулах албан ёсны эрхийг авсан.

    https://www.facebook.com/dudumongolia/

  • Монгол үндэсний язгуур урлаг

    Аливаа улс орны үндэсний уламжлалт урлаг нь үндэстэн, ястны амьдралын өвөрмөц төрх, зан үйл, хөгжил дэвшлийн нэгэн илэрхийлэл болдог бөгөөд өргөн утгаараа тухайн улс, үндэстний үндэсний аюулгүй байдалд ч нөлөөлж байдаг учраас дэлхийн олон орон үндэсний уламжлалт урлагаа өвлөн уламжлуулах, дэмжихэд ихээхэн анхаарч байдаг. Мөн үндэстний уламжлалт урлагийг хамгаалах, уламжлан өвлүүлэх, түгээн дэлгэрүүлэх, сурталчлахын чухлыг ЮНЕСКО, түүний салбар байгууллагууд онцлон үзэж, энэ талаар дэлхий нийтэд хандсан урилга, удирдамж, зөвлөмж, тунхаглал гаргасан билээ. 
    Үндэсний уламжлалт урлагаа хойч үедээ өвлүүлэх, судалгаа, сурталчилгааг эрчимжүүлэх, давтагдашгүй дэг сургууль, арга барилыг уламжлах асуудлыг тусгасан ойрын болон хэтийн чиглэлийг боловсруулах нь соёл, шинжлэх ухаан, танин мэдэхүйн өндөр ач холбогдолтой.Уламжлалт урлагийг судлах,түүнийг өвлүүлэх бодитой судалгаа, шинжилгээний ажил төдийлэн хийгдэж чадахгүй байгаа нь угсаатнуудын урлагийн зарим төрөл мартагдах, уламжлагдах байдал нь алдагдахад хүрч байна. Түүнчлэн зарим угсаатнуудын уламжлалт урлагийн төрлүүд нийлж саармагжих явдал гарч байгаа нь анхаарал татсан асуудал болж байна. Ялангуяа Монголчуудын авьяас билгээр уламжлагдаж ирсэн үлгэр туулиас эхлээд уртын дуу, хөөмий, уран нугаралт, морин хуурын татлага, дүрслэх урлагийг давтагдашгүй ур хийц бүхий ардын урлагийн бүтээлүүд нь сурталчлагдаж хүн төрөлхтөнд танил болсон билээ.

    Уртын дуу

     Монгол ардын уртын дуу нь уламжлалт урлаг бөгөөд үгийн хөг аялгууны нийллэг урлаг юм.Хөг хялгуу шүлэг зохиолын онцлогоороо Урт,Богино гэж хоёр төрөлд хуваагддаг.Утга агуулгаараа ардын уртын дуу , ардын богино дуу, ардын харилцаа дуу гэсэн 3 үндмэн төрөлд хуваагдаг..Дуу нь урт үргэлжилдэг бус, үгээ нугалаа, айзам гарган сунжруулж, шуранхайлан дуулдаг тул ийн нэршжээ. 4 минут үргэлжлэх дуу 10-хан үгтэй байх нь бий.уртын дуу бол монголчуудын цусанд урсдаг дуу хөгжим, бусад үндэстнээс ялгагдах өвөрмөц тэмдэг юм. Ямар ч үед, ямар ч газар, зөвхөн монголчууд уртын дууг сонсвол цөмөөрөө сэтгэл догдолдог.

    Монгол ардын уртын дуу нь:Шүлэг  үгийн уртдаа бус хөг аялгууны урт цээлхэн байдгаараа онцлог.Ардын богино дуу нь хөг аялгуу нь огцом, нугалаа цөөтэй, дуулахад хялбар байдаг.Харилцаа дуу бол нэг нь нөгөөгийнхөө асуултанд хариулсан утгатай ба ардын жүжиг наадмын хэлбэртэй байдаг.

    Ардын хөгжим

    Хөгжим бол хүний ахжй амьдрал байгаль орчин, юмс үзэгдлийг хөг авиаг эгшигээр дүрслэн илнрхийлдэг урлхг юм.Хөгжмийн зэмсэгийг ардын хөгжмийн зэмсэг, мэргэжлийн хөгжмийн зэмсэг гэж ангилдаг.Тодорхой ястны уламжлалт ба тэдний ахуйд хэрэглэгддэг хөгжмийн зэмсгийг ардын хөгжмийн зэмсэг гэнэ.19-20 р зуунд халхчууд хэрэглэж байсан хөгжмийн зэмсгийг Чавхдаст, Үлээвэр, Цохилуур хөгжмийн зэмсэг гэж ангилдаг.

