creativemongolia

Category: professional-advisors

  • Cheese Republic Mongolia- Цэвэр агаар, цэнгэг усны Монгол бяслаг

    Монгол орны аймаг, орон нутгийн онцлогоос урган төрүүлж буй бяслаг.

    Cheese Republic Mongolia хөдөлгөөнийг Ядамсүрэнгийн Энхээ санаачилан өрнүүлж байна. Монгол бяслагуудын нэгдсэн брэндингийн бодлогоор хөгжүүлнэ.

    Бяслаг багадаа 3 сар өдөр болгон адууны сүүлэн шоткоор жамц давстай хандаар норгож эргүүлэн тогтмол температурт арчилсанаар идэхэд бэлэн болно. Зарим нь удах тусам улам амттай болно. Өндөр газрын ховор ургамал, цэвэр рашаан булаг, цэнгэг сийрэг агаар нь Тува яки бяслагийн бойжиж өссөн өлгий нутаг юм. Зуны 2 сард сарлаг 3000 м бэлчиж ховор ургамлаар хооллодог бас өдөрт 1 -хэн литр сүү өгөөд сүүний 10% нь бяслаг болдог тул бид энэ 2 сард бяслаг хийж амжин та бүхэнд хүргэхийг хичээж байна. Нутгийн нүүдэлчний бүтээгдэхүүнээ дэмжээрэй, баярлалаа та бүхэнд урам хайрласанд.

    https://www.facebook.com/cheeserep.mn/

    Өвөрхангай аймгийн Зүүнбаян Улаан, Уянга сумдуудын нутагт сэрүүн Хангайн ууланд бэлчдэг сарлагийн сүүгээр хийсэн энэ бяслагийн амт чанарыг нэр нь өөрөө илэрхийлнэ. Сарлагийн сүүний уураг тосны өндөр агууламж нь гайхшруулах боловч сонгодог аргуудаар бяслаг хийхэд тийм ч амар биш юм.
    Тослогт бяслаг нь зөөлөн чедар (mild cheddar) хийгээд морбье (morbier) мэтийн бяслагтай төстөй санагдах боловч чийгийн агууламж, бага зэргийн шинэ шар тосны амтны өнгө нь түүнийг давтагдашгүй ховор бяслаг болгодог. Бяслагийн ертөнцөд Монголыг төлөөлөх өвөрмөц бүтээгдэхүүн болж чадна гэдэгт
    итгэлтэй байна. Халуун хайрсан талх, хатаасан жимс, самар зөгийн балтай хослуулж үзээрэй.

  • Монгол Улсын Шинэ үеийн шилдэг хуульчид

    2020 ОНЫ МЕНТОРШИП ХӨТӨЛБӨРТ ӨӨРИЙГ ТАНЬ УРЬЖ БАЙНА.

    “Шинэ хуульчдын Орчлон клуб”-ээс хэрэгжүүлэх залуу хуульч болон хуулийн сургуулийн ахлах дамжааны оюутнуудыг дадлагажуулах, мэргэшүүлэх зорилготой “Менторшип хөтөлбөр” эхэллээ.

    Энэхүү хөтөлбөрийн зорилго нь мэргэжлийн өндөр боловсрол эзэмшсэн, ажил мэргэжлийн оргилд өөрийн шударга, ариун цагаан хөдөлмөрөөр хүрсэн, нийгэмд танигдсан, туршлагатай, хуульчдын хүрээлэл дунд нэр хүндтэй хуульч, эсхүл олон улсын эрх зүй, хүний эрх болон түүнтэй адилтгах бусад чиглэлээр мэргэшсэн мэргэжилтнүүдийг залуу хуульч/эрх зүйч (35 хүртэлх насны) болон хуулийн сургуулийн (3 ба түүнээс дээш дамжааны) оюутнуудтай холбон өгч, дадлага туршлагаа хуваалцах, тэдэнд боловсрол мэргэжлийн зөвлөгөө, чиглэл өгөх боломжийг бий болгоход оршино. Энэхүү хөтөлбөр нэг жилийн хугацаанд үргэлжилнэ.

    “Менторшип хөтөлбөр”-т хамрагдах хүсэлт гаргагч нь дараахь материалыг 2019 оны 11 дүгээр сарын 29-ний дотор багтаан orchlon.club@gmail.com хаягаар ирүүлнэ. Үүнд: 1. Өөрийн дэлгэрэнгүй CV /цээж зурагтай байх/; 2. Өөрийнхөө талаар дор дурдсан асуултын хүрээнд бэлтгэсэн 5 минутын дүрс бичлэг;
    – Та яагаад хуульч мэргэжлийг сонгосон бэ?
    – Та ажил мэргэжлийн зорилгодоо хүрэхийн тулд хэрхэн ажилладаг вэ?
    – Та өөрийнхөө ажил мэргэжлийн карьерыг 10 жилийн дараа хаана хүрсэн байгаагаар төсөөлдөг вэ?
    – “Менторшип хөтөлбөр”-т хамрагдсанаар таны ажил мэргэжилд ямар өөрчлөлт гарна гэж төсөөлж байна вэ?

    Дээр дурдсан материалыг ирүүлэхдээ холбогдох файлынхаа нэрд өөрийн овог, нэрээ оруулсан байх ёстойг анхаарна уу. Эхний шатанд шалгарсан хүсэлт гаргагчтай “Шинэ хуульчдын Орчлон клуб”-ын Админ 2019 оны 12 дугаар сарын 07-08-ны өдрүүдэд ярилцлага хийх бөгөөд ярилцлагын шатанд тэнцсэн хүсэлт гаргагчийг энэхүү хөтөлбөрт хамруулна.

    Хөтөлбөрт тэнцсэн Ментий нарыг өөрсдийнх нь сонирхол, мэргэшлийн чиглэлийг харгалзан Ментортой тааруулах ба хамтдаа төлөвлөгөө гарган хамтран ажиллана. Амжилт хүсье!

    2019 ОНЫ МЕНТОРУУДЫГ ТАНИЛЦУУЛЖ БАЙНА.

    Хатагтай Мандах-Аюушийн Алтантулга

    Одоогоор “И Эл Би Партнерс” хуулийн фирмд партнер, хуульч, “Аригу”, “Непко” зэрэг хэвлэлийн компаиудын гэрээт орчуулагч, “И Эл Си” хуулийн фирмд хуульч, АНУ-ын Элчин сайдын яам, Дэлхийн банк, НҮБ-ын Хүн амын сан, НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөр болон Ийгл ТВ-д орчуулагчаар тус тус ажиллаж байсан. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуульд магистр, Японы Хирошима хотын Их Сургуульд олон улсын харилцааны магистр зэрэг хамгаалсан. Мөн Хүмүүнлэгийн ухааны Их Сургуульд англи, орос хэлний багш мэргэжлээр суралцсан. Уран зохиол болон манлайллын чиглэлээр хэд хэдэн ном орчуулсан. Орос, англи, япон хэлтэй.

    Хатагтай Батдоржийн Алтантуяа

    Монгол судлаач, эрх зүйч мэргэжилтэй. Монголын Эмнести Интернэшнл байгууллагад хэвлэл мэдээллийн ажилтан, кампанит ажлын зохицуулагчаар ажиллаж байгаад 2000 оноос өнөөг хүртэл захирлаар нь ажиллаж байна. Эмнести Интернэшнлийн олон улсын нарийн бичгийн дарга нарын газарт Даяар менежментийн багийн гишүүн, кампанит ажлын менежментийн багийн гишүүнээр тус тус уригдан ажилласан, Эмнести Интернэшнлийн захирлуудын зөвлөлийн гишүүн, хэлний зөвлөлийн гишүүн, Цаазаар авах ялын эсрэг Ази Номхон далайн бүсийн сүлжээний удирдах зөвлөлийн гишүүн болон дотоодын олон хүний эрхийн төрийн бус байгууллагуудын удирдах зөвлөлийн гишүүнээр сонгогдон ажилласан. Англи, орос хэлтэй.

    Хатагтай Цэвэлрагчаагийн Арилдийпүрэв

    Одоогоор Эркари Интэрнэйшнл ХХК захирал. Өмнө нь олон yлсын байгууллагад зөвлөх ажиглагч, Монгол Улсын Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын яаманд Гадаад хамтын ажиллагааны хэлтэсийн дарга, Монголын Хуульчдын Холбооны гадаад хамтын ажиллагааны хэлтсийн дарга, “Чоно” группийн ерөнхийлөгчийн зөвлөх, АНУ-д “Ванг Леонард ба Кондон” хуулийн фирмд хүний эрхийн хуульч судлаач, Сайнт Томас Их Сургуульд зочин профессор, судлаач мөн Билиг Дээд Сургуульд профессор, клиник сургалтын албаны захирлаар тус тус ажиллаж байсан. Мэргэжлийн боловсролын хувьд АНУ-ын Сайнт Томас Их Сургуулийн Удирдлагын ухааны сургуулийн Удирдлага ухааны доктор (Ed. D), мөн сургуулийн Хуулийн сургуулийн хүний эрхийн магистр (LLM), Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуульд олон улсын хувийн эрх зүйн магистрын зэрэг тус тус хамгаалсан. АНУ, Филиппин, Украин улсуудад мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан. Орос, англи хэлтэй.

    Хатагтай Хүрэлбаатарын Ариунгоо

    Одоогоор Нээлттэй Нийгэм Хүрээлэнгийн санхүүжилттэй “Бүх нийтийн эрх зүйн боловсролыг дээшлүүлэх үндэсний хөтөлбөр”-т сургагч багш, Азийн Бизнесийн Холбоо ба Эдүкэйтэд Энтерпрайз байгууллагуудад консалтантаар тус тус ажиллаж байна. Өмнө нь НҮБ-ын Хөгжлийн хөтөлбөрийн “Төрийн албаны шинэчлэл” төсөлд эрх зүйн эксперт, Дэлхийн Банк, Швейцарийн хөгжлийн агентлаг, НҮБХХ-ийн төслүүдэд судлаач, сургагчаар ажилласан. “Хоган Ловеллз”, “Минтер Эллисон” олон улсын хуулийн фирмын Улаанбаатар дахь салбаруудад хуульч, “Очир Ундраа” компанид бизнес хөгжлийн захирал, менежерээр тус тус ажиллаж байсан. Мөн олон улсын болон дотоодын хүний эрхийн, хүмүүнлэгийн чиглэлийн байгууллагуудад гишүүн, сайн дурын ажилтнаар ажиллаж ирсэн. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Японы Нагояагийн Их Сургуульд харьцуулсан эрх зүйн магистрын зэрэг хамгаалсан. Англи хэлтэй. Орос болон япон хэлний мэдлэгтэй.

    Хатагтай Биегарисийн Арна

    Турк Улсын Истанбул хотноо “Эй Ви Кэй” хуулийн фирмд 2009 оноос хойш бизнесийн эрх зүйн чиглэлийн хуульчаар ажиллаж байна. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Туркийн Анкарагийн Их Сургуульд эрх зүйн баклавр, магистр, мөн Туркийн Анадолу Их Сургуулийн бизнесийн бакалаврын зэрэг тус тус хамгаалсан. Турк, англи хэлтэй.

    Хатагтай Цэрэнхүүгийн Баттуяа

    Одоогоор бие даасан стратегийн өмгөөлөл болон олон улсын хуулийн байгууллага болон Монголын Харвард инишиатив байгууллагад гэрээт хуульчаар ажиллаж байна. Өмнө нь Улсын Их Хуралд хуулийн зөвлөх, Шүүхийн ерөнхий зөвлөлд референт, НҮБ-д төслийн менежер, Хууль зүйн үндэсний хүрээлэнд эрдэм шинжилгээний ажилтан, Хууль зүй, дотоод хэргийн яаманд мэргэжилтэн, Цагдаагийн ерөнхий газарт мэргэжилтэн, “Халх журам” хууль зүйн сургууль болон бусад сургуульд багшаар ажиллаж байсан туршлагатай. Мөн хэд хэдэн хүмүүнлэг болон хүний эрхийн чиглэлийн төрийн бус байгууллагад хуулийн зөвлөх, идэвхтэн гишүүнээр ажилладаг. Түүчлэн Польш Улсын Парламентад мэргэжил дээшлүүлсэн. Хууль зүйн судалгааны болон хуулийн төслийн багт ажилласан туршлагатай. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Польшийн Лодзийн Их Сургуульд Хууль зүйн ухааны магистрын зэрэг хамгаалсан. Одоогоор МУИС-ын ХЗС-д докторант. Англи, орос, польш хэлтэй.

