Биологич

“Мөнх ногоон амьдрал” ТББ-ын тэргүүн. МУИС-ийн биологийн магистр, жимс жимсгэний чиглэлээр ХААИС-ийн докторант. МБОИЗ-ийн УЗГ, Биологийн олон янз байдлын байнгын хорооны даргын сонгуульт ажилтай. Чандмань агропарк төслийн зөвлөх.

“Ухдаг бус ургадаг уурхайгаа хөгжүүлье” уриатайгаар Монголдоо жимсний аж ахуй хөгжүүлэх, хотоо цэцэрлэгжүүлэх, газар нутгаа ойжуулах чин зорилготой ажиллаж байна. Өвлийн нарлаг хүлэмжинд гүзээлзгэнэ болон нарийн ногоо тарьж, зөгий үржүүлэх ажлыг хэрэгжүүлж, зөвлөгөө сургалт зохион байгуулан эко боловсролыг дэлгэрүүлж байна.

Ногоон байгууламж, жимс жимсгэний чиглэлээр мэргэших сонирхолтой хүмүүсийг хүлээн авч, сургаж зөвлөн, хамтран ажиллаж байна.

Ярилцлага унших

https://www.facebook.com/EvergreenLifeMongolia

Холбоос овогт Төмөрдөшийн БАЯРХҮҮ

1963 онд Улаанбаатар хотод төрсөн.

Монгол судлаач, Монголын хаадын гүн ухаан судлаач, Эдийн засгийн ухааны доктор

Монсоник ХХК-ийн  захирал, Монгол ухаан эрдмийн хүрээлэнгийн тэргүүн, Өргүй Монголын төлөө хөдөлгөөний тэргүүн, Эх Орончдын Нэгдсэн Эвслийн Тэргүүн
Одоогоор тэрээр үндэсний үзэлд суурилсан Монголын хөгжлийн чиглэлээр нийтлэл, ярилцлага, олон нийтийн үйл ажиллагаанд төвлөрөн ажиллаж байна.

Монсоник компани нь худалдаа, хөрөнгө оруулалт, үл хөдлөх хөрөнгө чиглэлээр ажиллаж байсан. “Монфреш” үйлдвэрийг үүсгэн байгуулсан. Малайз, Сингапурын бизнес эрхлэгчидтэй өргөн хүрээнд хамтран ажиллаж байсан.

“Миний зорилго хэн нэгэнтэй өрсөлдөх биш, гагцхүү гажууд тогтолцоог өөрчлөхөд оршино” Т.Баярхүү

https://www.facebook.com/tbayarkhuu

Цуврал нийтлэлүүд http://www.sonin.mn/blog/bayarkhuu

Монголчуудын дийлэнхи нь сэрж, тэмцэлд бэлэн болж байна

Түүх давтагддаг. Давтагдаж ч байна. 100 гаруй жилийн өмнө бидний өвөг дээдэс маань ингэж халуун амь бүлээн цусаа үл хайрлан тэмцэж өнөөгийн хойчис бидэнд эх нутаг, тусгаар тогтнолыг дуудах нэртэй дуурсах алдартайгаа хамт өвлүүлэн үлдээсэн билээ. Харийн мөнгө хүүлэгч долларын эздийн Монголд зохион байгуулсан ардчилсан Америк либерал хувьсгалын үр дүн 1992 оны Үндсэн хууль гэгчээр Бүгд Найрамдах Манж улсыг бид өөрсдөө ч мэдэлгүй дахин сэрээж сэргээж байгуулжээ. Яг Манжийн дарлалын үеийн мөнгө хүүлэгчдийн Даашинхүү, Буянтын пүүсийнхэн шиг Монголын ард түмнийг өрөнд оруулж барьцаалан мөлждөг харийн ОУВС, Дэлхийн банк, Азийн Хөгжлийн Банк, Европийн Сэргээн Босголт Хөгжлийн Банк,  Голдман Закс, Банк оф Чайна тэргүүтнүүд Монголд дураараа дургиж, төр засагтай нь бүрэн хянана.

 Эдний мөнгийг дамжуулан зээлдүүлж эд нарын өмнөөс Монголын ард түмнийг хянаж, өр барагдуулах үүрэгтэй Хаан, Худалдаа Хөгжил, Хас банк нэртэй харийнхан эзэмшдэг, эсхүл харийнханд бүх хувьцаагаа барьцаалсан дотоодын мөнгө хүүлэгч луйварчид, дээрэмчид, хуульчлагдсан дархлагдсан хулгайч нар. Бүр яг Манжийн дарангуйллын үе шиг.

 Миний бие чухамхүү үүнийг янз бүрийн хэлбэрээр чадлаараа тайлбарлаж ухуулж сурталчилж тэмцэлд уриалж яаж хамтран тэмцэхийг тайлбарлаад даруй хорь орчим жилээ заржээ. Одоо л Монголын ард түмний дийлэнх хэсэг нь сэрж тэмцэлд бэлэн болж байна. Манжийн эзэрхийлэн дарлалын үед бидний толгой дээр зайдагнаж байсан Манж- Хятадын хойчис зулбасга нарт 1990 оноос хойшхи хорин найман жилд хангалттай дарлууллаа бид.Сэрж сэхэж тэмцэж, тэднийг зайлуулж, тэднийг тэжээж удирдаж хянаж буй харийнхнаас Монголын ард түмэн засаглах эрхээ буцаан авах цаг болжээ. Бид яг энэ кинонд дүрсэлсэн лүгээ адил ялна. Үр дүнд нь 1924 онд анх удаа түүхэндээ шинэ үндсэн хуультай болж улсаа мандуулсан шиг Монголын ард түмэн Манжийн дарлалын үеийн Манж Хятадын хойчис болох өнөөгийн МАН-АН дэглэмийг устгаж цоо шинэ бүр цоо шинэ Үндсэн хуулийг нийт түмнээрээ хэлэлцэн баталж сэргэн мандах учиртай. Тиймээ, Мөнх тэнгэрийн хүчин дор мөнхөд орших Монгол түмэн мандан бадрана

“МОНГОЛ УХААН ЕСӨН ЭРДЭМ” номоос
Түүхч, Монгол судлаач Н.Нагаанбуу, доктор, Монгол судлаач Т. Баярхүү нарын 2017 онд хэвлүүлсэн “Монгол Ухаан Есөн Эрдэм” ном. Монгол улс сүүлийн 400 жилийн хугацаанд Монгол ухаанаа мартаж хэт харийн үзэл онолд толгой нь эргэж самуурснаас хөгжил буурай байгаа тухай бичжээ. Түвдийн шашны мухар сүсэгт нэрвэгдэж өөрөө ч ойлгохгүй харь хэлээр ламаар ном уншуулдаг хүлцэнгүй дорой болсон, Манжийн үед элдэв хэрэггүй цол хэргэмнээс болж бялдууч долигнуур, ард олноо үзэхгүй болсон, жирийн иргэд алба гувчуурт дарагдан ядуурч олон эх орончид хэлмэгдэж хорлогдсон, коммунизмын үед хэт үзэл сурталжиж мэдэмхий хянуур, хоосон онолч албархаг болсон (гэхдээ сайн зүйлсийг бас дурьдсан байна), одоо капитализмын үзэл сурталд хэт автаж хүний мүсгүй, мөнгөнөөс өөр үнэт зүйлгүй болсон гээд Монголоо алдсан 400 жил. Монгол өөрийн гэсэн цаг тооны бичигтэй байсан бөгөөд тэр нь жилийн улиралд суурилдаг байсан. Монголчууд тухайн жилийн шинэлэлтээ өвөл 2 сард биш намрын өдөр шөнө тэнцдэг 9 сарын 22-нд тэмдэглэдэг байсан. Монголын хавар 3 сарын 22-нд эхэлдэг. Чингис хаан 12 сарын 21-нд буюу өвлийн тэргүүн сарын шинийн нэгэнд төрсөн. Гэтэл түвдийн болон манжийн цаг тооны бичгийг дагаснаас болж түүхийн бүх жил, сарууд буруу болж баяраа ч буруу үед тэмдэглэдэг болсон. Одоогийн цагаан сар бол Түвдийн шашны оруулж ирсэн Зонхова богд нас бараад 63 хоногийн дараа битүүн болдог учраас тэмдэглэдэг болсон. Монгол гэдэг нь Мөнх Гал гэсэн утгатай үг явсаар одоогийн дуудлагатай болсон. Монголчууд эртнээс галыг шүтдэг ард түмэн байсан. Одоогийн соёмбо үсгийн бэлгэдэл бол эртний энэтхэгийн хэлний Э үсэг бөгөөд Монголчуудын эртний шүтээн болох Сар, Нар, Гал гэсэн шүтээнтэй ямар ч хамаагүй. Төрсөн өдрөөрөө лаа үлээж унтраах нь үнэндээ Монгол ёсноос харвал муу ёртой бөгөөд харин ч галын дөл өөдөө гэж ерөөж улам бадруулах ёстой. Монгол сэтгэлгээ нь хоёр туйлт биш гурван тулгуурт. Жишээ нь “Амь-Ахуй-Ухамсар” буюу зөвхөн ахуй анхдагч уу? ухамсар анхдагч уу? гэсэн хоёр туйлт сэдвээр маргах биш энэ хоёрыг амь оруулах гуравдагч Амийг дээдлэгч сэтгэлгээтэй, философитой. Чингис хааны талаар гуйвуулсан түүхүүд дэндүү их байгаа тухай. Чингис хаан эзлэн түрэмгийлэгч байгаагүй харин төрийн гүн бодлогтон, цөөнөөр олныг ялах эрдмийг нээсэн цэргийн суут ухаантай, бүх шүтлэгийг тэгш хүндэтгэж очсон газар бүхэндээ олны сэтгэлийг татсан агуу жолоодогч, ард түмнээ боолчилсон муу хаадыг дарж дэлхий нийтийн соён гэгээрэл төр хууль ёсыг өөрчилсөн сод билигтэн шинэчлэгч, дэлхийг холбосон, хүн төрөлхтөний түүхэнд гайхагдах мөнхийн үйл хэрэг бүтээсэн Монгол хүн, Монголчуудын шүтээн. Цаашид Монгол ухаанаа судалж, түүхээ үнэнээр нь мэдэж, билиг сургаалиудыг нь хэрэгжүүлж, мунхрал, долигнол, албархал, шунамхайрлын харь үзлүүдээс холдож, Монгол ухаан эрдмээ дээдэлж нандигная гэжээ.

