Category: media-content

  • “Сүүн бороо” Ээжийнхээ дурсгалд зориулав О.Дашбалбар

    Ээж минь маш хөнгөн гавшгай хүн байлаа. Аргал түүх, үнээ малаа саах, тогоо нэрэх, цай чанах, гэр орноо цэвэрлэх боов боорцог хийх, хувцас оёх, дүү бидний уранхай цоорхойг нөхөх, маань мэгзэм унших, мөргөл хийх, зочдод үйлчлэх бүхий л цаг завыг гаргаж чадах хийгээд үүрийн гэгээнээс үдшийн бүрий хүртэл амсхийлгүй хөдөлж, аавд минь тус дэм болж, арван хүүхдээ өсгөсөн юм. Ээжийнхээ худал хэлэхийг би үзээгүй. Тэр туйлын шударга хүн байв. Аав, ээж хоёр маань хэн нэгэнтэй эв эвдэрч хэрэлдэх, хүнд муу санахыг ихэд цээрлэнэ. Айл хотынхонтой эвтэй найртай амьдарч, зовлон жаргалыг нь хуваалцана. 

    Харин бидэнд бол гар чанга байсан юм. “Бид ямар мөнхийн хүн биш. Хэзээ нэгэн цагт өнхрөөд өгнө. Одооноос юухан ч гэсэн хийж сур!…” гэж аав хэлнэ. Ээж, хар үүрээр бидний хучлагыг хуулж “бос…” гэх бөгөөд дүү бид ч уралдан босч ээжийн хэлсэн, заасан бүхнийг ёсоор гүйцэтгэнэ. Үнээ тугал нийлүүлэх гэр орон цэвэр бус байх, аяга таваг хиртэй, эсхүл айлын хүүхэдтэй муудсан тохиолдолд “хашрааж” өгнө. Гэхдээ хэзээ ч бидний толгой руу тоншиж байсангүй.
    Мод шийдмээр цохиж байсангүй. Нарийхан сураар ороолгох буюу хөл гарыг хэд сайн чимхэнэ. Ийнхүү сургамж авсны дараа хөл хөнгөрч, чихний бөглөө арилж, хэд хоног хөнгөн шингэн дэгдэнэ. Удалгүй сар орчим болоод мартаж эхэлнэ. Тэр үеэс “та хэдийн зовлого нь загатнаад байна даа…” гэсэн сануулга ирнэ. Иймэрхүү сануулга зүгээр үг биш бөгөөд эл явдал хэд давтагдсаны дараа сураар ороолгуулах чимхүүлэх цаг ирнэ.
    Ингэсний хүчээр л бид ахас ихсийг хүндэлж, ажил хөдөлмөрт хойш сууддаггүй болсон юм. Ээж минь жар хүртлээ ер амсхийлгүй хөдөлмөрлөсөн бөгөөд биднийг өсгөөд бас үр хүүхдийг маань, өөрөөр хэлбэл ач, зээ нараа өсгөж хүмүүжүүлж өгсөн. Ээж маань хүнийг бүү хэл, амьтныг хайрлахад биднийг сургасан. Жилд хэд хэдэн удаа маш их махтай, шар будаа чанаж хавийн нохой хооллодог сон. Мөн хүүхэд их баярлуулдаг сан.
    Том ширмэн тогоо дүүрэн үзэмтэй, шар тостой цагаан будаа чанаж, ойр хавийнхаа хүүхдийг хооллон, атга дүүрэн чихэр боов өгч, бидэнд ч гэсэн хүүхэд, нохой баярлуулж бай гэдэг сэн. Насан туршдаа л хүүхэд, нохой хооллож явсан даа. Амьдралынхаа сүүлчийн долоон жил буюу ааваас хойш харин гэр орны ажлаа орхиж “Ээж нь үхэхээсээ өмнө хэдэн жил буян үйлдье” гэж билээ.
    Чингээд намар болохоор л манайд ирж хар үүрээр босч мөргөл үйлдэж (1-2 цаг мөргөнө), ажилтай хүн шиг бидэнтэй цуг гарч, Гандан, Зүүнхүрээ зэрэг хурал номын газраар явж, өдөр ирж цайгаа уугаад маань мэгзэмээ тасралтгүй, уншиж, үдэш орой зул хүжээ бариад мөргөлөө эхэлнэ. Үүнийгээ хамаг амьтны тусын тулд залбирч буй юм гэдэг сэн. Дүү бидний өгсөн хэдэг төгрөгийг хадгалж “Ээж нь хүүхдүүддээ тийм ном уншууллаа, ийм хурал хурууллаа” гэсээр л орж ирнэ. Үргэлж инээж явдаг сан. Ээж минь сайхан дээл хувцас оёно. Залуудаа их сайхан дуулдаг. Хааяа “Жаахан шарга”-ыг дуулахад нь гангар шаазан жингэнэж байх шиг санагддагсан…
    “Та нар өөрсдийн муугаас үхвэл, би харамсахгүй шүү. Миний нэг өндөг хагарлаа л гэж бодно. Харин амьтны үр хүүхдэд л битгий гай болоорой” гэж хатуухан захина. “Аяганы хариу өдөртөө, агтны хариу жилдээ… амьтанд тус бол!…” гэж байнга хэлнэ. Ээж минь ийм л хүн байлаа. Эмэгтэй хүн гэхэд зориг чанга, хэр баргийн юманд гуниж гутрахгүй, уур нь хүрвэл таг дуугүй болчихно.
    Маш их сүсэгтэй, Зул хүж барих, маань мэгзэм унших, мөргөл хийх, настай хүмүүс, лам нарт хоол цай барих л ээжийн минь дуртай ажил байсан. Хоёрдугаар ангид байхдаа бичсэн анхны гэнэн шүлгүүдээ ээждээ л уншиж өгч билээ. “Ээж нь яаж мэдэхэв дээ. Сайхан л болж…” гээд үнссэн. Ийнхүү яруу найрагч болох анхны урам хайрласан юм. Хэрвээ надад жаахан авьяас буй аваас тэр нь ээжээс минь улбаатай гэдгийг л би зөвшөөрөх байна.
    Хэдэн чихэр өгсөн ч, сайхан үг хэлсэн ч дүү нартай утсаар ярьсан ч баярлана. Үнэн сэтгэлээсээ баярлаж чаддаг тийм хүнийг би амьдралдаа мөн ч цөөхөн үзсэн дээ.
    Ээж минь 66 жил амьдрахдаа үргэлж үүр цүүрээр босч, 66 жил нар мандахыг харсан юм. Үргэлж бусдын зовлонг хуваалцаж, тэр гуайн хүүхэд өвдөж, энэ гуайн бие муудаж гээд гүйж явдаг сан.
