Author: admin

Төрийн соёрхолт яруу найрагч О.Дашбалбар агсны мэндэлсэний 56 жилийн ойд

ЭХ ОРОН- ОЮУН САНАА- ЯРУУ НАЙРАГ НААДАМ

– Яруу найргийн наадам

– Эрдэм шинжилгээний бага хурал

– Уран бичлэгийн уралдаан

Оролцогч нь дээрх 3 төрлөөс сонгон оролцох боломжтой. Дашбалбар агсаны оюун санааны их үйл хэргийг үргэлжлүүлж эх орондоо оюуны соёлыг түгээн дэлгэрүүлэхэд таны хувь нэмэр хамгаас чухал.

НААДМЫН ЕРӨНХИЙ БОЛЗОЛ

– Их дээд сургуулийн оюутнууд болон эрдэмтэн судлаачидад нээлттэй;

– Наадамд оролцох бүтээлүүдээ (шүлэг, эрдэм шинжилгээний илтгэл, уран бичлэг) 2013/04/18- 04/20 хооронд dashbalbarstudies@gmail.com хаягаар явуулах буюу 96658808, 99993758 дугаарын утсаар холбогдож биечлэн авчирч өгнө;

– Бүтээлүүдийг эхний шатанд шалгаруулж, 2-р шатанд 15 шилдэг илтгэл, 15 шүлэг сонгон оролцууна. 2-р шатанд шалгарсан бүтээлүүдийг http://facebook.com/groups/ODashbalbar бүлэгт 4-р сарын 28-ны өдөр зарлана;

 Сануулга:

– Илтгэл нь Arial фонд, мөр хоорондын зай 1.5, үсгийн 11 хэмжээгээр бичигдсэн 5- 7 нүүр байна;

– Илтгэл тавих хугацаа 15 минут;

– Яруу найргийн наадамд оролцогч нь 3 хүртлэх бүтээлээр оролцоно;

– Уран бичлэгийн уралдаанд Дашбалбар агсаны шүлэг, ишлэлээс Монгол уран бичлэгээр бичсэн бүтээлээ илгээнэ;

 ИЛТГЭЛИЙН ҮНДСЭН ЧИГЛЭЛ

– Утга зохиол судлал /О.Дашбалбарын намтар, уран бүтээл, онцлог/

– Сэтгүүл зүй /О.Дашбалбарын намтар, уран бүтээл, онцлог/

– Соёл судлал /О.Дашбалбарын намтар, уран бүтээл, онцлог/

– Шашин судлал /О.Дашбалбарын намтар, уран бүтээл, онцлог/

– Улс төр судлал /О.Дашбалбарын намтар, уран бүтээл, онцлог/

 ШАГНАЛЫН САН

Эрдэм шинжилгээний илтгэл

1-р байр Өргөмжлөл, 300,000₮, дурсгалын зүйлс

2-р байр Өргөмжлөл, 200,000₮, дурсгалын зүйлс

3-р байр Өргөмжлөл, 100,000₮, дурсгалын зүйлс

Тусгай шагнал Өргөмжлөл, 50,000₮, дурсгалын зүйлс

 Яруу найргийн наадам

1-р байр Өргөмжлөл, 300,000₮, дурсгалын зүйлс

2-р байр Өргөмжлөл, 200,000₮, дурсгалын зүйлс

3-р байр Өргөмжлөл, 100,000₮, дурсгалын зүйлс

Тусгай шагнал Өргөмжлөл, 50,000₮, дурсгалын зүйлс

 Уран бичлэгийн уралдаан

1-р байр Өргөмжлөл, 300,000₮, Ивээн тэтгэгчийн нэрэмжит шагнал

2-р байр Өргөмжлөл, 200,000₮, дурсгалын зүйлс

3-р байр Өргөмжлөл, 100,000₮, дурсгалын зүйлс

ХЭЗЭЭ: 2013 оны 5-р сарын 03-ны 10:00 цагт

ХААНА: Тусгаар тогтнолын ордны 3 давхарт, дугуй заал

ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ:

Дашбалбар судлал төв

Дашбалбарын Индра

ХАМТРАН ЗОХИОН БАЙГУУЛАГЧ:

Сүхбаатар аймгийн оюутан залуучуудын хөгжлийн төв

Монголын залуу зохиолчдын холбоо

Яруу сэтгэгч нийгэмлэг

ХОЛБОО БАРИХ

96658808, 99993758

http://twitter.com/ODashbalbar

http://facebook.com/ODashbalbar

http://youtube.com/ODashbalbar

http://facebook.com/groups/ODashbalbar

              “Яруу сэтгэгч” сонины нийтлэлүүд цувралаар                                                                                                     *Зарим хүмүүс үргэлж л амар хялбарыг хайж, хөнгөн ачаанд дуртай байдаг. Цөөхөн хүмүүс л хэцүү бэрхээс зүрхшээлгүйгээр саад бэрхшээлийг даван туулдаг. Аз болж хувь тавилан хүмүүст аз жаргал хэмээх том том бэлэгийг өгөхөд хөнгөн ачаанд дурлагсад нэгэнт том ачаа даахгүй учраас том бэлэгийн хэлтэрхийг л үүрэх ажээ. Харин хүнд ачаа үүрч сурсан хүмүүс бол том бэлэгийг дажгүй үүрээд явж байгаа нь харагдана.

        Харин та хөнгөн хялбарт дурлагчдын нэг арай биш биз дээ. Уг нь том бэлэгээ даадаг байхын тулд одооноос биеэ дасгалжуулж байвал тун зүгээр л дээ.

        Бусдаас бэлэг авахад дургүй хүн гэж ер нь байдаг билүү? Бэлэг авахдаа  уур бухимдалтай, хөмсөгөө зангидаж авдаг хүн байдаг билүү? Гэтэл бэлэг авахдаа сэтгэл хангалуун бус, уурлаж бухимддаг хүмүүс бас олны олонд байх юм аа. “Өнөөдөр” гэдэг өдөр бол бурханаас бидэнд өгсөн бэлэг юм. “Маргааш, шинэ өдөр бүхэн” бол бурханаас бидэнд өгч байгаа бэлэг юм. Энэ бэлгийг аз жаргалтайгаар инээмсэглэн хүлээж авахын оронд хараал, бухимдалтай угтахын учир юунд вэ?! Маргааш ч бас “Маргааш” ирнэ шүү дээ. Та энэхүү бэлгийг инээмсэглэн эсвэл хөмсөг зангидан хүлээж авах уу?! гэдгээ дахин нэг бодож үзээрэй.

Та үргэлж инээмсэглэн хүлээж авдаг хүн бол үнэхээр аз жаргалын найз нь ажээ.

          *  Хүн өөрийн олсон мөнгөө яг гурван тэнцүү хуваах нь зүйтэй

Ингээд 1/3-ийг нь аав ээждээ зориулах хэрэгтэй, тэд чамайг өсгөж өндийлгөсэн учир чи тэдэнд өртэй.

1/3-ийг нь үр хүүхэддээ зориулах хэрэгтэй. Ирээдүйд тэд чамайг тэжээх учраас.

1/3-ийг нь өөртөө зориул. Чи яг одоо амьдарч байгаа учраас.

       Биеийг эзлэх гэж юунд яарнам. Биеийг эзлэх гэж давшин түрэмгийлснээр түүнийг зай барихад хүргэж оргүй хоосон хоцрох бишүү?! Харин үүний оронд эхлээд сэтгэлийг эзэмд, сэтгэлийг эзэмдвэл бие аяндаа эзлэгдэх бишүү.

 Дэлхий хэтэрхий их өргөстэй ажээ. Хэн нэгэн нь энэ их өргөснөөс бүр залхаж гүйцээд “Дэлхийг бүхэлд нь ширлээд өгөөч” хэмээн Бурханаас гуйжээ. Бурхан “Чи өөрийнхөө л хоёр хөлыг ширлэчихвэл болох бишүү” хэмээн хариулжээ.