    1,Ардын чавхдаст хөгжмийн зэмсэг.

    ·      Чавхдаст чимхүүр хөгжим:Ятга, Шудрага

    ·         Чавхдаст нумт хөгжим:Морин хуур, хуучир, Шанаган нуур

    ·         Чавхдаст цохилуур хөгжим:ёочин

    2.Ардын үлээвэр хөгжмийн зэмсэг.

    Лимбэ,Цуур,Аман хуур,Бүрээ,Цагаан бүрээ,Ямаан бүрээ,Их бүрээ,Эвэр бүрээ багтана.

    3.Цохилуур хөгжмийн зэмсэг.

    Зэс харанга, дохиурт хэнгэрэг, цан, бөмбөр, хонх ,дамар зэрэг хөгжим багтдаг.

    Уран нугаралт

    Уран нугаралт 17-р зууны үед “Саран хөхөө” театрт анх удаа тайзнаа тавигдаж байсан гэдэг түүхэн баримт байдаг. Үүнээс өмнө хаад ноёдын өргөөнд эсвэл найр наадам баяр цэнгүүн дээр   охид  бүсгүйчүүд  үегүй юм шиг уян хөдөлгөөн, уран гоолиг  байдлыг харуулан хөгжмийн эгшиг дээр  нугарч, бүжиглэж  үзүүлдэг байсан ба монголын уран нугаралтын үүсэл хөгжлийг гурван хэсэгт хуваан авч үздэг.

    Эхний хэсэгт: 1921 оноос өмнөх үеийн уран нугаралтууд ордог.Тэр үеийн нугаралтууд нь хөдөлгөөний элементүүдээс бүрдэж байсан ба үүнд бурхадын намба төрх,ан амьтадын үйл хөдлөл, хээ угалз, ардын бүжгийн элементүүд багтдаг байжээ.

     Хоёрдугаарт: 1921-1940 оны хоорондох үеийг хамаарна.1921 онд Монгол оронд ардын хувьсгал ялсны дараа биеийн тамирийн хөдөлгөөнт гимнастикийн төрлүүд нэвтэрч эхэлсэн. Үүний улмаас уран нугаралт нь биеийн тамирын хөдөлгөөнтөй хамтран хөгжиж, бүх нийтийн дасгал сургуулилт болсон. Уран нугаралт анхнаасаа ардын урлаг болтлоо хөгжиж байсан учир Монголын ард түмэнд сайнаар нөлөөлж, охид болгон уран нугарагч болохыг хүсэж тэмүүлдэг байжээ.

    Гуравдугарт :1940-1960 онд нэг номерын хэмжээнд хийгдэж байсан бол үүнээс   хойш циркийн нэг төрөл  болж хөгжсөн юм.Уран нугаралт бол циркийн хүнд төрөлд тооцогддог. Хэдийгээр Монголын цирк дэлхийн циркийн хөгжлөөс нилээд  хойно 1940 онд үүссэн боловч анх байгуулагдахдаа бүрэн хэмжээний сонгодог хэлбэрээр үүссэн гэж судлаачид үздэг. Үүний адилаар уран нугаралт нь сонгодог урлагийн төрөл болж хөгжсөн. Монголын уран нугараачдын онцлог зүйлс гэвэл насны хувьд олон жил тодруулбал 40 нас хүртлээ нугарч чаддаг байна.

    Бийлгээ

    Монгол ардын бүжгийн урлагт дөрвөдийн бий бийлэх бүжиг зүй ёсоор орно.дарвөдүүд бүжгийг “бий” бүжиглэхийг “бийлэх” хэмээн нэрлэнэ.Бийг хуурын тусгай аялгуунд бийлдэг.Дөрвөдийн бийлгээ нь жижиг зайд бүжиглэдгээрээ бусад бүжигээс онцлог.Тэд бийлэхдээ ганц ганцаараа цувж босч бийлдэг.Дөрвөдийг голдуу хавар , зун , намарт айлууд бөөнөөрөө  буух  үед нэг нэгнийдээ цугларч биелдэг, биелэхдээ эрэгтэй, эмэгтэйгүй гараа далдалж дээлийн буулгасан нударгыг дотогш нь атгаж, эрэгтэйчүүд тайван байдлын бэлгэдэж хутгаа буулган бүжиглэдэг ёстой байна.