    Ээж минь дүү бидний хэнийг нь ч эрхлүүлээгүй, бөгөөд хааяа унтсан хойно духан дээр минь үнэрлэж, толгой илбэн байдаг сан. Ээж минь хөдөөний мянга мянган эхчүүдийн адил өвөл цас мөс үүрч, хайлж, зун, намар аргал түүж, үнээ тугалтай ноцолдож, цагаан идээ хийж, гэр орон, үр хүүхэд гэж явсаар л насыг элээсэн. Харин сүүлийн хэдэн жилд ач нараараа ном, сонин, үлгэр домог, ялангуяа бурхны шашны холбогдолтой юм уншуулах дуртай болж, толгойгоо үл мэдэг гилжийлгэж, нүдээ анийлган сонсож суухдаа эрихээ эргүүлдэг сэн. Хүний амьдарч чадсан эсэхийг яаж үхсэнээр нь тогтоож болно гэж дорнын мэргэн үг байдаг.
    Ээж минь амьдарч чадсан шигээ үхэж бас чадсан юм. Маш их зөн билигтэй хүн байж билээ. Дарьгангаас Баруун-Урт руу явж байх замдаа гурван дүүтэй минь хамт машины осолд орж азгүй явдал үүдсэн 1994 оны тавдугаар сарын 21-ний гунигт тэр үдэш гэнэт “Өмнөө яваа автобусыг гүйцэж, урд нь гарч яв!…” гэж хэлсэн гэдэг. Чингээд хэлснээр нь явсаар байтал аймгаас 60-аад км зайтай газар машин осолд орсон бөгөөд 30 минутын дараа арынх нь автобус гүйцэн ирж, тэднийг эмнэлэгт хүргэж өгсөн. Хэрвээ автобусны ард явсан бол тэр шөнөдөө хээр хонож (шөнө өөр машин яваагүй гэдэг) маргааш нь үд хүрэхэд бэртэж гэмтсэн дүү нар маань цус алдаж, бүгд аюулд орох байсан юм. Иймд ээж минь өөрийн зөн билгээр гурван үрээ аварсан билээ.
    Яг ойчихоосоо хоёр хоногийн өмнө машинд сууж чадахгүй тул дүү биднээр тэврүүлэн гурван дугуйтад сууж, аймгийнхаа хийдэд очсон бөгөөд тэнд хүнээр тэврүүлэн сууж сахиусаа тахиулаад бүх бурхан тахилд мөргөж, бас арай ядан хөдөлж буй хэрнээ бүх бүх ламаас нь хоёр хүнээр сугадуулан явж адис аваад гарсан. Гэртээ ирээд авдрын өмнө сууж байхдаа “Ээж нь хэдэн хүүхдэдээ нэмэр болохгүй ч гэсэн харагдаж байвал хэрэгтэй л юм даа.
    Ээжтэй хүний сэтгэл өег байдаг юм” гэж билээ. Хатуу чанга зоригтой хүн тул, зуны бүгчим халуун, өвдөхийн бэрх хоёрыг давж ер “ёо” хэлээгүй бөгөөд харин ч бидэнд “Миний хүүхдүүд уйлж л болохгүй шүү. Усан бороогоор нүдэх шиг хэцүү байдаг юм гэнэ лээ. Маань мэгзэм л сайн уншицгаа. Яг үхэх үед бурхныг минь л сануулаад байгаарай…” гэж билээ.
    Ээжийн минь бие алгуур хөрсөөр л…Би бүх бурхныг нь авчирч толгой дээр нь адис тавив.
    “Ээжээ, энэ бурхан багш байна. Одоо Очирваань бурхнаар адис тавилаа. Одоо дарь эхээр…” гэх мэтээр би шүтдэг бурхнуудыг нь нэрлэж нэг бүрчлэн адис тавив. Үг дуугүй толгой дохино. Хоёр гараа цээжиндээ авчирч арай ядан залбирч буйг нь харахдаа сэтгэлийн тэр их хүч хаанаас нь гарч буйг гайхсан юм.
    Сүхбаатар эмчтэй би тав гурван үг шивэгнэж зогстол эгч намайг дуудаж, “Амьсгаа хураах гэж байх шиг байна” гэв. Би ээжийн ор руу дөхвөл амьсгаа нь давхцаж ам нь өмөлзөж байлаа. Би яаран өвөг дээдсийн шүтээн Ногоон – дарь эхийг гартаа барьж “Ээжээ, бурхнаа хараарай. Бурхан чинь таныг харж байна. Бурхнаа л хараарай” гэв. Ээж нүдээ нээлээ. Бурхнаа харав. Ногоон-дарь эх чинь … гэж би дахин хэлэв. Хоолой зангирч, нулимс бүрхэж ирэв. Би үг хэлэх гээд чадахгүй, уйлчих гээд бөөн юм хоолойд тээглэв. Магсаржав ламыг би хонхоо цохь, номоо эхэл гэв. Тэрбээр хоолой нь чичрэн ерөөлийн хаан уншиж, хонхоо цохиж эхлэв. Би, дүү нартаа маань мэгзэм уншицгаа, бүү уйл, ээж чинь ингэж захисан гэв.
    Ээж минь бурхнаа харсаар л байлаа. Эцсээ хүртэл ухаан саруул байв. Бурхнаа харсаар байгаад нүднийх нь галыг дотроос нь ямар нэг юм хураагаад авчих шиг… бүүдийсээр… Гэвч энэ эцсийн харцанд Ногоон-дарь эх бурхан шингэж, ээж минь сүүлчийн удаа Ногоон-дарь эх бурхнаа ширтсээр амьсгал хураав.
    “Амьсгал хураачихлаа, гэхдээ зүрх нь одоохоноо цохилж байна” гэж Сүхбаатар эмч хэллээ. Удалгүй зүрх нь зогсов. Хорвоо дуусчээ. Ээж минь таалал болов. Энэ насны нь зовлон дуусав. Зул сүүмэлзэнэ. Магсаржав лам толгой дээр нь хонх цохиж, ерөөл уншсаар… Батхүрэл дүү минь ээжийнхээ хөлд өвдөг сөгдөн чимээгүй уйлав. Би, түүний толгойг илж, бүү уйл, маань мэгзэм уншицгаа!… гэв. Тэр уйлахаа больж дүү нар маань уйлахаа хүчээр барьж, эрихээ чимээгүй эргүүлж, маань мэгзэм уншиж эхлэв. Би тэднийг уруу татахгүйн тулд нулимс унагахгүй, шүд зуун тэслээ. Ээж минь ийн одсон юм. Үүнээс хойш бид ээжгүй болсон.
    Чи ямар ч сайхан юм үзсэн, түүнийгээ ярихад чинь үнэн сэтгэлээсээ баярлан хүлээж авдаг хүн тэр хоёроос өөр хэн буй? Чи яаж ч баярлалаа гэсэн тэр баярыг хоёр хөгшнөөс чинь өөр дүүрэн хуваалцах хэн буй бол? Чиний зовлонг ч чиний эдэлж буйн дайтай мэдэрч адилхан зовох нь хэн бол? Араас чинь сүү өргөөд үлддэг ээж чинь алга болохын цагт нутгаас буцахдаа чи нэгийг бодож, нөгөөг ухаарах буй заа. Ээжтэй хүн бүхэн, ээжийгээ амьд байгаад, ээжтэй байгаадаа нэг баярлагтун!
    Ээжийгээ баярлуулах боломж буйдаа хоёр баярлагтун! Хэмээгээд цаглашгүй ачит ээжийнхээ дурсгалд зориулсан эл бичлэгийг өндөрлөе.