Эдийн засагч. Монголын хөгжлийн гарц шийдэл болсон 

QQskyempire #Shambalaproject #Shamanproject #WMCongress

олон улсын хэмжээний төслийг санаачилан ажиллаж байна.

Ургийн овог: Гурван хулд

Эцэг: Намхайн Намжил

Овог нэр: Намжилын Дашдаваа

Төрсөн он,сар,өдөр: 1980.01.10  

Гэр бүл: Эхнэр, хүү, охин

БОЛОВСРОЛ

• 1997 онд Нийслэлийн Ерөнхий боловсролын 72 дугаар дунд сургууль
• 2001 онд Монгол Бизнес дээд сургуулийг эдийн засагч мэргэжилээр
• 2010 онд Улс төрийн боловсролын академийг Улс төр судлалаар
• 2011 онд ХБНГУ-ын Эдийн засгийн академийг Бизнесийн удирдлагаар (ОУ-ын хөтөлбөр)
• 2017 оноос СЭЗДС-ийн Эдийн засгийн ухааны магистрант

ХӨТӨЛБӨРТ СУРГАЛТУУД

• 1998 он Соросын сангийн дэмжлэгтэй Оюутны парламентийн мэтгэлцээний хөтөлбөр
• 2001 он Сангийн яамны “Монгол улсын тогтвортой хөгжил” “Рио+10” хөгжлийн хөтөлбөр
• 2007 он Монголын Маркетингийн Холбооны “Дэлхийн маркетингийн чиг хандлага” хөтөлбөр
• 2009 онд Лидершип институтийн Улс төрийн манлайллын хөтөлбөр
• 2009 он JCI Монгол Үндэсний Ерөнхийлөгчийн 7-р Академийн “Эерэг иргэн” сургалт
• 2010 он Өөрчлөлтийг чиглүүлэгч төвийн “Оргил өөд хамтдаа” хөтөлбөр

АЖЛЫН ТУРШЛАГА 

• 2001 оноос 2004 он хүртэл “Ханбүргэдэй ХХК”-ийн Маркетинги, Борлуулалтын албаны Дарга
• 2004 оноос 2010 он хүртэл “Парадайз Консалтинг” ХХК-ийн Ерөнхий захирал
• 2009 оноос одоог хүртэл “Алтан зах” ХХК-ын Захирал
• 2010 оноос 2012 он Нийслэлийн Ардчилсан намын Удирдлагын асуудал хариуцсан УТА
• 2012 оноос одоог хүртэл Монгол Консерватив намын Дарга
• 2017 оноос одоог хүртэл “Алттай Бөнжгөр” ХХК-ийн үүсгэн байгуулагч

СОНГУУЛЬТ АЖИЛ, ТУРШЛАГА          

• 1999 оноос 2001 он МБДС-ын “Бизнес спикер” мэтгэлцээний клубын Тэргүүн
• 2005 оноос 2012 он СХД-ын АН-ын ДНХ-ны гишүүн, ДЗЗ гишүүн, НАНХ-ны гишүүн
• 2007 оноос 2012 он СХД-ын АЗХ-ны тэргүүн, НАЗХ-ны УЗ гишүүн, АЗХ-ны УЗ-ын гишүүн
• 2008 оноос 2012 он “Мэдлэгийн Нийгмийг Хөгжүүлэх” холбооны Удирдах Зөвлөлийн гишүүн
• 2009 оноос 2013 он СХД-ын 1-р хорооны ИНХ-ын дарга, ГХУСДЗ дарга
• 2010 оноос 2012 он “Шинэ Улаанбаатар” ТББ-ын Удирдах Зөвлөлийн гишүүн
• 2017 оноос одоог хүртэл “Цагаан өвгөний цэцэрлэгт хүрээлэн” ТББ-ын үүсгэн байгуулагч

СОНГУУЛЬ

• 2016 онд Улсын Их хурлын ээлжит сонгуулийн Сонгинохайрхан дүүргийн 75 дугаарт тойрогт нэр дэвшсэн.

БҮТЭЭЛ

• “ЭДИЙН ЗАСГИЙН ЗОХИЦУУЛАХ БҮСЛҮҮР” НОМ 2000 ОН
• “МОНГОЛ БАРУУНЫ УЛС ТӨРИЙН ОНОЛ” НОМ 2012 ОН
• “ДЭЛХИЙН ХАРААТАЙ МОНГОЛ-2050” НОМ 2014 ОН

СУДАЛГААНЫ АЖЛУУД

• Нейро Маркетингийн шинжлэх ухааны хөгжлийн чиг хандлага 2019 он
• Хөгжиж буй орнуудын хөгжлийн загварын судалгаа 2018 он
• Монгол улсын үндэсний олон талт нөөцийн судалгаа 2017 он
• Дэлхийн Консерватив намуудын харьцуулсан судалгаа 2014 он
• Монгол Улсын үндсэн хуулийг бусад улсын үндсэн хуультай харьцуулсан судалгаа 2012 он
• Монголын макро эдийн засгийн шинэчлэлийн судалгаа 2012 он
• Монголуудын тархалт, түүний хэлмэгдэлт 2012 он
• Нутгийн өөрөө удирдах ёсыг бэхжүүлэхэд олон нийтийн оролцооны үүрэг 2010 он

ЯРИЛЦЛАГА УНШИХ

Энэ удаагийн “Би Монголоо ингэж хөгжүүлнэ” буландаа “Монгол Консерватив” намын дарга Н.Дашдавааг урьж ярилцлаа.

ДЭЛХИЙН ХАРААТАЙ МОНГОЛ. 

-Монгол Улсыг хөгжүүлэхийн тулд юу хийх ёстой вэ, хамгийн түрүүнд ямар өөрчлөлт хийх ёстой талаар ярилцлагаа эхлэх үү?

-Монголын хөгжлийг харж байхад бодлогын их том алдаанууд бүх салбарт гараад байгаа. Тухайлбал, Эрүүл мэндийн, боловсролын, эдийн засгийн, банкны салбарт алдаа их байна. Тиймээс одоо бодлогоо өөрчлөх цаг нь болсон. Гэхдээ би 1990-ээд онд орж ирсэн либерал үзэл, ёс суртахуунтай санал нийлдэггүй хүн. Учир нь бүхнийг өөрчил, задал, бүгдийг либрал байдал руу шилжүүл, эрх чөлөө мандтугай гээд явдаг. Ийм дүрэм сахилга баттай, шударга ёс суртахууныг эрхэмлэдэг ард түмэнд зохицохгүй байгаа юм. Тиймээс бид хамгийн түрүүнд Монгол Улсад тохирсон бодлогуудыг хэрэгжүүлэх зайлшгүй шаардлага байна.

-Энэхүү бодлогын алдааны гол эх сурвалж нь хэн юм бэ?

-Бодлого тодорхойлдог гол байгууллага нь өөрөө улс төрийн нам. Харин манай улс төрийн намууд бодлогын асуудал дээр их дутуу, дулимаг байна. Өөрийн үзэл баримтлал, итгэл үнэмшил апга. Түүндээ тулгуурласан мөрийн хөтөлбөр, бодлогоо гаргаж тавихгүй байна. Тиймээс бодлогын апдааны гол эх сурвалж нь улс төрийн намууд гэсэн үг.

Социалдемократ, консерватив,  либрал зэрэг үзэл баримтлалуудаа гаргаад, түүгээрээ улс орноо хөгжүүлэх ялгаатай оролдлогуудыг хийх ёстой. Гэтэл намууд ижил төстэй, бараг хоорондоо ялгаагүй мөрийн хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлдэг. Харин тэр нь монгол хунд зохицохгуй байх ханддага сүүлийн үед их ажиглагдаж байгаа. Тиймээс улс төрийн намуудынхаа бодлогын хуулийг батлах хэрэгтэй.

Намуудад ард түмэн, төрийн эрх бүхий байгууллагууд буюу Сонгуулийн ерөнхий хороо, Дээд шүүх нь хяналт хязгаараа тавьж, боддогын байгууллага байх нөхцөл байдал руу явуулах шаарддагатай гэж харж байгаа. Хэрвээ боддогын нам болоод ирвэл аль нам нь ямар бодлого дэвшүүлж байна вэ гэдгээр нь ард түмэн ялгаж, салгаж хардаг болно. Харж чадаж байгаа учир сонголтоо зөв хийх боломж бүрдэнэ. Тэгэж чадвал ард түмний хүсээд байгаа бодлого хэрэгжих бололцоотой. Тухайлбал, Манай улсын боловсролын салбар гэхэд л бидний Монгол уламжлалаар хүүхдийг хүмүүжүүлдэг арга бараг байхгүй болчихлоо. Өөрөөр хэлбэл, одоо хүүхдийн боловсрол, хүмүүжилд Монголын уламжлал бүрэн алдагдсан. Тиймээс Монголын уламжлалыг орчин үеийн бодлоготой хэрхэн уялдуулж явуулах уу, монгол хүнийг монгол  хүнээр нь хэрхэн хүмүүжүүлэх үү, яаж боловсролтой болгох уу гэдэг цаг үеийн асуудал тулгамдаад байна.