 

 

 

  

Алт ховор учраас үнэтэй байдгийн адил Амьдрал үнэтэй учраас богинохон байдаг

Хазгар өвгөнд ч эрдэм бий
Хар авдарт эрдэнэ бий

Агуу үйлсүүд хүч чадлаар бус
Уйгагүй оролдлогоор биелэлээ олдог Үг гэдэг үерийн уснаас ч хүчтэй

 

Өөртөө итгэ, Та бодож байгаагаасаа ч илүү ихийг чадна

Урлагийг дипломоор хэмжихгүй. Дипломтой халтуурчид урлагийг юу ч биш болгож байна. Жинхэнэ авъяас чадвар, зүрх сэтгэлээр хэмжинэ.

“Цаг хугацаа бол авьяас чадварыг хөгжүүлэх уудам орон юм.” К.Маркс 

“Оюун ухаанаа төгөлдөржүүлэхийн тулд цээжлэхээсээ илүү эргэцүүлэн боддог байх хэрэгтэй.” Р.Декарт

“Хайр сэтгэл ямар ч хувь заяаг өөрчилдөг.” Мэгэли дэ Сэрвантэс

“Юм бүхэн өөрийн гэсэн цагтай.” Экклесиастес 

“Гав дөнгөтэй байлаа ч гэсэн амьдрал сайхан юм.” Ф.Э.Дзержинский

“Ямар үг хэлнэ, хариуд нь тийм л үг сонсох болно.” Хомер

Бэлдэх тусам аз од гийдэг

Өгсөн үүрэг даалгаврыг ял биш өөрийгөө харуулах боломж гэж хүлээж авсан нь гялалздаг…

Шар навчсыг өрөвдөж буй уйл. Шинээр ургасан навчис ч бас шарлана

Ямраар дурсагдахыг хүснэ, яг түүн шигээ амьдар

Бүтэн жилийн турш хөдөлмөрлөөд олж авч чадахгүй ховор нандин бүхнийг хайр дурлал ганцхан мөчийн дотор хүнд өгч чаддаг. Гёте

Хайр дурлалын өмнө үхлийн хар сүүдэр ч хүчин мөхөс. Петроний

Хайр дурлал бүх нүглийг өгшөөх ёстой. Гэхдээ хайр сэтгэлийн эсрэг үйлдсэн нүглийг биш шүү. Оскар Уайльд

Шударга байна гэдэг эр хүний, хүнлэг байх нь эм хүний сайн тал нь. Шопенхауэр

Хэзээ ч бүү шантар, Энэ л танийг амжилтанд хүргэнэ

Өөрийгөө тань сайн муу талаа мэд, мэдэр

Чадваргүй хүн гэж үгүй харин оролдлогогүй хүн гэж байдаг.

Аливаа юмны хэмжээг мэддэг хvнд азгvй явдал тохиолддоггvй

Хvн ямар ирээдvйг мєрєєдєж байна, тvvнд тийм л ирээдvй байдаг

Дуугvй суух нь ярианы хvчийг нэмнэ, цагаа олох нь дуугvй суухын хvчийг нэмнэ

 Хамгийн үнэтэй санаанууд явган алхаж байхад л төрдөг.

Амжилтанд хvрэхийн тулд зорилгоо хvрч болох хэмжээнээс хэд дахин єндєрт тавь

Чи сониуч зантан болвол ихийг мэдэгч болно. Сократ

Танин мэдэх нь гайхахаас эхэлдэг. Аристотель

Аливаа улс орны ирээдүй ард түмнийхээ боловсролтой холбоотой. Эйнштейн

Мэдлэгийн эзэн нь болохын тулд хүч хөдөлмөрийн боол нь болох хэрэгтэй. О.Бальзак

Амжилт бүтээл нь өдөр тутамд давтагдах зүтгэлийн нийлбэр дүн юм. Роберт Коллиер

Илүү сайн болох гэж хичээхгүй хүн сайн хэвээрээ ч үлдэж чадахгүй. Овивер Кромвелл

Хүний ааш араншинг хэмжих хэмжүүр нь түүний сонсож, бодож буй зүйл биш, хийж буй зүйл нь юм. Б.С.Лееминг

