Category: Uncategorized

Хүүхдэд гоо сайхан, гоо зүйн хүмүүжил олгож гэмээнэ саятан төлөвших учиртайг өмнө  дурьдсан. Хүүхэд гоо сайхны хүмүүжилтэй болохын тулд тэрхүү гоо сайхныг олж харж сурах ёстой. Харин үүнийг эцэг эх нь суулгаж өгдөг. Шинэ ном уншиж өгөх, шинэ хөгжим сонсгох, музей үзүүлэх, уран зураг үзүүлэх гэх мэтээр гоо зүйг төлөвшүүлнэ. Аажимдаа хүүхэд хорвоогоос гоо сайхан бүхнийг хүлээн авдаг болно. Нэгэнт гоо сайхныг хүлээн авч сурсан хүүхэд өөрийн ахуй амьдрал, ажил төрөл, аливаа асуудал аз ба бүтэлгүйтлийг яг л шүүлтүүр шиг гоо сайхны давхаргаар шүүн гаргаж сурдаг. Одоо та энэ хүүхдийн дотоод ертөнцөд санаа зовох хэрэггүй. Энэ хүүхэд гарцаагүй саятан болно. Та гоо сайхны үнэлэлт хэмжүүрийг өндөрт тавихын хэрээр танай хүүхэд хожим олон гай түйтгэрийг тойрон гарч хүмүүсийн төлөө төрсөн саятан болж чадна. Хэрэв та ердийн шоуг гоо сайхны хэмжээнд хүлээн авах юм бол хүүхэд мөн энэ хэмжүүрээр хэмжиж алсдаа хар саарал түмний нэг л болно. Гэтэл таны гоо сайхны хэмжүүр сонгодог урлаг байх аваас таны хүүхэд саятан болно.

Хүүхэд уран зураг, сонгодог бүтээлийг хараад шууд ойлгохгүй. Түүний оюун ухаан гүйцэд хөгжөөгүй байгаа. Тиймээс та эдгээрийг үзүүлэх үедээ бага зэрэг тайлбарлаж ярьж өгөх аваас үр дүнтэй болно.

Хүүхдийн дотоод гоо сайхны төлөвшилд амьд байгаль хэмжих аргагүй үүрэгтэй. Байгаль ямар ухаалаг, давтагдашгүй, төгс төгөлдөр зохицолтой вэ?  Хүн байгалийн зохицлоос жишээ авахын хэрээр амжилтанд хүрдэг. Голын эрэг, хээр тал, ой мод, нуурын мандал, уулын оргилд аваачаарай.

Хүүхэд хорвоогийн түмэн ургамал, шавьж ба амьтныг өөрийн нүдээр харна. Энэ хүүхэд хорвоогоор дүүрэн муухай шавьж байдгийн адил муу хог өвс шиг хүмүүс байдгийг ойлгож муухай шавьж ба хог өвсийг түүж устгаж барахгүйн адил эдгээр хүмүүстэй тэмцэх хэрэггүйг ойлгоно. Тэр хог ургамлын дундаас ганц ганган цэцэг тасалж, олон шавьжийн дундаас үзэсгэлэнт эрвээхэйг хардаг болж сурдаг. Амьд байгаль хүний гоо зүйн хөгжилд давтагдашгүй үүрэгтэй.

Өнгө үзэмжтэй, амт чанартай зүйл бүтээхэд хүнд дотоод гоо зүй маш чухал. Мэдээж амт сул, өнгө үзэмж муутай бол хэрэглэгч мөнгөө түүнд өгөхгүй. Олон хэрэглэгчийн мөнгийг өөртөө цуглуулж байж сая саятан болдог.

Хүний төлөвшсөн дотоод гоо зүй нь зөвхөн ажил хөдөлмөрт биш хань ижлээ сонгоход чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Саятан хүний ар гэр гэдэг бол хамгийн дотны зөвлөгч, туслагч нь байдаг. Гэр бүл тогтворгүй, ажил хөдөлмөрийг нь ойлгодоггүй, хэрүүл уруултай бол хүн их мөнгө олох их ажлыг амжуулах боломжгүй болдог. Дотоод гоо зүйтэн хүн аливаа зүйлийн сайн талыг олж харж чаддаг болсон байдаг. Тиймээс хэрүүл уруулаа урьтал болгохгүй эв эеэ хичээж, хийж бүтээхээ эрхэм болгодог.

Дотоод гоо зүй нь хэр төлөвшхийн хэрээр хүн бусдын уур хүргэсэн үйлдэл бараг хийдэггүй. Үйлдэл бүү хэл муу үгээ ч амаараа давуулахаас эмээдэг болдог. Энэ нь хэрүүл маргаан, зодоон цохио, өнчрөл салалт гээд олон муу зүйлээс хүнийг холдуулахаас гадна хийж бүтээх цагтай байлгадаг сайн талтай.

