Category: уран-бүтээлч

Erdenebayar is a professional photographer, who’s been around cameras for as long as he remembers. In 1996 he graduated from the National University of Mongolia, School of Journalism, and worked as a professional photo-journalist for MONTSAME News Agency of Mongolia and ADMON Photo Agency. He is a winner of a prestigious Steel Penman Award of Mongolian Journalists’ Association.

In 2000, he polished his skills further by completing advanced digital photography courses at the New York Institute of Photography. He is a member of Professional Photographers of America.

MongoliaPhotoGallery.com is where Erdenebayar shares all his work with you. He currently resides in Moraga, California, with his family.

Exhibitions:

– 2018 LIFE THORUGH MY LENS – Photography Exhibition in Oakland, California, USA

– 2018 LIFE THORUGH MY LENS – Photography Exhibition and Book Ceremony, Ulaanbaatar, Mongolia

– 2006 MONGOLIA’S 800TH YEARS ANNIVERSARY – Photo Gallery at National Museum of Natural History in Washington DC, USA

– 2006 WILD WIND MONGOLIA – Photo Show in Denver, Colorado USA

– September 2001 MONGOLIA – Photography Exhibition, San Francisco, CA, United States.

– December 1993 THE NEXT STOP – Portrait Exhibition, Ulaanbaatar, Mongolia

https://www.mongoliaphotogallery.com

Кино найруулагч, кино продюсер, кино зохиолч

1971 онд Улаанбаатар хотод төрсөн, Монголын кино найруулагч бөгөөд Герман улсад амьдран уран бүтээлээ туурвидаг.

Тэрээр 1995 – 1998 онд Кино Урлагийн Дээд Сургуульд суралцаад, 1998 оноос Монголын Үндэсний Телевиз (одоогийн Монголын Үндэсний Олон Нийтийн Телевиз)-д туслах найруулагчаар ажиллаж байв. Бямбасүрэн 2000 онд Герман улсын Мюнхен хот дахь Мюнхений Телевиз, Кино Урлагийн Их Сургуульд баримтат кино, харилцааны шинжлэх ухааны чиглэлээр суралцахаар явсан байна.

Бямбасүрэнгийн найруулсан, Монголын нүүдэлчдийн амьдралыг харуулсан кинонууд дэлхий даяар шуугиан тарьсан бөгөөд кинонуудад нь жирийн хүмүүс тоглодог байна.

Тэрээр 2005 оны Оскарын шагналд Ингэн нулимс киногоороо нэр дэвшиж байв.

БҮТЭЭЛҮҮД

• 1999: Хул морь (видео)
• 2003: Ингэн нулимс
• 2005: Шар нохойн там
• 2009: Эзэн Богдын хоёр загал

ШАГНАЛУУД

• 2003: Баварийн Кино Шагнал. Шилдэг баримтат кино Ингэн нулимс^[1]
• 2005: Германы Киноны Зар Сурталчилгааны Шагнал. Шар нохойн там
• 2006: Германы Кино Шагнал. Шилдэг хүүхдийн кино Шар нохойн там

Зураач, уран бүтээлч

Дэлхийн уран бүтээлчдийн тэтгэлгийн сангийн гишүүн, Тайгер Транслэйт олон улсын уралдааны тэргүүн шагналт уран бүтээлч Э.Лхагвадорж нь 1987 онд Улаанбаатар хотод төрсөн. 2002- 2005 онд Ражив Гандийн Үйлдвэрлэл урлалын дунд сургуульд, 2005- 2010 онд СУИС-д суралцаж төгссөн тэрээр сурч байх хугацаандаа абстракт, сурреалист, фото реалист чиглэлүүдээр бүтээлээ туурвин арга техник, зохиомжоо сайжруулахын хажуугаар өөрийн гэсэн өнгө аясыг эрэлхийлсээр иржээ.