    Хөөмий

    Хөөмий нь  баруун Монгол, Хөвсгөлийн зах хязгаар нутгаар орших хүмүүсийн дунд өргөн тархсантай холбож үздэг.  голын ард түмний утга соёлын өвийн нэгэн төрөл болсон хөөмийлөх урлаг нь эртний өвөг дээдсийн дунд үүсч бий болсныг монголчууд эдүгээ хүртэл өвлөн уламжилсаар ирсэн түүхэн гавъяатайг тэмдэглэж, давхац хөгөөр илэрхийлэгдсэн гайхамшиг болох уянгын хөөмий, хархираа хөөмий гэж байдаг. Хөөмийн урлагийн өнгө аясыг нугалан даргих мэт, уран гоё нугалаа хийж, хүнгэнүүлэн хөөмийлэхийн зэрэгцээгээр, исгэрээний давхцсан өнгөөр эгшиглүүлэх нь нэн гайхамшигтай билээ. Хөөмийлөгч хэн ч гэсэн, өөрөө өөрийнхөө дуу хоолойгоор хөөмийлөн хөгжимдөж, өөрөө сонсогч нь болж, хээр талдаа, адуулж аяншиж явахдаа уйдахын зовлонгүй өөрийгөө баясган цэнгүүлж, зугаатай явдаг ажээ.

    Эх сурвалж: Банзрагчийн Солир “Угсаатан зүйн түүх”

  • Профессор С.Даваахүү: Яагаад үндэсний үзэл гол юм бэ гэвэл, мод үндсийг нь, газрыг нь усалж байж ургадаг

    Бео энерги, уурга тархи судлаач, Монгол үндэсний гүн ухаан судлаач, химийн багш, АШУҮИС-ийн хүндэт профессор