    Эрхэм Аюушийн Бат-Эрдэнэ

    Одоогоор НҮБ-ын Хүний Эрхийн Дээд Комиссарын Газрын Хөгжлийн Эрх хариуцсан хэлтсийн даргаар ажилладаг. Энэ байгууллагад 25 жил орчим ажиллаж НҮБ-н Хүний Эрхийн Зөвлөл, түүний тусгай хороод болон илтгэгчид, ажлын ба мэргэжилтний хэсэг, олон улсын болон улс орнуудын хүний эрхийн асуудал зэрэг төрөл бүрийн салбарт ажиллаж ирсэн. Мөн НҮБ-ын Зэвсэг Хураах Албанд улс төрийн ажилтан, Монгол Улсын Гадаад Харилцааны Яамны Олон Улсын Байгууллагын Газарт дипломат ажилтан, Англи ба АНУ – ын Элчин Сайдын Яамдад туслах ажилтан зэргээр ажиллаж байсан. Боловсролын хувьд Москвагийн Олон Улсын харилцааны дээд сургуулийн улс төр, олон улсын харилцаа ухааны магистр цолтой. Мөн олон улсын хүний эрхийн хуулийн чиглэлээр АНУ, Швейцарь ба Финланд улсуудад мэргэшил дээшлүүлэх сургалтууд дүүргэсэн. Орос, Англи ба Франц хэлтэй.

    Хатагтай Энх-Амгалангийн Байгал

    Одоогоор Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуулийн Хувийн эрх зүйн тэнхимд дэд профессороор ажиллаж байна. Өмнө нь тус сургуульд ахлах багш, “Хүний эрхийн төв” Төрийн бус байгууллагын судлаачаар тус тус ажиллаж байсан. Мөн Монголын Олон улсын ба Үндэсний арбитрын арбитрч. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуулийн хууль зүйн доктор (PhD), ХБНГУ-ын Байройтын Их Сургуулийн магистр, МУИС-ийн ХЗС-ийн хууль зүйн магистрын зэрэг тус тус хамгаалсан. Түүнчлэн МУИС-ийн ОУХНУС-д герман хэлний хэлмэрч мэргэжлээр суралцаж төгссөн. Мэргэжлийн хүрээнд нилээд судалгааны төсөлд оролцож, олон тооны эрх зүйн ном, сурах бичиг, гарын авлага, эрдэм шинжилгээний өгүүллэг хэвлүүлж, илтгэл хэлэлцүүлж байсан. Англи, герман хэлтэй.

    Эрхэм Маналжавын Баярманал

    Одоогоор “Гоби Консолидэтэд” компанид Байгууллагын хөгжил, хуулийн хэрэгжилт хангах газрын захирлаар ажиллаж байна. Өмнө нь МАК компанид Эрх зүйн газрын орлогч захирал, “Хасвуу Групп” компанид хуулийн зөвлөх, “Жи Ти Эс Адвокатс” (Хоган Лавэллз Олон Улсын Хуулийн Фирмийн Монгол дахь түнш) ХХН-д хуульчаар тус тус ажиллаж байсан. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Английн Дандигийн Их Сургуулийн Эрчим хүч, газрын тос, эрдэс баялгийн бодлого, эрх зүйн төвд зочин судлаачаар ажиллаж, Лондонгийн Сити Их Сургуульд олон улсын банк, санхүүгийн чиглэлээр мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан. Английн Вестминстрийн Их Сургуулийн олон улсын худалдааны эрх зүйн магистр, МУИС-ийн ХЗС-ийн олон улсын эрх зүйн магистрын зэрэг хамгаалсан. Англи хэлтэй.

    Хатагтай Сарантуяагийн Мойлтмаа

    Одоогоор Монгол Улс дахь НҮБ-ын Хүүхдийн санд хамтын ажиллагаа хариуцсан консалтантаар ажиллаж байна. Өмнө нь хөдөлмөрийн аюулгүй байдал, эрүүл ахуйн “Ошми” компанид гүйцэтгэх захирал, Мэргэжлийн хараат бус судалгааны институтэд үйл ажиллагаа хариуцсан захирал, төслийн менежер ба судлаач, Дэлхийн банк болон Хууль зүй, дотоод хэргийн яамнаас хэрэгжүүлсэн “Төрийн удирдлагын хүний нөөцийн стандартчилалын төсөл”-д туслах ажилтнаар тус тус ажиллаж байсан. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Английн Сассэксийн Их Сургуульд олон улсын хүний эрхийн магистр, Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуульд магистрын зэрэг тус тус хамгаалсан. Англи, Унгар улсад мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан. Англи хэлтэй.

    Хатагтай Галсанжамцын Мөнхжаргал

    Одоогоор “Эм Си Эс Интерэшнл” компанид хуулийн ахлах зөвлөхөөр ажиллаж байна. Өмнө нь “Ананд Адвокатс” хуулийн фирмд хуульч, “Саут Гоби Сандс” компанид гэрээний хуульч, “Нээлттэй академи” байгууллагад эрх зүйн судлаачаар тус тус ажиллаж байсан. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Австралийн Мельбурнийн Их Сургуульд бизнесийн эрх зүйн магистр (LLM) зэрэг хамгаалсан. Голландын Гааг хотноо Олон Улсын Эрх Зүйн Академийн зуны хөтөлбөр дүүргэсэн. Англи хэлтэй.

    Эрхэм Тэрбишийн Мөнх-Эрдэнэ

    Одоогоор Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуулийн Нийтийн эрх зүйн тэнхимд багш, ХБНГУ-ын Шпайерын Захиргааны шинжлэх ухааны их сургууль, Германы нийтийн захиргааны судалгааны хүрээлэнгийн зочин судлаач, Монголын Хуульчдын Холбооны Захиргааны эрх зүйн хорооны Удирдах зөвлөлийн гишүүнээр ажиллаж байна. Өмнө нь Худалдаа, хөгжлийн банкны Хуулийн газарт хуульчаар ажиллаж байсан. Мэргэжлийн хүрээнд олон тооны судалгааны ажлын багт судлаачаар ажилласан бөгөөд хэд хэдэн эрдэм шинжилгээний өгүүллэгийг монгол болон англи хэлээр нийтлүүлсэн. Мэргэлийн боловсролын хувьд Австри Улсын Вена хотын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуульд олон улсын болон европын бизнесийн эрх зүйн магистрын зэрэг хамгаалсан. Түүнчлэн мөн улсын Зальцбург хотын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуулийн “Эрх зүй ба эдийн засаг” хөтөлбөрт хамрагдсан. МУИС-ийн ХЗС-ийн докторантурт суралцаж байна. Англи, герман, орос хэлтэй.

    Хатагтай Цэвэлийн Отгонтунгалаг

    Одоогоор Монголын Үйлдвэрчний Эвлэлийн Дэд ерөнхийлөгч, Эрх зүйн бодлого, мониторингийн газрын даргаар ажиллаж байна. Өмнө нь тус байгууллагад Хөдөлмөр, нийгмийн бодлогын газрын дарга, Хөгжлийн бодлогын газрын дарга, Төлөвлөлтийн газрын дарга, хуулийн зөвлөхөөр тус тус ажиллаж байсан. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Хөдөлмөрийн Их Сургуульд эдийн засгийн ухааны магистр, Итали Улсын Турины Их Сургуульд эрх зүйн магистрын зэрэг тус тус хамгаалсан. Англи хэлтэй.

    Хатагтай Дугарын Сүнжид

    Одоогоор Хууль зүй, дотоод хэргийн яам болон Швейцарын хөгжлийн агентлагийн хамтарсан “Иргэдийн оролцоо II” төслийн зохицуулагчаар ажиллаж байна. Өмнө нь ХЗДХЯ-ны Төрийн захиргааны удирдлагын газрын дарга, Хяналт-шинжилгээ, үнэлгээ, дотоод аудитын газрын дарга, “Юстиция” хуулийн фирмд хуульч, “Эм Си Эс Проперти” компанид хуулийн зөвлөх, Монгол Улс дахь Швейцарын Консулын газарт богино хугацааны хуулийн зөвлөх, “Жи Ти Зи” байгууллагаас хэрэгжүүлсэн “Газрын менежмент-санхүүгийн кадастр” төслийн дотоодын зөвлөх, ШУА-ийн Философи, социологи, эрхийн хүрээлэнгийн Хууль зүйн судалгааны төвд судлаачаар тус тус ажиллаж байсан. Мөн Удирдлагын академид эрх зүйн тэнхимийн багш, ахлах багш, дэд профессороор ажиллаж байсан. Бие даасан болон хамтарсан олон тооны эрдэм шинжилгээний бүтээл монгол, англи, герман хэлээр нийтлүүлж, илтгэл хэлэлцүүлж байсан. Түүнчлэн олон тооны судалгааны төсөлд багийн ахлагч, судлаачаар ажилласан туршлагатай. Эдгээрийн хажуугаар Монголын Хуульчдын Холбооны Шүүхийн ёс зүйн хорооны гишүүн, Захиргааны эрх зүйн хорооны тэргүүн, Хуульчийн мэргэжлийн шалгалтын асуудал эрхлэх хорооны тэргүүн зэрэг сонгуульт ажил эрхэлжээ. Мэргэжлийн боловсролын хувьд ХБНГУ-ын Мьюнхэн хотын Людвиг-Максимилианы Их Сургуульд хууль зүйн доктор (Dr.jur), олон улсын харьцуулсан эрх зүйн магистр (LL.M), Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль зуйн сургуульд хууль зүйн магистрын зэрэг тус тус хамгаалсан. Мөн Швейцарь Улсын Базелийн Их Сургуулийн олон улсын эрх зүйн чиглэгээр мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан. Түүнчлэн МУИС-ийн ОУХНУС-д герман хэлний хэлмэрч мэргэжлээр суралцаж төгссөн. Англи, герман хэлтэй. Орос хэлний мэдлэгтэй.

    Хатагтай Дэлгэрийн Уянга

    Одоогоор “Дэлгэр Ай Пи” хуулийн фирмийг үүсгэн байгуулсан бөгөөд хуульчаар ажиллаж байна. Өмнө нь оюуны өмч, патентийн эрх зүйн чиглэлээр хэд хэдэн хуулийн фирмд хуульчаар ажиллаж байсан. Оюуны өмч, патентийн эрх зүйн сэдвээр англи, герман хэлээр эрдэм шинжилгээ, судалгааны ажил хийхээс гадна улс төр, хууль зүйн чиглэлээр нийтлэл бичиж, эрхлэн гаргадаг. Мөн ХБНГУ-ын Оюуны Өмчийн Хамгаалах Холбооны гишүүн. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Герман Улсын Фрейбургийн Их Сургуульд оюуны өмчийн эрх зүйн доктор (PhD), Лейпцигийн Их Сургуульд магистрын (LLM) зэрэг тус тус хамгаалсан. Герман, англи хэлтэй.

    Хатагтай Гүндсамбуугийн Халиун

    Одоогоор бие даасан хуульчаар ажиллаж байна. Өмнө нь Төрийн өмчийн бодлого, зохицуулалтын газарт хуулийн мэргэжилтэн, “Айзиа Коал Лимитед” компанийн суурин төлөөлөгч, Чингис Хаан банкинд гэрээний хуульч, Шүүх эрх мэдлийн шинэтгэлийн хөтөлбөрт төслийн зохицуулагчаар тус тус ажиллаж байсан. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Английн Вестминстрийн Их Сургуульд олон улсын бизнесийн эрх зүйн магистр (LLM), Австралийн Ла Троб Их Сургуульд бизнесийн удирдлагын магистр, Польшийн Лодц Их Сургуульд захиргааны эрх зүйн магистрын зэрэг тус тус хамгаалсан. АНУ, Англи ба Хонгконгод мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан. Англи, орос, польш хэлтэй. Франц хэлний мэдлэгтэй.