Л.Нарантуяа “Хүүхэд- гэр бүл” номоос

Хүүхдэд гоо сайхан, гоо зүйн хүмүүжил олгож гэмээнэ саятан төлөвших учиртайг өмнө  дурьдсан. Хүүхэд гоо сайхны хүмүүжилтэй болохын тулд тэрхүү гоо сайхныг олж харж сурах ёстой. Харин үүнийг эцэг эх нь суулгаж өгдөг. Шинэ ном уншиж өгөх, шинэ хөгжим сонсгох, музей үзүүлэх, уран зураг үзүүлэх гэх мэтээр гоо зүйг төлөвшүүлнэ. Аажимдаа хүүхэд хорвоогоос гоо сайхан бүхнийг хүлээн авдаг болно. Нэгэнт гоо сайхныг хүлээн авч сурсан хүүхэд өөрийн ахуй амьдрал, ажил төрөл, аливаа асуудал аз ба бүтэлгүйтлийг яг л шүүлтүүр шиг гоо сайхны давхаргаар шүүн гаргаж сурдаг. Одоо та энэ хүүхдийн дотоод ертөнцөд санаа зовох хэрэггүй. Энэ хүүхэд гарцаагүй саятан болно. Та гоо сайхны үнэлэлт хэмжүүрийг өндөрт тавихын хэрээр танай хүүхэд хожим олон гай түйтгэрийг тойрон гарч хүмүүсийн төлөө төрсөн саятан болж чадна. Хэрэв та ердийн шоуг гоо сайхны хэмжээнд хүлээн авах юм бол хүүхэд мөн энэ хэмжүүрээр хэмжиж алсдаа хар саарал түмний нэг л болно. Гэтэл таны гоо сайхны хэмжүүр сонгодог урлаг байх аваас таны хүүхэд саятан болно.

Хүүхэд уран зураг, сонгодог бүтээлийг хараад шууд ойлгохгүй. Түүний оюун ухаан гүйцэд хөгжөөгүй байгаа. Тиймээс та эдгээрийг үзүүлэх үедээ бага зэрэг тайлбарлаж ярьж өгөх аваас үр дүнтэй болно.

Хүүхдийн дотоод гоо сайхны төлөвшилд амьд байгаль хэмжих аргагүй үүрэгтэй. Байгаль ямар ухаалаг, давтагдашгүй, төгс төгөлдөр зохицолтой вэ?  Хүн байгалийн зохицлоос жишээ авахын хэрээр амжилтанд хүрдэг. Голын эрэг, хээр тал, ой мод, нуурын мандал, уулын оргилд аваачаарай.

Хүүхэд хорвоогийн түмэн ургамал, шавьж ба амьтныг өөрийн нүдээр харна. Энэ хүүхэд хорвоогоор дүүрэн муухай шавьж байдгийн адил муу хог өвс шиг хүмүүс байдгийг ойлгож муухай шавьж ба хог өвсийг түүж устгаж барахгүйн адил эдгээр хүмүүстэй тэмцэх хэрэггүйг ойлгоно. Тэр хог ургамлын дундаас ганц ганган цэцэг тасалж, олон шавьжийн дундаас үзэсгэлэнт эрвээхэйг хардаг болж сурдаг. Амьд байгаль хүний гоо зүйн хөгжилд давтагдашгүй үүрэгтэй.

Өнгө үзэмжтэй, амт чанартай зүйл бүтээхэд хүнд дотоод гоо зүй маш чухал. Мэдээж амт сул, өнгө үзэмж муутай бол хэрэглэгч мөнгөө түүнд өгөхгүй. Олон хэрэглэгчийн мөнгийг өөртөө цуглуулж байж сая саятан болдог.

Хүний төлөвшсөн дотоод гоо зүй нь зөвхөн ажил хөдөлмөрт биш хань ижлээ сонгоход чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Саятан хүний ар гэр гэдэг бол хамгийн дотны зөвлөгч, туслагч нь байдаг. Гэр бүл тогтворгүй, ажил хөдөлмөрийг нь ойлгодоггүй, хэрүүл уруултай бол хүн их мөнгө олох их ажлыг амжуулах боломжгүй болдог. Дотоод гоо зүйтэн хүн аливаа зүйлийн сайн талыг олж харж чаддаг болсон байдаг. Тиймээс хэрүүл уруулаа урьтал болгохгүй эв эеэ хичээж, хийж бүтээхээ эрхэм болгодог.

Дотоод гоо зүй нь хэр төлөвшхийн хэрээр хүн бусдын уур хүргэсэн үйлдэл бараг хийдэггүй. Үйлдэл бүү хэл муу үгээ ч амаараа давуулахаас эмээдэг болдог. Энэ нь хэрүүл маргаан, зодоон цохио, өнчрөл салалт гээд олон муу зүйлээс хүнийг холдуулахаас гадна хийж бүтээх цагтай байлгадаг сайн талтай.