–Монголчуудын хувьд энэ жил нэлээд хариуцлагатай сонголтыг  хийх цаг хугацаа ойртож байна. Танай намын хувьд энэ удаагийн сонгуульд ямар байдлаар оролцохоор бэлтгээд байгаа вэ?

-Манай “Монгол Консерватив” нам “Хөгжлийн хөтөлбөр” гэдэг намтай хамтраад “Үндэсний сэрэлт” гэх эвсэл байгуулсан. Энэ асуудлыг бид хоёр намынхаа бага хурлаар хэлэлцээд, хуулийн дагуу өнгөрсөн гуравдугаар сарын 31-нд олон нийтэд зарласан. Тиймээс одоо нам гэхээсээ илүү “Үндэсний сэрэлт” эвслийн тухай ярих нь зөв байх. Энэхүү эвсэл Монголын ард түмэн сэрэх цаг нь болсон гэдгийг сануулахыг зорьж буй. Энэ харийн бодлого Монгол оронд нөлөөлдөг, дотоодын амиа бодох үзэл дээр тулгуурлаж зөвхөн өөрийгөө, бүлгээ, фракц, бизнесээ, бүлэглэлээ боддог хүмүүс төрийн толгойд гарч ирсэнээс болж монголд маш олон зүйл хямарч байна. Тиймээс Монголын ард түмний сонголтод сэрэлт хэрэгтэй байгаа юм. Хэрвээ ард түмний сонголт сэрж чадвал хүсээд байгаа шударга,зарчимтай төрөө байгуулж чадна.

Тэгэхгүй бол одоо улсын төсөв мөнгөөр хийсэн зүйлээ өөрөө хийгээд  бүтээчихсэн юм шиг ард иргэдийн тархийг нь угааж, оноо авах энэ мэт бүдүүлэг байдлаар өөрийнхөө төлөөх иргэдийн саналыг бараг луйвардаад, авч байгаа. Энэ тогтолцооноос салах цаг нь болсон. Хэрвээ сонголтын сэрэлтийг хийж чадвал энэ бүхнээс хүссэн, хүсээгүй бид салах болно. Монгол хүмүүсийн амьдрал дээшлэх бололцоо байна. Хамгийн түрүүнд  энэ хулгайч, авлигчдаас л салах  хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол Монгол Улс хэчнээн их мөнгөтэй болоод  ч ёс суртахуун байхгүй хүмүүс төрийн толгойд байвал түүнийгдор нь зөөгөөд л дуусгах болно.  “Хөгжлийн хөтөлбөр” намын хөгжлийн долоон бодлого, манай  намын “Дэлхий хараатай Монгол- 2050” гэх баримт бичгүүдээс эвслийн мөрийн хөтөлбөрөө хэлэлцэж байгаа гарсан. Хөтөлбөрөө сурталчлах боломжтой хуулийн хугацаа нь болохоор бид олон нийтэд танилцуулаад явна.

-“Үндэсний сэрэлт” гээд нэрнээсээ сүртэй юм. Дээр нь таныг өвдөг сөгдөөд л сонгуулийн шоу хийлээ гэж харах хүмүүс их байна. Та үүндээ тайлбар хийх үү?

-Би    “Үндэсний сэрэлт” эвслийн талаар л ярина. Сөгдсөн талаараа ярихгүй. Монголын өнөөгийн байдал буюу нийгэм өөрөө сэрэлтийг шаардаж байна. Монголчууд түүхэндээ хэд хэдэн удаа хувьсгал хийсэн, хэд хэдэн удаагийн сэргэн мандалт явсан. Дэлхийн жишээ гэвэл Францчууд биднээс ялгаа байхгүй малчин, тариачин байсан, Англи, Амеркчууд ихэнх нь ойд л амьдарч байсан хүмүүс. Эд нар хувьсгал хийсэн байдаг. Тэр хувьсгалаараа ард түмэн нь сэрсэн байдаг.

Үүний нэгэн адил сэрэх үзэгдэл монголд хэрэгтэй байна. Залуу хүний хувьд яагаад ийм зүйлийг бодоод байна вэ гэхээр үнэхээр манай улсын түүхийн,  байгалийн баялагийн, оюун санааны өгөгдөлүүд ийм өндөр  ийм боломжтой байгаад байхад энэ хүмүүсийг яагаад харц доогуур, нулимсанд дунд нь амьдруулаад байгааг ойлгохгүй байгаа. Одоо ард түмэн аргаа барж байна. Тэгвэл ямар бодлого явуулаад, хэрэгжүүлэхээрээ  ингэж гайхалтай муугаар улс эх орныг удирдаад байгааг гайхдаг. Тиймээс Монголын ард түмэн ийм арчаагүй, сул дорой төртэй байж болохгүй.

Бид ингэж амьдрах, ёстой ард түмэн биш. Одоо сэрэх цаг нь болсон. Өөрөөр хэлбэл, бид хонхны дуунд 1990 онд сэрсэн байж болно. Гэхдээ хонхны дуундаа эргээд 25 жил унтчихлаа. Хэн биднийг унтуулаад байгаа юм бэ. Сүүлийн үед сугалаатай худалдаа, мөнгө дуудах хурал зэрэг зүйлд олноороо цуглардаг болж. Гэтэл яг бидний хамгийн үнэ цэнэтэй  зүйлийг хамгаалах гээд эх орноо д аврах,сэрэх тухай жагсаал хийхээр очих хүн байдаггүй. Тэгвэл хэн ийм байдалд хүргээд байна гэдэг учир гогцоог залуучууд маань олох шаардлагтай байна. Би ч улс төрд орохдоо энэ тухай л бодож орсон.

-Тэгвэл энэ бүгдийн учрыг олчиж чадахгүй байгаа өнөөгийн залуус маань чадварлаг биш байна гэж ойлгож болох уу?

-Яахав 5-6 хэлтэй чадварлаг мундаг залуус байна. Гэтэл тэдний ихэнх нь зөвхөн өөрийгөө, гэр бүлээ, бизнесээ бодож байгаа. Бүгд л өөрийн хүсэл эрмэлзлэл нь өөр, өөр байна. Гэхдээ би монголын залуусын  эх орон нь ийм болчихсон энэ цаг үед монголын төлөө боддог, сэтгэдэг нь их байгаасай гэж боддог. Хувь хүн хэчнээн амиа бодоод сайхан баян чинээлэг байлаа ч эх орон байхгүй бол хэн ч биш. Цагаачилж яваа хүн шиг л байна. Тиймээс залуус зөвхөн өөрийгөө бодохоос илүүтэй улс эрх орноо боддог байх ёстой.

-Танай намаас авхуулаад энэ сонгуульд намууд эвсэж, нэгдэж орох бэлтгэл базаагаад эхэлчихлээ. Ер нь ингэж нэгдэж, нийлэх нь зөв юм болов уу?

-Одоо Монголын бүх хүн “нэгдээсэй, эвсээсэй” гэж хэлнэ. Нэгдсэн үедээ л хүчтэй байдаг гэдгийг бид бүгд яриад байгаа шүү дээ. Миний хувьд 2013 оноос хойш намуудын эвсэл, нэгдлийн тухай яриа, хэлцэлд оролцож явсан. Гэтэл үнэхээр болдоггүй юм билээ. Бүгд л дор бүрнээ ашиг сонирхол, амбиц гаргаад бие биеийнхээ дээр, доор гарах гээд л үзээд байдаг юм билээ.

Би бол залуу хүний хувьд 10- 20 нам, хувиараа улс төр хийгээд яваад байгаа хүмүүс, талбай дээр жагсаад байгаа иргэний олон хөдөлгөөнүүд нь нэгдээсэй гэж хүсдэг. Тэгээд болохгүй, бүтэхгүй байгаа зүйлийн төлөө хөддөөсэй гэж боддог. “Хөгжлийн хөтөлбөр” намтай нэгдэхээсээ өмнө маш олон намтай уулзаж үзсэн. Зарим үед нь бүр уурлаж үзсэн. Иргэний хөдөлгөөнүүд дээр очоод “та нар нэгдээд нэг шугаманд ороод Монголын төлөө яваач. Ямар эрх ашиг байгаа болоод нэгдэж чаддаггүй юм” гэж хэлсэн. Уг нь бүгдийнх нь хийж байгаа үйлдэл, зорьж байгаа зүйл нь нэг байгаа.

Тиймээс ч Монголд энэ олон намын хэрэг байхгүй гэж боддог. Цөөн хэдэн намтай. Тэдгээр намуудын үзэл баримтлал ньдавхцаагүй байх шаардлагатай. Олон ногоон нам, олон консерватив нам Монголд хэрэггүй. Үнэхээр л Монголын төлөө байгаа юм бол хүчээ нэгтгэх хэрэгтэй.

-Танай намын хувьд өнгөрсөн дөрвөн жилийи хугацаанд хэр төлөвшиж чадсан гэж бодож байна вэ?

Ер нь консерватив нам гэхээсээ илүү, консерватив үзэл , монголд хэрэгтэй байгаа. Учир нь консерватив үзлийн гол амин сүнс ньүнэ цэнэтэй зүйлийг хамгаалахын төлөө л явдаг. Тухайлбал, таны үнэ цэнэтэй зүйл юу вэ гэж хувь хүнээс асуувал үр хүүхэд, эцэг, эхээсээ эхлээд л хэлэх болно. Харин улс үндэстнээр ярихаар тусгаар тогтнол, газар шороо, хил хязгаар, үндэсний хэл, соёл гээд асар олон зүйл гарч ирнэ. Тэгвэл яагаад консерватив Монгол Улсад хэрэгтэй вэ гэхээр Монголын үнэ цэнэтэй зүйлийг чинь хадгалаж, хамгаалахгүй шаардлагатай байгаа болохоор тэр.