    Бео энерги 1,2,3 номын зохиогч

    МОНГОЛЧУУД БИД ОДОО УРАГШЛАХ ЗАМАА ОЛОХ ХЭРЭГТЭЙ

    АШУҮИС-ийн хүндэт профессор С.Даваахүү гуайн ярианаас… 

    Тэрээр өдгөө 78 насан сүүдэр зооглосон ч ануухнаараа, үг хэл, оюун машид хурц. Түүнтэй уулзаж ярилцсан хэн хүн маш сайхан эрчим хүч мэдэрч хүлээж авна. Тэрээр химич мэргэжилтэй, Анагаахын дээдэд олон жил багшилсан. Байгалийн шинжлэл, түүх, одон орон, энерги, Монголын түүх, түүний дотор “Өвөг Монголын түүхийг судалж 50 мянган жилээр ерөнхийлөн зурагласан”, хүн байгалийн хэлхээ, төрийн тухай мэдлэг гээд тэрээр олон чиглэл, салбараар судалгаа хийжээ. Энэ хүнийг би монголын нэгэн үнэт эрдэнэ хэмээн хүндэтгэж байна. Даваахүү профессорт талархсанаа илэрхийлье. Түүний яриаг Naminchimed Baasan анд сийрүүлж өгснийг сонирхоно уу.МОНГОЛОО МЭДЭХИЙН ТУЛД БАЙГАЛИЙН ШИНЖЛЭХ УХААНЫГ МЭДЭХ ХЭРЭГТЭЙТанин мэдэхүйн баяр баясал бол хүний хамгийн том сэтгэлийн ханамж юм. Хүн танин мэдэхүйгээр л жинхэнээсээ баясдаг. Би химийн шинжлэх ухаанаас анх их том ухаарал авсан. 108 элемент маш нарийн дэгтэй байдаг. Нэг л атом өөрчлөгдөхөөр огт өөр шинж чанартай болчихно. Өөр хоорондоо урвалд ч мөн адил маш нарийн дэгтэй орно. Нэгийг ч илүү, эсвэл дутуу авахгүй. Тэндээс ертөнцийн алив явдал маш нарийн дэгтэй оршдог, мөн маш нарийн дэгтэй хувирч өөрчлөгдөж байдаг юм байна гэдэг нь ойлгогдоно.Натри гэдэг элемент металь шинж маш хүчтэй, хүрэх л юм өм татаад л аваад явна. Хлор гэдэг элемент амьсгал боогдуулсан аймшигтай хортой хий. Тэр хоёр нэгдчихээрээ бидний өдөр тутам хэрэглэдэг давс болчихно. Номонд байгаагаар, багшийн хэлснээр биш, өөрийнхөөрөө ургуулан бодож, сэтгээд үз. Бодлоо чөлөөтэй тавь. Тэгэхээр нэг юм ухаарна. Толгойгоо ажиллуул. Толгой чинь ажилладаг эд юм шүү дээ. Хүн байгалийн шинжлэх ухааныг заавал мэдэх ёстой.Өндөр боловсролтой сайхан сэхээтнүүд, залуус маш их бий болсон байна. Дэлхийн том том сургуульд суралцаж төгссөн, юм үзсэн харсан, орон орон үзсэн, олон хэлтэй. Гэвч анзаараад байхад тэдэнд маань байгалийн шинжлэх ухааны мэдлэг бага зэрэг дутаад байх шиг байдаг. Түүнээс илүү монголоо мэдэх мэдлэг бүр илэрхий дутагддаг. Боломжийн боловсролтой идэр насны хүн үхрийн годон гэж хаана байдаг юм гэж асууж байна. Тойг, үхрийн годон, борви энэ тэрийг чинь шимт ясууд гэж ярьдаг. Тийм их шимт чанартай байдаг байх нь.Монгол хүүхэд эрт дээр үеэс хонины сүүл хөхөж өсдөг байлаа. Сүүлэнд үл орлуулагдах амин хүчил буюу эссэнциал хүчил гэж нэн чухал юм байдаг. Гаднаас авч болдоггүй. Хүний биед нэн чухал хэрэгтэй зүйл. Тийм зүйл байдгийг манай ард түмэн мэдэж л байсан байгаа юм. Гэтэл сүүл хөхөхийг бүдүүлэг ёс гэж үздэг, үхрийн годон гэж хаана байдгийг мэдэхгүй байгаа том боловсролтон байна. Энэ жижигхэн мэт зүйлсийн чинь цаана чухам том боловсрол, том танин мэдэхүй, ухаарал байдаг. Монголоо танин мэдэхийн эхлэл нь энэ мэтээс эхэлдэг.ТВ9-өөр “Эрдэмт хүн улсын баялаг” гэсэн нэвтрүүлэг явж байна. Дандаа академичид орж байна. Гэтэл бүгдээс нь мөнгө гэж юу вэ? гэж асуух юм. Мөнгөний тухай хүн бүр л нэгийг хэлэх байх, гэхдээ тэр том академичдийн толгойг тэрүүхний төлөө хэрэглээд яах ч юм билээ. Саяхны нэг нэвтрүүлэгт Монголынхоо юугаар бахархдаг вэ? гэсэн асуулт асууж байна. Академичид үүнд л хариулах ёстой. Би анхаарч сонслоо. Гэтэл ихэнх нь Монгол нутгаараа гэж яриад байна. Өөр юм хэлж буй хүн цөөхөн байна. Цорын ганц хүн Нүүдлийн соёл иргэншил гэж хэллээ. Гэхдээ түүнийхээ тухай нэг ч үг хэлсэнгүй. Академийн ерөнхийлөгч Рэгдэл гуай Тусгаар тогтнолоороо бахархана гэлээ. Дэлхийд 205 орон байдаг гэлүү. Ямар ч улс өөрийнхөө тусгаар тогтнолоороо, өөрийн нутгаараа бахархана шүү дээ. Тусгаар тогтнол гээд яривад тэр 205 улс бүгд л Тусгаар улс. Ялгарах юм байна уу?. Рэгдэл гуай харин сүүлд нь Монгол хүнээрээ бахархах ёстой гэсэн санаа хэлж байна билээ.