“Хоол ба сэтгэл” номоос цувралаар хүргэж байна. Эрхэм та уншиж амжаагүй бол энэ номыг уншиж өвчин худалдаж авахгүй байхыг зөвлөе.                                                                                                                                    Бодонгууд овогт Бизъяагийн Гэрэлмаа

 

                                                                     Өмнөх үг

Эрхэм Та амар байна уу? Номынхоо хуудаснаа Тантай уулзаж байгаадаа баяртай байна.

Ном уншдаггүй хүн, эсвэл сэтгэл мэтийг ойшоодоггүй хүн энэ номыг уншихгүй.

Танд олон зүйл ойлгомжтой байдаг, эсвэл ойлгомжтой болоход ойрхон байгаа учир энэ номыг уншихаар барьж авчээ.

Мэддэг зүйлээ ажил болгох гэж хичээдэг ч олигтой үр дүн нь гарч өгөхгүй “хий эргээд” байдаг бол энэ номыг уншаад Та зөв замаараа урагшлахад тань саадгүй болно.

Хамгийн том олз нь өөрийгөө танихын чухлыг ухаарч амжаагүй яваа дотно хүндээ ямар аргаар нөлөөлөхөө мэддэг болно.

Бадамжавын Болдсайхан, Р.Амарбаясгалан нарын “Системийнерөнхий онол” номонд  “Эмнэлгийн үндсэн зорилго бол хүний амьдралын чанарыг сайжруулах явдал юм. Энэ ойлголт бол зөвхөн өвчтний өвдөлт намдаах, зовлонг арилгах төдий биш орчин үеийн хэмнэлд тохируулан, бусад эрүүл хүний амьдралын түвшнээс ялгарахгүйгээр уг хүний амьдралыг бүрэн эрүүлжүүлэх явдал юм.

Мэдээжээр бид амьдралын идэвхитэй хэмнэлд оруулахын тулд өвчтний өөрчлөгдсөн эрхтнийг бүрэн сэргээх ёстой.

Бид өөрсдийгөө хуурах хэрэггүй юм. Ер нь өнөөдрийн эмнэлэг юу хийж чадаж байна? Дотор эрхтнүүдээс өөрчлөлт орсон эрхтнийг авч хаяж байна. Нэг хүнээс эрхтэн авч нөгөө хүнд суулгаж өгч байна. Аль ч тохиолдолд нь ямар нэг хэлбэрээр уг өвчтөн тахир дутуу согогтой үлдэж байгаа юм. Мөн өөрт хэрэгтэй эрхтнээ авахын тулд хэн нэгэн хүн үхэхийг хүлээн суух болжээ. Гэсэн ч энэ мэс заслын дараа ч уг өвчтөн мөн л тахир дутуу согогтой үлдэнэ.

Бусад салбарт ч гэсэн өөрсдийн хэмжээнд хүрч байна уу? КТ, МРТ, УЗИ, ЭХО, радиоизотопын аргууд, бактерийн эсрэг эмчилгээ, үр дүнтэй шинэ эмнүүд, өөр олон шинэ аргуудыг бид мэдэх боловч эдгээр нь бүгд л анагаах ухааны бус инженерийн болон бусад технологийн ололтууд юмаа.

…Эдгээр өвчтнүүд урт хугацааны туршид тухайн эмчилгээнд хамрагдаж байсныг тэмдэглэх нь зүйтэй.

…Эрхтний эмгэгийг бус, харин системийн эмгэгийг шинжлэх шаардлагатай. Организм –энэ нь зорилготой, маш нарийн баланс бүхий систем бөгөөд балансын алдагдал нь эмгэг болж байна.

…Амьд организм бол эрхтний цуглуулга биш. Амьд организм нь систем мөн. Эрхтэн өвчилж байгаа биш, организм өвчилж байна. Зөвхөн нэг эрхтний гэмтэл гэж байхгүй, бусад бүх эрхтэн системд бүхэлд нь өөрчлөлт гарсан байна. Организм бол нэгдмэл бүтэц бүхий зогсолтгүй хөдөлгөөнд оршигч биет гэдгийг бид мартаад байна.” гэж бичсэн байна.

Дээрх номын зохиогчидтой би нэгээс бусад зүйл дээр нь бүрэн санал нийлнэ. Яагаад гэвэл үнэнийг бичжээ.

Харин хэн нэгний, тэгэхээр бүх хүний амьдралын чанарыг хариуцах нь эмнэлгийн үндсэн зорилго гэдэгтэй ёстой санал нийлж чадахгүй нь.

Эмнэлэг нь иргэдэд эрүүл биш болохоос урьдчилан сэргийлэхэд нь туслах үндсэн зорилготой байж, түүнийхээ хажуугаар яаралтай тусламж үзүүлэн, “түймэр унтрааж”, амийг нь аврах ажлаа хийж чаддаг байх ёстой юм байна гэж бодох болсон минь учиртай.

Үнэхээр систем учраас өөрийгөө тохируулах чадвартай гэдгийг би мэргэжлийн сургуульд нь сурч, онол номыг нь заалгаагүй ч гэсэн өвчнөөс салж, үзэмж дээрдэж байгаа өөрийн бие дээр, бусад хүмүүсийн жишээн дээр бодитойгоор харж байна.

Амьдралаа чанартай байлгах нь амьдарч байгаа тухайн хүний хэнийг ч гуйхгүйгээр өөрийнх нь хийж чадах ажил гэдгийг зөвхөн хараад зогсохгүй яагаад ийм жамтай вэ гэдгийг олж мэдсэн хүмүүсийн сургаал, судалгаанаас ойлгосон.

Энэ тухайгаа бичсэн номыг минь Та уншиж эхэлж байна. Яаралгүй уншаарай. Хамгийн чухал нь өөр дээрээ, зөвхөн өөр дээрээ эргэцүүлэн бодоорой.

Цусны бүлэг, резус фактор зэрэг олон үзүүлэлт нь таарч тохирох хэн нэгэн хятад иргэн цаазаар хороогдож, эсвэл осолд орж гэнэт өөд болмогц аль нэг эрхтнийг нь авангуут намайг дуудна гэж бодон, 3-5 жил амьдрах заалттайгаар амь аврагдах боломж хүлээн хэвтэх эмгэнэлт байдлыг эхнээс нь үүсгэхгүй байж болно!

Сайн хүнийг тийм ялаар шийтгэх үү? Тийм хүний эрхтэн зовлонгоос өөр юм тээх үү?!

Эрхтэн худалдаж авах хэрэг гардаггүй юмаа гэхэд даралт харвачихаад, үг ярьж чадахгүй, өөрийгөө үйлчлэх чадваргүй, хүн царайчлан бүлтгэнэж хэвтэх албатай юмуу?

Эсвэл бөөрний дутагдалд орж, шээс нь хаагдан, хаванд боогдоод, цус шүүх аппарат залгуулах нь зайлшгүй болох явдал уу?

Эсвэл “саахартай болж”, амньцанган, шээсалдаж, байнгаинсулинхэрэглэж, наадахчиньтавиланмуутайл өвчин дөө гэж хэлүүлж байх нь жам юмуу?

Эсвэл ургамал цэцэглэхийг түгшин хүлээж, амаараа амьсгалан нулимсаа цувуулж, сэтэртлээ найтаан, тэсэхийн аргагүй загатнаж явах ёстой юу?

Эсвэл … гээд зөндөө орчин үеийн асуулт асууж болж байна.

Тэр бүгдийн хариулт нь: ҮГҮЙ!

Тийм жам ёс, алба хэрэг байхгүй!

Одоо ийм зовлонтой байгаа хүнийг тавлаж байгаа явдал огт биш бөгөөд бусад нь гэр бүлдээ тохиолдсон ийм хүнд байдлаас сургамж авч, ийм түүхийг өөрөө давтахгүй байхад хүч тавих учиргүй гэж үү?