Үнэ цэнэтэй бүхнээ хайрлаж, хамгаалаагүй байдлаасаа болоод уусаад алга болчихсон улс, үндэстэн цөөнгүй байна. Тиймээс одоо л монголчууд үнэтэй бүхнээ хамгаалах ёстой. Консерватив үзэл хэрэгтэй байгаа юм. Яахав өнгөрсөн хугацаанд манай намын залуус өөрсдийн итгэл үнэмшлээр намаа байгуулсан, “Дэлхийн хараатай Монгол-2050” мөрийн хөтөлбөрөө гаргалаа, эдгээрийг сурталчлах, олон нийтэд хүргэх ажиллууддаа хийсэн гээд олон зүйлийг амжуулсан байна. Манай нам цаг үеийн асуудлаар байнга байр сууриа илэрхийлсээр ирсэн. Тухайлбал, Оюу толгой, Таван тогой, Ноён уул, Сонгуулийн тухай, Улс төрийн намуудын тухай, Үндсэн хуулийн тухай гээд бүх зүйл дээр дугарч байсан. Залуус өөрсдийнхөө хэмжээнд бүх л зүйлээ хийж байгаа. Хэн нэгэн биднийг юу ч хийгээгүй гэж хэлэхгүй байх гэж бодож байна. Одоо сонгуульдаа бэлтгэж, Монголын төлөө хүмүүсийг нэгтгэж, үндэстнээ сэрээх үйлсэд зүтгэхээр залуусаа уриалж байгаа.

-Сэрэлт гэснээс сонгуулийн үеэр буруу сэрапт болж, долдугаар сарын 01 шиг зүйл болох вий гэх болгоомжлол их байна. Түүнчлэн ирц бүрдэхгүй байх гэцгээх юм. Та энэ удаагийн сонгуулийг юу гэж харж байгаа вэ?

-Энэ жил ард түмний сонголт өөрчлөгдөнө. Аливаа үйл явц болох эсэх нь сонгуулийн үр дүнгээс л хамаарах байх. Үнэхээр бохир сонгууль болвол асуудал ямар ч байдал руу шилжиж магадгүй. Үнэнч шударгаараа яваад, гараад ирэх бол ямар нэгэн айдас байхгүй байж болно. Монголын ард түмэн шударга үнэн, зөв зүйтэйг л хүсч байгаа. Тэр хүний сонгосон сонголтыг хүссэнээр нь гаргадаг тийм л сонгуулийг хэрэгтэй. Зохион байгуулж байгаа төр өөрөө хариуцпагатай, сахилга баттай байх шаардаагатай гэж харж байгаа. Үнэн юм унэн зөв гараад ирвэл ямар ч асуудал гарахгүй. Сонгуулийг ирц бол хүрнэ. Өмнөх сонгуулиудыг бодвол энэ жил монголчууд олон сонголтоос сонголт хийх гэж байна. Нөгөө л хоёр биш. Олон сонголт гарч ирэх  шинжтэй байгаа.

-Та АН-д байсан хүний хувьд энэ намд сүүлийн үед үүсээд байгаа нөхцөл байддыг юу гэж харж байгаа вэ. Та яагаад намаасаа гарч өөр нам байгуулах болсон юм бэ?

-Би АН-д байсан. Залуу хүний хувьд хүн төрөлхтний нээсэн ардчилал гэх сайхан нийгэм байдаг юм байна. Түүнийг жинхэнэ утгаар нь бий болгох үйлсэд зүтгэе гэдэг үүднээс АН-д орж байсан. Гэтэл АН-ын бодаого маш буруу байсан. Ер нь буруу зүйлийн дэргэд суугаад байна гэдэг бол өөрөө гэмт хэрэг. Тиймээс намаасаа гараад, итгэл үнэмшил нийцдэг залуустай хамтраад, Монгол Улсаа шинэ замаар хөгжүүлэхээр зүтгэсэн. Одоо ч тэр зорилгодоо үнэнч явж байна.

Эх сурвалж: https://vip76.mn/content/39897

Огноо: 2016 оны 4 сарын 13 Монголын мэдээ

1971 онд төрсөн

“Алтан Дорнод Монгол” ХХК-ийн ТУЗ-ийн дарга

БОЛОВСРОЛ

МУИС, СЭЗДС, Хамбург хотын Маркетинг Менежемент Академи, 

• 1979-1989 он Зөвлөлтийн 14-р дунд сургууль
• 1991-1993 он Гадаад Хэлний Дээд Сургууль /Франц хэлний анги,
• 2000-2002 онд МУИС, Гадаад Хэл Соёлын Сургууулийн Франц хэлний анги
• 1998-2000 он ХБНГУ, Хамбург хотын Маркетинг Менежемент Академи
• 2001-2004 он СЭЗДС –Бизнесийн удирдлага

Гадаад хэлний мэдлэг:

• Орос, Франц, Герман, Англи

Ажлын туршлага:

• 2000-2007 онд “Пайонеринг Интернэшнл” ХХК-ийг үүсгэн байгуулж, Ерөнхий захирлаар ажилласан
• 2006-2009  онд “Дарханы Төмөрлөгийн үйлдвэр” ТӨХК-ийн Гүйцэтгэх захирал, Дорнын Бүгд Найрамдах Уругвай Улсыг Монгол Улсад төлөөлдөг Өргөмжит консул
• 2009-2010 онд  “Корпорэйт Хотел Нүхт” ХХК-ийн Ерөнхий захирал
• 2011 оноос “Алтан Дорнод Монгол” ХХК-ийн Ерөнхий захирал, ТУЗ-ийн дарга
• 2013 оноос 80 гаруй гишүүнтэй Монголын алт үйлдвэрлэгчдийн холбооны Тэргүүн
• Зайсангийн аман дахь  “Шамбалла” хотхоны төслийн санаачлагч

  Улс төрийн замнал

• 2015 он хүртэл МАН-ын гишүүн
• 2015 онд ХҮН намд элсэж намын дарга болсон боловч намын дотоод хагаралаас үүдэн 2016 онд сонгуульд оролцож чадаагүй
• 2020 оноос “БИД 76” (Бие даагч Иргэдийн Дуу хоолой) бие даагчдын платформ санаачлан УИХ-ын сонгуульд өрсөлдөж байсан.

  2020 оны УИХ-ын сонгуульд нэр дэвшигчдийн хөрөнгө орлогын мэдүүлэг. Эх сурвалж: https://ikon.mn/visualdata/c/1…

Цахим хаяг: https://www.facebook.com/TordaiGanbold/

ЯРИЛЦЛАГА УНШИХ

Т.Ганболд: Нэг өглөө л би Монголын хамгийн их өртэй хүн болчихсон

Олны анхаарал татсан асуудлаар үнэн бодит мэдээлэл өгч буй “Алтан дорнод Монгол” группийн ерөнхий захирал Т.Ганболдын 2011.12.06-ны өдөр өгсөн ярилцлагыг хүргэж байна.

Илэн далангүй яриа” буландаа “Алтан дорнод Монгол” группийн ерөнхий захирал Т.Ганболдыг урилаа. 

-Дарханы Төмөрлөгийн үйлдвэрийн даргын албыг авсны дараахан зургийг чинь харж байсан. Таныг ийм залуу хүн гэж бодсонгүй?

-Овор багатай байх нь давуу тал уу, сул тал уу гэдэгт эргэлзэх л юм байна шүү. Ихэнх тохиолдолд сул тал болох юм. Яам, тамгын газрын 30 хүрээгүй залуучууд загначих гээд л. Жаахан дуугаа өндөрсгөөд, ихэмсэг, намбатай дүр үзүүлэх ёстой юм шиг байна лээ. Зарим нь бацаан гэнэ. (инээв) Би дөчин настай.

-Асар их өртэй “Алтан дорнод Монгол” компанийг та авсан. Их зориг гаргажээ.

-Яах аргагүй өндөр эрсдэл л дээ. Хийвэл бүү ай, айвал бүү хий гэсэн үг байдаг даа. Бизнес хийсэн багагүй хугацаа, туршлага маань надад амжилт авчирч, алхам алхмаар ахисан. Харин “Алтан дорнод Монгол” компанийг авах шийдвэр гар гасан нь бизнесийн бүх үйл ажиллагаагаа цүлхийтэл нэг зүйлд зарцуулахад хүргэлээ. Нэг өглөө л би Монголын хамгийн их өртэй хүн болчихсон.

-Худалдан авах хүртлээ та тооцоо сайн хийсэн байх. Бас сайн нууцалсан биз?

-Бодолгүй яахав. 2008 оноос судалж байсан. Эзэн нь Монголын Засгийн газартай маргаж, маш их өрийн асуудалтай, хүнд байсныг мэднэ. Би ОХУ-д ажлаар явж байхдаа С.В.Паушоктой уулзаж, компанийнх нь тухай ярилцдаг байсан юм. Орохоос өөр аргагүй бизнес байсан л даа.

-Тус компанийн мэдлийн Заамарын орд алт ихтэй ч өрийг нь сонсоод шийдвэрээсээ буцсан бизнесмен цөөнгүй мэдэх юм байна. Харин С.В.Паушок танд давуу талаа танилцуулсан бололтой?

-Тийм ээ. Мэдээж С.В.Паушок эхлээд давуу талаа танилцуулна шүү дээ. Ил болсон сөрөг талаа ярьж байсан. Зарим үед цочирдмоор тоо баримт ч гарч ирнэ. Гүнзгий танилцах тусам аюултай, эрсдэлтэй нөхцөл байдал бидний өмнө тулгарна гэдэг нь ч мэдрэгдсэн. Гэсэн ч их хэмжээний өрийг нь барагдуулж, үйл ажиллагааг нь зөв удирдаад явбал ашигтай гэсэн бизнес тооцоо хийсний дүнд ийм шийдвэр гаргасан. Ёстой л таны хэлснээр зориг дийлсэн. Нэг үгээр хэлбэл, хувьсгалын тохироо бүрдсэн гэх үү дээ. Долоо хэмжиж, нэг огтлоод дайрч орсон.