  • ЦАХИМ ХАНДИВЫН НЭГДСЭН УХААЛАГ СИСТЕМИЙГ ХАМТДАА БҮТЭЭЖ ОЛОН ХҮҮХДИЙГ ИРЭЭДҮЙГ ГЭРЭЛТҮҮЛЬЕ.

    ЦАХИМ ХАНДИВ САН (handiv.mn)

    Хүмүүнлэгийн хандивын нэгдсэн сан


    Зорилго

    Хандив шаардлагатай хүн бүрийн хэрэгцээ шаардлагад нийцсэн хандив цуглуулахад хялбар оновчтой нэгдсэн системийг бүтээж хүмүүнлэг үйлсийг дэлгэрүүлэхэд оршино.


    Хэрэгцээ шаардлага

    Монгол оронд интернэт хурдтай хөгжиж интернэт хэрэглэгчийн тоо эрчимтэй өсч байна. Мөн Улаанбаатар хотын экологийн тэнцвэр алдагдаж байгаагаас сүүлийн жилүүдэд өвчлөлийн тоо эрс нэмэгдэж тэр хэрээр эмчилгээний зардал өндөртэй хүнд өвчний тоо өсч байна. Хүмүүс эмчилгээний зардал олох зорилгоор цахим орчин тэр дундаа сошиал медиа хэрэглэгчидэд тулгуурлан цахим орчинд хандив цуглуулах явдал улам бүр ихсэж байна. Гэхдээ хандив цуглуулах үйл ажиллагаа нь ямар нэг зохицуулалт байхгүйгээс болж эмх замбараагүй болж хуурамч хандив цуглуулах, нас барсан хүнээр луйвар хийх гэх мэт сөрөг үзэгдэл үүсээд байна. Мөн хүнд өвчин тусаж хандив тусламж цуглуулж буй хүмүүст тулгардаг бэрхшээл нь данс нээлгэх, мессежээр хандив цуглуулах тусгай дугаар авах, авсан дугааруудаа олон нийтэд хүргэж сурталчилах гэх мэт үр ашиггүй зардал их гардаг.

    Тэгвэл хандивын нэгдсэн сан бий болсноор дээрх бэрхшээлүүд байхгүй болох бөгөөд хандивын нэгдсэн санд хандсанаар асуудлаа хурдтай шийдвэрлэх боломж бий болох юм.

    Цаашлаад зөвхөн эмчилгээний зардалд хандив цуглуулахаар хязгаарлахгүйгээр бүтээлч төслүүд болон нийгмийг шинэчлэх оновчтой санал санаачлагууд дээрээ хандив босгох боломжтой болох юм.


    Монгол залуус #ЦАХИМХАНДИВ ын нэгдсэн ухаалаг системийг бүтээхээр ажиллаж байна. Та бүхэн дэмжээрэй.

  • Ногоо хямдардаг намрын улиралд лууван, хүрэн, шар манжинг хатааж хадгалаад хэрэглэх заавар

    Хүнсний монгол ногоо хямд байдаг намрын улиралд лууван, хүрэн, шар манжинг их хэмжээгээр авч хатааж нөөцөлснөөр өвөл, хаварт үнэтэй хятад ногоо авах шаардлагагүй болох юм.

    Хатаах ажлын дараалал:

    1. Угааж цэвэрлэнэ.

    2. Маш нимгэн жижиг хэрчинэ.

    3. Агаартай нөхцөлд ил задгай 14 хоног дэлгэж хатаана. Өдөр бүр эргүүлж тойруулж хөдөлгөж хатаана.