Байгаа юмыг үнэн байгаагаар нь авч үзэх хэрэгтэй бөгөөд буруутан хайж, шидтэнд итгэснээс хамар дорх боломжоо олж хараад ашиглах нь дээр бус уу?

Мэдэхгүйгээс болоод тийм хүнд байдалд хүрсэн байсан ч тухайн систем буюу тэр хүн өөрөө өөрийгөө засах чадвартай. Дээрх эрдэмтдийн томъёолсноор, мөн хүсэж байгаагаар “уг хүний амьдралыг бүрэн эрүүлжүүлэх”боломжтой. Үүнийг эмчтэйгээ хамтраад тэр өвчтөн гадаад явахгүйгээр их мөнгө зарахгүйгээр хийж ЧАДНА!

Мухар зам руу орж байгааг нь хэлсээр, дэргэд нь байгаа өөр зам зам руу яаж салахыг нь заасаар байтал тоохгүй давхисаар л, мөнгөөрөө өвчин худалдаж авсаар л, нэмж авсаар л, зовлонгоосоо салах гэж мөнгө зарсаар л байх уу?

Эрхэм уншигч Та минь надтай хамтран хажуу дэргэд байгаа энэ олон хүнээс нэгд нь ч болов өөрийгөө таньж, боломжоо ашиглахад нь өөрийн жишээгээр туслаасай гэж би чин сэтгэлээсээ хүсэж байна. Таныг таньдаг хүнд Таны үлгэр жишээ л бодитой бөгөөд үнэмшилтэй.

Хичнээн үнэн байсан ч туршигдаагүй бол эргэлзээтэй л байдаг шүү дээ.

“Би хийхгүй бол хэн хийх юм бэ?

Одоо хийхгүй бол хэзээ хийх юм бэ?”гэж нэгэн алдарт яруу найрагч дуу алдсан байдаг.

Болсон явдлуудад тулгуурлан бодит амьдралын жишээн дээр бичигдсэн энэ номын  утга санааг өөртөө тусган авч, өвчин худалдаж авахаа больсон, өвчнөөсөө салж залуужсан хүний тоо хурдан нэмэгдээсэй!

 

                                                            Зохиогч :    Бодонгууд овогт Бизъяагийн Гэрэлмаа

 

Дээд эрүүл мэнд ном цуврал: 8

Усны эргэлт нь: олон эхт, олон төгсгөлт нэл тогтолцоо юм.Тунгалаг нь урсан булчирхайнуудад шүүгдэн цэвэрлэгдээд зүрхэнд цутгана.Даавар булчирхайнууд эсээсээ шүүрлээ үууд цусанд оруулна. Шээс, баас ходоод гэдэсний шүүрэл, цус, нулимс, цэр, нус үрийн шингэн амьсгал бүгд усны эргэлтэнд орно. Эдгээрэээс гадна арьсан доорхи таван сая гаруй хөлсний булчирхай, цорго биеийн гадаргуу рүү нээнэ. Ерөөсөө хүний биеийн 90-95 хувь нь ус гэж тооцсон.

Бие дэх усны эргэлт нь эрүүл саруул аж төрөхөд, өвчин эмгэг илааршин эдгэрэхэд цуснаас дутуугүй ач холбогдолтой. Энэ талаар бидний мэдлэг хомсоо. Биеийнхээ бүтцийн 90 гаруй хувь болдог усан эргэлийг эрүүл саруул аж төрөхөд ашиглаж болох уу?

Өвчин эмгэгээ арилгахад ашиглаж чадах уу ? гэсэн асуулт  хоёрхон хариутай.

Болно ! Болохгүй !

Болохгүй гэвэл өөр яриа хөөрөө эрэл сурал байхгүй. Амар жимэр дүлий дүмбэ тосно.

“Болно ” гэвэл их ажил ундарч, оюун ухааныг эрэл хайгуул зовоож, бие сэтгэлийг чадах чадахгүй, үнэн худлын аль нь мэдэгдэх, үл мэдэгдэх үйл ажиллагаа эхлэл төгсгөлгүй үргэлжлэнэ.

Үр дүн нь үнэхээр гайхамшигтай. Ус бол туйлын уян матери. Шингэн хатуу хийн завсрын төлөвт шилждэг. Усны нэн гайхамшигт чанар нь мэдээлэл хүлээн авдаг, мэдээлэл дамжуулдаг, мэдээллийн дагуу хувьсдаг.

Ус мэдээллийг идэвхитэй, идэвхигүй ялгарах байдлаас хүлээн авдаг. Хүний үг яриа, бодол санаа, хүсэл тэмүүлэл, дүгнэлт төлөгчлөлийг хүлээн авч тэр дагуу эвцэл цөм бөөмсийн хувирал өөрчлөлтөд ордог.

Орчноо идэвхитэй тусган авдаг. Энэ тухай Японы эрдэмтэн  <<Усанд хариу нь бий>>  номд туршлаганд тулгуурлан баримтаар дурьдсан байгаа. Бие дэх усны, эргэлтийн ийм аугаа гайхамшигт чанараа эрүүл мэнд бэхжүүлэх илааршин эдгэрхэд ашиглах эсэх нь танаас л хамаарна.

Усны эргэлт нь:

• Эс эдийг тэжээлийн бодисоор хангана.
• Бодисын солилцооны эцсийн бүтээгдэхүүн хог шаарыг эс дотроос, эсүүдийн завсраас авч гадагшлуулах урсгал, суваг мөрт  оруулж ялгаруулна.
• Булчирхайнуудад цутган хорт бодис нян зэргийг арилган устгахад тээвэрлэгчийн үүрэгтэй.
• Усан эргэлтийн нэн сонирхолтой бөгөөд асар гайхамшигтай чанар нь эс эвцэл цөм бөөмс орон зайг мэдээллээр хангана. Ийм чанар нь устай хамт хэдэн галав дамжсан бараг өнө мөнхийн боловч анагаах ухаанд цоо шинэ зүйл юм.
• Тунгалагийн урсах замын урт нь 200.000 км
• Урсгалын хурд нь 300мм минут
• Тунгалагын урсгалын дагууд 400 гаруй шүүж, цэвэрлэх байгууламж бий. Үүнийг тунгалагын зангилаа гэдэг.
• Тунгалагын зангилаа нь нян, вирус, хорт бодисыг шүүж аваад хоргүйжүүлдэг.
• Тунгалагын шингэн доороос дээш урсахад туслах хавхлагаас гарт 60, хөлд 80-100 орчим байдаг.

Усан эргэлтийг цэвэрлэх

Нэг эст эгэл амьд оргинал дотоод солилцооны эцсийн бүтээгдэхүүн бохирдлоо агшиж чичирхийлэх аргаар гадагшлуулан цэвэршдэг. Хүний биеийн эсч ялгаагүй эгэл биесийн цэвэрших аргыг дагадаг. Тэгэхээр хүн 9 энэ чанарыг ухамсартай дамжих хэрэгтэй. Үүний тулд доргиох хөвчрөх дасгал хийнэ.

Дасгал№ 1

Хөлдөө мөрний хэмжээтэй тэгш зогс. Бүх булчингаа сулла ! хөлийн өсгийг 2-3 хуруу орчим өргөж биеийн жингээрээ доош зөөлөн туулга 36 удаа хийгээд баруун хөлөө урагш жииж түнхний үеэр тэгш өнцөг гарга. Энэ түвшнээрээ гадагш эргүүлэн ардаа гармагц өвдгөөр нугалан аль болохоор өргөөд доош буулга. Зүүн талдаа давтан хий. Дахин 36 удаа доргиож  <> цэвэрлэх амьсгал 3 удаа хий.