Л.Нарантуяа “Хүүхэд гэр бүл” номоос

Энэ хорвоод хувьсан өөрчлөгдөггүй зүйл гэж нэг ч байхгүй гэдгийг хүүхдэд багаас нь ойлгуулах хэрэгтэй байдаг. Мөнх юм үгүй. Ээж аав хүртэл мөнх биш гэдгийг хэлж ярьж өгнө. Аливаа зүйл хувьсан өөрчлөгдөх ёстой хойно хүн өөрөө төлөвлөж урьдчилан өөрчилж байвал дандаа сайн сайхан явна гэдгийг ухааруулах ёстой ажээ.

Хамгийн энгийн жишээ дурьдахад танайх өдөр бүр өөр хоол идэж таарна. Хэрэв ээж аав орой орж ирэнгүүтээ хөргөгч шүүгээгээ ухаж үзээд байгаа юмаараа хоол хийвэл магадгүй муу хоол идэж мэднэ. Харин маргааш тийм хоол хийнэ гэж төлөвлөвөл орой ирэхдээ хэрэг болох зүйлсийг барьж ирнэ.           

Ер нь хүүхдэд байнга шинэлэг бүхэнд тэмүүлэх тэмүүллийг суулгавал тэр ирээдүйд саятан болдог. Шинэ бичлэгтэй диск хамт үзэх, гэрийн тавилгаа үе үе байрлалыг өөрчилж тавих, шинэ сэтгүүл хамтдаа үзэх, үе үе шинэ хувцас авч өгөх гэх мэт байнга хувьсан өөрчлөгдсөн болгонд дасгах ёстой. Байнгын өөрчлөлт хүүхдийн хийсвэр сэтгэхүйг асар хөгжүүлнэ. Улмаар хүүхэд шинийг эрэлхийлэгч болдог. Хүүхдээ дагуулж аль болох олон шинэ газраар яв. Шинэ газрын юу нь хүмүүст таалагдаж байгааг дандаа ярилц. Энэ хүүхэд ирээдүйд хүмүүст таалагдах шинэ бүхнийг бүтээгч болно.

Саятан хүн бол өдөрт маш олон зүйлийг амжуулсан учраас зах зээл түүнийг хангалуун сайхан амьдрах мөнгөөр шагнасан байдаг. Ямар нэгэн дээд сургууль төгсөөд л хүүхэд их ажил хийж чадна гэж манайхан эндүүрдэг. Эндүүрдэг гэдгийн баталгаа бол энэ олон дипломтой залуус юм. Тиймээс хүүхдийг аль болох багаас нь маш олон ажлыг амжуулдаг болгож дагуулах хэрэгтэй юм.

Жишээ нь манайхан хүүхдээ математикийн нэг бодлогоо бодож чадахгүй байвал хүүхдийг орой хүртэл махлаад суулгачихдаг. Хүүхэд нэг юмтай удаан зууралддаг ийм зуршилтай болчихвол том болоод өдөржин эвдэрсэн машинтайгаа зууралдвал саятан болох мөнгөний ажлаа хэзээ хийх юм бэ?

Тиймээс хийж чадаагүй даалгаврыг нь нэг цаг суулгаад орхиулах хэрэгтэй ээждээ хоол хийхэд нь туслах, дүүдээ үлгэр ярьж өгөх, гэрээ цэвэрлэх, хувцасаа угаах, найздаа туслах, дэлгүүрээс хүнсээ авчирах, гэрийнхэнтэйгээ салхинд гарах, сагс тоглох, дасгал хийх, ном унших, цэцэг арчлах гээд өдөрт аль болох олон ажил хийх амжуулах тусам том болоод бүхнээ амжуулдаг босс болж чадна. Тэгээд ч хүүхэд юм бүхэнд оролцож, их идэвхитэй амьдрахын хэрээр сэтгэл санааг нь өөдрөг, ухаан бодол нь сэргэг байдаг.            

Л.Нарантуяа “Хүүхэд гэр бүл” номоос

Дэлгэрэнгүй мэдээллийг: Өүлэн Эхийн Оюуныг Бадраах төвөөс буюу 99088602, 70110600 утсаар авна уу.