-Та 2008 оноос судалж байсан гэлээ. Худалдаж авах саналаа хэзээ тавьсан юм бэ. Арбитрын шүүхийн шийдвэр гарахаас өмнө худалдан авах тухай эцэслэсэн байсан гэдэг?

-С.В.Паушок өөрийнхөө хийж бүтээсэн зүйлээ цаашид аваад явчих боломжтой аж ахуйн нэгжид өгөх хүсэлтэй байсан нь мэдээж. Нөгөө талдаа эх адаггүй хэрүүл, маргаанаас залхаж, бушуухан салъя гэсэн бодолтой байсан биз. Арбитрын шүүхийн шийдвэрээс өмнө би худалдан авах шийдвэр гаргаж болохгүй. Би тэр шийдвэрийг л хүлээж байлаа. Тэрбээр Арбитрын шүүхээр Монгол Улсыг ялна гэсэн итгэлтэй байсан юм билээ. Жижиг ч бай нэг улсыг гаднын хөрөнгө оруулагч ялна, дийлнэ гэдэг маш хэцүү. Тухайн улсын Засгийн газрын ард тусгаар тогтносон улс, ард түмэн нь байгаа шүү дээ. Тухайн үед намайг түүнтэй уулзуулж байсан хүмүүс “Бид ялна, дийлнэ, их хэмжээний мөнгөө Монголын Засгийн газраас авна. Бид Барак Обамагийн сурталчилгааг хариуцаж байсан” ч гэх мэт зүйл ярьсан юм билээ. Барууны орнуудын хууль эрх зүй, өмгөөллийн компаниуд “Төлбөрөө л өгчих, тэгвэл шууд ялна, дийлнэ” гэсэн зарчмаар ажилладаг нь анзаарагддаг. Гэтэл үнэн хэрэгтээ шүүх дээр асуудал өөрөөр эргэх нь түгээмэл. Энэ мэт хүмүүсийн яриа нь түүнийг баахан хөөрөгдсөн бололтой. Нөгөө талдаа С.В.Паушок “Усыг нь уувал ёсыг нь дагана” гэдэг үгийг мартсан юм шиг санагддаг. Түүнээс гадна Монголын нэр бүхий төрийн түшээдтэй танил болоод ирэхээрээ хэнийг ч, юуг ч дийлнэ гэсэн омогтой болсон байх л даа.

-Зөвхөн та ч биш манай томоохон бизнесмен үүд энэ компанийг сонирхож байсан юм билээ. С.В.Паушок таныг сонгосон нь сонирхолтой санагдаад байх юм?

– С.В.Паушок 1997-2007 онд Монголд ажилласан. Ашигт малтмал олборлолтоороо эхний гуравт орж, бизнес нь ид цэцэглэж байхад нь би түүнийг таньдаггүй, мэндтэй л явдаг байсан. Харин асуудал үүсэж, эх орондоо очсон хойно нь танилцаж, ажлаар Москвад очихдоо уулзаж, бизнесийн яриа өрнүүлдэг болсон. Би чадалтай, мундагтаа энэ компанийг аваагүй л дээ. Том компаниуд худалдан авах санал тавьж байна гэсэн мэдээлэл дуулдаж л байсан. Нөгөө жаран чавганц уралдахад нэг нь түрүүлдэг гэдэг шиг л юм болсон. Оросуудтай олон жил хамтарч ажилласан, тэдний менталитетийг сайн мэддэг нь миний давуу тал болсон байх.

-Худалдах, худалдан авах гэрээг биечлэн хийсэн нь тодорхой. Түүнтэй хамгийн сүүлд хэзээ уулзав. Монголын талаар ямар бодолтой явдаг бол. Та сонирхсон уу?

-Бид удаан хугацаанд судалгаа хийсний дүнд Москвад 2011 оны есдүгээр сарын 9-нд худалдах, худалдах авах гэрээг үзэглэж, 16-наас миний мэдэлд 100 хувь ирсэн. Гэрээ байгуулах ажилд Англи, ОХУ-ын хуулийн нэртэй компаниуд ажилласан. Хэдийгээр би их хэмжээний өр үүсгээгүй ч компани нэгэнт миний мэдэлд ирсэн. Тиймээс энэ компанитай холбоотой бүх асуудлыг шийдэж, Монголын том татвар төлөгч хэвээр үлдээх болно. Хамгийн сүүлд шилжилт хөдөлгөөн, компанийн бүртгэлийн асуудлаар энэ оны аравдугаар сард ОХУ-д очоод уулзлаа. Монголд эрч хүчтэй үеэ өнгөрөөж, бизнесийн ажил нь цэцэглэж, хоёр гурван хүү нь Монголд төрсөн гээд амьдралынх нь багагүй хугацаа нь энд өнгөрсөн. Өөрт нь амжилт авчирсан Монголын ард түмэн, Засгийн газартай нь муудалцаад, дахин ирэх нүүргүй болсондоо их харамсдаг юм билээ. Багагүй хугацааг Монголд өнгөрөөсөн болохоор бас санадаг бололтой. Тавь гарсан хүн ОХУ-ын олигархжсан, авторитар системтэй зах зээлд байр сууриа олно гэдэг амаргүй шүү дээ. Монголын зах зээл ОХУ-тай харьцуулахад таатай, өрсөлдөөн багатай байсан нь мэдээж.

-Таны хамтрагчийг сонирхож болох уу. “Алтан Дорнод Монгол”-ын бүх өр, бусад асуудал нь 300 сая ам. доллар болсон гэсэн үү?

-Компани маань 100 хувь Монгол Улсын иргэн Тордайн Ганболд гэдэг хүний нэр дээр байгаа. Гадаадад байгуулсан компани маань мөн л миний нэр дээр бий. Английн эрх зүйд нийцсэн компанийн нэрээр зээл авахад хялбар. Тиймээс бид энэ компанийнхаа нэрээр гаднын хөрөнгө оруулалтын сангаас мөнгө босгосон. Нийт өр төлбөрийн эцсийн дүн 300 сая ам.доллар. Тэр мөнгөнөөс тодорхой хувь нь С.В.Паушокт шилжсэн. Зарим хэсэг нь татварын өрөнд, үлдсэн нь эргэлтийн мөнгө болоод явна.

-Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны хүмүүс С.В.Паушокын хууль бус үйлдлийг Монгол Улсын хуулиар шийднэ гэж байсан ч Ерөнхий прокурор Д.Дорлигжав түүнд хамааралтай хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон нь олны анхаарлыг татаж байсан. Одоо монголчуудын мэдэлд ирлээ. Өр төлбөрийн асуудлыг хэрхэн шийдэж байгаа юм бэ?

-Энэ асуудлыг хамгийн ойлгомжтойгоор тайлбарлахыг хичээе. С.В.Паушокт холбоотой хэргийг Ерөнхий прокурор хэрэгсэхгүй болгосон гэх мэт асуудал нь энэ компанийг намайг авахаас өмнө болсон юм билээ. Миний ойлгосноор Нийслэлийн прокуророос түүнд холбогдох асуудлыг хэрэгсэхг үй болгосон гэсэн. Эрүүгийн хэргийг хэрэгсэхг үй болгох үндэслэл байсан учраас тийм шийдвэр гаргасан байх. Нарийн учир шалтгааныг би сайн мэдэхгүй. Харин намайг Д.Дорлигжавын хамсаатан гэх хардлага гарах болсон. Ямар ч холбоогүй гэдгийг хэлмээр байна. Манай компанийн бүх бичиг баримт энэ бүгдийг гэрчилнэ. Намайг авахаас өмнө Татварын ерөнхий газраас “Алтан дорнод Монгол” компанийг дампууруулах тухай саналаа Баянгол дүүргийн шүүхэд тавьсан юм билээ. Татварын өр, түүний хүү, алданги гээд маш их хөөсөрсөн өр, авлага байдаг юм.

Энэ компанийн үйл ажиллагааг зогсоогоод гурван жил боллоо. Зөвхөн татвар ч биш бусад өр, авлага нь цасан хунгар мэт дээрээс нь дарж, өдөр бүр хүү, алданги нэмэгдээд байдаг. Гэтэл өрөө төлж, мөнгө олох ажлаа хийх боломж байхгүй. Би зөвх өн аж ахуйн нэгжийн хүрээнд ярьж байгаа юм шүү. Бүх техник хэрэгслийг нь лацдаад, дотоодын цэргээр хамгаалуулчихсан. Ийм нөхцөлд би энэ компанийг аваад шүүхэд байгаа асуудлыг нь шийдүүлж, ажлаа хийж өрийг нь барагдуулъя гэсэн. Харин дампууруулъя гээд байгаа хүмүүсийг ойлгохгүй юм. Төсөвт төвлөрөх ёстой их хэмжээний мөнгийг Монгол Улсын иргэн ажлаа хийгээд төлье гэж байна. Нөгөө талдаа Монголд татвар төлөгч томоохон компанийг авч үлдэж, 2000 гаруй ажлын байрыг сэргээхийн төлөө ажиллаж байна. Энэ нь Монголд ашигтай юу, эсвэл шууд дампууруулах нь зөв үү гэдгийг бодох хэрэгтэй. Хэрвээ дампууруулах юм бол татварын байгууллага бүх балансыг нь тэглээд, нэг төгрөг ч Монголд орж ирэхгүй.