    Эрхэм Жаргалсайханы Хунан

    Монголын Хуульчдын холбооны Ерөнхийлөгч, мөн холбоонд Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааны хэлтсийн дарга, Нээлттэй нийгэм форумын Эрх зүйн чадавхийг дээшлүүлэх нь төслийн зөвлөх, Партнерс форевер компанид хуульч, НҮБ-ын Хөгжлийн Хөтөлбөрийн “Эрх зүйн чадавхийг нэмэгдүүлэх замаар ядуурлыг бууруулах нь” ба “Хууль зүйн үйлчилгээний хүртээмж ба Хүний эрх” төслийн зохицуулагч,
    ХЗДХЯ-ны Хууль зүйн бодлогын газар, Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааны хэлтэс, Хүний эрхийг хангах үндэсний хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх Ажлын албанд тус тус мэргэжилтэн зэргээр ажиллаж байсан. Мөн хэд хэдэн төрийн бодлого, хууль тогтоомжийн төсөл боловсруулах ажлын хэсгүүдэд орж ажилласан туршлагатай. Улс төр хууль эрх зүйн чиглэлээр нийтлэл, орчуулга, судалгааны ажил эрхлэн гаргадаг. Боловсролын хувьд Унгарын Ёотвөш Лорандын нэрэмжит шинжлэх ухааны их сургуулийн Хууль зүйн сургуулийн төр, эрх зүйн ухааны магистр. Орос, Англи, Унгар хэлтэй.

    Эрхэм Мөнхжаргалын Энх-Од

    Одоогоор “Аспайр Майнинг” компанид хуулийн зөвлөхөөр ажиллаж байна. Өмнө нь МАК компанид хуулийн ахлах зөвлөх, “Монцемэнт” компанид хуулийн зөвлөх, “Баян Айраг” компанид гэрээний хуульчаар тус тус ажиллаж байсан. Мэргэжлийн боловсролын хувьд Нидерландын Маастрихтын Их Сургуулийн олон улсын эдийн засгийн эрх зүйн магистр, Монгол Улсын Их Сургуулийн Хууль зүйн сургуульд хувийн эрх зүйн магистрын зэрэг тус тус хамгаалсан. Мөн АНУ-ын Пенсильванийн Их Сургуульд мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад хамрагдсан. Англи хэлтэй.

    Эрхэм Наранцэцэгийн Орчлон

    Голландын Гааг хот дахь Олон Улсын Эрүүгийн Шүүхэд 2006 оноос хойш ахлах өмгөөлөгчөөр ажиллаж байна. Өмнө Монголд олон улсын байгууллагуудад хуулийн зөвлөх, өмгөөлөгч, АНУ-д өмгөөлөгчийн туслах, Монгол Улсын цагдаагийн байгууллагад мөрдөн байцаагчаар тус тус ажиллаж байсан. Мэргэжлийн боловсролын хувьд АНУ-ын Миннесотагийн Их Сургуульд хууль зүйн магистрын зэрэг хамгаалсан. Мөн олон улсын хүний эрх, хүмүүнлэгийн эрх зүйн чиглэлээр Австри, АНУ, Бельги, Герман, Голланд, Франц, Итали, Швейцарь, Шинэ Зеланд зэрэг улсад мэргэжил дээшлүүлэх сургалтад тус тус хамрагдсан. Мөн Австрийн Зальцбургийн Их Сургууль, Ирландын Гальвэйн Их Сургууль, Кутафины нэрэмжит Москвагийн Хуулийн Их Сургуульд олон улсын эрүүгийн эрх зүйн чиглэлээр тус тус лекц уншиж байсан болно. Англи, франц хэлтэй.

    Эх сурвалж:  Шинэ Хуульчдын “Орчлон” Клуб

    https://www.facebook.com/groups/1060904903940694/

  • Чинбаатарын АНАР- Мэдээллийн технологийн салбарын эксперт, бизнес эрхлэгч

    Системийн инженер мэргэжилтэй

    “ЛэндМН” төслийг санаачлагч, үүсгэн байгуулагч, “Анд Глобал”, “Анд Системс”, M Lab-ийн компаниудын үүсгэн байгуулагч, гүйцэтгэх захирал

    Монгол улсын үүрэн холбооны 4 дэхь оператор G-Mobile компанийг үүсгэн байгуулж байсан.

    ЯРИЛЦЛАГЫГ УНШИХ

    Энэ удаагийн зочин бол манай Unplug 2018 арга хэмжээний тайзнаа 800 залууст онц сонирхолтой, урам зориг бадраах түүхээ хуваалцсан, Анд Глобал, MLab компаниудын үүсгэн байгуулагч Чинбаатарын Анар юм. Түүнийг зарим хүмүүс Анд Глобалын харьяа компани LendMN-ээр мэдэх бол зарим нь 24 насандаа гар утасны оператор GMobile үүсгэн байгуулж явсан чадварлаг энтрепренер гэдгээр нь мэдэх байх. Анд Глобал компани л гэхэд гадаад дотоодын хөрөнгө оруулагчдаас 15 сая долларыг татан, өдгөө 80 сая долларын үнэлгээтэй болоод байгаа юм. Уламжлалт бус сэтгэлгээтэй, өндөр эрсдэл үүрэх чадамжтай Ч.Анарыг илэрхийлэх нэг том баримт бол, тэрээр дэлхийн авто, мото спортын хамгийн нэр хүндтэй, хамгийн хүнд хэцүү “Дакар Ралли” тэмцээнд оролцон, мэргэжлийн тамирчидтай 14 хоног 10,000 км газар уралдаж байсан түүхтэй билээ. Ингээд чадварлаг монгол залуучуудыг нэгтгэн, оюун бүтээлээр дэлхийг “дайлах” аянд мордоод буй түүнтэй хөөрөлдсөн яриагаа хүргэе.

    Байршил: Монгол, Сингапур, Малайз
    Эрхэлдэг ажил, албан тушаал: Анд Глобал компанийн үүсгэн байгуулагч, захирал; MLab-ийн үүсгэн байгуулагч, захирал; Математикийн Олимпиадын Холбооны Ерөнхийлөгч
    Хэрэглэдэг гар утас: iPhone
    Хэрэглэдэг компьютер: Macbook Pro
    Таны ажлын арга барилыг цөөн үгээр тодорхойлбол: Багаар, нэгэн зэрэг
    Сошиал хуудсууд: Twitter, Facebook

    ЮУНЫ ӨМНӨ ТА БИДЭНД ИХ СУРГУУЛЬД СУРСАН ҮЕ, БИЗНЕСИЙН ГАРААГАА ЭХЛҮҮЛСЭН ҮЕЭ ХУВААЛЦАХГҮЙ ЮУ? 

    Би 10 жилээ Өвөрхангайд төгсөөд 1998 онд МУИС-д орж байлаа. Намайг албан ёсоор их сургууль төгсөн диплом аваагүй болохоор зарим хүмүүс зарим алдартай энтрепренертэй зүйрлэх нь бий. Гэвч би их сургуульд сураагүй гэж хэлүүлэх дургүй. Их сургуульд хүн заавал сурах ёстой. Эндээс хүн төлөвшил хүмүүжлийг, олон мянган хүний хувь нэмрээ оруулсан нэгдмэл мэдлэгийг багцалж авдаг. Диплом аваагүй л болохоос ТИС-ийн Холбоо мэдээллийн технологийн сургууль, Берлинд Техникийн их сургууль, Орост бас нэг сургууль гээд 3 их сургуулийн бүх кредитийг тус тус нэг жилийн дотор үзэж дуусгаж байсан юм. Зүгээр л дипломыг чухалчилдаггүй байсантай холбоотой гэж болно. Би сурч байх үедээ цаг алдахгүй гэж өдөр шөнөгүй хичээлээ хийдэг байсан. Эргээд бодоход оюутан цагийн амьдралаа дэндүү дурсамжгүй өнгөрөөж дээ гэж харамсдаг юм. МУИС-ийн ангийнхан маань “Анар ТИС-ийн оюутнуудын физикийн бодлогыг 200 төгрөгөөр боддог байсан гэж” одоо хэлдэг. Энэ мэтчилэн хичээлийн хэнээтэй оюутан байлаа.

    Суралцсаныхаа дараа Монголын Цахилгаан Холбооны дэргэдэх “Миком” компанид орж байлаа. Захирлууд нь авахгүй гэхэд заавал ормоор байна гэж зүтгэсээр ороод, сайн инженерүүдийнх нь нэг болсон. 2001 онд одоо хүмүүсийн Никел Ганбаа нэрээр таньдаг болсон Дашнямтай хамтран “Нетсофт” хэмээх компанийг байгуулсан нь сүлжээний хамгаалалтын төхөөрөмж нийлүүлдэг Монелийн дараах монгол хардвер төхөөрөмжийн компани болж байв. Бид төхөөрөмжөө бага ашигтайгаар зарж байсан ч зуучилж буй компани маань маш их ашиг нэмж байгааг олж мэдээд би тухайн үед их бухимдсан. Энэ үед нэг захирал маань “Та нар төхөөрөмж зарж байна, нөгөөдүүл чинь шийдэл зарж байна шүү дээ” гэсэн. Яаж шийдэл хийдэг болох вэ гэж асуутал гар утасны гуравдагч оператор болох хэрэгтэй гэж хариулсан юм. Тухайн үед Мобиком, Скайтел хоёр л үйл ажиллагаа явуулж байв.
    Ингээд гуравдагч операторыг байгуулахаар, 2 сая доллар босгохоор зориглосон. Олон компани, хөрөнгө оруулагчтай уулзан дэмжлэг аваад тендерт орсон ч туршлага дутаж ялагдсан юм. Гэхдээ шантралгүй явсаар 24 настай хөдөөнөөс ирсэн инженер залуу дөрөвдөгч оператор буюу G Mobile-ийг байгуулж байлаа.

    ТАНЫ АЖЛАА ЯМАР АРГА БАРИЛААР ХИЙДЭГ? АЖЛЫН ДУНДАЖ ӨДӨР ХЭРХЭН ӨНГӨРДӨГ ВЭ?

    Би олон төслийг зэрэг явуулдаг арга барилтай. Олон юманд зэрэг анхаарал хандуулж чаддаг, мультитаск хийхдээ дажгүй сайн шиг байгаа юм. Одоогоор том жижиг 14 төсөл байна. Үүнээс Анд Глобал, MLab гэсэн хоёр компани дээрээ голлон ажиллаж байна. Мөн саяхан Математикийн Олимпиадын Холбооны ерөнхийлөгч гэдэг албатай болсон. Би багаасаа математик, физик, мэдээлэл зүйгээр явсан хүн л дээ. Аав маань бас математикч. Анд Глобал компаниа математикч найзуудтайгаа байгуулсан, бас шилдэг математикчдыг багтаа урьсан.
    Олон төслийг зэрэг явуулж байгаа нь авууштай мэт боловч их ядардаг. Би бусад бизнесмэн, энтрепренерүүдийг бодвол маш нарийн цагийн хуваарь хөтөлдөггүй. Гаднаас нь харахад ер нь замбараагүй, эмх цэгцгүй харагддаг байх. Олон хүнтэй уулзаж, санаа оноогоо ярилцаж байж ажлаа хийдэг. Ер нь уулзалтууд хийсээр л өдөр өнгөрнө дөө.

    Ажлын маань 50 хувь нь ажлаар гадаадад өнгөрч байна. Монголд, бас Малайзад гэр маань байдаг. Тэгэхээр Монголд байгаа нь томилолт ч юм шиг. Гэхдээ сүүлийн үед хүүхдүүдийнхээ сургуулийг тогтвортой байлгах үүднээс гэрийнхэн маань Монголдоо түлхүү байна.

    ТА ХАМГИЙН ИХ АШИГЛАДАГ, АШИГЛАХ ДУРТАЙ АППЛИКЭЙШН, ПРОГРАМУУДААСАА НЭРЛЭНЭ ҮҮ?