Лхагвадорж 2010 оноос эхлэн Улаанбаатар хотын траншей болон хогийн цэгүүдээр амьдардаг гэр оронгүй хүмүүсийг дүрсэлсэн хар, саарал өнгийн хайпер реалист ажлуудаа тууривж эхэлжээ. Тэдгээр хүмүүсийн нийгмээс тусгаарлагдсан байдал, амьдралын ямар ч баталгаагүй, аюултай нөхцөл зэрэг нь уран бүтээлчийн сэтгэлийг зовоож түүний уран бүтээлд нөлөөллөө өгсөн байна. Нийгмийн анхаарлыг эдгээр хүмүүс рүү чиглүүлэх зорилгоор гудамж, зах хавиар согтуу хэвтэх, хог түүж амьдрах тэдний өдөр тутмын амьдралыг бүтээлдээ харуулж иржээ. Тэрээр бүтээлээ туурвихын тулд цаг заран судалгаа хийж, заримдаа тэднээс ярилцлага авч, зөвшөөрөл авч фото зургийг нь дардаг аж. Лхагвадорж өөрийн гэсэн өнгө аястай эдгээр бүтээлээ анх туурвихад түүнд хар, саарал хоёроос өөр өнгө санаанд нь буугаагүй гэдэг. Хир даг болсон хувцастай, халтар царайтай тэдний гэрэл гэгээгүй амьдралыг илэрхийлэхэд өөр өнгө огт зохисонгүй. Хүмүүсийн сэтгэл зүйд шууд л хүрэх зорилгоор Лхагвадорж хайпер реалист чиглэлийг сонгож авсан байна.

Бидний гэгдэх нийгмээс таслагдан холдсон эдгээр хүмүүсийг ямар нэг айдас, ичгүүргүйгээр бидэнтэй нүүр тулган, өөрийн бүтээлээр дамжуулан уулзуулах зорилтыг уран бүтээлч өмнөө тавьжээ. Гудамжинд согтуу хэвтэх, шил лааз цуглуулан өдөр хоногоо өнгөрүүлэх тэднийг бид харсан ч хараагүй царайлдаг, бас харахаас ч айдаг нь үнэн.

Уран бүтээлч Э.Лхагвадорж нь Монголын орчин үеийн урлагийг дэмжих холбооноос АНУ-ын Төрийн департменттай хамтран хэрэгжүүлсэн “Урлагаар дамжуулан ардчилалыг дэмжих” төслийн тэтгэлэг, Монголын үндэсний уран зургийн галерейд 2011 онд зохион байгуулсан Монгол- Солонгосын хамтарсан үзэсгэлэнгийн тэргүүн шагнал, Хятадын Чангчунд болсон Зүүн хойд азийн олон улсын үзэсгэлэнгээс 3-р байрын шагнал зэргийг хүртэж байжээ. Түүний ажлууд нь өөрийн эх орны тэргүүлэх музей, галерейнуудад олон удаа дэлгэгдэж байснаас гадна Гонг Конг, Хятад, Солонгос, Герман, Япон, Австрали улсуудад дэлгэгдэж байв. Мөн 2012 онд дэлхийн 60 гаруй оронд уншигчтай “Азийн урлагийн мэдээ” хэмээх томоохон сэтгүүлд түүний уран бүтээлийн талаар 4 нүүр мэдээ, нийтлэл гарч байжээ.

Мөн өөрийн сонирхолын дагуу монументал тайз чимэглэл, дизайны чиглэлээр Нью Медиа групп, Глобал ивэнт ХХК-ний хэд хэдэн төсөлд оролцож хамтран ажиллаж байсан.