“Алтан дорнод Монгол” компанийн эзэмшдэг уул, уурхайн компанийн хэдэн лицензийг тал тал тийш хувааж авах сонирхол байна. Намайг ажлаа авахад Заамар, Архангайн хөндийд 40 гаруй компани алт олборлож байсан. Ямар ч гэрээ хэлэлцээргүйгээр шүү. Үүнийг сонингуудад “Алтан дорнод Монгол” Орхон голыг бузарлаж, хүн амьдрах нөхцөлг үй болголоо гээд л бичсэн. Үнэн чанартаа тэр газарт нөхөн сэргээлт хийх нэрээр аж ахуйн нэгжүүд техник хэрэгслээ аваачаад дур мэдэн алт олборлож байсан юм. Би ирээд энэ асуудлыг цэгцэлсэн. Засгийн газрын тогтоолоор өр авлага барагдуулах Ажлын хэсэг байгуулсан. Ажлын хэсэгт би өрөө барагдуулна гэдгээ мэдэгдэн хүсэлт гаргадаг ч зөрүүтэй олон санал гарах юм. Шууд дампууруулъя гэсэн саналын цаана ямар ашиг сонирхол байгааг би мэдэж, ойлгож байна. Энэ нь хэсэг бүлэг хүний хувиа бодсон өөдгүй санал. Тэр хүмүүст лиценз зарж борлуулна гэсэн ташаа ойлголт байх шиг. Манай компанийн нөөц нь тогтоогдсон ашиглалтын лицензүүд банкны өрийн барьцаанд бий. Хуулийн дагуу дампууруулсан тохиолдолд барьцаанд байгаа зүйлээ банк л авна.

Харин үлдсэн хөрөнгийг Хувь нийлүүлэгчдийн зөвлөл гэж байгуулаад эд хөрөнгөө дуудлага худалдаагаар худалдаж, хувь тэнцүүлсэн байдлаар хуваана. Ийм нөхцөлд улсад сая төгрөг ч олдохгүй. Энэ гарцааг үй үнэн. Гэтэл илт мушгиж, янз бүрээр тайлбарлахыг зарим нь оролдох юм. Монгол хүн энэ бүх өрийг барагдуулж, том татвар төлөгч компаниа аваад үлдье гэж байхад үхүүлнэ, дарна гээд байж болох уу. Үнэхээр энэ компани хэрэггүй байсан юм бол 1997 онд байгуулагдахад нь эсэргүүцэхгүй яасан юм бэ. Өнөөдөр монгол хүн авчихаад байхад дэмжихийн оронд боомилсон бодлого явуулж болохг үй шүү дээ. Гадаадын компаниудад татвар, бизнесийн таатай орчин бүрдүүлж, цаашлаад тогтвортой байдлын гэрээ байгуулдаг. Харин монголчууддаа хамгийн өндөр татвар ногдуулж, дарамтлахыг оролддог байж болохгүй. Би орос Фрийдландаас Оюутолгойгоос арай жижиг Оюутолгойг эргүүлэн авчирлаа шүү дээ. Тэгж байхад устгана гэсэн бодолтой хүмүүс байгаад үнэхээр гайхах юм. Төрийн эрх мэдэлтнүүд тодорхой цаг хугацаанд ажилладаг. Тэр хугацаандаа ийм бодлого баримталбал улс төрийн санаа зорилгоор эх орныхоо эсрэг гэмт хэрэг үйлдлээ гэж би үзнэ.

-Энэ компанийг монгол хүн байтугай гадаадынхан авахгүй байх гэсэн бодол олон нийтэд байсан. Та асар их зориг гарган Монголын баялагаа өөрсдөө ашиглаж, өр төлбөрийг нь барагдуулна гэж байхад шууд дампууруулах сэтгэлтэй хүн байхгүй байлгүй дээ?

-Дампууруулах эрх зөвхөн шүүхэд бий. Төрийн байгууллага, агентлагууд дотоодын компаниа дэмжье гэсэн бодлоготой байдаг бол шүүхэд асуудал шийдэгдэхэд эерэг нөлөө үзүүлэх бүрэн боломжтой. Харамсалтай нь өнөөдөр буруу ойлголттой хүн олон байна. Монголчууд бид тамын тогооны үлгэрээр хэдэн зуун жил амьдрах гээд байгаа юм бол. Төрийн алба хашиж байгаа хүмүүс нь дотоодын баялаг бүтээгчдээ харахаар хуул зарчим яриад, харгис хэрцгий зан гаргана. Уг нь тэгмээргүй л байгаа юм.

-Танай компани алт олборлохоос гадна нефть боловсруулах үйлдвэрийн томоохон төсөл хэрэгжүүлж, олон чиглэлд үйл ажиллагаа явуулж байсан. Бүх чиглэлээр үйл ажиллагаагаа явуулж чадах болов уу?

-Би “Алтан дорнод Монгол” ХХК, “Бумбат” ХХК, “Восток нефть газ” гэсэн гурван аж ахуйн нэгж авсан. Эдгээр нь хэн нэгнийхээ охин компани биш тусдаа үйл ажиллагаа явуулдаг. “Алтан дорнод Монгол”, “Бумбат” ХХК бол алт олборлож, өрөмдлөгийн ажил хийдэг. “Восток нефть газ” компани 2006 оноос нефть боловсруулах үйлдвэр байгуулахаар төсөл хэрэгжүүлж, Улаанбаатараас 60 км зайтай Рашаантад 20 гаруй мянган ам метр газарт үйлдвэрийн байр барьж, дэд бүтцийг нь шийдсэн. III ДЦС-ын дэргэд нефть баазаа босгосон гээд нийт 80 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийсэн юм билээ. Энэ төслийн ТЭЗҮ-ийг нь боловсруулж, ОХУын компанитай 10, Монгол Улсын Засгийн газартай 15 жилийн Тогтвортой байдлын гэрээ байгуулсан. Энэ төсөлд нэг тэрбум төгрөгийн хөр өнг ө оруулалт шаардлагатай, хоёр сая тонн нефть боловсруулах хүчин чадалтай үйлдвэр байгуулах юм. Ажлаа эхл үүлэхийн тулд “Алтан Дорнод Монгол” компаниас зээл авсан баримт нь байна. Манайд нефть боловсруулах үйлдвэр гарцааг үй хэрэгтэй. Хоосон талд нефть боловсруулах үйлдвэр байгуулна гээд тууз хайчлаад байх юм. Гэтэл хотоос холгүй газарт 80 тэрбум төгрөгийн хөрөнгө оруулалт хийсэн, хоёр жил ажил өрнөсөн бэлэн төсөл байна шүү дээ.

-Та энэ төслөө үргэлжл үүлнэ биз дээ?

-Тэгэлгүй яах вэ. Ажил болгохын төлөө зүтгэнэ.

-Таныг аваагүй байхад “Алтан дорнод Монгол” компанийнхан ажилтнуудаа халж, үүдээр нь цалин мөнг өө авах гэсэн монголчууд эргэлддэг байсан. Харин одоо ажилд орох гэсэн хүмүүс дугаарлаж эхлэх байх. Одоо танайд хэдэн хүн ажиллаж байна вэ. Бүх чиглэлээр ажиллаад эхлэхэд танай компанид ажлын хэдэн байр бий болох боломж байна вэ?

-С.В.Паушок гэдэг хүнтэй Засгийн газар маргаад эхлэнг үүт түүний нэр дээр байсан бүх аж ахуйн нэгжийн үйл ажиллагааг зогсоожээ. Ажлаа явуулахг үй болохоор монгол хүм үүс цалингаа авч чадахгүйд хүрсэн. Цалингийн асуудлаар цөөнгүй хүн ирж уулздаг. Нэгэнт энэ компанийн сайн, муу бүх зүйлийг би хариуцах учраас асуудлыг шийдэх үүрэгтэй. Одоохондоо бид үйл ажиллагаа явуулах тухай албан ёсоор ярилцаж, гэрээ хэлэлцээр хийгээгүй болохоор өр барагдуулах арай л болоогүй байна. Өмнө нь энэ компани хэдэн ажлын байртай байв, түүнийг нь сэргээнэ гэж боддог. Яг одоо манай компанид 200 хүн ажиллаж байна. Он гаргаад бид хуучин ажиллаж байсан хүмүүсээ авна. Хийх ажлын төлөвлөгөөгөөр 2000 гаруй хүн бидэнд хэрэгтэй. Өмнө нь энэ компанийн ажилчдын 60 гаруй хувь нь оросууд байлаа. Харин одоо монгол эзэнтэй болсон болохоор бид монголчуудаа ажиллуулна.

Нарийн мэргэжлийн зарим хүн гадныгх байхыг үгүйсгэхгүй. Нэг ч гэсэн монгол хүнээ ажлын байртай, орлоготой болгохыг хүсэж байгаа. Өмнө нь миний удирдаж байсан компани 400 гаруй ажилчинтай. Монгол хүн аливаад үнэнч, хийе гэснээ хийдэг, чадвартай. Миний үеийнхэн хоёр нийгмийн заагт, их хэцүү үетэй тулсан. Ерөнхий боловсролын сургуульд мундаг сурлагатай хүүхэд, их сургуулиа улаан дипломтой төгсөөд шууд захын наймаачин болно гэдэг хүлээн зөвшөөрөхөд амаргүй шүү. Хичээж, хичээж авсан дипломыг нь зах дээр зарж ч байх шиг. Ойлгомжгүй олон асуудалтай тулж байлаа. Танил талтай, боломжтой айлын хүүхдүүд бүгд гадагшаа сургуульд явсан. Иргэншлээ дагаад олон залуу хөгжилтэй орныг зорьсон. Надад тийм боломж байсан ч явахыг хичээлгүй, дотооддоо амьдрахыг хүссэн, тэмцсэн. Би их мөнгөтэй болсон ч гадаадад хэзээ ч амьдрахгүй.