Угаас түмний төлөө сэтгэл гаргаж түмний төлөө үйлс бүтээсэн хүн баяжиж хөлжиж саятан болдог хуультай. Ирээдүйн саятанг өсгөхийн тулд аав ээжийгээ, ахан дүүсээ, хамаатан саднаа, хүн ардаа, эх орноо гэсэн үзлийг суулгаж өгөх ёстой. Хүн хэзээ ч ганцаар амьдардаггүй гэдгийг ухааруулбал зохино. Хүн нийгмийн дунд, түмний дунд амьдардаг. Бусдын хийсэн бүтээснийг хэрэглэж бусдаас тусламж авч амьдардаг. Хүн хичнээн эрдэм боловсролтой боллоо ч ганцаараа гэр орноо бариад, бүх хувцас хунар, хоол хүнсээ үйлдвэрлэх боломж байхгүй.

            Гэтэл өөрөө юу ч хийж бүтээхгүй, дандаа бусдын хийсэн бүтээснийг авч амьдрах юм бол тэр хүүхэд ядуу зүдүү амьдарна. Харин бусдаас авч байгаагаас илүүг бусдын төлөө хийж байж саятан болдог номтой. Хүүхдийг шударга, журамт нэгэн болгон өсгөвөл тэр хулгай хийхгүй. Хулгай хийх гэдэг нь бусдын төлөө юм бүтээхгүй байж бусдын юм бүхнийг авч хэрэглэхийг хэлдэг. Хулгайч хүн, хулгайч удам, хулгайч ард түмэн өөдөлдөггүй. Хэрэв хүүхдээ бусдын төлөө цохилох зүрхгүй нэгэн болгон өсгөвөөс таны тэтгэврийн мөнгөнөөс гуйх, орон байранд чинь ажилгүй архайж хэвтэхэд гайхах зүйлгүй. Хэнээс ч хулгай хийхгүй, хэнийг ч гомдоохгүй ажиллаж амьдарч чадах хүүхэд өсгөвөөс та саятан өсгөсөн гэдэгтээ итгэлтэй байж болно.

            Саятан хүн цагийг дэмий балай зүйлд огт үрдэггүй. Тэгэж чадаж гэмээнэ тэр саятан болдог. Гэтэл цагийг дэмий зүйлд үл үрэх ухамсар сэтгэхүйг тэр том болоод гэнэт олж авдаггүй ба хар багаас нь суулгадаг юм. Хэрэв та ирээдүйн саятан хүүхэд хүсч байвал яг одооноос урлаг соёлын нарийн мэдрэмж бас суулгаж өгөөрэй. Тэгвэл тэр хиртэй залуучууд архитай амаар хашгирч, тамхины утаан дунд хөвөх баар цэнгээний газар, эсвэл авъяас чадваргүй дэмий дуучдын шоу гэх мэт наад захын балай юмсад цагаа хэзээ ч үрдэггүй нэгэн болдог. Үзэгчид рүү дунд хуруугаа гозойлгож, хиртэй хувцасны эхүүн үнэр танхимаар тарааж, үрчгэр гутлаар тайз дэвсэж, авъяасгүй хоолойгоо шахан хашгирах тийм зүйл үзэн цаг хэзээ ч үрэхгүй. Энэ бол нэг жишээ. Ерөнхийдөө танай хүүхэд хийж бүтээхээс бусад зүйлд цагаа үрэхгүй нэгэн болж өсөх тэр үед л та саятан хүмүүжүүлж байна гэдэгт сая итгэлтэй байж болно.

            Гоо зүйн мэдрэмж нь сул байхын хэрээр хүүхэд муу муухай бүхэнд амархан уруу татагддаг. Тамхи татах, архи дарс уух, олон цагаар чалчиж суух, өдрийг ямар ч үр бүтээлгүй өнгөрөөх, гадуур тэнэх, дээрэм тонуул хийх, зодоон цохионд орооцолдох, биеэ үнэлэх, бохир заваан бие хаа, хувцас авч явах, үг сөрөн өрвөлзөх, эцэг эх ахмад хүмүүсийг хүндлэхгүй харьцах, эсрэг хүйстэн рүүгээ бүхнээ мартан тэмүүлэх гээд хүний хийж бүтээх үнэт цагийг хулгайлсан зүйлст өдрийг өнгөрөөвөл мэдээж баян болох мөрөөдөлтэйгөө насыг барна.