Дасгал №2

Дээшээ харж хэвт. Би тайвширч байна гэж гурван удаа давтан хлээд тайвшир. Бүх булчин шөрмөсөө сулла. Ясны дотор эрхтний,судасны гээн гурван зэргэмжийн булчинг дараалан сулла. Хөл гарын хуруунаас эхлээд бүх үе мөч булчин шөрмөсөө дээд зэргээр тэнийлгэж сунгаж хөвчрүүл.

Хоёр гараа дээш өргөж, хөлөө жийж, хүзүү сээр нуруу, ууц ахар сүүлээ хүртэл тэнийлгэн тат. Ингэхдээ амьсгалаа аль болох зөв гүн ав. Эцсийн байдалд хүрээд бололцооны хирээр барь. Бүх булчин шөрмөсөө гэнэт зэрэг суллан амьсгалаа гарга. Цэвэрлэх амьсгал 3 удаа хий. 3-5 удаа давтан хийнэ.

Дасгал№3

Завилж суу. Тайвшир ! Сулла ! хоосло. Анхаарлаа цохны харалдаа ард төвлөрүүл. Хаан булчирхай, хатан булчирхайд инээмсэглэл илгээ. Тархин дотор байрлах хаан хатан (эпифиз, гипофиз) булчирхай гэрэл нэвчин хурж амьсгал гаргахад сэрэн цацран гарч тархины баруун зүүн бөмбөлөг бага тархи тархины суурь нугас руу элч дулаан урсан хүрч тайвширч эхлэнэ. Үүнийг сайтар анхаарч төвлөр. Бодлоороо бий болго ! Мэдэр !

Тархины эс бүхэн угаагдан цэвэршээд амар амгалан болж ариун тунгалаг болор мэт шүүрэл ялгаран тархины суурь хундган тосгуур руу орно. Үүнийг мэдэр. Хаан хатан булчирхайнаас цацран гарах гэрэл шүлс, нулимсны булчирхай руу юүлэгдэн тэндээс, эрүүн доорхи хүзүүний хоёр суга, тохой цавь тахимын булчирхайнууд руу урсан хүрч цэвэршүүлж буйгаар дээрээс доош бодлоороо хөтлөн үйлд !

Булчирхай бүрээс урсан гарах тунгалаг цэвэршин сэтгэлийг амар амгалан болгож эс бүрийг илааршуулан ариусгагч шидэт урсгал болно. Үүнийг төсөөлөн бодлоороо эрчимжүүлэх, ухамсарладаг болох нь таны дасгалаа хэрхэн хийж байгаагаас шууд хамаарна. Дасгалаа 3-5 удаа хий.

Дасгал№4

Анхаарлаа цохны ар дотор тал хаан хатан булчирхайд төвлөр. Амьсгал авахад хоёр булчирхай, тархины суурь хэсэгт гэрэл хуран амьсгал гаргахад гэрэл цацран арьсанд тархан байрласан хөлсний булчирхай бүрт нарны цацраг мэт гэрэл хүрч цэвэршүүлж буйгаар төсөөлөн бод. Бодлоороо үйлд. Хүний биед хөлс ялгаруулан цэвэршүүлэгч 5 сая гаруй булчирхай бий. Амьсгал авахад гэрлэн утсууд булчирхай бүрт хэдэн бумаар нэвчин амьсгал гаргахад хөлсний сувгаар арьс руу бохир хий хөөгдөн гарна. Дасгалаа 3-5 удаа хий.

Дасгал№5

Анхаарлаа хаан, хатан булчирхайд төвлөр. Амьсгал авахад гэрэл хуран, амьсгал гаргахад нарны цацраг мэт утаслаг гэрэл шүлсний булчирхай руу нэвчин тэндээс хэл улаан хоолой, ходоодны орох хэсэг, ёроол, их бие бага махиа, гарах хэсгийн салс түүн доорх булчирхай руу нэвчин орохыг мэдэр. Амьсгал гаргахад салс ба булчирхай цэвэршинэ.

Тэндээс хос нарийн гэдэс цутгалан олгойн мухар өгсөх уруудах хэсэг хөндлөн гэдэс, зуузай хэлбэрт гэдэсний <<< салс булчирхай руу гэрэл нэвчин дүүргэж, амьсгал гаргахад салст түүн доорх булчирхай цэвэршин эрүүлжиж буйгаар төсөөлөн төвлөр. Бодлоороо үйлд мэдэр. Энэ мэт чацархайн булчирхай цэвэршүүл. Дасгалаа 3-5 удаа хий.

Дасгал№6

Анхаарлаа хаан хатан булчирхайд төвлөр. Амьсгал авахад гэрэл хуран амьсгал гаргахад нарны цацраг мэт гэрэл бамбай булчирхай руу нэвчин, сэрээ булчирхай, элэг, ходоод, ходоодны доод булчирхай бөөрний малгай булчирхай, бөөр давсаг, өндгөвч төмсөг рүү нэвчин хурж амьсгал гаргахад бохир хий ялгаран гарч цэвэршинэ. Төсөөлөн бод. Мэдэр. Дасгалаа 3-5 удаа хий.

Дасгал №7

Анхаарлаа хаан, хатан булчирхайд төвлөр. Амьсгал авахдаа гэрэл биед хуран амьсгал гаргахад >>>>> булчирхай тархины сууриас <<< гарах гэрэл тархины эс бүрт нарны цацраг мэт хүрч эс бүхэн цэвэршлээ гэж төсөөл. Нугасны дагуу гэрэл урсан бүх биеэр халуу оргин элч гэрэл тархыг мэдэр ! Бодлоо үйлд.

Бүх булчирхайд гэрэл цутган дүүрч цэвэр тунгалаг эрүүлжүүлэгч шүүрэл ялгаран гарч бие эрүүлжиж, залуужлаа гэж төсөөлөн бод. Дасгалыг 3 минут төвлөрөн үйлд.

Нисэн одох хоногийн эрх дундаас

Нэгэн содон од олсон минь чи байнам

Униарт огторгуйгаа шувууд хүсдэгийн адил

Учрал хагацлын тавилангаас чамайгаа л би эрнэм

            Чамайг мөрөөсөх юутай  сайхан жаргалан байнам

            Чамтай ярихад юутай сайхан жаргалан байнам,

            Чамтай ярихад юутай дулаан үгс урснам

Тэнгэрлэг дээд шүтээнд бодох чамдаа

Тэнэг  үг хэлэхээс юутай их цээрлэнэм

Үг бүхнээ цэгнэж хэрсүү бодож яринам

Үнэнийг онож, яруу хайраар хэлэхийг хүснэм

          Амьдралын хөгжим, зүрх сэтгэлийн уянга

          Аль сайхан өнгийг олж харуулахыг хүснэм

          Намайг чи тэнгэр өөд дууднам

          Надад чи бодоогүйгээ бодох хүсэл асаасан

Чадаагүй орхисоноо чадахын зориг бадрааж

Чадал тэнхээг минь чи хөвчрүүлж байнам

 Чамтай хоёулаа гишгэсэн ногоо

Чамтай хоёулаа тайлсан нууц

           Уншсан ном, зорьсон зорилго

          Энэ ертөнцөөс хүртсэн бүхэн

          Эргэж хэзээ ч мартамгүй, гоо сайхан үлднэм

          Надад чи хөг олж өглөө

Найраг шүлгэнд багтаамгүй бодол хэлж өглөө

Цасан дороос өндийх хаврын нялх ногоо шиг

Цагийн аясаар дэлгэрэх шим болж өглөө

         Нисэн одох хоногийн эрхи дундаас

        Нэгэн содон од болсон минь чи байнам

       Униарт огторгуйгаа шувууд амиадах адил

       Учрал хагацлын тавилангаас чамдаа л би ирнэм…

 

 

 

 

Өглөө болгон эртлэн босож

Өндөр тэнгэрийг бүрэн харж бай

Огторгуй хурмаст уужмын хутгаа

Оюун ухаанд чинь хайрлах болно

              Орой болгон нэгийг санаж

              Одот ертөнцийг хүндэтгэн харж бай

              Эрхэс гариг үзэсгэлэнт сүлдээрээ

              Үүрд танийг хайрлах болно

Алтан нарыг мандах тоолонд

Алаг зүрхнээсээ догдлон харж бай

Эндэгдэлгүй дэвжихийн учир тавилангаар

Эрдэнэт бөмбөлөг гийх болно

              Ухаант хүн та хаа ч явсан

              Уулын оргилыг хүндэтгэн харж бай

              Баян буурал хангайн хишгээр

              Бат түвшин явах болно

Учирсан бүхнийхээ нүүр царайг

Уяхан даруухан инээмсэглэн харж бай

Өнөр өтгөн урт удаан наслахын

Өлзий буян бүрдэх болно.
               