Халтар, утаатай гээд байгаа энэ газар чинь миний л эх орон, төрж өссөн газар шороо минь шүү дээ. Би, бид үүнийг өөрчилж, хөгжүүлэхийн төлөө зүтгэхгүй бол өөр хэн хийх юм бэ. Гаднынхан хөрөнгө мөнгө хаяад л байна. Тэд газар дэлхийгээ хайрлах үзэлтэй ч Монголын төлөө, монгол хүн шиг шархалж, зовох болов уу. Төрийн төлөө оготно боож үхнэ гэдэг үг байдаг даа. Би оготно байсан ч хамаагүй боож үхтлээ л эх орныхоо сайн сайхан хөгжлийн зүтгэнэ. Дээхнэ үед барууны өндөр хөгжилтэй орон руу явсан миний олон найз өнөөдөр эх орноо гээд ирж байна. Тэд Монголынхоо тогоон дотор чанагдалгүй 15, 20 жил болсныхоо эцэст “Тэр газар нутаг чинь миний эх орон биш юм байна. Бид тэнд III сортынхон л юм байна” гээд ирдэг. Өндөр боловсролтой залуус АНУ-ын тийм компанид ажиллаж, ийм амжилттай байна гээд л сонин хэвлэлээр бичээд байдаг.

Өндөр цалин авч, III сортод орж, хөгжилтэй оронд хүчээ өгч байгаа болохоос тус компанийн хувьцаа эзэмшигч биш шүү дээ. Би монгол хүн учраас эх орныхоо хөгжлийн төлөө бүх хүчээ зориулж, сүүлчийн ганц төгрөгөө ч улсынхаа төлөө зарцуулна. Бид авдар дүүрэн алт тэврээд үхэхгүй. Үр хүүхдэдээ ч тийм зүйл үлдээхгүй. Миний орчинд байгаа таньдаг хүмүүс эд зүйл шүтсэнээс эмгэнэлт байдалд орж байгааг би харж байна. Аав, ээж нь хэрхэн ажиллаж, мөнгө яаж олдогийг огт мэдэхгүй болж. Бидний үед “NIKE”-ийн пүүзтэй болбол хайрлаж, байн байн угааж, түүнийгээ хоймортоо залах нь холг үй байлаа. Харин одоо бол дэлхийн алдартай брэндийн бүтээгдэх үүнүүд чинээлэг айлын хүүхдүүдийн үүдний өрөөнд хөглөрөх болж. Тэр хүүхдүүд амьдралын үнэлэмжгүй болж эцэстээ таашаалыг архи, хар тамхинаас авдаг болдог. Хамгийн аймшигтай эмгэнэл бол энэ. Тиймээс би хүүхдүүдээ, дүү нараа, хамт ажиллаж байгаа хүмүүсээ зөв хүн болгохыг хичээдэг.

-Та гадаадад боловсрол эзэмшихийг нэг их ойшоодоггүй юм байна. Та ингэхэд ямар сургууль төгссөн юм бэ?

-Оросын 14 дүгээр сургуулийн франц хэлний сонгоны ангийг төгссөн. Тэр үеийн Гадаад хэлний дээд сургуулийн франц хэлний ангид ороход 1989 он байлаа. Жинхэнэ бужигнаж байсан үе шүү дээ. Сурахын хажуугаар ганзагын наймаанд олон жил явсан. Хийгээг үй наймаа, зөөгөөгүй бараа гэж байхгүй. Хойд хөршийн зах зээл том ч, барааны хомсдол их. Өмнөд хөрш маань үйлдвэрийн орон. Хоёр хөршийнхөө хооронд олон жил явсан даа. Бизнес маань өргөж өөд хагас хариуцлагатай хувьцаат компани байгуулсан. Тэр үед санхүүгийн тайлан, балансаа өөрөө хараад ойлгох шаардлага гарсан болохоор Санхүү эдийн засгийн дээд сургуульд суралцсан. Дараа нь Германы бизнес маркетингийн сургуульд суралцах боломж олдсон. Ердөө ийм л боловсролтой хүн. Миний бизнес ахиж, хүнтэй харилцаж, ажиллаж байгаа нь өндөр боловсрол эзэмшсэнтэй холбоогүй. Хүний амьдралын баяр баясгалан, зовлон гуниг нийгмийн хүнд хэцүү шилжилт, наймааны алдаа, оноо энэ бүгд надад амьдралын их сургууль болсон. Энэ их сургуулийн мэдлэгийг би МГИМО, Харвардын их сургуулиас авахгүй.

Онгоцонд таарсан нэг том бизнесмен “Аль ч нийгэмд амжилтад хүрсэн хүмүүсийн ихэнх нь дунд сурлагатнууд байдаг” гэж хэлсэн юм. АНУ-ын 43 дахь Ерөнхийл өгч Жорш Буш Харвардын их сургуульд илтгэл тавихдаа “Дунд сурлагатай хүн АНУ-ын Ерөнхийлөгч болдог юм шүү” гэж онцолж байсан. Хөдөө арван жил дүүргэсэн, дотоодод их, дээд сургууль төгссөн гэж битгий доогуур харж яваарай. Дэлхийн алдартай сургуулийн диплом өвөртөлсөн хүнээс хавьгүй илүү гэж өөрийгөө үнэлэх хэрэгтэй. Би хүмүүсийг заавал их, дээд сургууль төгс өнө гэж битгий хөөцөлдөөсэй, брэнд гэж үргүй зардал битгий гаргаасай гэж боддог. 200 сая төгрөгийн машин уначихаад “Цалингаа өгч чадахгүй байна. Мөнгө зээлээч” гээд байгаа хүмүүсийг ерөөсөө ойлгодоггүй.

-Таны өмнө Харвардын их сургууль төгссөн залуу байна. Нөгөө талд нь дээд сургууль төгсөөгүй ч ажлаа дэндүү сайн мэддэг хүн байна. Та хэнийг нь сонгох вэ?

-Би хүний бодит чадварыг үнэлэхийг илүүд үздэг. Хоёулантай нь эхлээд ярилцана. Туршилтын явцад нэг зүйл асууна. Ажиллах явцад нь сорьж дахин нэг зүйл асуугаад хэнийг нь сонгохоо шийднэ. Миний эргэн тойронд байгаа хүмүүсийг анзаарахад амьдралын туршлагатай хүн илүү дээр байдаг юм. Миний нэг том төсөлд их, дээд сургуулийг амжилттай төгссөн инженер үүд ажилладаг. Тэдний дунд Дүрслэх урлагийн дунд сургууль төгссөн нэг залуу бий. Тэр хүн илүү мэдрэмжтэй, ажлын бүтээмжтэй, бусдыгаа залаад явдаг. Энэ бүгдээс харахад аливаа зүйл төгссөн сургуулиасаа бус тухайн хүнээс л хамаатай гэдгийг амьдрал харуулж байна. Унтахдаа өмдөө эвхэж тавиад, тогтсон цагт босож ороо хурааж, амаа угааж сурсан хүн амжилтад хүрдэг. Энгийн энэ сахилга бат, дэглэмийг сураагүй хүн алдартай их, дээд сургуульд ороод ч нэмэрг үй. Чипэнд мэдээлэл байгаа ч хүний тархи түүнийг нь шууд хүлээж авдаггүй.

-“Алтан дорнод Монгол” компанийн эд хөрөнгө эзэнгүйдэж, үрэн таран болж байгаа талаар хэвлэлд бичиж байсан. Та хэдэн тэрбум төгрөгийн хөрөнгөтэй компани худалдаж авсан бэ. Таны өрөнд нэмэр болох хөрөнгө энэ компанид байна уу?

-Хөрөнгө мөнгө зарж, нөөцийг нь тогтоосон ашиглалтын тусгай зөвшөөрөл байгаа. Мэдээж уул уурхайн чиглэлээр мэргэшсэн боловсон хүчин, ажилтнууд маань энэ компанийн хөрөнгө. Шүүхийн шатанд хураасан эд зүйл, битүүмжилсэн техник хэрэгсэл, Монголбанкинд байгаа алтыг би хөрөнгө гэж харахгүй. Өөрийгөө жижиг Монголын жижиг хүн гэж бодолгүй алсын хараатай ажиллах болно. ОХУ-ын томоохон бизнесменүүд, барууны том компанийн захирлууд томоор сэтгэж хийгээд амжилтад хүрч байна. Тэд бидэнтэй адил, зарим нь бүр дор ч байсан. Би “Алтан дорнод Монгол”-ыг дэлхийд алдартай, том компани болгож чадна гэдэгтээ итгэлтэй байна.

-Танай компанид оросууд олон байсан. Одоо тэр мэргэжилтнүүд байна уу?

-Цөөн хүн бий. Тэдний зарим нь монгол хүнтэй гэр бүл болсон юм билээ.

-Цаашдаа таны удирдлагад ажиллах хүсэл тэдэнд байна уу?

-Байлгүй яахав. Энэ хүмүүс эх орондоо очоод ажиллах боломж, бизнесийн орчин тийм ч таатай биш шүү дээ. 15 сая гаруй хүн амтай Москвад ажиллаж, амьдрах нь хялбар уу, нэг сая гаруй хүн амтай Улаанбаатараас хоолоо олж идэх нь хялбар уу. Үүнийг тэд сайн ойлгосон юм билээ. Харамсалтай нь манай залуучууд үүнийг сайн ойлгохгүй байгаа юм.

-“Алтан дорнод Монгол” гэдэг нэр монголчуудад таагүй санагддаг болсон. Нэгэнт та өөрийн мэдэлдээ авснаас хойш цоо шинэ нэртэй, дүр төрхтэй компани болгохгүй юм уу?

– Таны бодол зөв л дөө. Би нэг хэсэг яг ингэж бодсон. Харин сүүлд нь энэ нэрээр нь байлгая гэж шийдсэн. Нэрээ өөрчилхөөр хариуцлагаас зугтаах гэж байгаа юм шиг, нөг өө талаас “Алтан дорнод Монгол” гэдэг нэрээс айж, зүсээ хувиргаж байгаа мэт сэтгэгдэл төрүүлэх байх гэж бодсон. Муу муухай сэтгэгдэл төрүүлдэг байсан компанийг өөрчилж сайн сайхнаар хүлээж автал нь ажиллах болно.