            Эцэг эхчүүд хүүхдээ элдэв аюулаас сэргийлж байгаа нь энэ гээд хэтэрхий их хянаж цагдах явдал байдаг. Танд сануулж хэлэхэд хүүхдийг нэг их хянаж цагдаад байх хэрэггүй юм. Ээж аавын хяналт хүчтэй байх тусам тэдний зөвшөөрөлгүйгээр нэг ч алхам хийж чаддаггүй, бие даах чадваргүй хүүхэд өсдөг. Хүүхдийг аль болох тааваар нь тавьж байвал сайн. Ялангуяа хүсэл мөрөөдөлдөө аялж тоглож наадахад бүү саад хийгээрэй. Хайрлаж байгаа нь энэ гээд алхам тутмыг нь хянаж, араас нь уулга алдаж, бүхнийг зааж зааварлаад байвал энэ хүүхэд бизнесийн замд хэзээ ч орж чадахгүй. Тэр том болохын хэрээр байнга ээж ааваасаа асууж байж алхдаг хүүхэд болно. Мэдээж амьдралд хөл тавьмагц ээж аав нь үргэлж дэргэд байхаа болино. Тэр одоо ээж аавынхаа оронд хэн нэгэн лидер хүүхдээс бүхнийг асуудаг болж хувирах бөгөөд хар багаас суулгасан боол зарцын сэтгэл зүй насан туршид нь ноёлно. Бие даан шийдвэр гаргаж чаддаггүй үргэлж айж хулчийж явдаг энэ хүүхэд хэзээ ч бизнест амжилт олохгүй.

            Тиймээс хүүхдийн хүсч байгаа зүйлээ хийхэд нь аль болох саад болохгүй байхыг хичээх, дэмжиж туслаад өгвөл бүр сайн. Хүсэл нь биелээд байхын хэрээр хөдлөх хийх урам зориг хүүхдэд орж байдаг.

            Жишээ нь бага зэргийн өндөр модон дээгүүр явах гэхээр манайхан боль унана үхнэ гэдэг.

            Ингэж хүүхдээ бид өөрийн мэдэлгүй гаргасан шийдвэртээ эргэлздэг, ухардаг болгоод байна. Бүр нэг осол аваар багатай бол харин ч та гараас нь хөтлөөд түүн дээгүүр явуулах хэрэгтэй. Гаргасан шийдвэр, эр зоригийг та няцааж болохгүй. Хүний хий гэснийг л хийдэг, өөрөө алхам хийдэггүй тийм саятан гэж энэ хорвоод байдаггүй.

            Дандаа болохгүй бүтэхгүй, үхнэ хатна гээд айлгаад байвал том болоод нэг саван үйлдвэрлэе гэж толгойд нь орсон ч шатна дампуурна, авахгүй байх гэж бодоод бизнесээ эхэлж чаддаггүй нэгэн болдог. Эсвэл наадах чинь гүйхгүй, борлогдохгүй, ашиггүй гэсэн бусдын ам сонсоод айгаад хөдөлж чаддаггүй. Саятан бүр бүтэлгүйтэж үзсэн байдаг ба ихэнхид нь хожсон учраас баяжсан байдаг. Өөрөөр хэлбэл олон зүйлийг хийж туршиж үзсэн тэр эр зоригийнхоо ачаар аль нэг нь ашигтай бизнес болж босч ирсэн байдаг.

            Тиймээс хүүхдийн хөдөлгөөн бүрийг хориглоод байвал аймхай хулчгар, өөрөө нэг шийдвэр гаргадаггүй хүн болоод төлөвшчихвөл саятан болгох маань мөрөөдөл болох нь. Жишээ нь хүүхэд хүүхдүүдтэй гол руу явна гэсэн шийдвэр гаргавал түүнийг хорих биш та өөрөө дагаад явах, болохгүй бол харгалзагч дагуулаад явуулах, эсвэл арай томхон бол өөрт нь итгэл хүлээлгээд явуулах гэх мэт хүүхдийн хүсэл шийдвэрийг хүндэтгэж үзэх арга замыг эрэлхийлэх хэрэгтэй. Хүүхэд бол хүсч байгаа зүйлдээ л шийдвэр гаргадаг. Гаргасан шийдвэрээ гүйцэлдүүлэхийн хэрээр хүүхэд таашаал авдаг. Энэ таашаал л хүүхдийн дараагийн сайн үйлийг сэтгүүлж байдаг юм.

Л.Нарантуяа “Хүүхэд гэр бүл” номоос

Сайхан амьдралыг зөвхөн саятан гэсэн ойлголтоор хязгаарлах боломжгүй. Хүн түмэн олон ба улс орондоо нэртэй төртэй, тухайн эрхэлж буй салбартаа манлайлж хангалуун сайхан амьдарч ч болно. Гэхдээ сайхан амьдралд саад болдог олон муу зан араншин, дадал зуршлууд байдаг. Эцэг эхчүүд бид хүүхдээ ирээдүйд хүний дайтай сайхан амьдруулахыг хүсвэл одооноос анхаарч доорх хортой зан араншин илрэх тухай бүрт нь тэмцэж, дадал зуршил болгохгүйн төлөө зүтгэх ёстой юм. Үүнд:

            Зорилгогүй өдрийг өнгөрөөх

            Зөвхөн аз дайрахад итгэх

            Хичээл сургууль, гэр орондоо хүртэл идэвхи санаачлагагүй байх

            Бусдыг муулах, шүүмжлэх

            Бодлогогүй ам нээх

            Мөнгийг хайр найргүй үрэх

            Өдөржин юу ч хийхгүй, ялхайж цагийг барах

            Зөвхөн өөрт нь хэрэг болсон үед хүнтэй нөхөрлөх

            Аливаад тэвчээргүй хандах, уурлаж хилэгнэх, давчдах, нөхөрлөлөөс зайлсхийх

            Зөв буруу аль нь боловч зөвхөн өөрийнхөө хэрэгцээг хангахын төлөө зүтгэх

            Хүнээс зүгээр юм салгах гэж эрэлхийлэх

            Бусад хүнийг харамч хахираар дуудах

            Хоол, гэр орноос бусдыг үл сэтгэх

            Боломж л гарвал бусдаас юм авах гэж нэхэх зэрэг юм……………………….

Л.Нарантуяа “Хүүхэд гэр бүл” номоос

Сайхан амьдралыг зөвхөн саятан гэсэн ойлголтоор хязгаарлах боломжгүй. Хүн түмэн олон ба улс орондоо нэртэй төртэй, тухайн эрхэлж буй салбартаа манлайлж хангалуун сайхан амьдарч ч болно. Гэхдээ сайхан амьдралд саад болдог олон муу зан араншин, дадал зуршлууд байдаг. Эцэг эхчүүд бид хүүхдээ ирээдүйд хүний дайтай сайхан амьдруулахыг хүсвэл одооноос анхаарч доорх хортой зан араншин илрэх тухай бүрт нь тэмцэж, дадал зуршил болгохгүйн төлөө зүтгэх ёстой юм. Үүнд:

            Зорилгогүй өдрийг өнгөрөөх

            Зөвхөн аз дайрахад итгэх

            Хичээл сургууль, гэр орондоо хүртэл идэвхи санаачлагагүй байх

            Бусдыг муулах, шүүмжлэх

            Бодлогогүй ам нээх

            Мөнгийг хайр найргүй үрэх

            Өдөржин юу ч хийхгүй, ялхайж цагийг барах

            Зөвхөн өөрт нь хэрэг болсон үед хүнтэй нөхөрлөх

            Аливаад тэвчээргүй хандах, уурлаж хилэгнэх, давчдах, нөхөрлөлөөс зайлсхийх

            Зөв буруу аль нь боловч зөвхөн өөрийнхөө хэрэгцээг хангахын төлөө зүтгэх

            Хүнээс зүгээр юм салгах гэж эрэлхийлэх

            Бусад хүнийг харамч хахираар дуудах

            Хоол, гэр орноос бусдыг үл сэтгэх

            Боломж л гарвал бусдаас юм авах гэж нэхэх зэрэг юм……………………….

Л.Нарантуяа “Хүүхэд-гэр бүл” номоос

Дэлгэрэнгүй мэдээллийг: Өүлэн Эхийн Оюуныг Бадраах төвөөс буюу 99088602, 70110600 утсаар авна уу.

Яагаад зарим хүн бүхнийг хийж амждаг вэ? Яагаад зарим нь бүтэлгүйтдэг билээ. Энэ асуулт эцэг эхчүүдийг зовоосоор ирсэн. Мэдээж эцэг эхчүүд хүүхдээ бүхнийг хийж амждаг тийм хүн болгохыг ч хүсч байгаа. Ирээдүйн саятан хүүхэд төлөвшүүлэхийн тулд жинхэнэ бизнесмений зан араншингуудыг мэдэж, түүнийг хүүхэддээ суулгаж өгөхийг хичээх хэрэгтэй. Нэртэй судлаачид бизнесийн оргилд гарсан 350 орчим саятны дунд судалгаа явуулснаар тэдний олонхид нь байдаг чухал зан чанаруудыг жагсаан гаргажээ. Та тэдгээр зан араншиг төлөвшүүлэхийн тулд доорх дадал зуршилуудыг одооноос хүүхэддээ суулгахыг зорьж ажиллаарай.

            -Түүний хүслийг байнга асууж, хүслээ ян тан мэддэг болгох

            -Хүслээ хэлсний нь дараа яавал түүнд хүрэхийг өөрөөс нь дандаа асуух.