                                                                                                                                                        Ноён хутагт Данзанравжаа

 

Монгол Амьдралын Дасгалжуулагч Б.Мөнгөнтуяа (Monica Batsukh)-ын бичсэн “Бэрхшээл ба Боломж” – Намайг Ядуурлын Ангалаас Амжилтын Оргилд Хүргэсэн Нууц номын уншигчдийн хүсэлтээр энэхүү радио нэвтрүүлгийг бэлтгэлээ. 
Энэ нэвтрүүлгийг Вашингтон хотод амьдардаг Монголын онлайн – Дуулал Радиогийн хамт олонтой хамтран Дэлхийгээр тархсан Монголчуудынхаа сэтгэхүйн цар хүрээг тэлэхэд зориулав. Хэрэв танд манай нэвтрүүлэг таалагдвал, найз нөхөдтэйгөө чөлөөтэй хуваалцаарай. Асуулт лавлах зүйлс, цаашид манай нэвтрүүлэгээс асууж лавлах зүйлс байвал MongolianLifeCoach@yahoo.com хаягаар имэйл бичээрэй.

 

Манай радио нэвтрүүлгийг шууд сонсохыг хүсвэл www.duulalradio.com вэб хуудас руу Вашингтон ДС цагаар Баасан гариг бүрийн үдээс хойш 5 цагт сонсож болох бөгөөд энэ цаг нь Английн цагаар Баасан гаригийн оройны 10 цаг, Улаанбаатарын өглөө үүрээр 5 цагт таарч байна. Хэрэв нэвтрүүлгийг шууд сонсох боломжгүй бол нэвтрүүлгийн хадгалсан бичлэгийг манай вэб хуудаснаас олж авч сонсож болно. 

 

Хэрэв та Моника Батсүхийн тухай илүү мэдээлэл олж авахыг хүсвэл, мөн түүний хийж буй нийгмийн чиглэлтэй олон ажлуудад хамрагдахыг хүсвэл www.monicabatsukh.com холбогдож болно. Манай вэб хуудсанд зочлохдоо шинэ мэдээллийг байнга түгээх имэйл жагсаалтанд бүртгүүлэхээ бүү мартаарай. Имэйл листэнд бүртгүүлсэнээр та “ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭХИЙН ИД ШИД” нэртэй цахим номыг бэлгэнд хүлээн авах болно. 

 

Бид хувийн, бизнесийн, нийгмийн гээд олон янзын түвшинд байнга мэдэхгүй зүйлтэй тулгарч, тэр нь биднийг давж гарахад эргэлзээтэй төрөл бүрийн эрсдэл, эргэлзээ, айдас руу дагуулж байдаг. Ялангуяа Монголчууд бидэнд бурхан дааж давшгүй их хүнд ачааг үүрүүлсэн.  Үүний тулд бид маш их саад бэрхшээлийг туулдаг. Хичнээн хичээсэн ч амьдрал нэг л болж өгдөггүй, ийм үед надад яахыг минь хэлж өгдөг хэн нэгэн байдаг ч болоосой гэж чин сэтгэлээсээ бодох нь ч бий. 

 

 Чухам энэ л хүсэл, шаардлагын тань эрэлхийлэл болгож Амьдралын дасгалжуулагч зөвлөж байна булангаа бид танд зориулж нээгдсэн юм. Спортод дасгалжуулагчийн ачаар тамирчин амжилт гаргадаг шиг, хувь хүний амьдралдаа амжилт гаргахад дасгалжуулж танд өөрт байгаа боломжуудыг нээж өгч амжилттай амьдралтай золгуулах мэргэжлийн хүнийг Амьдралын дасгалжуулагч гэдэг. Лондонд энэ мэргэжлээр мэргэшсэн Амьдралын дасгалжуулагч ажиллаад амжилттай явж буй Б.Мөнгөнтуяа (Monica Batsukh) манай UPTOWN сэтгүүлтэй хамтран, уншигч Монгол Бүсгүй танд амжилтанд хүргэх их нэгэн сайхан аянд нэгдэж ажиллах боломжтой болж байгаад нь бид их баяртай байна. Түүний туйлын зорилго нь монголчуудаа ядуурлаас гаргах бөгөөд гайхалтай амьдрал бүтээхэд таныг чадваржуулахын төлөө ажилладаг нь гайхалтай санагддаг юм. Мэдээж хүн нэг бүрийн сайн сайхан амьдрал, амжилтаар улс эх орны ирээдүй тодорхойлогддог учраас тэрээр хувь хүний өөрийн зорилго, сонголт руу чиглэгдсэн захидлуудад сэтгүүлээр дамжуулан хариулт өгч байх болно. 

Магадгүй та, 

• Өөртөө итгэх итгэл муутайгаас болж байгаа сайхан боломжыг ашиглаж чадахгүй шантарч байна уу?
• Та гэр бүлийнхэнтэй учир зүйгээ олж чадахгүй, яаж харилцахаа мэдэхгүй байна уу?
• Таны мөнгөний асуудлаас бол байнга муудалцдаг эсвэл та мөнгөнөөс болж өөрийгөө золиосолдог, атлаа яаж мөнгөтэй болох аргаа мэдэхгүй байна уу?
• Та ажил дээрээ сэтгэл хангалуун бус, ажилдаа ахиц гаргаж чадахгүй, нэг л тогтвор суурьшилгүй байна уу?
• Таны амьдрал хэтэрхий нэг хэвийн уйтгартай, амьдралаа яаж аз жаргалтай болгох талаар мэдэхгүй байна уу?
• Та болон таны хайртай хүн эрүүл мэндээрээ хохирч байгаад санаа зовниж байна уу?
• Та болдогсон бол хувийн бизнестэй болоод түүгээрээ амжилтанд хүрэхийг хүсдэг боловч яг яаж хаанаас эхлүүлэхээ, яаж цааш нь хөгжүүлэхээ мэдэхгүй шантарч байна уу?
• Таныг эргэн тойронд байгаа хүмүүс чинь хүндэтгэхгүй, нийгмийн амьдрал таныг дарамт шахалтанд оруулаад байна уу? 

Тэгвэл манай энэ булан танд тусалж чадна. Таныг ямар ч салбарт ажилладаг бай өөрт хамаатай нийгэм, эдийн засгийн асуудал, өөрийн хүсэл зорилготой холбоотой асуудлаар Editor@uptown.mn хаягаар хувийн захидалаа бидэнд бичиж ирүүлээрэй. Танд амжилт хүсье. 

 “Боломжийн юм шиг цалинтай мөртлөө боломжгүй амьдраад байгаа байдлаа өөрчдөхөд минь туслаач?”