ТОВЧ

1987 Born in Ulaanbaatar

Education

2005 Rajiv Gandhi Arts and Industrial Design School

2010 School of Fine Arts at the Mongolian University of Arts and Culture

Solo Exhibitions

2015 Grand art cultural center of Daejeon,South Korea

2014 Existent – Non Existent, 976 Art Gallery, Ulaanbaatar, Mongolia

2011 Anonymous, Xanady Art Gallery

Joint Exhibition

2015 Nord Art 2015 International Art Exhibition Berlin. Germany

2014 The 5th Fukuoka Asian Art Triennale, 2014 Fukuoka Asian Art Museum Fukuoka city,Japan

2013 Lost Children of Heaven, 976 Art Gallery, Ulaanbaatar, Mongolia

2013 Asian students and young artist art festival foreign artists section 3013, LVS Gallery, Korea

2013 Contemporary Art of Mongolia, 976 Art Gallery, Ulaanbaatar

2012 Urban Narratives, Schoeni Art Gallery, Hong Kong

2012 Inflammation, National Modern Art Gallery, Ulaanbaatar

2011 Tiger Translate International Art Show Sydney, Australian

2011 Ulaanbaatar- Seoul, National Modern Art Gallery, Ulaanbaatar

2011 Mongolian Korean Young Artists, Art Gallery of UMA, Ulaanbaatar

2010 North East Asian International Art Exhibition, Changchun, China

2009 Ulaanbaatar, dedicated to 370 anniversary of city, Art Gallery of UMA, Ulaanbaatar

2009 78- 87, Zanabazar Museum of Fine Arts

2009- 2011 Black and White, Zanabazar Museum of Fine Arts

2008- 2010 New art; Joint Exhibition Zanabazar Museum of Fine Arts

2008 Named of Yrjin Yadamsuren’s Exhibition, Art Gallery of UMA, Ulaanbaatar

2008 Алтан бийр: Exhibition of Art Gallery of UMA, Ulaanbaatar

2008 Autumn Art Gallery of UMA, Ulaanbaatar

2007- 2010 Spring: Art Gallery of UMA, Ulaanbaatar

2007- 2010 To be continued, Xanady Art Gallery

2006- 2010 In Search of the Perfect Sense, Xanady Art Gallery

Arts residency

2015 Grand art Daejeon, South Korea

Membership

Member of Artist Pension Trust, Global

Member of Blue Sun Contemporary Art Center

Awards

2013 Grant from project “Promoting Democracy Through Art”, by Mongolian Contemporary Art Support Association and U.S. State Department, March-July, 2013

2012 Gran Pri, Tiger Translate International Competition

2011 Gran Pri, Ulaanbaatar-Seoul Joint Exhibition, Mongolian National Modern Art Gallery

2010 Third place; North East Asian International Art Exhibition, Changchun Chinа

https://www.facebook.com/LkhagvaART

Монголын нэрт сэтгэгчдийн төлөөлөл. Их хөлгөн туульс бүтээлээрээ алдаршсан. “Хаданд мөнхөрсөн урлаг” бүтээлээ Дэлхийн 60 орны төрийн тэргүүнд бэлэглэсэн. “Араржин” зургаараа дэлхийн уран зургийг төгсгөлөө гэж нэгэнтээ хэлж явсан. Дэлхийн хязгааруудад Пирамид барихаар зорьж ажилладаг.

2016 онд Монгол улсад олон улсын дээд хэмжээний АСЕМ-ын уулзалт болоход 30-40 мянган жилийн түүхтэй хадны сүг зургийг өөрийн бүтээлдээ өвөрмөц содон шийдлээр дахин давтагдашгүйгээр тусган зурсан бүтээл нь 60 орны тэргүүнд Монголын уран зургийн гайхамшгийг нэг өдрийн дотор мэдрүүлэхэд онцгой нөлөө үзүүлсэн уран бүтээлч бол зураач, барималч Ш.Тэнгисболд юм.
“Их хөлгөн туульс” бүтээлээрээ Монгол улсдаа төдийгүй дэлхийн хэмжээнд гайхагдаж чадсан зураач, барималч.

ЯРИЛЦЛАГА

–Монголын Уран зургийн галерейн сан хөмрөгт хадгалагдаж байдаг “Их хөлгөн туульс” чинь ч үнэхээр сайхан бүтээл шүү. Та энэ зургаа бүтээсэн түүхээсээ хуучлаач?

-Үнэндээ бол наад бүтээлийн тухай сэдэв чинь хүмүүст нэг их шинэлэг сонстохгүй л байх аа даа. “Их хөлгөн туульс” чинь зотон, тосоор хийгдсэн зураг л даа. 1988 онд мөнгөний ханш чанга байхад найман мянган төгрөгөөр улсад зарагдсан бүтээл. Тухайн үедээ модерн маягаар зурагдсан, шинэлэг гэгдэж л байсан. Хамгийн өндөр үнэлэгдсэн зургийг л 4500 төгрөгөөр улсын сан хөмрөгт худалдаж авдаг байсан үе шүү дээ. Ер нь өмнө нь морин хуурын сэдэв бүхий “Өвгөн хуурч” зэрэг ганц нэг бүтээл байсан л даа. Би урлаг судлаач, яруу найрагч Жамцын Бадраа гуайтай нэлээд ойр харьцаатай байсан хүн. Бадраа гуай хөгжмийн атлас бичиж, би зургийг нь зурах болсон юм. Тэр хүн надад морин хуурын талаар маш их ярьдаг байсан. Эндээс л гол санаа нь төрсөн дөө. Морин хуур бол нумнаас төрсөн хөгжим гэж надад ярьдаг байсан нь санаанд үлдэж. Харин “Их хөлгөн туульс”-ын хувьд үзсэн хүмүүс “Харах бүрт л аяндаа хуур эгшиглэж байгаа юм шиг болж” гэж урам хайрлаж байсан тохиол цөөнгүй.