Бидний хойч үеийнхэн, залуучууд маань битгий хэл улс орноо удирдах гээд байгаа хүмүүс, тэр бүү хэл академичид маань ч яг гол амин юм аа олоод, тийм юм шүү гэж хэлж чадаж байгаа юм уу, үгүй юм уу. Энэ тун ноцтой асуулт шүү.Яагаад би энэ мэтийг яриад байна вэ гэвэл Байгалийн шинжлэх ухааныг шинэ нээлтүүдийг мэдэхгүйгээр нийгмийн асуудлыг, ертөнцийг гүйцэд ойлгохгүй л дээ. Түүнийг ойлгохгүйгээр Монголоо ойлгохгүй учраас л тэр юм.Ертөнцийг ойлгох ойлголтыг үндсээр нь өөрчилсөн гээд буй гол онолуудыг, Нобелийн шагналтнуудын гол гол нээлтүүдийг ч сонирхож үзэх хэрэгтэй. Энэ XXI зууны хүн төрөлхтний найдвар бол үүдэл эс гээд байгаа. Энэ эс нь олон сая эс дотор хэдхэн ширхэг байдаг. Ясны эсийг ургуулах гэвэл ясны эсээс, бөөр бөөрнийхөө эсээс, элэг бас элэгнийхээ эсээс ургана. Үүдэл эсийн онцлог юу вэ гэвэл хэрвээ жолоодож чадвал түүнээс ясныхыг ч, тархиныхыг ч ургуулах боломжтой. Нэн орчин үеийн эмчилгээний аргууд чухам энэ үүдэл эс дээр л үндэслээд байгаа юм шүү дээ. Энэ эсийг энэ зууны эхэнд нээсэн, энэ зууны аугаа найдвар гэж үзэж байна. Тэр эс хүний өвдөж байгаа газар очиж байлддаг. Энэ талаар би 2003 онд нэг лекц яриа хийж байсан.Гэтэл эртний монголчуудын танин мэдэхүй энэ үүдэл эсээс цааш гарсан. Олон зуун жилийн өмнө үүдэл эсээс чинад эсийг таньж чадсан. Гарвал зүй, генетикийн талаар монголчуудын танин мэдэж чадсан түвшин дэндүү агуу. Орчин үеийн ШУ-ны мэдлэг хавьтахааргүй. Монголчууд чинь түүхээ энэ гарвал зүйн, генетикийн шинжлэх ухааны суурь дээр бичсэн байдаг. Гэтэл хүн төрөлхтний түүхээ формацийн онол гэх мэтээс цааш гарган бичиж чадаагүй.Монголчуудын хүрсэн танин мэдэхүйн түвшин агуу, гэвч харамсалтай нь өнөөгийн бидэнд энэ агуу ертөнц хаалттай байгаа. Бид тийш нэвтэрч чадахгүй байна. Бид үүдэн дээр нь манаж байгаа ч юу манаж буйгаа мэдэхгүй, бүр төсөөлөх ч үгүй байна. Бид ихэнхдээ Хүн гүрнээс эх түүхээ ярьж байна. Бүр том академич нь хүртэл VIII зуунаас монголчуудын түүх эхэлнэ гэж ч ярьж байна. Мэдэхгүй юмаа байхгүй гэж үгүйсгэж болохгүй л дээ. Чухам мэдэхгүй байгаа учраас л өглөө үдшийн хооронд, үүдэн хоймрын зайд хашчихаад тэр дотроо тонгочоод байна. Монголчуудын түүх тун эртнээс эхэлнэ.Эртний Монголын гүн ухааны хаалгыг нээхийн тулд юуны өмнө байгалийн шинжлэх ухааныг сайтар танин мэдэх хэрэгтэй байгаа юм. Тийм суурь мэдлэггүйгээр монголын гүн ухааны ертөнцийг танин мэдэх боломжгүй. Тархи судлал, амь мандал, оюун мандал, цаг хугацааны нууц, ертөнцийн тэгш хэм гэж юу юм бэ гэх мэтийг мэдэж байж мөнх тэнгэрийн оньс хийгээд Чингис хааны тухай жаахан танин мэдэх суурь дэвсгэртэй болно.2018 онд манайд тархи судлалаар нобелийн шагнал авсан гурван эрдэмтэн ирж, лекц уншсан. Түүнийг сонсож суухад монголоо эрхгүй санаж, бахархаж байлаа. Монголчууд чинь тархины нууцыг аль хэдийнэ онгичоод хаячихсан юм шүү дээ.Тархины хүчийг танин мэдээд Задаар засах бөө ертөнц, Тамирын адыг тахин хэрэглээд Золбоогоор засах бөх ертөнц гэх мэт.Тархинд ямар ямар төвүүд байдаг юм, аль төвийг нь хөгжүүлэхээр ямар онцлоготой хүн болдог юм, аль нь хөгжихөөр аль нь дарангуйлагддаг юм, тархины гол гол нууцууд, ямар ямар эсүүд тархинд байдаг юм, тэр нь яадаг юм, хүн төрөлхтөнд болсон томоохон өөрчлөлт болох гавлын ясны нимгэрэл гэх мэтээр явна. Гавлын ясыг алтаар доторлоод Алтан хуулийн аяга гэж хийдэг байсан нь их учиртай. Өөрөөр хэлбэл монголчууд тархины нууцыг мэддэг байжээ.