    Би өөрөө технологийн хүн ч гэсэн тийм ч их технологи хэрэглэдэггүй. Гар утасны апп гэвэл тун цөөхөн. Имэйл хэрэглэдэггүй буюу имэйлийг маань туслах маань шалгаж надад Viber-аар тайлан өгдөг. Би өөртөө зориулан мэдээ авах дата майнингийн X Data нэртэй нэг програм бичсэн юм. Түүгээрээ интернэтээс өөрт хэрэгцээт мэдээллүүдийг шүүн авч уншдаг даа.

    ЦАГ ХЭМНЭХ ХАМГИЙН САЙН АРГА ТАНЬ ЮУ ВЭ?

    Зарим ажлыг чаддаг хүнээр нь хийлгэх гэж хэлж болно. Миний 2 цаг хийх ажлыг 5 минутанд хийх хүмүүс байгаа. Хүн бүр өөр өөрийн давуу талтай, чаддаг юмтай байдаг шүү дээ. Тэгэхээр ажлын үр дүнтэй хуваарилалт хийх нь чухал.

    За зарим талаар нэг зэрэг олон ажил явуулдаг маань цаг хождог гэж найдаж байна.

    ХИЙХ АЖЛЫН ЖАГСААЛТАА ЮУН ДЭЭР, ЯАЖ ХӨТӨЛДӨГ ВЭ?

    Гар утасны Note апп-ийг сайн ашигладаг. Мөн Google Sheet дээр тэмдэглэх зүйлсээ оруулдаг. Календарь дээр бас уулзалтуудаа тэмдэглэдэг.

    ТА ЯМАР ЗҮЙЛСИЙГ ХИЙХДЭЭ ГАРГУУД ВЭ?

    Багаар ажиллахдаа гэж өөрийгөө сайн гэж итгэдэг. Гадаад, дотоодын, өөр өөр санаа зорилготой олон арван хүмүүсийг нэгтгэж, нэг зорилгын төлөө зангидаж чаддаг. Багаар ажиллах бол бүх л карьерынхаа турш хийсэн ажил маань шүү дээ. Багаар ажиллана гэдэг хэцүү мөртлөө сайхан зүйл.

    Зарим хүмүүс танай баг үнэхээр сайн, чадварлаг залуусыг элсүүлжээ гэдэг. Анд Глобалын хувьд мөнгөн ашиг олох нь бидний гол зорилго биш. Монгол залуучууд нэгдээд олон улсад өрсөлдөж чадна шүү, том зорилго тавиад түүндээ хүрч чадна гэдгийг харуулах хэтийн зорилготой. Энэ зорилгыг маань ч чадварлаг, авьяаслаг залуучууд дэмжин хүлээж авдаг, нэг баг болдог.

    ХИЙЖ БАЙГАА АЖЛЫН ОНЦЛОГ ТАНЬ ЮУ ВЭ? ЭЕРЭГ САЙН БА ХЭЦҮҮ БЭРХШЭЭЛТЭЙ ТАЛУУД?

    Бодит өөрчлөлтийг хийх, шинийг санаачлахын төлөө зорьж буй ажил, төслүүдээсээ, ажлынхаа үр дүнгээс их урамшдаг. Монгол гарааны компаниудаас анхлан гадаадын хөрөнгө оруулагчдаас мөнгө татаж, том зорилго тавин ажиллаж байгаа болохоор ч тэр үү, хүмүүс их дэмжиж байгаад баярладаг.

    Гадны хөрөнгө оруулалт татсанаас хойш харин өөртөө болон гэр бүлдээ гаргах цаг багасаад ирсэн. Миний нүүр царай, цаг хоёр бүтээж буй төслийнхөө өмч болчихоод байгаа учраас дуу хоолой болох ёстой байх. Уг нь би тайзан дээр гарч барих дургүй хүн юм шүү дээ.

    AND GLOBAL КОМПАНИ ДЭЭРЭЭ ОДОО ЮУНД ТӨВЛӨРЧ АЖИЛЛАЖ БАЙГАА ВЭ?

    Би олон улсад ажиллаж байсан найзуудтайгаа улс төрд орохгүйгээр эх орноо яаж өөрчлөх вэ гэж их ярилцдаг байлаа. Мэдээж бизнес хийж таарна. Монголд бизнес хийнэ гэдэг амаргүй шүү дээ. Гэхдээ бид зөвхөн Монголыг зорилгоо болголгүй, олон улсад монгол залуучуудад юу хийж чаддагийг харуулъя гэж зорьсон. Олон улсад гарна гэдэг дааж давшгүй хүнд даалгавар биш шүү дээ. Олон улсын зах зээлд амжилттай компани байгуулж залуучуудынхаа сэтгэхүйг өөрчилье, энэ бүхэн боломжтой гэдгийг харуулъя гэж хүссэн. Өмнө нь бол биднийг хиймэл оюун, математик гээд ярихаар гадаадууд байтугай монголчууд маань итгэдэггүй байлаа шүү дээ.

    Бид бүгд математикийн чиглэлийн хүмүүс байсан учраас санхүүгийн технологийг сонгон авч финтек компани байгуулсан. Одоо Анд Глобал маань одоо 8 охин компанитай, 150, 160 орчим ажилтантай болсон байна. Эдгээрийн нэг нь хүмүүсийн сайн мэддэг болоод буй апп-аар зээл олгодог, мөнгө шилжүүлдэг LendMN юм.

    Анд Глобал 2020 онд 20 улсад нэвтрэхээр ажиллаж байна. Сингапурт компани байгуулагдсан манай компани тус улсын амжилттай яваа 8 дахь финтек компани гэгддэг. Сингапур, Филиппин, Мьянмар зэрэг хэд хэдэн улсад үйл ажиллагаа эхлүүлээд явж байна. Зарим улсад бүтэлгүйтсэн жишээ ч байгаа. Хэдийгээр компани нэг талаар амжилттай яваа харагдаж буй боловч бид нөр их хөдөлмөрлөж, маш их бэрхшээлийг туулж байгаа. Мэдээж энэ бүхэн амар биш. Дотоод, гадаадын том компаниудаас манайхыг худалдаж авъя гэсэн санал олон ирдэг. Харин бид том компанид залгиулалгүй, өөрсдөө шинэ юм бүтээхийг, өөрсдийн гараар бүтээсэн технологио дэлхийн тавцанд гаргахыг хүсэж байгаа.

    MLAB-ИЙН ТУХАЙ ДЭЛГЭРҮҮЛЖ ЯРИХГҮЙ ЮУ?

    Өнгөрсөн хугацаанд би 16 стартап байгуулсан юм билээ. Компаниуддаа нийт 80 сая долларын хөрөнгө оруулалт татсан тооцоо гарсан. Банкир хүмүүсийн хувьд их тоо биш байж магадгүй ч санаанаас өөр зүйлгүй стартапд хөрөнгө татна гэдэг амаргүй. Тэгэхээр энэ хэмжээний хөрөнгө оруулалт босгосноо бага гэж боддоггүй. Одоогоор Анд Глобал 15 сая доллар босгосон, үнэлгээ нь 80 сая доллар гэж тооцогдож байгаа.

    Хийж чадахаа батлан харуулаад, зөв хандлагатай, хичээл зүтгэлтэй гэдгээ харуулбал хөрөнгө оруулалт татах тийм ч хэцүү биш. Олон компани байгуулж, олон төсөл хэрэгжүүлж алдаж онож явсны хувьд MLab төслийг эхлүүлсэн. Санааны хувьд дэлхийд анхдагч болох MLab-д хөрөнгө оруулах сонирхлоо компаниуд ирүүлж байна. Товчхондоо блокчейнд суурилсан гарааны бизнесийн цахим экосистемийг бий болгох төсөл юм. Стартап компаниудыг элсүүлээд, хөрөнгө оруулалт, менежмент, байр оффис, хүний нөөц, тоног төхөөрөмж зэрэг бүх л шаардлагатай нөөцөөр хангах зорилготой. Төсөл, стартап болгонтой тулж ажиллан, шаардлагатай бол бүр бодлогыг нь гаргаж, захирлыг нь томилох зэргээр зөвхөн өрсөлдөх гол давуу талдаа анхаарах нөхцөлийг бүрдүүлж өгөх юм. Инкубатор, хурдасгуур хөтөлбөрүүд байдаг боловч эдгээр асуудлыг бүрэн цогцоор нь шийдэж байгаа нь ховор. Ингэж дэмжихгүй болохоор ирээдүйтэй стартапууд ямар нэг зүйл дээрээ заавал алдах гээд байдаг. МLab төслийн гүйцэтгэлийг Gravity Lab хэмээх, мөн Сингапурт байгуулагдсан компани хариуцан явж байгаа. Бид MLab-ийг анхнаасаа нөхөрлөл хэлбэртэйгээр, 10 гаруй партнертай байгуулсан. Уламжлалт компанийн бүтцийг эвдэн бүх л зүйл дээр цоо шинэ хэлбэрээр ажиллахыг эрмэлзэж байгаа. Би MLab-ийг 10 жил бодож, сүүлийн 2 жил блокчейн технологийн хөгжил дээр суурилан хэрэгжүүлж байна. Төслөө эхлүүлэх консалтинг дээр л гэхэд маш их анхаарч, дэлхийн менежментийн томоохон компаниудтай хамтран 500 мянган долларын зардал гаргасан. Удахгүй ирэх хоёрдугаар сард маш том мэдээг дуулгахаар бэлдэж байна.

    Саяхан Central Tower-д нээгдсэн M Space бол MLab хөрөнгө оруулалтаар нээгдэх газруудын эхнийх нь юм.

    ТА ХЭР ИХ УНШДАГ ВЭ? ОДОО ЯМАР НОМ/НИЙТЛЭЛ УНШИЖ БАЙНА?

    Түрүүнд дурдсан өөртөө зориулж хийсэн аппаараа л юм уншдаг даа. Баталгаат эх үүсвэрээс миний сонирхдог сэдэв, түлхүүр үгүүдээр мэдээллийг шүүн багцалж хүргэдэг. Өдөрт 2, 3 цаг зарцуулах нь энгийн үзэгдэл. Бүтэн ном унших нь сүүлийн үед ховор болоод байна. Уншъя гэвэл заавал унтах цагаасаа хомсолж таарах гээд байдаг юм.

    ТА АЖИЛЛАЖ БАЙХ ҮЕДЭЭ ХӨГЖИМ СОНСДОГ УУ? ЯМАР ТӨРЛИЙН ХӨГЖИМД ДУРТАЙ ВЭ?

    Хөгжим огт мэдэхгүй шүү. Саяхан караокед бараг л 3 дахь удаагаа орсон байх. Дуу мэдэхгүй хүнд зүгээр суугаад хэцүү юм билээ. Lost on You, Despacito зэрэг мэддэг сүүлийн үеийн 3, 4-хэн дуутай.

    Харин кино үзэх дуртай. Дараагийн анги нь тодорхой хугацааны дараа хийгддэг хит кинонуудыг үзэхийн тулд заавал өмнөх ангиудыг нь үздэг заншилтай. Нэг кино үзээд хэсэг хугацааны дараа тэр чигт нь мартчихсан байдаг болохоор яг л шинэ кино үзэх шиг болдог. Тэрэн шиг хүнийг царайгаар нь биш, орчноор нь цээжилдэг. Өмнө нь уулзаж байсан зарим хүн таарчихаад танихгүй болохоор намайг пээдгэр, их зантай гэх нь бий. Уг нь санаатай биш юм.

    ТА ИЛҮҮ НЭЭЛТТЭЙ ХҮН ҮҮ, ЭСВЭЛ ИЛҮҮ ДОТОГШОО ХҮН ҮҮ? ЭНЭ НЬ ТАНЫ АЖИЛД ХЭРХЭН НӨЛӨӨЛДӨГ ВЭ?

    Хүнтэй харилцахдаа би маш нээлттэй хүн. Зорилго, бодлого, стратеги гээд бүх л юмаа хуваалцдаг. Энэ бүгдийг нууцлаад байх нь тийм ч үр дүнтэй биш гэдгийг туршлагаасаа мэдсэн учраас хурдтай ажиллахын тулд бусдад нээлттэй байдаг.