–Та “Их хөлгөн туульс“-аа адууны гавал толгойтой, чонон толгойтой гээд олон янзаар хувилж зуржээ?

-Хэдэн хувь, хэдэн янзаар зурах нь миний хэрэг юм. Клод Мане гэхэд нэг зургаа 300-400 удаа зурж л байсан шүү дээ.

–Манжийн дарлалын эсрэг амь насаа ч хайрлалгүй тэмцсэн Монголын ард түмний зоригт хөвгүүн, Хотгойдын Чингүнжавын хөшөөг та хийсэн дээ?

-Ард түмэн, эх орон, эрх чөлөөний төлөө тууш-тай тэмцэгч Шадар ван Чингүнжавын хөшөөг Баянгол дүүргийн XIX хорооны Чингүнжавын өргөн чөлөөнд одоогоос хэдэн жилийн өмнө миний эх загварын дагуу “Монгол уран цутгуур” компани цутгаж бүтээсэн. Шадар ван хуяг дуулгаа асаан, дайн тулааны догшин хар тугаа зүүн гартаа атгаж, сэлэм, нум, сумаа агсан, хилэн хар морьтойгоо дүүлэн давхиж буйгаар дүрсэлсэн ухаантай. Суурьтайгаа арван метр өндөр хүрлээр цутгаж хийсэн хөшөө шүү дээ. Хатан зоригт Чингүнжав бол Чингис хааны алтан ураг Гэрсэнз Жалайр хунтайжийн арав дахь үеийн ач хөвүүн болон 1710 онд одоогийн Хөвсгөл аймгийн нутагт Хотгойдын засаг ноён бэйл Бандийн ууган хүү болон мэндэлсэн эх оронч. Манжийн дарангуйллыг эсэргүүцсэн бослогыг удирдаж, 1756 онд Манжийн цэрэгтэй хийсэн хүч тэнцвэргүй тулаанд дийлдэж ухарсаар Орос, Монголын хилийн зааг дээр баригдаж, улмаар хэрцгийгээр тамлагдан амь насаа алдсан гунигт хувь тавилантай баатар. Энэ хүн хэдийгээр эх нутгийнхаа төлөө үр хүүхэд, эмгэн буурал ээжийнхээ хамт цаазлуулсан ч Монгол түмний сэтгэл зүрхэнд үеийн үед мөнхөрсөн гайхамшигт гавьяатай. Тиймээс “Төр, үр хоёр минь мөнх оршиг” гэсэн алдарт үгийг нь хөшөөний сууринаа сийлж мөнхөлсөн дөө.

–Таны баримлын урланд “Үндсэн хууль“-ийн загалмайлсан эцэг хэмээгддэг нэрт хуульч Б.Чимэд агсны хөшөөний загварууд харагдсан. Та хөшөөг нь хийж байгаа юм уу?

-Чимэд гуайг 1990 оноос мэдэх хүн. “Үндсэн хууль” батлах үед Их хурлын төсөлд ажиллаж байсан. Миний зурсан цагаан шонхор төрийн сүлдэнд өрсөлдөж байсан үе л дээ. Хүүхдүүдтэй нь ч ойр дотно явдаг. Алтан өлгийд оршуулах үед нь бунхны нь ч хийсэн. Тэгээд л тэр их хүний гэгээн дурсгалыг мөнхжүүлэх үүднээс хөшөөнийх нь эх загварыг гаргаад байна.

–Өндөр гэгээн Занабазарын хөшөөний эх загвар байна. Энэ хөшөө хаана босох бол?