    4. Хорчийж хатсаны дараа даавуун уутанд хийж ил газар тавьна. Агааргүй битүү нөхцөлд хадгалж болохгүй.

    5. Хэдий ч удаан хадгалж хэргэлж болно.

    6. Хэрэглэхийн өмнө бага зэрэг дэвтээж ямар ч хоолонд ашиглаж болно.

  • АМЬДРАЛТАЙ НҮҮР ТУЛАХ ТУХАЙД

    Би 10 хүний дайтай ажиллаж байж, бүх хүчээ шавхаж байж эх орноо сайхан болгоно гэж боддог. Тэрнээс биш зүгээр ярьж, мөрөөдөөд юу ч өөрчдөгдөхгүй. Өдөрт 6 цагаас илүү унтах хэрэггүй. Сэрүүн үедээ өөрийнхөө бүх хүч чадлыг хийж бүтээхэд зориул. Ингэж тэмүүлж яваад л үхнэ. Ганц олдох амьдралд жижиг бэрхшээлийн өмнө сөхөрч, өөрийгөө эрхлүүлэх эрх надад байхгүй. Би худлаа хоосон мөрөөдөж өдөр хоногийг аргацаахгүй. Замд гараад хийх ёстой маш олон зүйл байгаа олж хараад л хийж эхлэдэг.

    За өөрийгөө хөгжүүлчихээд л хийж эхэлье, өөрийгөө боловсруулчихаад цөм авъя, за яг маргааш л өөр хүн болъё, ингэснийхээ дараа тэрийг хийнэ гэж явсаар өдөр хоногийг аргацаах хэрэггүй. Ингэж бодож явсаар нэг л мэдэхэд нас чинь барагдсан байх вий. Юм хийж бүтээж байж л өөрийгөө танин мэддэг юм. Өөрийгөө таних гэж сууснаар өөрийгөө таньдаггүй юм. Улам л уймарсаар байгаад таардаг. Зүгээр л чиний амьдралын зам мөр тэмцэл чинь чамайг өөрийгөө ойлгоход туслана. Амьдралтай нүүр тулж байж өөрийгөө ойлгоно.

    Бүхнээс зугтлаа гээд юу ч өөрчлөгдөхгүй. Буланд шигдсэн жаахан хүү хэвээрээ л үлдэнэ. Чи бусдын амьдралаар биш өөрийнхөө амьдралаар л амьдар. Өөрийн замналыг өөрийнхөөрөө гараар бүтээ. Зовсон ч жаргасан өөрийн бүтээсэн амьдрал л гайхалтай.


    Ж.Лувсандорж
    2013/09/27

  • МАЗААЛАЙ компаниудын хаалгыг, ажил хайгчдын нүдийг нээх болно

    HRUpdate2013 арга хэмжээн дээр Mazaalai.biz төслийг танилцуулсан илтгэл


    (Ажил хайгчдыг төлөөлж тэдний өмнөөс зовлонг нь учирлав)

    Би маш олон компанид дамжиж ажиллаж үзсэн. Гэхдээ би өөрийнхөө мөрөөдлийн компанийг одоо ч гэсэн олж авч чадаагүй л байна.

    Яагаад гэж үү?

    Яагаад гэвэл ажлын байрны зарууд яг адилхан болчихсон. Нэг л их өндөр шаардлага тавьсан зарууд. Би тэр зараас нь компанийг олж харж чаддаггүй. Сайхан найруулгатай шүлэг л гэсэн үг. Монгол компаниуд логоноос цаашгүй байдаг. Эсвэл нээх том шилэн хана. Эсвэл цуурхал, хов живээр сонссон мэдээллээрээ л компанийг нь төсөөлдөг.

    Ирээдүйд ажиллах компаниа СОХОР ХҮН ШИГ л сонгохоос өөр аргагүй байна даа. Тиймээс би өдий болтол сайхан заранд сохроор дурлаж, сохор юм шиг л жинхэнэ мөрөөдлийн компани олж чадаагүй л явж байна.

    Тиймээс би компаниудаас нэг л зүйлийг асуумаар байна. Та нар өндөр шаардлага тавьсан зарууд тавьж болно оо. Гэхдээ би та нарт бас буцаагаад өндөр шаадлага тавьж болно биз дээ. Ажлын байрны зартайгаа хамт намайг ямар орчин нөхцөл хүлээж байгааг, ямар хамт олон угтаж байгааг, ямар давуу тал нээгдэж байгааг надад мэдээллэж болно биз дээ. Яагаад өдийг хүртэл нуугдмал, хаалттай, бүрхэг хэвээр байгаа юм бэ? Хүнд өөрийгөө илэрхийлэх хэрэгцээ байдаг шиг компани ч гэсэн өөрийгөө илэрхийлэх хэрэгтэй шүү дээ! Өөрийнхөөрөө байхад чинь МАЗААЛАЙ яг тохирно. Би ч гэсэн сохор сонголт хийхгүй болно гэсэн үг. МАЗААЛАЙ компаниудын хаалгыг, ажил хайгчдын нүдийг нээх болно. Баярлалаа.