    ТА ХЭДЭЭС ХЭДЭН ЦАГИЙН ХООРОНД УНТДАГ ВЭ?

    Сүүлийн үед дунджаар 4 цаг унтаж байна. 2 цагийн нойртой, 2-3 өдөр нойргүй явах өдөр ч бий. Ер нь нойр гэдэг тансаг хэрэглээ болоод байгаа. Хэдэн жилийн өмнө 4, 5-хан цаг унтдаг гэх хүмүүсийг панаалтай юм гэж боддог байсан бол өөрөө ийм болчихдог юм байна. Дунджаар шөнө 01 цагт унтаад 05 цаг гээд босож байна. Сүүлийн үед жаахан эрт унтаад эрт сэрдэг болохыг хичээж л байна.

    Гэхдээ бага унтах нь мэдээж буруу л даа. Цагаа сайн зохицуулж чадахгүй байгаагийн шинж байх. Олон жил нойрны асуудалтай явсаар байгаад нүд маань хөхөрчихсөн. Ямар сайндаа найзуудаасаа панда гэсэн хоч авч байхав (инээв).

    ТАНЫГ АЖИЛЛААГҮЙ ҮЕД ТАНЬ ХААНААС ОЛЖ БОЛОХ ВЭ?

    Сүүлийн үед үнэндээ чөлөөт цаг байхгүй болоод байгаа. Би чинь авто спортын мэргэжлийн тамирчин, мото спортын сонирхогч хүн. Хөрөнгө оруулагчид маань намайг уралдахыг хориглосон. Амрахаараа буруу юм хийгээд байгаа шиг мэдрэмж төрөөд байдаг. Харин Окогийн “Амарч чаддаггүй хүн амжилттай яваа хүн биш” гэсэн хичээлийг сонссоноос хойш ажиллахдаа ч гэмшээд зовлонтой байна шүү (инээв).

    ТА ХЭНЭЭС, ЮУНААС УРАМ ЗОРИГ, ЭРЧ ХҮЧ ОЛЖ АВДАГ ВЭ?

    Экстрим юм хийж эрч хүч авдаг төрлийн хүн. Адреналинд донтогч гэж ярьдаг. Мэргэжлийн бус хүн байж Дакар Раллид уралдана гэхээр ойлгомжтой байх. Ер нь авто, мото уралдаанд хүн донтдог л доо. Эрсдэлтэй юм хийх тусмаа илүү кайф авдаг. Өөрөө нэг өмдөө 3, 4 жил өмсөж байж машиндаа 500 долларын сэлбэгийг хямдхан юм байна гээд аваад тавьчихдаг. Харин одоо энэ хобби маань хориглогдчихоод байгаа гэж сая хэлсэн дээ (инээв).

    Аль нэг хүнийг, алдартай хүмүүсийг шүтээд сүйд болдоггүй. Харин өглөөдөө Youtube дээр энгийн хүмүүсийн урам зориг өгөх түүхүүдүүдийг тавьчихдаг юм. Тэргэнцэр суудаг хүн хичээгээд хөл дээрээ боссон тухай, асар тарган хүн маш олон кг хаяж турсан тухай гэх мэт фантази маягийн түүхүүдийг сонсохоор зүгээр байдаг юм. Заримдаа яг бодит түүх эсэхийг нь нягтлахаар Wikipedia ухаад суучихна.

    ТАНЫ АМЬДРАЛДАА АВЧ БАЙСАН ХАМГИЙН САЙН ЗӨВЛӨГӨӨ ЮУ ВЭ?

    Дакар Раллид оролцож өөрийгөө олсон түүхээ хуваалцъя. Тухайн үед миний санхүүгийн байдал маш хүнд байсан л даа. Олон төсөл бүтэлгүйтээд, их өртэй болсон байсан. Яаж ч доройтлоо гэсэн, хуушуур хийгээд л босоод ирнэ гэж өөртөө хэлдэг байсан хүнд хүссэн юм хүзүүгээр татах нь тэр. Хуушуур хийх процессийг автоматчилсан франчайз бизнес эхлүүлэх талаар судалж байснаа “За Анар аа, арай ч дээ, хуушуур хийх гэж үү дээ” гээд сэтгэлийн тэнхээ хүрээгүй. Хуушуур хийхгүй байгааг бодоход би бүр туйлдаа хүртэл уначихаагүй байгаа юм байна, унавал унасан шиг унана биз гээд найзуудаасаа мөнгө зээлээд багын мөрөөдлөө биелүүлэхээр Дакар Раллид уралдахаар явсан.

    Би автоспортын тамирчин ч уг уралдаанд машинаар оролцохын тулд баг бүрдүүлэх, 1 сая долларын зардал гаргах ёстой байсан тул мотоциклоор орохоор шийдсэн. Мотоциклоор ороход 100 мянган долларын зардалтай байсан юм. Ингээд 32 насандаа мотоцикл дээр, тэр дундаа уралдааны мотоцикл дээр анх мордож, нэг уралдаанд ороод шууд түрүүлсэн нь итгэл нэмж, бүр хөөргөж орхисон.

    Ингээд энгийн нэг сонирхогч мэргэжлийн тамирчидтай зэрэгцэн, зүгээр барианд барианд орох нь л асар өндөр амжилт гэгддэг Дакар Раллийн замд хөл тавьсан. Элсэн цөлд 40, 50 градусын халуунд 14 хоног 10 мянган км замыг туулаад барианд ороход гурван хавирга хугарч, 11 кг турсан байлаа. Энэ хугацаанд байнга өвчин намдаах эм хэрэглэн зомби шиг л хүн явсан даа. Хамт гарсан зарим тамирчид замын дундаас буцаж байв. Бие дийлэхгүй, болиход бэлэн болоод байсан үедээ 2 ч удаа сэргэлт авсан минь азтай хэрэг байлаа. Эхний хүч өгсөн зүйл нь эхнэрийн маань үг байсан юм. Богд уул шиг элсэн манхан байдаг гэдэгт итгэхгүй байсан хүн 30 км үргэлжилсэн тийм манхдыг туулах болж, дунд нь гацаад байх үедээ эхнэр уруугаа хиймэл дагуулын утсаар ярьдаг юм. Үнэндээ “одоо болно доо, амьд л хүрээд ир” гэсэн үг дуулах гэж хүлээж байтал манай хүн “За яваарай, хүүхдүүд чинь чамайг харж байгаа шүү” гэсэн. Уйлдаггүй хүн чинь нулимс зангираад л явчихсан. Ингэж нэг сэргэж аваад, яван явсаар 13 дахь хоног дээр Андын нуруун дээр эрүү зуураад, амнаас хөөс сахраад, ямар ч тэнхэлгүй болчихсон байлаа. Энэ үед намайг мотоцикл дээр өргөж мордуулсан 2 голландын нэг нь нуруун дээр алгадаад “Mongolians never stop” (Монголчууд хэзээ ч зогсдоггүй юм) гэсэн үг хэлсэн. Магадгүй өөрөөр яагаад ч сэхэхгүй болсон бие маань цэнэглэгдсэн батерей аятай болж, эрээлжилж байсан нүд нээгдээд л ирсэн дээ. Ингээд үлдсэн 189 км-ийг туулж бариандаа орж чадсан.

    Энэ туршлагаасаа би бидний зовлон зүдгүүр гэж боддог зүйлс зөвхөн тархинд л байдгийг ойлгосон. Уралдаанаас ирсний дараа тавьсан өр шир маань үнэхээр жижиг асуудал шиг санагдаж байлаа. Түүнээс өмнө би машин, утасны дугаартаа ач холбогдол өгдөг, хамгийн сүүлийн загварын машин унадаг, ер нь их онгироо нөхөр байсан. Дакар Раллид явснаар би энэ байдлаа өөрчилж, өөрийгөө сорьж, өөрийгөө олсон гэж боддог.

    ЗАЛУУ МЭРГЭЖИЛТНҮҮДЭД ХАНДАН ЗӨВЛӨГӨӨ ӨГӨӨЧ ГЭВЭЛ ЮУ ГЭХ ВЭ?

    Өнөөгийн залуучуудын асар их боломж байна. Хямд, хурдтай интернэтийн ачаар юу хүссэнээ хийх боломж гарч ирсэн байна. Оюутан байхдаа би үнэгүй интернэтэд суух гэж хамаг юмаа золиосолдог байв. Одоо менторууд ч их болж. Нэг ментортой байгаад, нэг хэрэгтэй зөвлөгөө сонсоход л олон юмыг товчилж болж байна. Хүсэл зорилго байхад л өргөн мэдлэгийг хавтгай дэлхийн хаанаас ч авах боломж бүрдсэн цаг үед бид амьдарч байна.

    Залуучууд том мөрөөдөлтэй байх хэрэгтэй. Мөрөөдөлдөө хүрэхийн тулд зорилго тавьж, түүндээ шат шатаар дөх. Өөрийн хүсэж мөрөөдсөн зүйлийг хий. Эцэг эх, нийгмийн хүлээлтийг дагах албагүй. Манай үеийнхнээс нийгмийн хүлээлтийг даган өөрийгөө золиосолсон хүн олон байдаг. Материаллаг хэрэглээнд ач холбогдол өгөхөөс илүүтэй эрдэм мэдлэг, авьяас чадвартаа хөрөнгө оруулахыг эрмэлзээрэй.

    Эцэст нь, хоббитой бай, хобби бол аз жаргалын үндэс шүү гэж хэлье.

    Эх сурвалж: https://unread.today/

  • Лхагвасүрэнгийн ЭНХМӨНХ (Desimoogn)- График дизайнер, брэнд хөгжүүлэлт


    Дизайнер, урлаач, бүтээгдэхүүний дизайнер

    Энхмөнх буюу Desimoogn нь үе дамжсан уран дархан, уран бүтээлч бөгөөд график дизайн тэр дундаа брэнд, бүтээгдэхүүн хөгжүүлэлтийн томоохон төслүүдэд ажилласан туршлагатай. Мөн үе дамжсан урлалаа хөгжүүлэн орчин үеийн хэрэгцээ шаардлагат нийцүүлэн ган сийлбэртэй хөөмөл арслантай авдар, цутгамал шатар зэрэг бүтээгдэхүүнийг урлан бүтээсэн юм.

    1984 оны 4 сарын 24-нд төрсөн. Нийслэлийн 48-р сургууль, 1997- 1999 онд Гандийн нэрэмжит үйлдвэрлэл урлалын сургуулийг График дизайнер, 2000- 2004 онд СУИС, Дүрслэх урлагийн сургуулийг Чимэглэх зураач мэргэжлээр төгссөн.

    АЖЛЫН ТУРШЛАГА

    2016 оноос Marshall entertainment Зураач, дизайнер

    2015- 2016 Mongol ID LLC Дизайнер

    2008- 2012 Grafx design studio Дизайнер

    2005- 2008 Gem international LLC Дизайнер

    2004- 2005 Dazzle design studio Дизайнер

    2003- 2004 Cordinat LLC Дизайнер

    АЖИЛЛАСАН ТӨСЛҮҮД

    2016 Steppe Cashmere брэндинг хөгжүүлэлт

    2016 Гацуурт брэндинг хөгжүүлэлт

    2015 он Монгол хатгамал бүтээгдэхүүний эх загварын зураач

    2015 он Эльмар Гасанов Монголд төслийн цогц дизайн

    2014 он KAWAI МОНГОЛ төслийн цогц дизайн

    БҮТЭЭЛҮҮД

    Moog Design by CREATIVE MONGOLIA on Scribd

  • Доржийн Золбаяр- Нэрт кино найруулагч

    “Ээждээ л үнсүүлэхсэн”, “Үхэж үл болно- Чингис хаан”, “Аравт” , “Чингисийн хүүхдүүд” зэрэг монгол ахуй, зан заншил, өв соёл, монгол дархлаа, үнэт зүйлээ чиг шугам болгож уран бүтээлээ туурвидаг нэрт найруулагч. Монгол кино урлагийг олон улсын тавцанд хөгжүүлэн гаргахад үнэт хувь нэмэр оруулж яваа Монголын кино урлагийн энэ үеийн зүтгэлтэн.