 

Editor@uptown.mn хаягаар маань ирсэн захидлууд дундаас энэ удаад гэр бүлийн сэдвээр хандсан захидлыг та бүхэндээ сонгон хүргэж байна. Бидний сонгосон энэ бүсгүйн захидалд эмэгтэйчүүдийн амьдралд түгээмэл тохиолддог гэр бүлээс гадуурх харилцааны талаар өгүүлжээ. Ийм асуудалтай олон бүсгүйчүүд байгаа. Манай бүсгүйтэй ижил төстэй бүсгүйчүүд байх аваас дор дороо нэгийг тунгаах биз ээ. 

 

Захидал:

Сайн байна уу? Та бүхэн үнэхээр хэрэгтэй асуудлаар хэлэлцэх гэж байгаа юм байна. Би ч гэсэн өөрийнхөө санхүүгийн байдлыг та бүхэнтэй хуваалцаж, мэргэжлийн хүний үгийг сонсохыг хүслээ.

 Би нөхөртэйгээ хамт амьдраад жил орчим болж байна. Бид хоёр хоёулаа хотод хувийн байгууллагад ажилладаг. Сарын орлого маань хоёр сая дөхдөг. Гэхдээ энэ нь Монголын нөхцөлд аль түвшинд хамаарахыг би мэдэхгүй. Өнгөрсөн хавар бид хоёрт хадмууд маань хашаа байшин авч өгсөн. Бид өрхийн төсвийн гол хэрэглээний хүнс болсон, үнэ нь тэнгэрт хадаад байгаа махаа худалдаж авдаггүй, малгүй ч гэсэн хөдөөнөөс аргалаад байдаг. Ийм нөхцөл байдалтай амьдарч байгаа гэхээр ихэнхи хүмүүс хангалуун биш ч ямар ч байсан боломжийн амьдрах боломжтой гэж харах байх. Гэхдээ бодит байдал дээр огт өөр. Нөхөр маань машин болон гэр ахуйн хэрэгслийн лизинг гээд сардаа 500-600 орчим мянган төгрөг банкинд тушаадаг. Заримдаа бид хоёр лизингээ цагтаа өгч чадахгүй, мөнгө олохын хооронд банкнаас байнга утасдаж, авсан зүйлийг чинь хураана гэж сүрдүүлнэ гээд л хэцүү. Үлдсэн мөнгө хаашаа ордог вэ гэвэл мэдээж сарын хэрэглээ гэж байгаа. Гэхдээ бид хоёр хүний урманд өөрсөддөө тэгж их юм аваад, хувцаслаад байж ч амждаггүй. Ер нь хараад байхад мөнгө зарж байгаа юм нь машины тордолгоо, сэлбэг, бензин, бас гэр орноо тохижуулах гэсэн аар саар зүйлс, хөдөө гадаа явах зардал энэ тэр гээд үрэгдээд байх шиг байгаа юм. Нөхөр маань анх ер нь үрэлгэн талдаа байсан. Хоёулаа болсноос хойш хэмнэлт хийдэг болсон ч яах аргагүй мөнгөгүй болоод ирэхээр бага сага зээл тавьчих юм. Тэгээд л цалин буухад бас өр дарах ажилтай. Лизингээс бол үнэхээр хашраад байгаа бид хоёр. Хуримтлал үүсгэе гэж боддог ч яагаад ч болдоггүй тэгээд л мөнгө алга болдог. Мөнгөө бид буруу зүйлд зарцуулаад байна гэж хэлэхэд бас хэцүү.

 

Мэдээж хүн л болсон хойно, өөрсдийн гэсэн байр юм уу хаустай болох хүсэл байна. Гэхдээ цалин хараад өр лизинг дараад бүтэхгүй ч юм шиг. Нэг нь цалин харлаа гэхэд нэг нь ядаж бизнес хийгээд илүү мөнгө олох боломжтой юм хийвэл зүгээр санагдах юм. Гэхдээ юу хийх вэ гэдгээ сайн мэдэхгүй байна. Нөхрөө хүн амьтантай уулз, боломж юу байна хар гээд хэлдэг ч бас яг цагаа тулахаар би өөрөө ч яахаа мэддэггүй. Тэгээд юу хийх вэ, яах уу гээд нэг санаа оллоо ч бид хоёрт тусалж дэмжээд зээл олгоод байх газар, хамаатан садан байхгүй.

Би нэг студид ажилладаг, дуу оруулалт, текст бичих гээд олон зүйл хийдэг дээ. Яваандаа чөлөөт уран бүтээлч болохыг хүсдэг. Бас Монголдоо шинэ шинэлэг зүйл оруулж ирж хийхийг хүсдэг. Нөхөр маань холбооны инженер, мэргэжлээрээ ажилладаг. Давуу тал гэвэл техник сэтгэлгээ маш сайтай, гэхдээ тийм ч нээлттэй биш, даруу талын хүн л дээ. Энэ нь бас юм сэдээд хийгээд явахад жаахан саад болоод байдаг ч юм шиг. Бидний нөхцөл байдал ийм л байна. Нэг бол Монголд огт байхгүй шинэлэг зүйл хийвэл амжилт, ашиг олох ч юм шиг. Ийм санаа оноо байвал бидэнд хэлж өгөөч. Иймэрхүү санхүүтэй хүмүүс хуримтлал яаж үүсгэх вэ, цаашдаа яасан нь дээр вэ? Энэ хэвээрээ амьдраад байх үнэхээр сэтгэлд хүрэхгүй байна.

 

Сайн байна уу, эрхэм уншигч З! 

 

Юуны өмнө танд чин сэтгэлийн асуудлаа дэлгэн бидэнд хандсанд баярлалаа! Бид таны захидлаар дамжуулж танд болоод тантай төстэй асуудал бэрхшээлийг нүүрлээд буй олон Монгол эмэгтэйчүүддээ хүрэхийг хичээлээ. Захидлын хариултыг уншиж үзээд, танд хэр зэрэг тус нэмэр болж байгаа тухайгаа бидэнд сэтгэгдэлээ бичвэл бид дуртай байх болно. 

 

Таны захидалаас үзвэл танд маш олон боломжууд байна. Өнөөдрийн байж байгаа санхүүгийн байдалд тань нөлөөлсөн хэд хэдэн хуучин бодлогогүй алхамууд ч байгаа нь ойлгомжтой. Хүмүүн бид санхүүгийн ийм байдалд санамсаргүй унаагүй, өөрсдийн гараар бүтээдэг. Магадгүй бид өөрсдийнхөө ур чадвар, нөөц бололцоонд бүрэн итгэж ашиглаагүй учраас бас харахад л болоод байгаа мэт боловч ирээдүйгээ харахаар харанхуй ертөнцийг бүтээж байж болох юм. 

 

Таны захидалаас уншвал доорхи хэд хэдэн чиглэлийн бэрхшээлүүдээс үүдэн өнөөдрийн тань нөхцөл байдал үүдсэн гэж ойлгогдлоо.

 

 Нэг. Санхүүгийн урьдчилсан төлөвлөгөө. Гэр бүлийнхээ хувьд та 2т санхүүгийн бүрэн төлөвлөгөө дутагдаж байгаа юм болов уу гэсэн ойлголт харагдлаа. Ихэнх хүмүүс, залуу гэр бүлүүд бүрэн төлөвлөлгүйгээр таарсан зүйлдээ, тухайн үед нь сэтгэлийн түр зуурийн таашаал эсвэл ямар нэгэн гадны нөлөөллөөр шийдэл гаргадаг. Танай гэр бүлийн сарын орлогын 25-30% хэрэглээний зээлд явж байгаа гэж та хэллээ. Энэ бол маш өндөр тоо. Ухаалаг гэр бүлүүд ийм хэмжээний мөнгөөр орон сууцныхаа байрны түрээс, байрны зээлийг дарахад ашигладаг. 