    (MAZAALAI.biz реклам явна.)

    http://mazaalai.biz/

  • Шидэт хувцас

    Маргааш

    Бидний амьдралын өдөр бүхэн шинэ байдаг. Тиймээс ч бид маргааш ямар шинэхэн учралтай учрах бол, ямар шинэ зүйлийг сурч мэдэх бол хэмээн бодолд автан сайн сайхныг мөрөөдөн өглөө бүрийг хүсэл тэмүүллээр дүүрэн угтдаг билээ. Миний хувьд өчигдөр шөнө өнөөдрийг бусад өдрүүдээс илүүтэй тэсэн ядан хүлээж, орондоо хөрвөөн энэ өдрийн тухай бодсоор өглөөг угтсан юм. Яагаад вэ гэвэл би их сургуулиа төгсөөд 5 жилийн хугацаанд олон ажил хийж үзэхдээ олон байгууллагад хамрагдахдаа нэг ч удаа оролцож байгаагүй тийм л арга хэмжээнд өнөөдөр оролцох юм. Энэ арга хэмжээ сайхан муухай болохыг мэдэхгүй ч нэрнээс нь л татагдаж уулзаагүй удсан дотны хүнтэйгээ уулзах гэж буй мэт ийнхүү догдолж орондоо хөрвөөн хоносон юм. Үнэт зүйл гэж юу вэ? Гэр бүл, найз нөхөд, албан байгууллагад ч үнэт зүйл гэж байдаг. Бид хамтдаа үнэт зүйлийнхээ төлөө л амьдардаг. Гэхдээ тэр бүр үнэт зүйлүүдээ мэдэж, мэдэрч үнэт зүйлээрээ нэгдэж чаддаг билүү? “Үнэт зүйлийн өдөр” өдөрлөг рүүгээ явъя.

    Тайвшрал

    Би танд нэгэн үнэнийг задлахад хэдийгээр шөнөжин хөрвөөгөөд өглөөг тэсэн ядан хүлээн эрт боссон хэдий ч жижиг сажиг гэрийн, нүүрээ будах гээд ажлуудаа хийсээр гэрээсээ 9 цагт гарав. Өөрөөр хэлбэл өдөрлөг 10 цагаас байсан учир нилээн тулгаж гэрээсээ гарчихлаа. Хотын хойд захаас урд зах руу 1 цагийн дотор очино гэдэг үлгэр учир сандарсан би зам дээр очоод л өдрийнхөө хоолны мөнгөөрөө такси барихаар гараа өргөлөө. Цагаа буруу хувиарласан өөрийн буруугаа хүлээж өдрийн хоол идэхгүй байхаар шийдсэн нь энэ. Ингээд  л такси гэдэг сайхан унаанд сууж жолооч хэмээх мэргэжлийг эзэмшсэн ахмад хүмүүнтэй амьдралын сайн сайхан хийгээд саар бүхэний тухай ярилцсаар нэг мэдхэд зорисон газартаа ирээд цагаа харлаа. Өдөрлөг эхлээд 10 минут болжээ. Би бага зэрэг буюу 10 минут л хоцросон байна. Гэхдээ л аливаа зүйлд хожигдох дургүй барагтаа хожигдодгүй занг ааваасаа өвлөчихсөн болохоор нүүр улайгаад л халуу оргиод буцчихмаар санагдаад байлаа. Харин их сайхан өдөрлөг болно байхаа гэсэн хүсэл сэтгэл гижигдээд  “Монголын нууц товчоо” хэмээх дотно нэртэй рестораны гурван давхар руу өөрийн мэдэлгүй гүйлээ. Гэтэл намайг миний төсөөлж байсан чимээгүй орчин угтсангүй, хүмүүсийн зарим нь цагирагаар тоглож, зарим нь оньсон тоглоомоор оюун ухаанаа уралдуулан байх агаад эхлээгүй гэдгийг мэдэрсэн би сая нэг тайвширч дараагийн удаа хожигдохгүй ээ хэмээн өөртөө шивнэсэн юм.

    Баяр хөөр

    Манай байгууллагын ихэнх хүмүүс “Үнэт зүйлийн өдөр” өдөрлөгтөө хүрэлцэн ирсэн байлаа. Ганц хоёрхон хүн буюу надтай адил хүмүүс хожигдсон ч гэлээ нэмэгдсний дараа удалгүй өдөрлөг эхэлсэн юм. Гэхдээ та бид хоёрын бодож байгаагаас тэс ондоогоор шүү. Та юу гэж бодож байна? Би бол бүх хүмүүс ширээ тойрон суугаад л өдөрлөг лекцээр эхлэх байх хэмээн өөрийн мэдэлгүй төсөөлөн байсан. Гэтэл сургалтыг зохион байгуулагчид бүгдээрээ ойртоорой баг болж хуваагдана гэснээр уламжлал болон толгойнд тогтсон бодлууд, албаны байдал сарнин одлоо. Бүгд л инээмсэглэл тодруулан баг болон хуваагдаж инээд хөөр, өөрчлөлт, шударга өрсөлдөөнөөр биеэ чимэн баяр хөөрөөр бялхаж байна. Энэ үед би ямар чанга инээж байсан гээч, яагаад гэвэл маш их халуун дулаан илч хамт олныг нэгтгэж байсан болохоор. Би ч бас өөрийнхөөрөө энэ элчинд уусч яг өөрийнхөөрөө байж баяр баясгалан, хайрыг мэдэрсэн юм. Бас болоогүй ээ, манай баг уралдааны ялагч болсонд илүү их баярлалаа. Бусдыгаа манлайлан үлгэр дуурайллыг үзүүлнэ гэдэг сайхан шүү.

    Ил тод

    Өдөрлөг хамт олон дунд орж ирсэн шинэхэн хүмүүстэйгээ танилцан үргэлжлэв. Сонирхолтой байлаа. Шинэ ертөнцүүд үүд хаалгаа жижигхэн нээв. Бид гэхдээ сайн онгойлгох гэж хичээн элдвийг асууж байсан юм. Ингээд “Сарын шилдгийн индэр” гэсэн индэр дээр хамт олны санлаар шалгарсан Ганзориг уригдлаа. Ганзориг индэр дээр гараад хамт олондоо хандан “миний мундаг гэж юу байхав дээ” хэмээн их л даруухнаар яриагаа эхэлсэн нь эрдэмтэй хүн даруу гэдгийг илтгэлээ. Тэрээр: цаашид илүү ихийг сайн хийнэ, хамт олондоо хандаад хэлхэд бид чаднаа гэсэн юм. Сарын шилдгээр тодорсон Ганзоригийн үг олон хүнд хийж бүтээх их хүсэл, дараагийн сар шилдгээр тодрох юм сан гэсэн хүсэл мөрөөдлийг түгээлээ. Ингээд удирдлагууд компаны зүгээс хийж буй шинэ ажилуудаа танилцуулсан бөгөөд хамгийн гол нь “Та ажлаа чин сэтгэлээсээ сайн хийвэл амжилт, санхүүгийн боломж” бүгд байх боломж байгаа шүү гэдгийг онцлон сануулсан юм. Тэр дундаа хэн санаачлагатай ажиллана тэр хүнд бүх зүйл байж болно гэдгийг хэллээ.  Бидний өдөрлөг хэдхэн минут завсарлаж байна. Дараагийн хэсэг юу байх бол?