Мөн энерги гэж их ярьж байна. Энерги мэдээллийг танин мэдэхгүйгээр Монгол ертөнц рүү урагшаа явахгүй. Яагаад гэвэл энэ ертөнц гэдэг чинь матери, энерги, мэдээлэл гэсэн гуравхан юмнаас л тогтож байгаа юм. Матери нь энэ ертөнцийн ердөө дөрөвхөн хувийг эзэлдэг. Цаад 96 хувийг нь энерги, мэдээлэл гэдэг юм эзэлдэг. Үүнийг физикийн шинжлэх ухаан нотлоод, батлаад гаргачихсан шүү. Өнөөгийн энэ Шинжлэх ухааны мэдлэг нь энэ материйн тухай л мэдлэг төдий. Тэгэхээр хүн төрөлхтөн 4-хөн хувийн мэдээлэл дээрх мэдлэгээ бүх мэдлэг гэж төөрөлдөж, тонгочоод, бүхнийг мэдчихсэн мэт аашлаад байж болохгүй л дээ. Хүн төрөлхтний мэдлэг бол энэ матери түвшин дээрээ л байгаа. Цааш нь тэр 96 хувийн энерги мэдээлэл гэдэг түвшинд орж байж, жаахан юм ойлгодог болно. Тэр түвшинд хүрсэн монголчуудын уламжлалт мэдлэг гэдэг бол үнэндээ дэндүү агуу юм аа.Гэхдээ энэ одоогийн мэдлэгийн түвшинд, энэ махбодийн түвшинд тэр мэдлэгийг ойлгоход амаргүй.Өнөөдөр аж үйлдвэрийн IV хувьсгал гэлцээд байна. Энэ хувьсгалын тухай хүн төрөлхтөн бага мэдээлэлтэй байна гэдэг. Энэ IV хувьсгалын үндсэн санаа нь монголчуудын тархины мэдлэг юм. Энэ мэдлэгийн ертөнц рүү чинь аль хэдэн зууны өмнө л монголчууд орчихсон байсан юм шүү. Ген, гарвалын хувьд, удамшлийн хувьд, гариг ертөнц, ерөөс одот ертөнцийн хувьд 472 одон гэрийн гол гол том одуудыг монгол нэрээр нэрлээд, дэлхийгээс тэр одууд хүртэл ямар зайтай байдаг вэ гэдгийг нөгөө гайхалтай 68 оронтой тоогоороо нэрлээд биччихсэн шүү дээ. Бидний ямар ч том академич тэр том тоог уншиж чадахгүй. Тийм юм.Тэгэхээр та бүхнийг зөвхөн өрнөдийн боловсрол, Харвард, Стэнфорд, Оксфордоо төгссөн байг, өчнөөн хэлтэй, технологитой байг, гэхдээ тэр монголчуудын хүрсэн билгийн танин мэдэхүйгээ мэдэхгүйгээр, тийш шагайхгүйгээр хол явахгүй ээ. Энерги мэдээллийн шинжлэх ухааных нь хэлээр ярихаар тэр бүр ойлгогдохгүй. Тэгэхээр энгийн байдлаар илэрхийлэх хэрэгтэй болно. Хүний биед үл үзэгдэх бүрхүүл гэж байна. Тэр дотор хүний хамгийн гол мэдээлэл байдаг. Тэр аура гэдэг нь юу вэ гэхээр долоон давхар бүтэцтэй, шинжлэх ухааны үндэстэй.Аура нэг эст амьтанд байдаггүй, амьтны оюуны хөгжлөөс шалтгаалдаг, оюуны хөгжил ихсэх тутам аура нь ихэссээр байгаад зөвхөн сүүн тэжээлтэн дээр хүрээд, хүн дээр л тэр долоон давхар түвшин нь гарч ирдэг. Тэр нарийн биеийг, ш/у-ны тэр Акимов гэх мэт гол гол судлаачдын нээлтүүдэд тодорхой бий. Аурагийн тухай, нарийн биеийн тухай сайтар мэдэхгүйгээр цаашаа явахгүй. Хүний хувиа бодох үзэл хэр чинээгээр багасна төдий чинээгээр хүний аура илүү гэрэлтэж, тэлдэг нь ч бас хууль юм.Махбодон биеийн энерги гэж байна. Хүний биеийн энергийн хөдөлгөөнүүд, био энергийн хэлбэрүүд гээд үзнэ. Хувь хүн, айл гэрийн энерги, инь, янь энерги гэж юу вэ? Түүний дутагдал, доголдол гэж юу вэ, яаж илэрдэг вэ, түүнийг яаж засаж сэлбэдэг юм, хүмүүс хоорондын энергийн солилцоо, энергийн донор болон вампир гэж юу вэ? Одоо цагт вампирууд их олширсон. Хорь гаруй төрлийн вампир бий. Нарийн биеэ цэвэрлэх арга ч бас бий.Хааны төрсөн өдөр тодорхой байдаг. Түүнийг би сая нийтийн тоололд шилжүүллээ. Мөн шар зурхай болон НАСА-гийн тоололтой харьцууллаа. Гараг эрхсийн нөлөөг нь зурлаа. Хаан маань Ангараг гариг, Нар, Полутони гаригийн ивээлийн хүн юм байна. Хааны хамгийн гол шинж нь энерги юм билээ, Ангараг гаригийг хүчирхэг шинж нь түүний хувийн шинж, энергээ маш хялбархан засаж сэргээж чаддаг чухал шинжүүд бий. Мөн хэзээ ч удирдагчийг эрж хайхгүй, өөрөө удирдагчийн шинжтэй, байнгийн шинэ шинэ бодлоор ямагт дүүрэн байдаг, үзэл бодлын генератор хүн байжээ.