 

Хоёр. Зээлийн хавх. Зээлийг муу өр, сайн өр гэж 2 ангилдаг. Муу өр гэдэг нь худалдаж авсан бараа бүтээгдэхүүний үнэлгээ нь өсдөггүй, цагийн элэгдэлд орж үнэлгээ нь буурдаг зүйлсийг хэлдэг. Сонгодог жишээ нь гэвэл, таны дурьдсан машин, гэрийн тавилга хэрэгсэл гэх мэт хэрэглээний зээл болж байна. Эдгээр эд зүйлийг худалдаж авлаа гэхэд та хүүтэй зээл төлж байгаа, тэр нь таны худалдаж авсан бүтээгдэхүүн зах зээлийн үнээсээ өндөр үнийг та зээлийнхээ хүүгээр дамжуулж төлж байна гэсэн үг. Хөрөнгө оруулагчид ийм хэрэглээний зүйлсийг зээл тавьж худалдан авахыг цээрлэдэг. Учир нь энэ бол таны ирээдүйд маш сөрөг үр дагаварууд авчирдаг. Хэрэглээний эд зүйл материалыг худалдаж авахдаа хэзээ ч хүүтэй зээлийн мөнгөөр бүү худалдаж аваарай гэж хувийн зүгээс зөвлөх байна. 

 

Гурав. Түр зуурийн таашаал ба ирээдүйн эрх чөлөө. Хадгаламжаар хуримтлагдаад бэлэн мөнгөөрөө худалдан авах нь магадгүй хамаагүй ухаалаг шийдвэр байж ч болох юм. Ийм шийдвэрийг гаргалаа гэхэд танай нөхөрт дуртай машинаасаа хагацаад бодвол нэр хүнд унана гэх мэтийн эрсдэлтэй, бас тав тух алдагдахаас авахуулаад их харамсалтай байх л даа. Гэсэн ч ирээдүйгээ хараад зөв тооцоолоод та хоёр ухаалгаар ярилцаад үзвэл, одоогийн богино хугацааны тааламжаас ирээдүйн санхүүгийн эрх чөлөө ч бүтээж эхлэх боломж бий. 

 

Дөрөв. Хөрөнгө оруулалт ба зээл. Сайн өр гэдэг нь таны зээлийн мөнгөөр худалдаж авсан бараа бүтээгдэхүүн цаг хугацааны туршид үнэ нь өсөөд танд тодорхой орлого ашиг авчрахыг хэлдэг. Шилдэг хөрөнгө оруулагчид зөвхөн ийм зүйлд л зээл авдаг. Тэд зээлийн хүүг авч байгаа бүтээгдэхүүний гарах ашгийг бүрэн тооцоолж үзэж байж шийдэл гаргадаг. Үүний сонгодог жишээ нь, орон сууц, байр, бизнесийн зээл байдаг. Хэрэв та өөрийнхөө машиныг ямар нэгэн мөнгө олох хэрэгсэл болгож ашиглаад, түүгээрээ дамжуулж сар болгон гаргасан зардалаасаа өндөр орлогыг оруулж ирдэг бол өөр хэрэг. 

 

Тав. Орлого ба зардал. Таны хэлсэнээр бол машины бензин, сэлбэг хэрэгсэл гэх мэтийн бусад дагавар зардалуудыг байнга гаргадаг гэж байна, тэгэхээр та зөвхөн машинаараа дамжуулаад олж байгаа мөнгөн орлого ашигийг, гаргаж байгаа зардалтай нь нийлүүлээд тооцоолоод үзэхэд ч илүүдэхгүй байх. Магадгүй чанар муутай хямд машин болохоор зардал нь өндөр байдаг ч байж болно. Хэрэв үнэхээр тийм бол дээр гуравдугаар зүйлд дурьдсан шиг бодож үзээд, яах эсэх шийдэлээ гаргаж болох юм. 

 

Зургаа. Санхүүгийн эрх чөлөө. Сүүлийн үед хүмүүс энэ талаар маш их ярих болж. Мэдээж энэ нь таны орлогоосоо илүү ихийг олох, мөнгөнд хавчигдахгүйгээр сэтгэл хангалуун амьдрах тухай л ярьж байгаа. Олж байгаа мөнгөө зөв зарцуулаад хуримтлуулж сурна гэдэг санхүүгийн эрх чөлөөнд хүрэхийн эхний үе шат. Олдог орлогоо өсгөнө гэдэг бас томоохон үе шат. Та хоёр энэ талаар бодоогүй биш бодож л байгаа. Бизнесийн эх үүсвэрүүдийг л бид энд ярилцаж байна. Ялангуяа таны хэлсэн чөлөөт уран бүтээлч болох санаа ч энэ чиглэлд маш том боломжуудыг нээж болох юм. Заавал цаг хугацаа өнгөрөхийг хүлээлгүйгээр одооноос энэ чиглэлээрээ судалгаа хийгээд өөрийгөө зах зээл дээр гаргаж эхлэхэд ч болохгүй юм байхгүй байх. Нөхрийн чинь хувьд ч ялгаагүй. Ямар ч хүнд өөрийгөө үнэлүүлээд чаддаг ажил мэргэжил дуртай юмаараа орлогоо нэмэгдүүлээд амжилтанд хүрэх бүрэн боломж байдаг. Гагцхүү өөрийгөө бүрэн дайчлах, өөрчлөх чин сэтгэл эрмэлзэлээр л амьдрал дээр хэрэгждэг. 

 

Эдгээр өгсөн хариулт танд гэр бүлдээ санхүүгийн өсөлт өгөхөд хэрэгцээтэй байсан байх гэж найдаж байна. Доор би танд зориулж тунгааж үзэхэд хэрэгтэй хэдэн асуултуудыг бичлээ. Эдгээр нь танд боломжуудыг олоход цаашилбал амьдралдаа нөлөөлөхүйц эерэг өөрчлөлт хийхэд нөлөөлөх болно. Нөхөртэйгөө ярилцахаас өмнө та өөрөө доорхи асуултуудад хариулах гээд үз. Тэгээд нөхрөө бэлэн үед нь эдгээр асуултууд дээр хамтран ажиллах гээд үзээрэй.

 

а. Танай гэр бүлийн санхүүгийн хэт зорилго юу вэ? Хэрэв та хоёр хангалттай мөнгөтэй болчихлоо гэж бодвол танай гэр бүлд юу юу өөрчлөгдөх вэ? Энэ өөрчлөлтүүд хэр чухал вэ? Эдгээр өөрчлөлтийг бий болгохын тулд болсон та хоёрын тус тусдаа хэр зэрэг зорилгоо ойлгож чадаж байна? 

 

б. Таны мөрөөдөл юу вэ? Танай нөхрийн мөрөөдөл юу вэ? Хамтын мөрөөдөл юу вэ?

Та 2ын гэр бүлийн амьдрал 10 жилийн дараа, 20 жилийн дараа эсвэл 30, 40 жилийн дараа ямар байх вэ?

 

в. Та нөхөртөө хайртай юу? Нөхөр чинь танд хайртай юу? Хайртай атлаа мөнгөн дээр гаргадаг ямар зүйлд нь дурамжхан байгаад байна? Та нөхрийнхөө мөнгөнд ханддаг хандлагыг нь ойлгодог уу? Нөхөр чинь таныг бас ойлгодог уу? 

Та нөхөртөө өөрийгөө ойлгуулж чаддаг уу? Нөхөр чинь таныг ойлгож чаддаг уу? 

 

г. Та өөрийгөө чөлөөт уран бүтээлч болоод ажиллалаа гээд төсөөл. Тэгвэл та хэдий хэмжээний орлогыг олох боломж байна? Энийг бүтэн бий болгохын тулд өнөөдрөөс эхлээд анхаарал тавьж ажиллаж болох зүйлс чинь юу байна? Таны тооцоогоор та хэзээ чөлөөт уран бүтээлээрээ орлого олдог болохоор зорилго тавьж байна? Энэ зорилгоо биелүүлэхийн тулд та юу хийж болж байна. 