    Амттай

    Бид хамт олноороо хоол идэхээр ширээ тойрон суулаа. Хуушуур, бууз, нарийн махан хуурга гээд Монгол үндэсний хоолыг манайхан захиалжээ. Би захиалаагүй, өдөр хоол идэхгүй ээ гэж шийдсэн байсан болохоор хуушуур илүү байна гэхээр нь хуушуур авлаа. Үнэхээр амттай байна. Энэ рестораны тогооч, хамт олон бидэнд зориулан сэтгэлээ шингээн хийжээ. Гэхдээ хамгийн гол нь бидний сэтгэл амар тайван, баяр хөөрөөр дүүрсэн учир идэж буй хоол амттай санагдаж байгаа билээ. Ийм л амттай хоолыг хамт олноороо олон удаа идэх нь гарцаагүй санагдана.

    Гүн гүнзгий

    Сайхан хооллосон бид хамт олноороо, зохион байгуулагч Соёлын хорооныхны зааврын дагуу судалгаанд оролцлоо. Судалгаа хамт олны уур амьсгалыг хэрхэн илүү сайхан болгох, хэнээс юуг сурахыг хүсч байна гэх мэтчилэн хүн бүрт хүрсэн, хүний хөгжлийн чиглэлийн байсан юм. Анир чимээгүйд, аялгуулаг намуухан аянд хүн бүр судалгаагаа идэвхитэй бөглөсөн бөгөөд үргэлжлүүлэн өөрийнхөө дотор руу, дотоод сэтгэл рүүгээ гүн гүнзгий өнгийлөө. Учир нь бидэнд 60 насныхаа ойгоор хэн хэнийг төрсөн өдөртөө урих, урисан зочидоосоо өөрийнхөө тухай юу сонсохыг хүсч байгаагаа бичих, 60 насандаа хүсэл мөрөөдлөө биелүүлж чадсан эсэх тухай сорил ирлээ. Хүн бүр өөрийнхөө сэтгэл рүү өнгийн байх энэ мөчид би хүсэл мөрөөдлөө бодож биелүүлсэн байна хэмээн бат итгэлтэйгээр бичээд 60 нас нэг л мэдхэд л ирэх учраас өнөөдрийг илүү их хайрлах ухаарлыг авлаа. Сэтгэл зүрхнийхээ гүн гүнзгий рүү очиж цагаан цаасан дээр буулгасан бидэнд энэ цаас үлдлээ. Зөвхөн өөрөө бичсэн өөрөө л уншсан энэ л үг бүрээ 60 жилийн дараа эргэн сөхөж харна… 60 нас. 

    Шидэт хувцас   

    Төсөөлөөгүй олон зүйлсээр дүүрэн байсан өнөөдрийн өдөрлөг өндөрлөхийн өмнө New media marketing компанийг үндэслэн байгуулагч, биднийг нэгтгэн нэгэн дээвэр дор цуглуулсан захирал А.Мэнд-Орших хамт олондоо үг хэллээ. Тэрээр: хүн бүр сэтгэлтэй, санаачлагатай ажиллах хэрэгтэй. Хамгийн гол нь өөрийгөө тань. Өөрийгөө таньж чаддаг зүйлээ сайн хий, өөрийгөө сайн таниад цагаа зөв зохицуулаад аливаа уулзалт, үйл ажиллагаанд хоцролгүй ирж бай хэмээн захилаа. Амжилт гэдэг амжуулахын нэр тулд хожигдож ирсэн надад энэ үг их л тод сонсогдож сэтгэлд хадгалагдан үлдсэн юм. Ингээд манай хамт олны өдөрлөгийн бас нэгэн санаанд оромгүй зүйл бол үнэгүй массаж байсан бөгөөд орж ирэлгүй буцах гэж байсан намайг энэ массаж илүү их амрааж чадлаа. Ийм сайхан эрч хүчийг авсан  бидний хувцас шидтэй болсон юм. Хүн бүр халуун дотноор бие биенээ тэвэрч амжилтын үгсийг бие биедээ хэлснээр бидний хувцас шидтэй болж нэг сарыг эрч хүчээр дүүрэн өнгөрөөх итгэлийг өвөртөлсөн билээ. Өө нээрээ бид 9 сард мэндэлсэн хүмүүсээ баярлуулсан юм байна. Үнэт зүйлээрээ нэгдсэн манай хамт олон дараа сарын энэ өдрөө тэсэн ядан хүлээнэ. Өдөрлөгийг санаанд оромгүй сайхан зохион байгуулсан Соёлын багтаа хамт олныхоо нэрийн өмнөөс чин сэтгэлээсээ гялайлаа. Үүнийг уншсан та ч бас байгууллагадаа ийм өдрийг санаачлан бүтээж ид шидийг түгээгээрэй. Танд амжилт хүсье. 

  • Яаж зөн совингоо хөгжүүлэх вэ?

    Ямар нэгэн шийдвэр гаргахаасаа өмнө  шийдвэр тэнь “зөв үү, буруу юу?” гэдгийг бататгахын тулд та хэн нэгнээс асуудаг уу?