    1972 оны 7 сарын 15-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн. Эхнэр гурван хүүхдийн хамт амьдардаг.

    БОЛОВСРОЛЫН МЭДЭЭЛЭЛ

    1990-1994 он Цагдаагийн Дээд Сургууль. /Хуульч, Командын офицер/

    1994-1998 он Кино Урлагийн Дээд Сургууль. /Кино найруулагч/

    УРАН БҮТЭЭЛ

    1996 он. “Амур” уран сайхны кино. Найруулагч.

    1998 он. “Нэгэн шөнийн явдал” уран сайхны кино. Найруулагч.

    1999 он. “Алуурчин бэлтгэх дамжаа” уран сайхны кино. Продюссер.

    2001 он. “Янаг дурлалын дууль” уран сайхны кино. Найруулагч, эвлүүлэгч.

    2001 он. “Шар хэвлэл, нөхөд ба дайсан” баримтат кино. Оператор.

    2002 он. “Ээждээ л үнсүүлэхсэн” уран сайхны кино. Найруулагч, оператор, эвлүүлэгч.

    2002 он. “Шөнө шөнөөсөө ялгаатай юу” уран сайхны кино. Оператор.

    2002 он. “Сэргээш-1” хошин кино мюзикл. Оператор. Эвлүүлэгч.

    2003 он. “Сэргээш-2” хошин кино мюзикл. Оператор. Эвлүүлэгч.

    2003 он. “Мөргөлийн замд” Монгол-Германы хамтарсан баримтат кино. Оператор.

    2005 он. “Сэргээш-3” хошин кино мюзикл. Оператор. Эвлүүлэгч.

    2005 он. “Усны үнэр” уран сайхны кино. Зохиолч, найруулагч, оператор.

    2006 он. “Ийм нэгэн дурлал” уран сайхны кино. Оператор.

    2007 он. “Надтай гэрлээч” уран сайхны кино. Оператор.

    2008 он. “Үхэж үл болно- Чингис хаан” уран сайхны киноны 1-р найруулагч.

    2011 он. “Учиртай гурав” уран сайхны кино. Найруулагч.

    2012 он. “Аравт” БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны хамтарсан уран сайхны кино. Найруулагч. Продюссер  (англи, франц, герман хэлээр орчуулагдсан)
    2016 он. “Хайрын клуб” уран сайхны кино. Зөвлөх найруулагч.

    2017 он. “Чингисийн хүүхдүүд” уран сайхны кино. Зохиолч, найруулагч, продюссерээр  тус тус ажилласан.

    АЖЛЫН МЭДЭЭЛЭЛ

    1997 онд найруулагч Р.Батсайханы хамт “Nirun film studio” үүсгэн байгуулж найруулагчаар ажиллаж байсан.

    2002 онд “Mongol film studio” үүсгэн байгуулж захирал, найруулагч.

    2009 онд “Mongol film group” ХХК-ийн захирал, найруулагч.

    2009 онд Монголын Урлагийн Ажилчдын Холбооны Киноны нийгэмлэгийн тэргүүнээр сонгогдсон.

    2012-1016  он. СУИС-ийн ТДУС-ийн кино найруулагчийн ангийн багш.

    2012 онд Монголын Кино Урлагийн Зөвлөлийг үүсгэн байгуулагч, удирдах зөвлөлийн гишүүн.

    2012 онд “Mongol film group” ХХК-ийн ТУЗ-ийн дарга.

    2016 он. “Монгол фильм хөгжлийн сан хөмрөг” ТББ-ын ТУЗ-ын дарга

    ШАГНАЛ

    2005 он. “Усны үнэр” кино зохиолоор “Шинэ алхам” кино зохиолын уралдаанд тэргүүн байр эзэлсэн.

    2007 он. “Соёлын тэргүүний ажилтан” цол, тэмдэгээр шагнуулсан.

    2013 он. “Аcademy avards 2013” наадмын “Шилдэг найруулагч”, “Шилдэг кино” шагналыг хүртсэн.

    НОМ

    2006 он. “Шоу бизнесийн хаан- КИНО” шүүмж, нийтлэлийн номыг бичиж хэвлүүлсэн.

    2008 он. “Үхэж үл болно- Чингис хаан” уран сайхны киноны “Түүхэн кино- кино түүх” номын редактор.

    2017 он. “Кино яръя” нийтлэл, кино боловсролын номыг бичин хэвлэлтэнд өгөхөөр бэлтгэж байна. Энэхүү номныхоо агуулга мэдээлэлээс цувралаар цахим орчинд түгээж олон нийтэд хүргэдэг.

    Ярилцлага унших

    https://www.facebook.com/dzolb…
    https://www.facebook.com/Child…

  • Дамдинсүрэнгийн Наранцогт- Байгаль эх дэлхийгээ хамгаалах тэнгэрлэг аян

    Дундговь аймгийн унаган хүү Дамдинсүрэнгийн Наранцогт 2010 онд “Байгаль эх дэлхийгээ аврах тэнгэрлэг аян”-ыг өрнүүлснээс хойш 9 жилийн хугацаанд 20 орчим нэр төрлийн 91 000 мод тарилаа хэмээн мэдэгдлээ. 

    Тэрээр энэхүү аяныг өрнүүлснээс хойш Монгол Улсынхаа 15 аймгийн 50 орчим сум, нийслэлийн 7 дүүрэгт иргэдийг сайн дурын хөдөлгөөн, мод тарих ажилд уриалан дуудсаар иржээ.

    Д.Наранцогт өнөөдөр өөрийн төрж өссөн нутаг Дундговь аймгийн Өндөршил суманд сухайн мөчир, голт бор, шар хуайс зэрэг нэр төрлийн 1000 орчим мод тарьсан аж.   

    Тарьсан моддын ургалт 70 орчим хувьтай байгаа нь сайн дурын үндсэн дээр иргэдийг уриалан дуудаж төр засгаас нэг ч төгрөг гаргалгүйгээр хийж буй ажлын минь үзүүлэлт хэмээн тэрээр ярьж байна.

    АНУ-д гэр бүлээрээ ажиллаж амьдардаг түүний фэйсбүүк найз O.Батсайхан нэг сая төгрөгийн хандив өгсөн бол “Байгаль эх дэлхийгээ аврах тэнгэрлэг аян”-ыг дэмжигч БНХАУ-ын Хөх нуур Төвөдийн өндөрлөгт амьдардаг Дээд Монголчууд мөн түүний энэ буянтай үйлсийг дэмжиж хандив илгээжээ.

    Д.Наранцогт өөрийнхөө санаачилж, хийж, хэрэгжүүлэх гэж зүтгэж байгаа энэ үйлийг ойлгон тусалж дэмждэг элэг нэгтнүүддээ талархаж байгаагаа  илэрхийлээд миний араас мянга мянган хүн эх дэлхий, ирээдүй хойчийнхоо төлөө санаа тавин мод тарьдаг болоосой хэмээн уриалжээ. 

    Холбоо барьж харилцах https://www.facebook.com/naran…

    Эх сурвалж:  Дундговь /МОНЦАМЭ/.  https://www.montsame.mn/en/rea…

  • Т. Алтангэрэл- Йогийн багш, монгол йогийн урсгалыг санаачлагч

    Йогийн багш, монгол йогийн урсгалыг санаачлагч, “Монгол Иогийн урсгалыг санаачлагч” НҮТББ-ийн тэргүүн

    БОЛОВСРОЛЫН МЭДЭЭЛЭЛ

    ШУТИС-ийн Мэдээллийн Технологийн Их Сургууль, холбооны инженер

    Ирланд улсад Эмчилгээний Йогийн Багшийн сургалт

    Энэтхэг Улсад Аштанга Йогийн Багшийн сургалт

    Энэтхэг Улсад Хатха Йогийн Багшийн сургалт

    Энэтхэгт улсад Пранаяамагийн сургалтыг тус тус дүүргэсэн. 

    БҮТЭЭЛҮҮД

    2019 он Мацаг мастер

    БИ ӨӨРТӨӨ ХАЙРТАЙ: Энэтхэгийн уламжлалт анагаах ухаан Ааюурведын ухааны 5 махбодын онол ба хүний бие физиологийн онцлог, түүнд зохицох хоол хүнсний тухай. 

    Мацаг – байгалийн эмчилгээ: Монгол орны цаг агаарын онцлог, монгол хүний бие физиологийн онцлогтой холбоотой мацаг барих ухааны тухай.

    ШИМ шар тос үйлдвэрлэгч

    СУРГАЛТУУД

    ЭРҮҮЛ МОНГОЛ ХҮН

    Энергийн хүнс

    Амьсгалахуйн гайхамшиг

    24 ЦАГ

    Усан мацаг

    Кичари эмчилгээ

    Мацаг мастер

    Йога диет сургалтуудыг олон жилийн туршид тасралтгүй хийсээр ирсэн. 

    Уяхан замбуу тивд өв тээгч удамтай эрдэнэт хүмүн болох хөх толбот Монголчууд үндэсний өв соёл, ёс заншил, билэг оюун, уламжлалт идээ цагаагаа байгаль, улиралдаа шүтэн барилдуулж таалан хүртэж, эрүүл оршиж, саруул сэтгэж энх аж төрөх болтугай.

    МАЦАГ МАСТЕР НОМЫН ТУХАЙ

    – Номын эхний хоёр бүлгээр та өөрийнхөө бие физиологийн онцлогийг сайтар мэдээд аваарай. Арга билгийн хуулийн дагуу та өөрийн бие физиологийн онцлогийг мэдэж авсаны дараа өөрийн үүсгэгч махбодын эсрэг чанартай хоол хүнс хэрэглэх нь зөв юм. Гэхдээ өгөгдсөн хүснэгтийн дагуу нарийвчлан дагахад энэ цаг үед тун боломжгүй. Тийм учир та, өөрийнхөө биеийг хямрахад мэддэг, ямар хоол хүнсийг хэзээ идэх, хэзээ татгалзах гэх мэт энгийн мэдлэгтэй байхад болно.

    – Биед, сэтгэлд үүсч байгаа аливаа эмгэг өөрчлөлт нь хоол хүнсний илүүдэл, түүний шингэцтэй холбоотой байдаг. Биед үүсч болох эдгээр эмгэг өөрчлөлтийн тухай, түүнийг биеэс хэрхэн гадагшлуулах тухай Хоол хүнсний үлдэгдлээс үүсэх хор –ААМА бүлгээс уншина уу.

    – Мацгийн тухай ерөнхий онолын мэдлэгийг мацгийн тухай болон түүний төрлүүд гэсэн хэсгээс уншина уу.

    – Эмчилгээ – ТА ӨӨРТӨӨ ОТОЧ хэсгээр мэдлэгээр өгсөн онолыг баталгаажуулж та өөрөө биеэ даан мацаг барих, эрүүлжих, жин хасах үед шаардлагатай бүхий зааврыг орууллаа.

    – Сургалтын өгөөж хэсгээр онол амьдрал дээр бууж хэрхэн хийгдэж байгаа талаар хүмүүсийн асуулт хариултаас мэдлэгээ баяжуулан, ЭРҮҮЛ МОНГОЛ байхад тань зориулсан хэвлэл мэдээлэлд гарч байсан сонирхолтой ярилцлагуудыг таалан уншина уу.

    – Номын төгсгөлд бүхий л мэдлэгээ нэгтгээд хэрхэн түүнийг өөрийн болгож өдөр тутамдаа дадуулж болох бяцхан зөвлөгөөг орууллаа.

    https://www.facebook.com/%D0%9C%D0%90%D0%A6%D0%90%D0%93-%D0%9C%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D1%80-%D0%BD%D0%BE%D0%BC-114758949896200/

  • Машлайн БОЛД (Tomoo)

    Продюсер, урлагийн менежер

    1973 оны 6-р сарын 9-нд төрсөн. Инженер, cоёл урлагийн удирдлага, санхүү магистр. “BRO’S records” ХХК-ийн продюсер. Кино Урлагийн Дээд Сургуулийн багш. Монгол хүн болж төрснөөрөө бахархах, амар амгалан байдлыг мэдрүүлэх “Ертөнц” цомгийг гадаад зах зээл амжилттай гаргаж чадсан. Одоогоор эх дэлхийг бүүвэйлэх зорилготой “Байгаль” цомог дээр ажиллаж байна.