Полутони нь оюун ухааныг эрхшээдэг гариг. Энергиэ ихэсгэх, цэвэрлэх ухаан байж. Ерөөсөө энерги зарахгүйгээр юм хийнэ гэж байхгүй шүү дээ. Юм хийе л гэвэл, бүтээе л гэвэл энергитэй байх ёстой.Хүн байгалийн хоорондын солилцооны энерги гэж байна. Ямар нэгэн хүнийг тодорхой гараг ивгээж байдаг. Мөнх тэнгэрийн энерги, оддын энерги гэх мэт зүйлс сансрын энергид бий.Мөн газрын энерги гэж бий. Сайн муу энергитэй газрууд гэж байна, тэдгээрийн шинжүүд ч тодорхой. Хари, Хартманы торууд гээд ч бий. Муу энергитэй газруудад маш тодорхой шинж байдаг.Усны энерги гэж байна. Усны тухай монголчууд дэндүү нарийн мэдлэгтэй байжээ. Нөгөө талаар монголчууд усны эхийг манахаар заяагдсан ард түмэн гэдгийг хэлье. Мангадай нар гэнэ.Ургамал модны энерги гэж бий. Бүх л төрлийн модууд өөр өөрийн гэсэн онцгой өвөрмөц энергитэй. Цэцэгс байна. Ер ургамал модны зарим нь энерги өгнө, зарим нь авна.Хүний гараар бүтээгдсэн эд зүйлсийн энерги гэж байна. Голлон сахиус шүтээнүүд байна.Энерги мөн хэлбэр дүрсээс хамаардаг, түүнийг янтра гэнэ. Түүнийг торсон орноор бодоод тавьчихсан. Мантра гэдэг нь дуу авианы энерги юм. Тооны энерги гэж байна. Тоо маш их энергитэй.Хүний нэрний энерги гэж бий. Хүний нэрэнд орж буй эгшиг болон гийгүүлэгчүүд тодорхой вибраци агуулдаг, нийлэхээрээ долгион болно. Тэр нь эргээд хүндээ нөлөөлдөг. Пирамидийн энерги, фэнгшүйн энерги, мөнгөний энерги гээд ер энергигүй юм байхгүй. Эрдэнийн чулуу бол маш хүчтэй энергитэй байдаг.Одоо манай дэлхийн байршил гуравдах кали югийг дуусгаад өгсөх вапра юга буюу персей мөчир дээр ирж байгаа. Маш их энергийн үйлчлэлд шилжсэн.Гуравдахь кали юга гэдэг нь юу вэ гэхээр оюун санааны уналт болох ёстой эрин юм. Бүх хүн төрөлхтөн ухамсрын доройтолдоо живэх ёстой. Тэр цаг үеийг бид туулаад өнгөрч байна. Тэгээд энерги ихтэй эрин рүүгээ орохоор аяндаа сэргэх юм. Одоо сэргээд эхэлж байгаа.Манай дэлхийн соронзон орны гажилт, пи тооны нууц, хуруугаараа мэс засал хийгчид гэх мэт хачин сонин зүйлс бүгд зүй тогтолд захирагдаж байдаг. Байгалийн хууль юм. Тэр байгалийн хуулийг нэн эрт цагаас танин мэдэж чадсан ард түмэн бол Монголчууд юм шүү.БИД ЗАМГҮЙ БУЮУ ҮЗЭЛ БАРИМТЛАЛГҮЙ ЯВААГанцхан галт тэрэг л замаар явдаг юм биш ээ, ямар ч юм замаар явдаг юм. Нүүдлийн шувуу ч, загас ч замаар явдаг. Харин хүн төрөлхтний хувьд явдаг зам нь үзэл бодол юм. Үзэл баримтлал байхгүй бол чиг байхгүй, хаашаа явахаа яаж мэдэх билээ дээ. Энэ 30 жилд бид чинь юу ярьдаг вэ гэхээр утаа, замын түгжрэл, махны үнэ, вальютийн ханш гэх мэт тулга тойрсон юм л ярив. Хэсэг байшин барих шив дээ, харин бид зам мөргүй буюу үзэл баримтлалгүй явж ирсэн нь энэ цагийн эмгэнэл. Нэг иймэрхүү зам мөр ч үгүй, хаашаа явж буйгаа ч мэдэхгүй, зарим нь шашин ярина, зарим нь бясалгаад бай бясалгаад бай гэнэ. Зарим нь либераль, зарим нь социал үзэл ярина. Ихэнх нь намаа ярина. Ингэсээр байгаад л хагас жаран элээчихлээ. Ер нь үнэхээр шүүмжилмээр байна.Яагаад үндэсний үзэл гол юм бэ гэвэл, мод үндсийг нь, газрыг нь усалж байж ургадаг. Оройг нь усалдаггүй. Нэг мөчир доёийгоод ганцаараа ургадаггүй. Бүх мөчрүүд жигд сайхан ургаж байж мод ургана. Тэр газраас хэр зэрэг шим тэжээл авна, модны иш бүдүүрээд сагсайсан сайхан мод ургана. Байгалийн энэ хуулийг, энэ зарчмыг ойлгох ёстой юм. Улс орын хөгжлийн гол усалгаа нь үндэс буюу үндэснийхээ язгуур мөн чанарыг тогтоон барих явдал юм./Монголын консервативчуудын нэгдлийн уулзалт дээр ярьсан ярианаас …/Энэ ярианы тэмдэглэлийг Naminchimed Baasan анд сийрүүлснийг би энд дахин орууллаа.Догол мөр гаргаад параграфд орууллаа.Уншихад хялбар байдаг юм.Тэр дээр “Толгойгоо ажиллуулж сураарай. Толгой чинь ажилладаг эд юм шүү” гэж хэлснийг нэмж орууллаа.