    Би бол заавал хэн нэгнээс  ”Би ингэдэг юм уу гэж бодоод, чи юу гэж бодож байна вэ?” гэж асуудаг байсан. Миний гаргах гэж байгаа шийдвэр хичнээн ЗӨВ гэдгийг мэдэж байгаа ч гэсэн хамаагүй, түүнийгээ 100% бататгахын тулд заавал асуудаг байсан. Хэрвээ асууж буй хүн миний шийдвэрийг “зөв” гэж хэлбэл би шууд шийдвэрээ гаргана. Хэрвээ “буруу” гэж хэлбэл би өөр нэг хүнээс  ”би ингэж бодоод, тэгсэн чинь тэр тэгж хэлээд, чи юу гэж бодож байна вэ? гэж асууна. Хэрвээ тэр хүн миний гаргах гэж байсан шийдвэрийг “буруу” гэх юм бол  ”зөв” гэж дэмжих болов уу гэж бодсон өөр нэг хүнийг үргэлжлүүлэн хайна.

    Яагаад гэвэл миний зөн совин зөв шийдвэр гэдгийг надад хэлчихсэн байдаг учраас л би түүнийгээ баталгаажуулах санаатай бусдаас асуудаг. Өөрөөр хэлбэл би зөн совиндоо 100% итгэхгүй байгаа учраас  бусдаас хүч авч итгэлээ баталгаажуулах санаатай асуудаг гэж болно.

    Тиймээс бусад надтай санал нэг биш бол заавал санал нэг байх хүнийг хайж олох гээд өөрийгөө зовооно. Баталгаа өгөх хүн олдоогүй тохиолдолд заримдаа эргэлзээ үүсч, зөн совингоо дагахгүй бусдын бодол санаагаар шийдвэрээ гаргачихдаг байсан. Харин сүүлд нь зөн совин маань зөв байсныг мэдээд “Би ямар тэнэг юм бэ? Өөрийнхөөрөө л байхгүй яав аа? гэж өөрийгөө зэмлэж, харамсана.

    Нөгөө нэг тохиолдолд яадаг вэ гэвэл зөндөө хүнээс асууж асуучихаад өөрийнхөөрөө зогсох үе их гардаг байсан. Харин энэ үед “Ингэж өөрийнхөөрөө шийдвэр гаргах байсан юм бол юу гэж асуусан юм бэ” гэж хүмүүс бодвол яана аа гэж санаагаа зовооно. Хүмүүсийг ч гэсэн эвгүй байдалд оруулдаг.

    Тиймээс энэ бүгдээс би юу сурсан бэ гэвэл; өөрт мэдрэгдэж байгаа тэр мэдрэмжиндээ итгэхгүй бусдаас баталгаа хайснаар би зөн совингоо муутгаж байдаг юм байна. Харин өөрийнхөө тэр мэдрэмжийг сонсож, түүндээ  итгэж, түүн дээрээ тулгуурлаж үйлдэл хийх болгонд зөн совингоо улам хүчтэй болгож, хөгжүүлж байдаг юм байна гэдгийг мэдэж авсан.

    Мөн бусдыг эвгүй байдалд оруулахгүй, өөртөө эргэлзээ үүсгэхгүй бас цаг хугацаа алдахгүй давуу талтай.

    Тиймээс би одоо шийдвэр гаргахдаа тэр болгон хүнээс асуухаа больсон. Би өөрөө юу зөв гэж бодож байна түүнийгээ л хийдэг болсон. Энэ нь ихэвчлэн зөв шийдвэр байдаг. Үнэхээр асуух шаардлагатай бол би дараах үйлдлийг хийдэг.

    1. Бодох цаг
    2. Бичих цаг
    3. Алхах цаг -ийг гаргадаг.

    Ингэснээр  бодол санаагаа цэгцэлж, гаргах гэж буй шийдвэр зөв эсвэл буруу гэдгийг өөрөө өөртөө  бататгаж чаддаг. Нэг ёсондоо өөрөө өөрийнхөө зөвлөгч болсон.

    Зөн совин үргэлж зөв замруу чиглүүлж өгдөг. 

    Тэгэхээр та ч гэсэн бусадтай зөвлөлдөхийн оронд өөрийнхөө  анх төрсөн зөн билгээр яваад үзээрэй. Өөрийгөө сайн сонсоод, таны мэдрэмж танд юу гэж хэлж байна вэ? Түүнийгээ дагааад, үйлдэл хийгээд үзээрэй. Тэгээд ямар байсан тухайгаа эргэж орж ирээд бидэнтэй хуваалцвал би их баярлах болно.

     

    ХҮС. ХИЙ. ХҮР.

    ТАНЫ АМЖИЛТЫН ТӨЛӨӨ

    ©Ука Төмөр

     

    Жич: Зөн совингоо яаж сонсож сурах вэ? Зөн совингоо яаж таньж мэдэх вэ? тухай мэдэхийг хүсвэл “Амжилтын тарни” номноос олж уншаарай.

  • Оюуны хөрөнгө оруулалт

     Амжилттай яваа хүмүүсийн амжилтанд хүрсэн нэг гол арга бол тэд өөрсдийн гэсэн ментор, дасгалжуулагчтай байдаг. Ментор болон дасгалжуулагч тухайн хүний амьдрал, бизнесд гарч буй саад тотгоруудыг олж харахад нь тусалж, амжилтруу чиглүүлж өгдөг.

    Урьд нь би амжилтанд хүрч чадахгүй байгаа шалтгаанаа “Даан ч надад заагаад, сургаад өгөх хүн байхгүй” гэдэг шалтгаар халхалдаг байсан. Харин дараа нь амжилтанд хүрэхэд тусалдаг ментор, амьдралын дасгалжуулагч нар байдаг гэдгийг мэдээд, судалж үзэхэд тэдний цагийн хөлс өндөр байсан учраас “тэдэнд төлөх мөнгө надад байхгүй” гэдэг шалтаг тавьж эхэлсэн.

    Хэдий тийм ч “өөр хямдхан арга юу байна вэ?” гэдгийг хайж үзэхэд, амжилтанд яаж хүрэх вэ тухай амжилтын номнуудаас суралцах боломжтой юм байна гэдгийг олж мэдээд, баяр хөөртэйгээр өөрийгөө хөгжүүлэх аянгаа эхлүүлсэн.