    Эрдэнэт хотын “Уурхайчин” соёлын ордон, FM-107.5 радио, Сонор рекордст тус тус ажиллаж байсан.

    УРАН БҮТЭЭЛ

    2003 он “Татар” хамтлагийн бичлэгийн продюсер

    2004 он “Шөнийн галт тэрэг” хамтлагийн бичлэгийн продюсер

    2005 он “Алтан ураг” хамтлагийн бичлэгийн продюсер

    2008 он “Акапелла” хамтлагийн продюсер

    2008 он “Introduction to nomads” цомгийн бичлэгийн продюсер

    2008 он “Сайн уу амьдрал минь” уран сайхны киноны продюсер

    2009 он “Төрийн дайсан” уран сайхны киноны продюсер

    2013 он “Ертөнц” цомгийн продюсер

    ШАГНАЛ

    2003 он Монголын Рок попын дээд шагнал Пентатоник наадмын шилдэг бичлэг

    2005 он Монголын Рок попын дээд шагнал Пентатоник наадмын шилдэг бичлэг

    2006 он Соёлын тэргүүний ажилтан цол тэмдэг

    2007 он Монголын Кино урлагийн наадмын Шилдэг дууны найруулагч

  • Дэчинхүүгийн АРИУНДЭЛГЭР (Empiregunn Ariuk)

    Загвар зохион бүтээгч

    “Сэцэн Фэшн” ХХК-ийн захирал. “Сэцэн Фэшн” брендийг гаргахаар ажиллаж байна. “Эзэнт гүрний эрдэнэсийн сан” төслийг санаачлагч.

    ТОВЧ НАМТАР

    1973 оны 02 сарын 13-нд Архангай аймгийн Цэцэрлэг хотод Дэчинхүүгийн 2-р хүүхэд болж мэндэлсэн.

    1980- 1990 онд Улаанбаатар хотын 10 жилийн 52-р дунд сургууль

    1992 онд Дүрслэх Урлагийн Дунд Сургуулийн хувцас дизайны анги

    1994 онд Соёл Урлагийн Их Сургуулийн хувцас дизайны анги

    1994 онд Соёл Урлагийн Их Сургуульд хувцас дизайны багш

    1996 онд Сэтгэмж Дизайны Дээд Сургуульд хувцас дизайны анги

    1996- 1998 онд Сэтгэмж Дизайны Дээд Сургуульд багш

    1999 онд Дүрслэх Урлагийн Дунд Сургуулийн хувцас дизайны багш

    1999- 2004 онд хувиараа уран бүтээл хийж байсан.

    2005- 2010 онд “Монгол Костюмс” компанид гэрээт дизайнер

    2006- 2008 онд БНХАУ-ын ӨМӨЗО-ны SHI QI компанид дизайнер

    2009- 2010 онд ОХУ-ын Тува улсын соёлын яамны урилгаар тус тус ажилласан

    2011- 2013 БНХАУ-д судалгааны ажил хийсэн.

    УРАН БҮТЭЭЛ

    2005 онд “Монгол Костюмс” компанийн “13-р зуун” коллекцийн хувцасны зураг төсөл, урлан бүтээх ажлыг удирдсан;

    2006- 2008 онд БНХАУ- ын SHI QI компанид Монгол үндэсний болон европ хувцасны зураг төсөл дээр ажиллаж коллекц бүтээж худалдаанд гаргасан. Бээжингийн онгоцны үйлчлэгч, банкны ажилчдын дүрэмт хувцасны загвар гаргасан;

    2009 онд ОХУ-ын Тува Улсын Соёлын Яамны урилгаар хувцасны түүхэн судалгааны номын зураг төсөл;

    2010 онд “Монгол Костюмс” компанийн Эртний өвөг Хүннү Улсаас 13-р зуун хүртэлх Эзэнт Гүрнүүдийн түүхэн хувцасны коллекцийн зураг төсөл урлан бүтээх ажлыг удирдсан;

    2011 онд Эртний болон Монгол үндэсний хувцасны 13-р зууны хаад хатад, Монгол үндэстэн ястан нэртэй цуврал хоёр хөзөр, Монгол костюмс номын ажил;

    2012 онд БНХАУ-ын ӨМӨЗО- ны жуулчны баазын захиалгаар монгол маягийн зуун гэрийн загвар гаргасан;

    2010 оноос “Эзэнт гүрний эрдэнэсийн сан” коллекцийн зураг төсөл;

    ШАГНАЛ

    1994- 2003 онд Гоёл наадмын тэргүүн болон тусгай байр;

    2001- 2002 онд “Монгол Гоёл” наадамд Эртний хувцасны коллекцоор тэргүүн байр;

    2004- 2005 онд БСШУЯ, “Бахархалт Монгол хувцас” наадамд үндэсний коллекцоор Гран-При;

    2005 онд ОХУ- ын Буриадын нийслэл Улаан-Үдэд болсон Монгол туургатны “Торгон Зам” наадамд монгол үндэсний хувцасны төрлөөр Гран-При;

    2013 онд Монгол Улсын Соёлын тэргүүний ажилтан цол, тэмдэг;

  • Дангаагийн ГАНЗОРИГ- “Хархорин” сэдэвт зураач

    Зураач Дангаагийн Ганзориг. Түүний уран зургийн ертөнц олон салаа мөчиртэй. Нэг мөчрөөс нь уламжлал. Нөгөөхөөс нь монгол ахуй. Бас нөгөө мөчрөөс нь түүх нэвт шингэнэ. Харин мөчир бүр дэх навч нь энгийн, тайван байх нь яах аргагүй монгол зураачийг илэрхийлнэ. Монголын түүх, ахуйг уран бүтээлдээ хослуулан түүнийгээ хойч үедээ хадгалж яваа энгийн нэгэн зураачийн ертөнц дэх үзэл, бодол руу хамтдаа өнгийе.

    -Таны урлангийн хойморт заларсан монгол зургийн бүтээлүүд тань өөрийн эрхгүй сэтгэл татаж байна. Тэр дундаа Монгол Улсын нийслэл Хархорины зураг нүд унагаж байна?

    -“Эзэнт гүрний голомт” нэртэй зургийг маань хараад ингэж байна уу.

    -Тийм ээ. 

    -Энэ зургийг хийсвэрээс реалист аргаар зурсан юм. Эрдэнэзуу хийд монголчуудын үндсэн гол цэг. Орхоны хөндий монголчуудын өлгий газар гэдгээрээ голомт байхаас өөр гарцгүй. Өгөөдэй хааны ордон одоогийн Эрдэнэзуугийн Гурванзуугийн урд байсан гэдэг. Тийм учир голомт газрын дээр тэнгэрт хааны ордон байгаа мэтээр төсөөлөн зурсан юм. Ер нь Хархорин Монголын болон дэлхийд алдартай том хот. Үүнийг зурахгүй байхын аргагүй. Өнөөдөр глобалчлал, даяарчлал гэж ярьж байгаа ч монголчууд XIII зуунд тэр бүхнийг хийсэн. Бүх шашны урсгалыг нэг дор цуглуулсан ийм хот дэлхийд өнөөдөр ч байхгүй. Өөрөөр хэлбэл, Хархорин хотод Түмэн-Амгалант хааны ордон байснаас гадна христ, үнэн алдартны нэг сүм. Мөн лалын шашны гурван сүм, буддын 20 орчим дуган хийд байдаг. Энэ дотроо хамгийн том нь Мандал бадралын сүм гэж байсан. Харин монголчууд өөрсдөө бөөгийн шашинтай байж яагаад Мандал бадралын сүмыг барьсан юм бэ гэхээр тухай цаг үед, өнөөдөр ч гэсэн Азийн зүрхэнд байгаа учир тэр сүм, хийдгийг байгуулсан нь бий. Энэ зурагтаа хааны ордныг тодорхойлон авч үзсэн. Дараагийн цуврал зурагтаа Хархорин хотыг хаанаас нь харвал хамгийн багтаамжтай байх вэ гэдгийг туурвина.

    -Зураачид “Бүтээл гараас гарна гэдэг нь хүүхэд мэндлэхтэй адил” гэж үздэг. Энэ бүтээл таны хүч, хөдөлмөрийг нэлээд шавхжээ, тийм үү?

    -Зураач хүнд мөнхийн сэдэв гэж байдаг. Миний толгойд бодогдож явдаг сэдэв бол хааны ордон, Монгол Улсын нийслэл Хархорин хот ямар байсан бол. XIII зууны үед Аварга хот ямар байв гэдэг зүйл байнга л бодогддог. Ер нь энэ бүхэн мөнхөд толгойд байдаг. Би “Эзэнт гүрний голомт” бүтээлээ зурах гэж таван жил болсон. Харин бийр, будаг нийлүүлээд суухад сар хүрэхгүй хугацаа шаардсан. Тэгэхээр бодно гэдэг өөрөө асуудалтай. Уран зурагт зохиомж, өнгө, бүтээлийн өгүүлэмж юуг гаргаж байна вэ гэдэг байдаг. Тэгэхээр энэ гурав нэгдэж байж уран зураг бүтнэ. Гэхдээ зурах арга барил өөр, өөр байж болно. Энэ зургийг ажиглавал гол хэсэгт нь хас эргэлдэж, үүний дунд нь Мөнгөн мод бий. Мөнгөн модны хувьд барагдах байдал нь бүдэгхэн бий. Ер нь би насаараа Хархориныг зурах байх. Яагаад гэвэл, миний мөнхийн сэдэв.

    -Таныг түүхэн сэдэв дотроо монгол ахуйгаа эрхэмлэдэг гэж хэлбэл онох уу?

    -Монгол ахуйгаа эрхэмлэнэ ээ. Хажуугаар нь байгалийг бишрэн шүтэж зурна. Байгалийн сайхныг харж хүч, энерги авдаг. Тийм учраас байгалийг зурахгүй байхын аргагүй. Гэхдээ би Улаанбаатарыг зурна гэж бодож байгаа. Нийслэлийн түүх, дурсгалыг харуулсан олон гоё барилгыг нурааж, сүйтгэж байна. Нураагаад өөр барилга барих нь хэр зохимжтой вэ гэдгийг бодох хэрэгтэй. Ер нь түүхийн үнэтэй, цэнэтэй зүйлийг авч үлдэх нь чухал. Драм, дуурийн театр, Хөрөнгийн биржийн барилгыг нурааж болохгүй юм.

    -Монгол ахуйгаа эрхэмлэдэг гэхийн учир нь урлан тань хөдөө байгаа мэт. Тэгээд ч модон эдлэл, ургамлаар “Баян” юм. Хуучны бурхны ширээ болон авдар гээд нүдэнд дулаахан харагдаж байна?