-“Алтан дорнод Монгол” компани таны эзэмшлийн “Голдстрим инк” компанийн мэдэлд ирээд багагүй хугацаа өнгөрлөө. Та бүхэн өрөө барагдуулж эхэлсэн үү?

-“Голдстриминк” компани “Алтан дорнод Монгол” компанийг худалдаж авахын тулд Их Британийн Вержини аралд бүртгүүлсэн. Худалдаж аваад хоёр сар гаруй болж байна. Өр барагдуулах Ажлын хэсэгт сард нэг тэрбум төгрөг өрөндөө төлье гэх мэт нааштай саналаа тавьсан. Одоогоор хариу авааг үй л байна. Би онцгой эрх эдлэх ёсгүй л дээ. Миний бодлоор дотоодын компаниудаа дэмжиж ажиллаасай гэж бодох юм. Харамсалтай нь хахир хатуу хандах нь их.

-Таныг Дарханы Төмөрл өгийн үйлдвэрийг сайн удирдаж байсныг хүмүүс мэднэ. Ингэхэд та тэр ажлаа яагаад орхисон юм бэ?

-Би 35 настайдаа Төмөрлөгийн үйлдвэрийн даргын ажлыг авч байлаа. Тухайн үед “Энэ бацаан үйлдвэр авч явж чадахг үй” гэх яриа гарсан. Миний ажилласан гурван жилд гайхалтай амжилттай ажилласныг 15 тэрбум төгрөгийн ашиг гэрчилнэ. Өмнө нь болоод надаас хойш тийм ашигтай ажиллааг үй. Би хоёр жил гаруй хөөцөлдөж, шүүхдэлцээд төмрийн хүдрийн хамгийн том орд Төмөртэйг 100 хувь улсын өмчид эргүүлэн авчирсан. Хувьдаа ашиглах гэж байна гээд бөөн яриа гарсан ч нэг ч төгрөг би халааслаагүй. Би 2014 он хүртэл Төмөрлөгийн үйлдвэрийг удирдах гэрээтэй ч өргөдлөө өгөөд гарсан. Хийж бүтээсэн бүх зүйлийг маань санаатай гуйвуулж, мушгиад өдөр бүр сонинд бичүүлэх нь хэнд сайхан байх вэ дээ. Яагаад бичээд байгааг нь ч ойлгосон. Маш их нөөцтэй ордыг эргүүлэн авахад олон хүний эрх ашгийг хөндөж, бизнесийг нь хааж, надад өс хонзон санасан хүн цөөнгүй байсан. Яг үнэнийг хэлэхэд би гутарсан. Энэ ярилцлагаар далимдуулж ажил хийж байгаа хүнээ ойлгож, хайрлаж, үнэнийг нь олж бичиж байгаасай гэж хүсэж байна.

-Таныг АТГ-т шалгаж байгаа гэсэн мэдээлэл гараад удлаа. Энэ асуудал юу болсон бэ?

-Хоёр жил гаруй болж байна. Шаардлага байгаа болоод шалгаж байгаа байх. Хаалаа л гэсэн, шалгана аа л гэдэг. Тэгж байгаад дуусна биз дээ. Сүүлдээ ийм зүйл заавал байх ёстой ч юм шиг санах болжээ. Хэвлэлээр юу гэж ч бичсэн би одоо тоодоггүй. Хүн дөжирдөг юм билээ.

-Бизнесменүүд улс төрд орох нь бий. Та улс төрд хүчээ үзэх бодол байна уу?

-2008 онд сонгуульд өрсөлд өх үү гэсэн санал тавьж байсан. Гэхдээ би оролцоогүй. Би 2006 онд МАН-ын гишүүнээр элссэн ч намын өдөр тутмын ажилд оролцох боломж байдаггүй. Одоохондоо өмнөө тавьсан том зорилгоо биелүүлэхээс өөр зүйл бодох зав алга.

-Та бүхэн бизнесийн асар том төлөвлөгөө гаргасан байх. Эхний ээлжинд хийх ажил чинь бусдад сонин байх болов уу?

-Төлөвлөгөөгөөр хайгуул судалгааны ажлаа ирэх гуравдугаар сараас эхэлнэ. Дараа нь ашиглалтын талбайдаа олборлолт хийнэ. Ашигласан хэд хэдэн газартаа нөхөн сэргээлт хийх төлөвлөгөө бий.

-Таны төлөвлөгөөгөөр энэ компани хэдэн жилийн дараа өрөө барагдуулж, ашгаа хүртэх бол?

-Аливаа зүйлийг өөдрөгөөр харахыг би хичээдэг. Төлөвлөсний дагуу шуурхай ажиллаж, хоёр жилийн дараа ашгаа өгнө гэж тооцсон. Би энэ бизнест ороод гарах бус удаан хугацаагаар, тогтвортой ажиллана.

-Тус компанийн асуудлыг шийдэхэд та ганцаараа зүтгээгүй нь ойлгомжтой. Бизнесийн багаа танилцуулахгүй юу?

-“Ньюком”-ын Болд гэдэг залууг хүмүүс мэдэх байх. Олон жил Америкийн банкинд ажилласан. Бид ураг төрлийн холбоогүй ч төрсөн ах, дүү шиг дотно. Болд маань гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байгаа.

-Та гэр бүлээ танилцуулахг үй юу. Хэдэн хүүхэдтэй вэ?

-Би хожуу гэр бүлтэй болсон. Эхнэр маань надаас арав гаруй дүү бүсгүй бий. Одоо гурван хүүхэдтэй. Зайсанд амьдардаг.

– Зайсангийн хауснуудын нэгд үү?

-Би хаус энэ тэр гэж хөөцөлддөггүй ээ. Хувьдаа хэд хэдэн буудал барьчихсан, өөрийн гэсэн бизнестэй болсон хэрнээ байргүй л явсан. Барилгын компанийн захирал найз маань надад хөнгөлттэй үнээр байр авах санал тавьсан болохоор орон сууц авсан.

-Юутай ч томоохон компани монголчуудын мэдэлд ирлээ. Компанийн мөнгө гадаад руу урсах бус Монголд шингэж, өгөөжөө өгнө гэдэгт итгэлтэй байна. Өртэй компанийг зориг гарган худалдан авсан таньд болон танай хамт олны цаашдын ажилд амжилт хүсье?

-Энэ компанийг авснаас хойш нэг ч хүн надад амжилт хүсэж байгаагүй. Маш их баярлалаа . Хоёр жилийн дараа би танд тайлангаа үзүүлж, ажлаа танилцуулна аа.

Х.ОЮУНСҮРЭН   mongolnews.mn

1955- 2020

Петровис ХХК-ийн ТУЗ-ийн дарга, Улаанбаатар хотын Худалдааны Танхимын Ерөнхийлөгч, Улаанбаатар дахь Бритиш Сургуулийн ТУЗ-ийн дарга, Петроматад ХХК-ийн ТУЗ-ийн гишүүн, Ард Санхүүгийн Нэгдлийн ТУЗ-ийн гишүүн, Mongolian Mining Corporation-ий ТУЗ-ийн гишүүн.

Тэрээр үндэсний үнэт зүйл, үндэсний эрх ашигт нийцтэй, өргөн цар хүрээнд сэтгэсэн шинэ санал, санаачилга, төсөл, бизнесийг өргөн хүрээнд дэмжиж ажилладаг байсан бөгөөд шинэ залуу үеийн бизнес эрхлэгчдийг халамжлан хүмүүжүүлэг байсан билээ. Тэрээр зөвхөн бизнес эрхлэгч байсан төдийгүй ХӨГЖЛИЙН ЗҮТГЭЛТЭН, НИЙГМИЙГ ШИНЭЧЛЭГЧ байсан билээ.

Орчин цагийн Монгол Улсын зах зээлийн эдийн засгийг бүтээлцэхэд асар их хувь нэмэр оруулж, өөрийн гэсэн нөхөшгүй орон зайг үлдээсэн билээ. Олон мянган хүнийг ажлын байраар хангаж, Монгол орны өнцөг бүрт бүтээгдэхүүнээ түгээсэн үндэсний манлайлагч групп компанийг тэрээр хамтран зүтгэгчдийн хамт хорь гаруйхан жилийн дотор байгуулж чадсан шаргуу хөдөлмөрч, хүчирхэг, ухаалаг бизнес эрхлэгч.

Үргэлж шинийг эрэлхийлдэг байсан тэрээр газрын  тосны бүтээгдэхүүний салбараас гадна технологи, боловсрол, санхүү, уул уурхай, шатдаг хийн түгээлт зэрэг маш олон салбарт олон төслүүдийг санаачилж, амжилттай удирдаж, залуу шинэлэг бизнесүүдэд хөрөнгө оруулж, шинэ залуу боловсон хүчнийг дэмжиж, цаг үеэ байнга урьдчилж харах чадвартай авъяаслаг бизнес хатагтай байсан. Түүний хөрөнгө оруулсан бизнесүүд нь салбартаа дандаа шинэ стандарт тогтоогч болж чадсан юм.

Монгол Улсын чөлөөт эдийн засаг, ардчилсан нийгмийг хөгжүүлэхэд тэрээр онцгой анхаарч Улаанбаатар хотын Худалдааны танхимын Ерөнхийлөгч, Монголын CEO клубийн үүсгэн байгуулагч, “Хүрээ ротари” клубийн үүсгэн байгуулагч зэрэг олон байгууллагыг үүсгэн байгуулахад оролцон нэр төртэй удирдаж, үе үеийн бизнес эрхлэгч, залууст үлгэр дуурайл болсон билээ.

Түүний хөдөлмөрч, бүтээлч зан чанар, улс орныхоо сайн сайхны төлөө зүтгэсэн хичээл зүтгэл нь үлгэр дуурайлал болж бидний сэтгэл зүрхэнд үүрд дурсагдах болно.

АЖЛЫН АРГА БАРИЛ: Би хэрхэн ажилладаг вэ