-Хөшөөний шавыг Гандантэгчинлэн хийдийн урд босгохоор аль эрт шавыг нь тавьчихсан байгаа ш дээ. Социализмын үеэс л төлөвлөгдсөөр өдий хүрсэн, үйл ажил л болохгүй байгаа болохоос. Төрийн шагналт зохиолч Дарамын Батбаяр, Гандангийн хамба лам Д.Чойжамц, ардын зураач Цүлтэм, доктор Ишжамц, түвдэч Р.Отгонбаяр гуай бид нар сан байгуулах гэж нэвтрүүлэг хүртэл хийж байсан. Тэр үед ирсэн зургаан зуу гаруй захидал Д.Батбаяр гуайд одоо ч байх ёстой. Өндөр Богдын хөшөөг босгохыг зууны наян хувь нь дэмжиж байсан. Өндөр Богдыг би яагаад биширч шүтдэг вэ гэвэл тэр их хүний бүтээл туурвил бол ур хийцээрээ Монголд байтугай дэлхийд хосгүй зүйл байдаг. Тэрнээс гадна тэр их хүмүүний бүтээсэн соёмбо төрийн сүлдэнд мөнхөрсөн. “Дэлхийн туг сүлдийн түүх” хэмээх АНУ-аас хэвлүүлсэн атлас номонд “Хамгийн сонирхолтой сүлдтэй улс” гэж Монгол Улсыг онцолсон байдаг юм. Дөрвөн хуруу зузаан тэр том атласын хавтсыг эзэн Богд Чингэс хааны маань цагаан шонхор шувуун сүлдээр чимсэн байдаг юм.

–Төрийн шагналт зураач Ойдов гуайн зурсан өнөөгийн төрийн сүлдийг модон морь энэ тэр гээд нэг хэсэг шүүмжилж байсан. Таны зурсан цагаан шонхор бүтээл шалгарсан бол энгэртээ шууд л төрийн шагналын тэмдэг зүүх байж гэж харамсдаг уу, та?

-Ойдовын бүтээлийн тухайд би шүүмжилж чадахгүй. Одоогийн сүлдийг шүүдэг хүн нь би биш. Надад тийм эрх ч байхгүй. Уран бүтээлийн өрсөлдөгчөө муулах муухай.

–Монгол Улсын Ерөнхийлөгч шонхор шувууг “Төрийн бахархалт шувуу“-гаар зарласан. цагаан шонхороор сүлдээ хийчихэж болдоггүй юм байх даа?

-Шонхорын тухай нэг баримтат киног нэг хүү хийсэн байгаа. “Монголын нууц товчоон”-д Хиад боржигоны сүлд, Дэй сэцний зүүд энэ тэр гээд цагаан шонхорын тухай арваад удаа дурдсан байдаг. Зурагт, энтертайнмент мэдээлэлгүй дундад зууны үед хээр гадаа явж байгаа хүнд тэнгэрт нисэж яваа шувуу шиг тийм гайхамшиг хэн ч бодвоос байхгүй шүү дээ. Шонхор шувуу тагтаа шиг жижигхэн шувуу мөртлөө ямар зоригтой, хурдан шаламгай, хоромхон зуурын дотор тэнгэрт цэг шиг шунган алга болж байгааг шүтэн биширч байсан нь лавтай. Тэрнээс эдэлж хэрэглэдэг адуу морио шүтээд байгаагүй л байхгүй юу. Шонхорыг эцэг дээдсийн сүнс сүлд гэж итгэж ирсэн нь ч үүнтэй холбоотой. Эзэн Чингэсийн шүтэж явсан сүлд юм чинь цагаан шонхорыг төрийн бахархалт шувуу болгохоос ч аргагүй юм.

–Таны цагаан шонхор яаж яваад цагдаагийн байгууллагын сүлд болчихов?

-Пүрэв генералын үед болсон. Их хурал дээр төрийн сүлдээр батлагдахгүй болонгуут л надад санал тавьсан. Пүрэв генерал, хөдөлмөрийн баатар Л.Түдэв гуай нар их дэмжиж байсан юм.

–Та “Их хөлгөн туульс“-аасаа өөр ямар бүтээлийг боломжийн болсон гэж үнэлж явдаг бол?

-Миний анд, төрийн шагналт хөгжмийн зохиолч Х.Билэгжаргал агсан “Хүний хийсэн болгон мундаг болно гэж байхгүй. Надад “Ламбугайн нулимс” дуурь, Бавуугийн Лхагвасүрэнд “Боржигоны бор тал” гэж нэг шүлэг, чамд нэг сохор өвгөн байна. Эдгээр чинь л бусад бүтээлээ тодорхойлж явна” гэдэг байсан.

–Та сүүлийн үед ямар бүтээл туурвиж байна даа?