            -Хүссэндээ чи хүрч чадна гэж байнга зоригжуулах

            -Хүссэндээ хүрэхийн тулд бусад хүүхдийг дагуулж удирдах арга замыг зааж өгөх

            -Хэрэв хүүхэд ямар ч бодлогогүй ам нээж ярьдаг бол зэмлэж болиулах, улмаар үг бүрээ цэнэж ярьдаг дадал суулгах

            -Хэзээ ч бусдыг шүүмжилдэггүй, бусад хүүхдэд дургүй байгаагаа ил харуулдаггүй чанар суулгах

            -Өөрийнхөө мэдэхгүй юмны тухай хэзээ ч ярьдаггүй болгох

            -Бүр багаас нь өдрийн цагийн хуваарьтай болгож, цагийн үнэ цэнийг мэдрүүлэх, аливааг хугацаандаа амжуулахад сургах, туслах

            -Одооноос олсон ба үрсэн мөнгөө дэвтэр дээр байнга бичиж бүртгэдэг болгох

            -Аль болох олон хүнтэй нөхөрлөж, тэдэнд туслаж, ойр дотно байхад сургах

            -Үеийн хүүхдүүд ямар ч зан араншинтай байсан дээд зэргийн тэвчээртэй хандаж сургах

            -Оршин байгаа нутаг ус, сум аймаг, дүүрэг, хот, улс орон, гадаа ертөнцөд хүртэл юу болж байгаа тухай мэдээлэл дандаа сонсдог болгож сургах

            -Бусад найз нөхөддөө туслахын хэрээр, бусад хүмүүсийн төлөө зүтгэхийн хэрээр өөрөө сайхан амьдардаг гэдгийг ойлгуулах

            -Бусдаас юм эрж хайж авахын төлөө биш харин өөрөө бусдад аль болох их өгөх, үйлчлэхийн төлөө сэтгэлтэй болгох хэрэгтэй. Учир нь хорвоогоос үнэ төлбөргүй зүгээр юм хайсан хүмүүс дандаа ядуу амьдардаг. Яагаад гэвэл “бизнес бол өөрөөсөө бусдад нэгийг өгч, өөртөө хоёрыг эргүүлэн авах, үржүүлэхийн ухаан юм” гэдгийг ойлгуулах хэрэгтэй.

Л.Нарантуяа “Хүүхэд-гэр бүл” номоос

Дэлгэрэнгүй мэдээллийг: Өүлэн Эхийн Оюуныг Бадраах төвөөс буюу 99088602, 70110600 утсаар авна уу.

Ирээдүйн саятан хүүхдийг хүмүүжүүлэхийн тулд түүнийг өгөөмөр занд сургах нь эн тэргүүний асуудал байдаг. Хүнд бэлэглэж чадах юм бол эргүүлж авч чадна гэсэн сургаал байдаг. Энэ юу гэсэн үг вэ? Та юу ч өглөө гэсэн тэр өгсөн зүйл эргээд өсч үржиж ирдэг гэсэн үг. Хэн нэгэнд эрч хүчээ зориулбал тэр эргээд танд зориулна. Хайраа өгвөл илүү хайрыг авна.

            Бид ямар нэг юм авах гэж тэмүүлэхдээ эхлээд энэ хүсээд байгаа зүйлээ бусдад бэлэглэвэл зохино. Бидний бэлэглэсэн бүхэн үржиж ирдэг.

            Одооноос эхлээд хүүхэддээ амьдралын үнэнийг тайлбарлаж өгөөрэй. Хэрэв тэр найздаа чихрээ өгвөл удалгүй хоёр чихэртэй болно. Энэ бол хууль. Хууль бол заавал биелдэг.

            Хүн бусдад бэлэг өгөхөө больчихвол бас юм авахаа ч больдог. Хүүхдийг багаас нь бусдад баяртайгаар юм бэлэглэдэг болгож сурга. Энэ нь зөвхөн эд байх албагүй. Цаг, анхаарал, нөхөрлөл гээд юу ч байж болно. Хэрэв хичээлдээ сайн бол муу хүүхдэд туслах ёстой. Хүүхэд бусдад хичээл заах үедээ нэр нүүрээ бодож энэ хичээлийг гайхалтай сайн сурдаг.

            Хүү чинь баяжихыг хүсч байна уу? өгөөмөр сэтгэлтэй болгож, өөдрөг үзэл суулгаж чадвал тэр тансаг баян амьдрах болно.

            Хүүхдийг өөрийг нь ид шидтэн мэт төсөөлдөг болгох талаар бүхнийг хийж байгаарай. Тэр өөрийн амьдралыг өөрөө зохиох чадвартай гэсэн тийм үзэлтэй болгох ёстой. Жишээ нь танай хүүхэд гар утастай болохыг хүсч байсан бол гар утас авч өгөх үедээ “Харж байна уу чиний хүсэл биеллээ. Хэрэв хүсвэл биелэхгүй юм гэж үгүй” гэж хэлээрэй. Энэ сургаал хүүхдийн тархинд насан туршид нь эгшиглэх болно.

            Бусдыг бодох өгөөмөр сэтгэл суулгахгүй бол хүүхэд том болоод сахар багатай, амт султай зайрмаг үйлдвэрлэнэ. Ийм зайрмагийг хүмүүс тогтмол хэзээ ч худалдаж авахгүй. Байнгын их орлоготой хүнийг л саятан гэдэг. Тэгэхээр бусдад сайн сайхныг хүсэх өгөөмөр сэтгэлтэй хүн л зах зээлд тэнцэх зүйл бүтээж чадна.