    Мэдээж бие дааж номноос суралцах нь бодит дасгалжуулагч(багштай) тулж ажиллахаас илүү удаашралтай.  Гэхдээ хэдий удаашралтай ч гэсэн номноос мэдэх зүйлээ мэдэж, амьдралдаа бага багаар хэрэгжүүлэх нь огт юм хийгээгүйгээс хамаагүй дээр.

    Амжилтын тухай номыг худалдан авч уншихаасаа илүү эхлээд би аль болох үнэгүй олж авах арга замыг хайдаг байсан. Найз нөхдөөсөө зээлэх мөн номын сангаас зээлээр авч унших болсон. Гэхдээ хамгийн инээдтэй нь зээлж авсан номоо хугацаанд нь дуусгаж чаддаггүй,  дахин хугацаагаа сунгуульсан ч  сандруу уншиж дуусгасан учраас хэрэгтэй мэдээллээ бүрэн гүйцэд авч чаддаггүй байсан. Тэгээд номоо буцаахдаа “дараа нь дахин авч уншина аа” гэж өөртөө хэлдэг ч  ямар нэгэн шалтгаанаас болоод авч уншаагүй тохиолдол их гарч байсан гэж болно.

    Тэгээд нэг удаа Napoleon Hill -ийн “Think and Grow Rich” гэдэг номыг уншиж байх үед нэг юмыг маш сайн ойлгож авсан.

    Энэ юу вэ гэвэл:

    Тэгэхээр ихэнх хүний хувьд ҮНЭГҮЙ зүйл үнэгүй л байдаг. Үнэгүй олдсон юманд бид хайр гамгүй хандах, хаяж гээх, хугацаагий нь дуусгаж хүчингүй болгох… зэргээр ханддаг. “Үнэгүй юм чинь яахав, зүгээр” гэж бодоод өөрийгөө тайвшруулдаг. Харин үнэтэй авсан юмандаа хайр гамтай, аль болох зөв зохистой, бүрэн гүйцэд ашиглахыг хичээдэг.

    Үнэгүй зээлж авсан номыг буцаагаад өгчихдөг учраас амьдралдаа хэрэгжүүлэх нь ховор байдаг. Яагаад гэвэл нэг удаа уншсан номыг (уран зохиолын биш, өөрийгөө хөгжүүлэх номыг хэлж байгаа шүү) хүн тэр бүр тогтоож чаддаггүй. Тиймээс дуртай үедээ өөртөө дахин сануулах боломжгүй. Харин худалдан авсан үед дуртай үедээ эргүүлж тойруулж, өөртөө сануулж, амьдралдаа хэрэгжүүлэх боломжтой байдаг.

    Үнэгүй сургалт семинараас хүн хоцрох, таслах тохиолдол их гардаг. Харин төлбөрөө төлсөн сургалт семинарыг хүн аль болох алгасалгүй суух хүсэлтэй байдаг. Нэгэнт төлбөрөө төлсөн учраас асуух юмаа сайн асууя, нэгэнт төлбөрөө төлсөн учраас сурах юмаа сайн суръя гэсэн хандлагаар ханддаг.

    Үүнийг мэдсэнээс хойш би өөрийнхөө амжилтанд ЗОРИГТОЙГООР хөрөнгө оруулж эхэлсэн. Энэ бүгдээс ирэх үр ашиг маш их.

    “Өөрийгөө хөгжүүлэхэд зарцуулсан нэг доллар эргээд өөрт гучин долларын ашгийг авчирдаг.” – Brian Tracy(Брайан Трэйси) 

    Тэгэхээр зарцуулсан төгрөг болгон эргүүлээд бидэнд ашиг авчрах тул өнөөдрөөс эхлээд өөрийгөө хөгжүүлэхэд хөрөнгө оруулж эхлэх нь зүйтэй.

    Санаж яв: Өөрийгөө хөгжүүлэхэд оруулсан хөрөнгө оруулалт бол хамгийн том хөрөнгө оруулалт юм.

    Өөртөө хөрөнгө оруулснаар өөрийнхөө амьдралыг сайжруулахаас гадна бусдын амьдралыг сайжруулахад тусалж чадна.

    Амжилтын тарни

    Би өөрийгөө хөгжүүлэхэд мөнгөө харамгүй зарцуулж байна!

     

    ХҮС. ХИЙ. ХҮР.

    ТАНЫ АМЖИЛТЫН ТӨЛӨӨ

    ©Ука Төмөр

     

     

     



  • Дэлхийд ганцхан #ШАРГАЛЖУУТ рашаан сувилалын тухай

    Шаргалжуут нь дээрээс харахад хэвтэж байгаа хүний хэлбэртэй бөгөөд хүний 108 судалд нийцсэн 108 рашаантай ажээ. Бүх эрхтэнд тохирох рашаан байдаг. 

    Рашаан нь Дорлиг хайрханы зүүн энгэрээс оргилон ундардаг бөгөөд урд хэсгээсээ ширгэж багасаж эхэлж байгаа юм билээ. Ирээдүйд рашаанууд нь ширгэж дуусгаад урд талд байрлах Сойдон хайрханы баруун энгэрээс рашаан оргилно гэж мэргэд хэлэлцдэг юм билээ.

    Өглөө оройд тогтмол рашаанруугаа алхаж рашаанаа залж авчирч рашаанаа уух, хоолой зайлах, шавших, боох, рашаандаа орох гэх мэт тохирох үйлийг хийх бөгөөд рашааныхаа дэргэд хоолойгоо зайлж асгах, нус цэрээ хаях, толгой, биеэ шавших гэх мэт үйлийг хийхийг хатуу цээрлэдэг ажээ.

    ШАРГАЛЖУУТ дахь Ганууд эмнэлэгийн эмч Бүрнээгийн дурсамж яриа