-Цагийн урлаг цагийнхаа л урсгалыг нэхнэ. Яахав, арван гурван бүлэг үзэсгэлэнгээ дэлгэнэ гэж бодоод л явж байна. Хойд туйл дээр мөсөн пирамид, урд туйл дээр цасан пирамид босгоно доо.

“Их хөлгөн туульс”. Зураачийн урлан дахь хувилбар

Л.БАТЦЭНГЭЛ (Өдрийн сонин)

1988 оны 3-р сарын 14- нд Улаанбаатар хотод төрсөн.

2010 онд Кино Урлагийн Дээд Сургуулийг Жүжигчин мэргэжлээр төгссөн. Сурч байх хугацаандаа телевизэд ажиллаж улмаар телевизийн хөтлөгч, сэтгүүлчээр ажиллаж эхэлсэн.

АЖЛЫН ТУРШЛАГА

2015 оноос NBS Үндэсний мэдээллийн телевизэд Ерөнхий редактор, “Монголчууд” бүтээгч, санаачлагч, хэрэгжүүлэгч Хүмүүсийг дэмжигч цуврал нэвтрүүлгийн санаачлагч хөтлөгч, редактор

2014- 2015 он “Smart social media group” Ерөнхий редактор, “Технологийн хөгжил монголд” төсөл нэвтрүүлгийн санаачлалгч

2014 оноос “Оршихуйд” продакшн Гүйцэтгэх захирал. Хар тамхины эсрэг реклам сурталчилгаа, гэр бүлийн хүчирхийллийн эсрэг цуврал нэвтрүүлэг

2012- 2014 “Үндэстний тойм” сэтгүүлд сэтгүүлч, редактор. Эрүүгийн хуулийн цуврал баримтат нэвтрүүлгүүд, иргэний нийгмийн байгууллагуудын төлөөлөлтэй хамтран “Хот, Хөгжил, Хүн” сэдвээр цуврал төслийн нэвтрүүлгүүд

2011- 2012 онд Эх орон телевиз Ерөнхий редактор, Өглөө хөтөлбөрийн нэвтрүүлэгч

2010- 2011 онд Эх орон телевиз “Монголчууд архинаас татгалзаж байна” төсөл нэврүүлэг

https://www.facebook.com/erkachuk
https://www.facebook.com/NOTSTAY
https://twitter.com/Chuka71erka

Сэтгүүлч, зохиолч

Шог зохиол, зургаар оролдод 20 жил болж байна. Алтайн сүрлэг уулсын хормойд унаж, хутга шиг шовх хөх чулуудад өвдгөө шалбалж өссөн нэгэн билээ.

Хошин зохиол сараачиж, шог зураг эрээчин сар жилийг умартан суухуйд, уугуул нутаг Есөнбулагийн рашаан арвантаа харзалж, Олон нуурын дэрснээ хун галуу хоринтоо чуулжээ.

Энэ зуурт “Цахиур Төмөр” сонин, “Алтай” телевиз, “Тоншуул” сэтгүүл, Хэвлэлийн хүрээлэн, “Сэтгүүлч” коллеж, “Цалиг” студийн ширээг элээж үзлээ, элээсээр ч сууна. Сүүлийн үед өвөг дээдсийн шүтээн Баян Богд уул минь, онигор бор нүднээс нь ухаан уугисан хөх өвгөд минь нүдэнд харагдаж, шоглож шоолох бус уйлж хайлж уярсан юм бичьюү гэж ч бодогдоод байх шиг. Гэвч инээдэм наргиа, ёж ёргиогүй бол амьдрал гэгч харанхуй болох тул үзгээ юүлж, бийр юугаа хатааж үл түвднэм билээ.

2005 онд шог өгүүллэг, шог зургийн “Өөхөнд хулдсан егөө” ном гаргасан. 2009 онд “Хэцүү анги” кино зохиол, 2010 онд “Тусгай салаа” кино зохиол бичсэн маань кино болон бүтээгдэж МҮОНТ- р цацагдаж олны хүртээл болсон.

http://amarsaikhan.blogspot.com/

https://www.facebook.com/amarsaikhan.altangerel

Жутаагийн Хумбаа нь 1943 онд төрсөн, 78 настай. Баяд бий биелгээ, ихэлийн татлагыг 10 настайгаасаа эхлэн аав, ээжээсээ сурч, эдүгээ 70 шахам жил өвлөн уламжилж, түгээн дэлгэрүүлж байгаа юм. Ж.Хумбаа нь 1959 оноос эхлэн сум орон нутагтаа нэгдлийн малчин, сургуулийн тогооч, эмнэлгийн асрагч, зочид буудлын үйлчлэгч зэрэг ажил хийж улс орондоо 30 гаруй жил хөдөлмөрлөж, гавьяаныхаа амралтад гарсан.