            Хүүхдийг өгөөмөр хүн болоход эцэг эх өөрийн биеэрээ үлгэрлэвэл маш хурдан энэрэнгүй нэгэн болж төлөвшиж чаддаг. Жишээ нь “Өнөөдөр чиний найзын төрсөн өдөр хоёулаа маш гоё бэлэг хамтдаа худалдаж авъя, чи сонгоод өг, эсвэл хоёулаа хамтраад маш гоё мэндчилгээ зурж наагаад бэлтгэе” “одоо эмээ нь ирнэ, хоёулаа маш гоё хоол бэлдэе” “маргааш баярын өдөр, гэрийн бүх хүн баярлахаар маш гоё ширээ хоёулаа засья” гэх мэт.

            Энэ үед хүүхэд бусдын талархсан царайг харж тун ихээр баярладаг. Хүмүүс ч түүнтэй хүндэтгэлтэй харьцахад хүүхэд сайн сайхан амьдрах хүсэл тэмүүллээр дүүрэн болж ирдэг. Эргээд бусдын тусламж ч хүүхдэд заавал ирдэг.  Ингэж хүмүүс бие биеэ түшиж, аз жаргалыг бий болгож амьдардаг гэдгийг харуулахын хэрээр том болоод их олон хүний төлөө бүтээн босголтыг хийж чаддаг хүн болдог. Түүнийг нь өндрөөр үнэлдэг нь зах зээлийн хууль юм.

Л.Нарантуяа “Хүүхэд-гэр бүл” номоос

Дэлгэрэнгүй мэдээллийг: Өүлэн Эхийн Оюуныг Бадраах төвөөс буюу 99088602, 70110600 утсаар авна уу.

Хэрэв эцэг эх хүүхдийн амжилтыг хэт өндөр үнэлж магтаж гарвал энэ хүүхэд манлайлагч болох замаа алдана. Ер нь хүүхдийг чи чадна гэсэн үзлээр хүмүүжүүлэх ёстой болохоос биш чи хамгийн мундаг, хамгийн илүү, хамгийн сайн гэх мэтээр ярьж огт болохгүй. Зөвхөн тухайн үеийн ялалтыг л сайшаах ёстой. Учир нь хэзээ нэгэн цагт нас биеэр илүү ч юмуу хүүхэд түүнээс хурдан гүйж таарах ба тэр үед үндэслэлгүй магтуулж байсан хүүхэд бодит амьдралтай эвлэрч чадалгүй янз бүрийн байдалд ордог байна.

            Зарим эцэг эхчүүд хүүхдээ манлайлагч биш юм байна гээд яах вэ? гэж асуудаг. Тэдэнд зөвлөе.

-Юуны өмнө өөрийн хүсэл сонирхолыг түүнд тулгаж болохгүй.

-Хэрэв танай хүүхэд ичимхий ноомой болж ажиглах, сэтгэх, мөрөөдөх дуртай нэгэн байж мэднэ.

-Жинхэнэ манлайлагч гэдэг нь бүхний өмнө гүйх биш харин өөрийн замаар хатуу явдаг хүнийг л хэлдэг гэдгийг та бас ойлгох ёстой.

-Хүн бүрийн хувьд амьдралын үнэ цэнийн тухай ойлголт тэс ондоо байдаг. Таны хувьд баян юмуу алдартай болох нь амьдралын үнэ цэнэт зүйл байж мэднэ. Гэтэл бусдад туслах, тайван амгалан байх, ном унших, байгальд ганцаар аялах гээд амьдралын үнэт зүйлийг шал өөрөөр төсөөлдөг хүүхэдтэй байж мэдэх юм. Үүнийг нь та буруугаар үнэлж явсан уу?

            Жинхэнэ манлайлагч хүүхэд ямар байдаг тухай сэтгэл судлаачид ингэж дурьджээ.

            -Өөрийн хүчтэй талыг идэвхитэй хөгжүүлдэг. Үеийнхэн болон томчуудын өмнө авъяасаа гайхуулах дуртай.

            -Өөрийн сул талыг шоглож наргидаг ба сул талаасаа их ашиг гаргаж чаддаг. Бусдын шүүмжлэлийг хүндээр тусгаж авдаггүй.

            -Үе тэнгийнхний араасаа дагуулж чаддаг.

            -Томчуудтай харьцахдаа итгэлтэй байж чаддаг.

Л.Нарантуяа “Хүүхэд-гэр бүл” номоос

Дэлгэрэнгүй мэдээллийг: Өүлэн Эхийн Оюуныг Бадраах төвөөс буюу 99088602, 70110600 утсаар авна уу.