 

д. Танай нөхөрийн хувьд орлогоо нэмэгдэж болох боломжууд өнөөдөр нэн тэргүүнд юу юу харагдаж байна? Нөхрийг тань орлогоо нэмэгдүүлэхэд саад болж буй зүйлс юу байна?

 

е. Танай гэр бүлийн санхүүгийн төлөвлөгөө, ирээдүйд үр хүүхдүүдийнхээ амьдрал тусын тулд, аав ээжийгээ асарч халамжлахын тулд яаж хэдий хэмжээний орлого ашиг бүтээх хэрэгтэй гэж харагдаж байна? 

 

Миний дээрх асуусан асуултууд дор бүрнээ таны бодож амжаагүй хариулахад магадгүй төвөгтэй, ээдрээтэй зүйлсийг дэлгэн таны оюун санааг тэлэх боломжийг олгох болно. Хэрэв танд дээрх зөвлөмж хангалтгүй бол Бэрхшээл ба Боломж номыг уншаад үзээрэй. Санхүүгийн чиглэлд хэрэгжүүлж болох олон янзын зөвлөмжүүдийг багтаасанаас гадна миний өөрийн туршлагаас хэрхэн орлогоо нэмэгдүүлсэн түүхийг ч унших боломжтой. 

 

Би таныг хүссэн амьдралаа бүтээхийн тулд өөрийн нөөц бололцоогоо бүрэн дайчилж ажиллаж чадна гэдэгт итгэж байна. Хэрэв танд энэ бүхнийг зохицуулахад өөртөө итгэх итгэл, бусад төрлийн асуудал бэрхшээл тулгарч байвал бидэнд хандаж тусламж эрэхээ бүү мартаарай. Итгэсэн хүнд боломжгүй зүйл байдаггүй гэдэгт би итгэдэг. Энэ итгэл намайг хүний санаанд ормооргүй гайхалтай амьдралыг бодит болгоход тусалсантай адилхан таныг ч бас хүссэн сайхан дулаан уур амьсгалтай гэр бүлийн амьдралаа бүтээхэд ч тусална гэдэгт итгэж байна. Хэрэв танд орлогоо өсгөхөд, ялангуяа бизнесийн чиглэлийн нэмэлт зөвлөмж, дасгалжуулалт хэрэгтэй бол надтай чөлөөтэй холбогдоорой. Таны бодож буй санааг амьдрал дээр хэрэгжүүлэх олон янзын аргуудыг бид хамтдаа нээх болно. 

 

Хэрэв танд дээрхтэй ижил төстэй асуудал бэрхшээл тулгарч байсан болоод энэхүү булан танд шинийг бодогдуулж, амьдралд тань урам зориг эрч нэмэгдүүлсэн бол бидэнтэй өөрийн санал сэтгэгдэлээ хуваалцаарай. Бид дуртайяа танын захидалыг уншиж, таны сурсан мэдсэн чадварыг уншигчидтайгаа хуваалцах болно. Магадгүй бид таны захидалыг сонгож дараагийн дугаартаа хэвлэх ч боломж бий. 

 

Манай дараагийн дугаар өнөөгийн нийгэмд тулгарч байгаа, хамаг юмны зангилаа, зовлон бэрхшээлийн эх үүсвэр болсон мөнгөний эргэн тойронд болдог асуудлыг хэлэлцэх болно. 

 

• Та өөртөө итгэх итгэлгүйгээсээ болж сайхан боломжуудыг алддаг уу?
• Таны амьдрал ямар нэгэн гал дөл мөрөөдлөөр дутагдаад, сэтгэл хангалуун байж чадахгүй байгаа юу?
• Та ажилгүй учраас өөртөө итгэлгүй, хүнд дээрэлхүүлж байна уу?
• Та өөртөө итгэлгүйгээсээ болоод гэр бүлийнхэнтэйгээ үл ойлголцол үүсч, муудалцдаг уу?
• Та өөртөө итгэлтэй л болчихвол болчихмоор атал яаж гэдгээ мэдэхгүй байна уу? 
• Та ажил дээрээ үнэлэгдэж чадахгүй байна уу? 
• Та хүмүүсийн хэлэх үгэнд автаад өөрийн хүсэл мөрөөдөлдөө, санасандаа хүрч чадахгүй эргэлзэж байна уу? 
• Та зорилготой тэмүүлэлтэй амьдрахийг хүсч байна уу? 

 

Хэрэв та дээрх асуултуудын аль нэгэнд нь Тийм гэж хариулж байвал, бидэнд захидалаар бичиж Editor@uptown.mn хаягаар илгээхээ бүү мартаарай. Бид таны нэрийг нууцлах бөгөөд таны асуудалд дээрхийн адил амьдралын дасгалжуулагчийн чин сэтгэлийн зөвлөгөөгөөр гарах боломж олж харахад туслах болно. 

 

Бурханы хувьд нүгэл их, багын ялгаа байхгүй, нүгэл бүхэн адилхан хэмжээтэй, адилхан утгатай байдаг шиг үнэнд “том”, “жижиг” үнэн гэж байхгүй, үнэн бүгд ижил хүчтэй, эквиюалент жинтэй.

Хүн төрлөгтөн хөрстөдөө ургадаг өвс ногооныхоо үндэс салааны тоог нарийн гаргаж чадаагүй, чадах ч үгүй байхаа болзошгүй шиг үнэний тоо… жин…эзлэхүүн…хурд…хүч…эрчим…ер…үнэний “үнэн”-нийг “эх барьж” хэзээ ч эс чадахаа болзошгүй!  Гэвч хүн төрлөгтний эс чадсан хийгээд эс чадах үйлээс ганц Үнэний “үнэн”-ийг цөмөлж чадахгүй сөхөрдөгийг нь л харамсахгүй хүлцэж болно…

Үнэн дотор “худал үнэн”, “үнэн үнэн” гэж ч байхгүй, “хэрэггүй үнэн” ч гэж байхгүй, үнэн бүгд өөр хоорондоо адил тэнцүү, дор бүрээ аугаа чанартай тул тусгаар үнэн бүр хувь хувьдаа хүний амьдралын бүх үнэний нийлбэртэй тэнцэнэ.Энд “бүхэл” нь “хэсэг”-ээсээ их байдаг энгийн логикийн нэмэгдэхүүнүүдийн нийлбэр нь аль нэг нэмэгдэхүүнээсээ заавал их байх тоон утгын хууль эрхгүй зөрчигдөнө.

Ертөнцийн үнэнээс аль ч хүний амьдралд үл жижигдэнэ. 

Хүнд үнэн бүгд амины үнэтэй бөгөөд амьдралын нь агшин бүрийг худал хуурмагаас харамлан, амьсгалах амьсгаа бүрийг нь ад буруугийн агаар, утаанаас булаан, “хүнийг харамлах”, “булаалдах” “дайн”-д завсаргүй зовно.

 

                                                                                                      Үнэний “үнэн” нь -Үнэний зовлон!…

                                                                                                                                                1997.11.28-1997.11.29

“Яруу сэтгэгч” сонины нийтлэлүүд цувралаар

1. Эх орноо гэх үзлийг нь дэвэргэн хөгжүүлэх

Дэлхийн усны хагалбарын зонхилох хэсэг Монголоос эхэлдэг, дэлхийн мөнх цэвдэгийн өмнөд төгсгөл Монголд байна. Дэлхийн элсэн цөл Монголоос эхэлж мөн энд ирж дуусдаг. Азийн бүх нуурын 2/3 нь Монголд бий. 4 улиралтай, ой хээр говь хосолсон, асар их баялаг бүхий, хүн амьдран жаргах хамгийн таатай орчин гэвэл эх орон минь билээ гэсэн сэтгэлгээг хүүхэд бүрт төлөвшүүлэх нь чухал байна.