Баяд бий биелгээ, ихэлийн татлагыг 10 настайгаасаа эхлэн аав, ээжээсээ сурч, эдүгээ 70 шахам жил өвлөн уламжилж, түгээн дэлгэрүүлж байгаа юм

Тэрбээр Улаанбаатар хотноо зохиогдсон “Алтан тулга” ардын урлагийн их наадам /1980, 1981/, Ардын язгуур урлагийн улсын 1, 2-р үзлэг /1983, 1988/, Олон улсын кино наадам /1989/, Ардын хувьсгалын 80 жилийн ойн хүрээнд зохион байгуулагдсан Ардын урлагийн их наадам /2001/, ЮНЕСКО-гийн Монголын морин хуур хөгжмийн уламжлалт урлагийг хамгаалах наадам /2007/, язгуур урлагийн “Ойрад түмэн” наадам /2016/, “Нүүдэлчин Монгол-2018” соёлын наадам зэрэг улсын болон олон улсын чанартай наадамд тус тус оролцож, алтан тулга, алт, мөнгө, хүрэл медаль хүртэж, Язгуур урлагийн уламжлалт арга барил, дэг сургууль, намба төрхийг төгс эзэмшсэн “Өвлөн уламжлагч”, Монгол Улсын шилдэг “Өв тээгч” медаль, ЮНЕСКО-гийн “Хүндэт өргөмжлөл”-өөр тус тус шагнагдаж байжээ. 1990 онд БНХАУ, 2002 онд ОХУ-ын Тува улсад аялан тоглолт хийсэн. 

Ж.Хумбаа нь баяд биелгээ, ихэлийн татлагаа хойч үедээ өвлүүлэн үлдээхэд хувь нэмрээ оруулж гэрээр шавь сургалт явуулахын зэрэгцээ Улаангом сумын Парчин төв, Баруун Монголын язгуур урлагийн “Уран манлай”  төв, Хяргас, Малчин сумын соёлын төвтэй хамтран баяд бий биелгээ, ихэл хөгжмийн дугуйлан хичээллүүлж, 500 гаруй шавь төрүүлээд байна. Мөн 20 гаруй удаа телевизийн нэвтрүүлэгт оролцож, “Цацал”, “Ихэл хуурын эгшиг”, Монгол, Францын хамтарсан “Морин хуур”, “Баядын хуримлах ёс” зэрэг баримтат кинонд шавь нарын хамт тоглосон бөгөөд “Ихэл хуурын эгшиг” баримтат кино нь Оскарын шагналд нэр дэвшиж байв. 

Хяргас, Малчин сумын соёлын төвтэй хамтран баяд бий биелгээ, ихэл хөгжмийн дугуйлан хичээллүүлж, 500 гаруй шавь төрүүлээд байна.

Монгол түмний үндэсний уламжлалт өв соёл-бий биелгээ, ихэл хөгжмийн урлагийг өвлөж, түгээн дэлгэрүүлэх, залуу хойч үедээ өвлүүлэх үйлст түүний оруулсан хөдөлмөр, зүтгэл, гавьяаг үнэлж  Ж.Хумбааг 2012 онд “Соёлын биет бус өвийг ур чадварын өндөр түвшинд өвлөсөн Монголын Билэг авьяастнуудын улсын жагсаалт”-д бүртгэж “Батламж” олгожээ. Мөн түүний хөдөлмөрийг үнэлж 2007 онд Монгол Улсын соёлын тэргүүний ажилтан тэмдэг, 2008 онд Төрийн дээд шагнал “Алтан гадас” одон, 2009 онд Ардын хувьсгалын 90 жилийн ойн медаль зэрэг шагналаар шагнаж байжээ.

Ж.Хумбаа нь Засгийн газрын 2019 оны 475 дугаар тогтоолоор баталсан “Соёлын биет бус өвийн өвлөн уламжлагчийн үндэсний жагсаалт”-д бүртгэгдсэн 102 өвлөн уламжлагчийн нэг юм.