  • Наранцэцэгийн ОРЧЛОН- Олон улсын эрүүгийн шүүхийн ахлах өмгөөлөгч

    Олон улсын эрүүгийн шүүхийн ахлах өмгөөлөгч

    2006 оноос хойш Голландын Гааг хотноо Олон Улсын Эрүүгийн Шүүхэд ахлах өмгөөлөгчөөр ажиллаж байна. Өмнө Монголд олон улсын байгууллагуудад хуулийн зөвлөх, өмгөөлөгч, АНУ-д өмгөөлөгчийн туслах, Монгол Улсын цагдаагийн байгууллагад мөрдөн байцаагчаар тус тус ажиллаж байсан. Мэргэжлийн боловсролын хувьд АНУ-ын Миннесотагийн Их Сургуульд хууль зүйн магистрын зэрэг хамгаалсан. Мөн олон улсын хүний эрх, хүмүүнлэгийн эрх зүйн чиглэлээр Австри, АНУ, Бельги, Герман, Голланд, Франц, Итали, Швейцарь, Шинэ Зеланд зэрэг улсад мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад тус тус хамрагдсан. Мөн Австрийн Зальцбургийн Их Сургууль, Ирландын Гальвэйн Их Сургууль, Кутафины нэрэмжит Москвагийн Хуулийн Их Сургуульд олон улсын эрүүгийн эрх зүйн чиглэлээр тус тус лекц уншиж байсан болно. Англи, франц хэлтэй.

    Тэрээр олон улсын түвшинд Уганда, Кени, Төв Африкийн БНУ, Ардчилсан Конго, Кот Дивуар улсуудад үйлдэгдсэн дайны болон хүн төрөлхтөний эсрэг гэмт хэргийн олон мянган хохирогч нарыг шүүхийн өмнө төлөөлж ажилладаг. 

    Мөн 1995 – 1999 онуудад хууль зүйн анхан шатны боловсролыг Монголд Цагдаагийн Академид эзэмшин цаашлаад 2001-2002 онуудад АНУ – д Миннесотагын Их Сургуулиас хууль зүйн магистрын зэрэг хүртсэн. 2015 онд Австрид Салзбургын Их Сургууль, 2016 онд Ирландад Гальвэйн Их Сургуульд олон улсын эрүүгийн хуулийн чиглэлээр лекц уншиж байсан болно. Н.Орчлон нь чөлөөт цагаараа шинэ хуульчдын “Орчлон Клуб” фэйсбүүк группыг хөтөлдөг.
    https://www.facebook.com/orchl…
    https://www.facebook.com/group…

    Ярилцлага унших