Монгол хүнийг, Монгол улсыг Монгол хүн л аварч хамгаалж, авч явж хөгжүүлэх үзлийг төлөвшүүлэх хэрэгтэй.

Монголын их яруу найрагч Бэгзийн Явуухулан: Цэцгийн сайхныг би нугаасаа түүлээ

Цэнгэлийн манлайг би нутгаасаа мэдэрлээ

Хүлгийн хурдныг би сүргээсээ барилаа

Хүүхний царайлгыг би Монголдоо харлаа хэмээн “Зөвхөн Монголдоо” шүлгээрээ илэрхийлсэн байдаг.

2. Үйлдвэрлэх хүчний байршил-монгол хүний хөгжилд нөлөөлөх нь

Үйлдвэрлэх хүчийг улс орныхоо баруун зүүн өмнөт бүс нутагт тараан байрлуулж, монгол хүнийг төрж өссөн уугуул нутагтаа ажиллаж амьдрах нөхцөл бүрдүүлнэ. Төвийн бүсэд, ялангуяа нийслэл хотод ажиллаж амьдрах чадваргүй олон хүмүүс бөөгнөрснийг тараан байрлуулж, газрын ашиг шимийг хүртэн амьдарч сурахад нь төрийн зүгээс албадах, туслах, хөрөнгө гаргаж өгөх, эрх зүйн баталгаатай болгох тал бүрийн ажил зохиох хэрэгтэй байна.

3. Хүнийг үйлдвэрлэн бүтээгч байлган хөгжүүлэх нь

Ажил хийх сонирхолгүй хүн нийслэл, төв, хот суурин газруудын дүүргүүдэд суурьших “эрхгүй” байх тийм нөхцөл байдлаар шахах учиртай. Ийм өргөн уудам нутаг, байгалийн баялаг бүхий монгол оронд ажилгүйдэл гэсэн ойлголт байхгүй. Харин амьдрах чадваргүй хүмүүс байна хэмээн ойлгож, хөдөлмөрлөх дур сонирхолгүй хүмүүст тэтгэлэг олгохыг зогсоож болно. Өөртөө ногоо тарьж, хувцас хунар оёж, чинээлэг айлын мал хариулах, хүүхэд хөгшидийг харж хандаж өгч байгаа хүнийг ажилтай хүн гэж үзнэ.

4. Монгол хүн-хөгжсөн хэрэглэгч байхын тулд

Юу бүтээж байна түүнээсээ илүү хэрэглэхгүй байх зарчмаар амьдрах учиртай. Зөвхөн бүтээж гэмээнэ хэрэглэх зарчим бол баялаг бүтээгээгүй байж улсаас илүү зүйл нэхэхийг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэсэн үг. Монгол хүн илүү ихээр ямбалахгүй, гагцхүү хийж бүтээснийхээ тоо чанарт нийцүүлэн амарч сувилуулна.

5. Монгол хүн нийгмийн хөгжсөн харилцаа байх философи

Монгол хүн гэр орон, ажлын орчин, гудамж, дэлгүүр үйлчилгээний газруудад бие биедээ дарамт учруулдаггүй хөгжсөн хүн байх учиртай.

Нийгмийн харилцаанд импортолсон халх, дөрвөд, буриад, эрлийз гэх мэтээр монголчуудын сэтгэл зүйн уур амьсгалын ан цавыг арилгаж, ийм асуулт анкетаар бөглүүлдгийг болиулна. Монгол хүн л бол монгол хүн. Тэр хаана төрсөн байна вэ тэр газар нь даль жигүүрээ амраах шувууны үүртэй адил, унасан газар угаасан усандаа л хүн хүчтэй, эх оронтой байна. Монгол эхийн хэвлийгээс төрсөн бол монгол байна.

6. Гадаад улсад “худалдагдсан” хүн хэний хүн байх вэ?

Гадаад талд ажилладаг хүн тэндээ хэзээ ч нэгдүгээр зэргийн хүн байж чадахгүй. Их үндэстэн нь 1-р хүмүүс байна. Гадаад улсуудад цагаачилсан нь 2-р зэргийн хүмүүс байна. Бусад үндэстнээс хятадчилагдсан оросчлогдсон хэсэг нь 3-р, харъяалалд байгаа буриад, өвөр монгол, тува, уйгур хөх нуурын Монголчуудын амьдралынх нь хэв шинж ойртсон учраас 4-р, их үндэстний хүнтэй гэр бүл болсон хүмүүс хажуудаа харуултай учраас 5-р, худалдагдсан монгол хүнд тухайн орны төр хэзээ ч 100% итгэхгүй учраас 6-р зэргийн хүн байх болно. Цаашдаа нууцаа алдахгүйн тулд худалдагдсан хүн өөрийнхөө амийг бууны гохон дээр аваачаад өгчихсөн гэдгээ мартаж болохгүй.

Тэгэхээр “худалдагдсан” хүнийг ч монгол хүн гэж үзэхээс өөр аргагүй. Харин хүн өөрөө хаана төрсөн бэ тэнд 1-р зэргийн хүн байдаг бясалгалаар тэндээ үйлчлэх үү, эсвэл 6-р зэргийн “шаар” байх нөхцөлөө сонгох уу гэдгээ өөрөө шийдэх хэрэг. Бас өөрийн ард түмнийг гомдоосон, тэдний эрх ашгаас урвасан хүнд бурхан багш хилэгнэдэг, тийм хүн хэзээ ч өөдөлдөггүй гэсэн айхавтар бичигдээгүй хууль үйлчилдгийг 1937, 1938 оны хэрэг явдлын дараах үр дагавар нотолсон гэдгийг монгол хүн бүр ухаарууштай нь үнэн.

7. Монгол хүний амин чанарыг сайжруулах үзэл баримтлал

Монгол хүний удмын санг жолоодох бүх үүргийг эрүүл мэндийн системийн үүрэг гэж үзнэ.

Өвчин эмгэгтэй ухааны хомсдолтой, ер нь аль нэг талаараа зохицохгүй эр, эм хүмүүсээс гэр бүл үүсэх замыг хааж, хянах ажлыг эрүүл мэндийн системийнхэнд төрийн үүрэг болгон ноогдуулна. Галзуу, ажиллаж амьдрах чадваргүй хүмүүсээс нийгмийг эмнэлгийн аргаар цэвэршүүлэх эрхийг эрүүл мэндийн байгууллагад төрийн зүгээс олгоно.

Ухааны хомсдолтой, нийгмийн халдварт өвчтэй хүмүүсийг үргүй болгож цэвэршүүлэх ажлыг эрүүлийг хамгаалах систем гүйцэтгэнэ.

Хүнийг өвчилсөн хойно нь эмчлэх гэдэг ойлголтыг, өвчлөхөөс сэргийлэх явдал бол эрүүлийг хамгаалах системийн үүрэг байна гэсэн үзлээр солино.

Эрүүл мэндийн байгууллагууд гаднаас орж ирдэг хүнсэн зэвсгээс монгол хүнийг найдвартай хамгаалах төрийн албаны үүрэгтэйгээс гадна хүн өөрөө өөрийгөө авч явах арга ухаанд сургана.

Эрүүл биед саруул ухаан орших учраас эрүүл мэндийн байгууллага намайг хариуцна гэдэг ойлголтыг би өөрөө өөрийгөө эрүүл авч явах учиртай гэсэн үзлээр солино.

Дархчуул овогт Даваагийн Лхаашид

‘Монголын хаад зүтгэлтнүүдийн жолоодохуйн урлаг”