    -Би 45 хүрч байна. Залуухан байхдаа юм болгоныг мэддэггүй байжээ. 1988 онд сургуулиа төгсөөд Архангайд нэг жил ажилласан юм. Хэрвээ одоогийнх шиг сэтгэдэг байсан бол 1988 онд хуучны зүйлүүд олон байсан даа. Тэр үед нь арай л сэтгэж чадаагүй юм. Гэхдээ одоо хожигдоогүй. Залуучууд маань над шиг яваа байх. Өнгө, мөнгөнд хууртагдаж, авах гэсэн зүйлээ үлдээж чадахгүй байна. Өвөрмонгол, хятадууд манай юмыг өөрийн болгоод байгаа. Хөөмэй, морин хуур, овооны соёл манайх гэдэг. Удахгүй модон хийц манайх гэж хэлчихэд үгүй гэхгүй. Тиймээс бүгдийг нь баримтжуулан зураад хадгалвал зүгээр юм уу даа гэсэн бодол байна. Монголчууд багаас нь хүүхдийг оньсон тоглоомоор тоглуулдаг. Дараа нь модон хийцтэй ноцолддог. Гэхдээ би хойшоогоо ухраад байгаа юм биш. Мартагдсан зүйлийг гаргах гэж байгаа юм. Нэг аймшигтай зүйл гэвэл бид 300-500 үгний хооронд ярьж байна. Нэг үгээр хэлбэл монгол сайхан хэл байхгүй болж байна. Цөөхөн, харь ярианы хэлээр ярьдаг. Тэгээд Солонгосыг харж дуйраагаад, Бээжинд очид гайхшраад байдаг. Энэ бол гадныхныг бишрэн дуйрааж, Монгол сөнөх болж байгаа юм. Энэ хурдац эрчимтэй явахын бол 30 жилийн дараа монгол хүн гэхэд их хэцүү болчих юм байна л даа. Хоол ундаараа уусгаад байхаар тэгж их байлдах шаардлагагүйгээр Хятадын болчихвий дээ гэж айдаг байхгүй юу. Гэхдээ монгол хүн тэгэхгүй байх.

    -Гэхдээ манай зураачид монгол ахуйг уран зурагт орхигдуулж байгаа зүйл бий. Та яагаад монгол ахуйд ингэж их дурлах болов?

    -Хийвсэр зургийг сэтгэлийн хөдлөлөөр зурдаг. Юу бодож байна түүнийгээ л хурдан зурж болдог. Өнгөөр, дүрсээр зурдаг учир үүнд монгол юм үлдэх нь юу л бол. Би судалгааны бүтээлийг хойч үедээ үлдээе гэсэн чиглэлээр зурдаг. Даан ч миний бүтээл удаан гардаг. Манай зураачид өнөө цагийн аясыг гаргадаг. Хожмын үед үлдэц багатай юм уу гэж боддог. Тэгэхээр тэр нь жаахан харамсалтай. Бид хувьсан өөрчлөгдөж байгаа нийгэмд амьдарч байгаа. Өөрөөр хэлбэл, усны ганга байхгүй болоод Хятадын цэнхэр саваар солигдлоо. Хөдөө очиход монгол гэр жил ирэх тусам өөрчлөгдсөөр байна. Тэгэхээр хуучны зүйлийг 20 жилийн дараа музейгээс үздэг болно. Би ингэж боддог, миний нас хүрэх нь үү. Өнөөдөр Монголдоо зурж байна. Дараа нь Өвөрмонгол, Халимаг, Буриад, Якутат очоод монгол юм юу байна, энэ болгоныг зурна. Зураад үлдээнэ гэдэг хожим нь хараад хийчиж болно. Гол нь үүндээ байгаа. Харин монгол ахуйд ингэж их дурлах болсон нь ховордож, алга болж байгаа эд зүйлийг зурж, хойч үедээ үлдээх юмсан гэж боддог. Авдар цуглуулдаг хүн байхад худалдаж аваад дараа нь үнэ хүргэж зардаг байх жишээтэй. Өөрөөр хэлбэл, бизнесийн зорилготой байдаг. Би бол зураад хадгалаад байна. Хадгалж чадахын бол хойч үедээ үлдээх том өв болов уу гэж боддог.

    -Хятадууд богино хугацаанд кино урлаг, бусад соёл руугаа хөрөнгө хаяж сэргээж байна. Манай улс харин эсрэгээрээ байх юм. Та энэ талаар ямар бодолтой байна вэ?

    -Манайхан уул уурхай, нүүр, алт, зэс рүүгээ анхаарлаа хандуулж байна. Нэг ёсондоо соёлоо алдчихсан. Монгол гэх юм болгон гадагшаа яваад байгаа. Тиймээс энэ торгон үед амьдарч байгаа нь аймшигтай. 2030 онд Монгол Улс сайхан болж, эдийн засаг нь чадавхтай болоод соёл руу анхаарах гэтэл бүгд Хятад, Оросынх гэх нэртэй болчихвол бид ухаад хаясан газартай үлдэнэ. Би монгол ахуйгаа зураад худалдахдаа гол нь биш. Хадгалж үлдэх байгаа юм. Тэгэхгүй орчин цагтай хөл нийлж хамаагүй юм хийвэл өв соёлоо алдана. Тиймээс ийм юманд харамсаад өнөөдөр нүдээ ширгээн ширгээн зурж байна.

    -Хоёулаа уран зургийн талаар олон зүйлийг ярьж болох байлаа. Сэдвээ жаахан өөрчилж таны урлагийн ертөнц руу өнгиймөөр санагдлаа. Та энгийн зүйлийг гол шугмаа болгодог юм шиг. Энэ зөв үү?

    -Гоёчлох гэдэг гадаад төрхөөрөө хууртагдаж байгаа зүйл. Энгийн байх нь сайхан шүү дээ. Тэгэхээр монгол хүн өнөөдөр тайван бус байна. Энэ нь ядуугийн шинж. Ядуу хүн ууртай, хоосон болохоор бухимдалтай байдаг. Монгол Улс баян. Зөв явж чадвал бүгдээрээ ирээдүйтэй, боломжтой. Гар утастай, заавал 9911-тэй дугаар барьж, ланд-200 авч унаад байх нь гялгар зүйлд хууртагдаж мөнгөө шал дэмий юманд үрж байгаа. Тэгэхээр тайван байхад энэ бүхэн шаардлагагүй юм.

    -Та бүтээлээрээ онгирдог уу?

    -Би ер нь баян. Миний толгой дотор Монгол Улс тэр чигээрээ бодогдох дайны байна. Тэгэхээр онгирч байгаа байхгүй юу. Тиймээс үүгээр баян явна. Нэг хээ, элемент олсон ч түүндээ хөөрч, баярлаж явдаг. Юм болгонд уурлаад, бухимдаад явбал хэцүү. Тэртэй тэргүй урлангаасаа гарч яваад замын түгжрэлд ороод бухимдаад, уурлаад байвал уурлах зүйл олон байгаа. Тэр болгонд уурлахгүй байхыг хичээдэг. Урлаг өөрөө харгис. Урлагийн төлөө явахын бол олон зүйлийг золиослох болдог. Золислохгүй амьдралын төлөө явна гэвэл зураач бас биш болно. Уран бүтээлээ хөөхөөр амьдрал хаягдах гээд байдаг. Гэхдээ амьдралаа хаяж байж уран бүтээл гарна. Би гурван шавтай. Янз бүрийн хүмүүс зураач больё гэж орж ирдэг. Ээж, ааваас нь “Хүүхдээ яагаад зураач болгох гэж байгаа вэ” гэхээр “Зураач нар зургаа зараад их мөнгөтэй болж байна. Зураг зуруулаад мөнгөтэй болно” гэж ярьдаг. Тэгэхээр мөнгө хөөвөл хэзээ ч зураач болохгүй. Би 45 нас хүрсэн. Олон жил зураг зурж, хөдөлмөрлөсний эцэст одоо л нэг үр дүнгээс нь жаахан амсч байна. Бусад бизнесийн байгууллагын үр дүн хурдан гардаг бол биднийх олон жил хөдөлмөрлөж байж зах зухаас нь амсана.

    -“Би 45 хүрч байна” гэж хөгширч байгаа мэт яриад байна. Би таныг залуу байна гэж хэлнэ. Тэгэхээр бүтээл тань таныг гэгээрүүлдэг юм болов уу?

    -Харагдах байдлаараа үс бууралтаж байна. Би 45 хүрчихээд юунд харамсаж байгаа гэвэл нүдэндээ. Нүдний хараа муудахаар өөрийн эрхгүй бухимдах юм байна. Нарийн ширийн зүйл хийх гэхээр нүдний харахгүй болох юм байна. Мөн удаан суухаар нуруу өвдөх шижээтэй. Харин сэтгэхгүйгээрээ хөгшрөх яагаа ч үгүй байна. Зөндөө хийх юм байна. Гэхдээ цаг уур нөлөөлж духандаа үрчлээ суугаад л байна.

    -Бүтээл тань таныг залуужуулаад байгаа юм биш үү?

    -Би юмаа хийгээд суухад бүх зүйлийг мартдаг. Мартаж байж зурна. Ишин шидийн зүйл бодохоор зурж чадахгүй. Би чинь тамхи их татдаг. Тамхиа татаад, кофигоо уухаараа өөрийн эрхгүй зурагтаа орчихдог. Заримдаа урландаа хоёр, гурав хоночихно. Цаг, хугацааг анзаарахгүй зураад байдаг. Гэхдээ хоног, хугацаа хурдан яваад байна. Хурдан яваад байна гэдэг хийх зүйл их байгаагийн шинж. Нэг жил яасан ч хурдан юм. Юм хийдэггүй хүнд цаг, хугацаа өнгөрдөггүй байх. Надаад хийх зүйл их байна.

    -Таны утасны дуудлаганы зураг хас тэмдэг. Мөн хуучны сандалны нүүрэн дээр хас тэмдэг наасан байна. Яагаад хас тэмдгийг сонгох болов?

    -Би нацист, Германы Гитлерийг шүтсэнгүй. “Даяар Монгол”, “Хөх Монгол”-ын хүн бус. Хас гэдэг муу юмыг биед үл нэвтрүүлдэггүй хамгаалдаг. Нөгөөтэйгүүр хүчийг бэлгэдэг. Ямар нэгэн зүйлийг шүтэж, биширч байвал чулуу ч гэсэн бурхан болдог. Үнэхээр хасаа зүгээд явахад муу юм үл автагдаад, ажил үйлс бүтээд байдаг юм шиг санагддаг. Хасыг дээдлэн хэрэглэсэн нь монголчууд. Хас эргэлт гэж байдаг. Нар буруу эргэж байгаа хас газар эх. Нар зөв эргэж байгаа нь тэнгэр эцэг. Тиймээс газар, тэнгэрийн дотор хүмүүн төрөлхтөн оршино гэж үздэг. Манай өвөг дээдэс, хутагт хувилгаад огторгуй дээрх хас эргэлтийг харсан гэж үздэг. Энэ харах цэг нь Монголд байсан гэж үздэг шүү дээ.

    -Нэг талаар шүтээн тань гэсэн үг үү?

    -Итгэж, омогшиж байгаа юм. Мөн бахархана. Зарим хүн хасыг хараад их дургүйцнэ. Энэ нь юмаа мэдэхгүй байгаа нь шинж. Бид 70 жил оросуудад тархиа юу ч мэдэхгүй болтлоо угаалгачихсан. Арай гэж эргээд сэргэж байхад нь үнэн худал нь мэдэгдэхгүй олон мэргэч төлөгч, бэлэн цэцэн хүмүүс гарах болсон. Тэгэхээр өөрийнхөө итгэл үнэмшлээр хандах нь чухал юм.

    -Таныг нэг талаар зураач гэхээс илүүтэй модон эдлэлийн Д.Ганзориг гэмээр. Яагаад гэвэл таны өрөө заг, харгана, арц гээд модлог ургамлаар “баян” юм.

    -Би энд, тэнд явж байхдаа чулуу авдаггүй юм. Тэгээд заг, харгана авчирна. Балжийн голоос модны үндэс авсан. Ер нь мод хүчтэй харагддаг. Мод дулаахан амьтан, элчтэй. Тэр үүднээс нь авдаг. Би өөрөө говийн хүүхэд. Заг байгаль дээр үхсэн мэт харагддаг ч бороо орохоор амь ороод ургаж байдаг. Урлан маань байгаль мэт харагдаад бүтээлээ хийгээд суухад сайхан. Мод зурах хэцүү. Хоёр зүйл хэцүү байдаг. Би тал зурахыг хүсдэг. Гэхдээ хэцүү. Юу ч үгүй талыг зурах нэг талаар их сонин. Би говийнх болохоороо тэр үү нутагтаа очихоор талыг харахаар уужирдаг. Уужим байна гэдэг тайван байгаагийн жинтэй. Би уужуу, тайван байхыг эрхэмлэдэг юм.

    С.МӨНХБАЯСГАЛАН 2014.03.01

    https://www.facebook.com/ganzo…

    Эх сурвалж http://www.info.mn