Өөртөө тохирох хүнийг хайснаас Өөрөө хүнд тохирч сур…

Хүссэн зүйлээ авч чадахгүй байна гэдэг нь заримдаа гайхамшигт аз болдгийг сана

Бодлоо ажигла таны үг болон илэрдэг
Үгээ анзаар, таны үйлдэл болон харагддаг
Үйлдлээ хар, таны зуршил болон хэвшдэг
Зуршлаа таньж мэд, таны зан чанарыг бий болгодог
Зан чанар тань таны хувь тавиланг бүтээдэг

Авах хvнд нэг vг ч эрдэнэ
Орхих хvнд мянган сургаал ч улиг. Д.Равжаа

Хэн нэгэн хүний хайрыг татна гэдэг баян байхаас ч хавьгүй дээгүүр хувь ерөөл юм. \Клод Тилье\

Бүх зүйлийн хамгийн чухал нь ТА өөрөө…

 

“Яруу сэтгэгч” сонины дугаарууд цувралаар… 

1.Таны эссэг Олимпийн шүүгчид дүгнэхгүй

Эссэ бол гараагаа арван оноотой эхлээд, алдаа гаргах бүрт оноогоо хасуулдаг Олимпийн усан сэлэлт, эсвэл уран гимнастикийн үзүүлбэр биш. Эссэг гартаа улаан үзэг барьсан харгис шүүгч бус, сэтгэл догдлуулсан мэдээллийг хүлээж буй багш профессор хэн нэгэн уншина. Энэ хүн эссэний тань сэдэвт бус, харин таны тухай сэтгэгдэлээ тархиндаа бичиж, дүгнэлт хийх бөгөөд бүр ихдээ “энэ залуу надад үнэхээр таалагдаж байна” хэмээн уулга алдана.

2.Танд нэг гоц санаа байх ёстой

Энэ нь эхний зөвлөгөөнөөс урган гарна. Эссэг уншигч хүн асуултын дагуу гол санааг хэр гаргасан эсэхийг мэдэхийн тулд маш хурдан уншдаг. Иймд та мянга түмэнтээ таарах /бөх барилдах нь намайг анхаарлаа төвлөрүүлэхэд сургасан, эмээгийн үхлээс болж сарнай үнэртдэг болсон, би бусдад тус хүргэхийг хүсдэг учраас эхлээд өөртөө туслана/ санааг давтсан л бол хэдий сайн цэгцтэй бичигдсэн ч олигтой үнэлгээ авахгүй л болов уу.

Үнэндээ, дэвшүүлсэн санаагаа хэт чамирхаж илэрхийлвэл тэр нь их нуршсан болдог.

3.Гол санаа тань өөриймсөг бөгөөд нүсэр биш байх ёстой

“Том сэдэв”-ээс аль болох зайлсхий. Ойрхи Дорнод дахь энх тайван, экологи, иргэний эрх ба хүний ерөнхий зан төрх гэх мэт илэрхий нүсэр гарчигаас гадна “ёс суртахуун”-аар жонхуудсан том санааны олон зуун жижиг хувилбаруудаас болгоомжлох хэрэгтэй. Өөрийн гэсэн, агуулга төгөлдөр, анхны санаагаа хадгалсан байвал санаа тань тод томруун болно. Ёс суртахууны асуудал хөндөн ярих гэж байгаа бол санаанд оромгүй, өвөрмөц бөгөөд өөртөө тохируулсан байдлаар бичих хэрэгтэй.

Амжилтгүй санаа: Намайг зусланд байхад нагац ах Харри маань үгүй болсныг эцэг, эх маань дуулгахад би тэрээр хичнээн энэрэнгүй, өгөөмөр хүн байсныг дурсан санасан.

Арай илүү хувилбар: Нагац ах Харриг нас барах үед эцэг, эх маань надад анх нас бие гүйцсэн хүн шиг хандсан юм. Тэгэхэд би зусланд амарч байсан ба тэд намайг оршуулганд явуулахаас амрах нь дээр биз гээд хоер долоо хоногийн дараа л  сая тэрхүү гунигт мэдээг дуулгасан юм.

Сануулга: Зөв хувилбар бол, яриа нагац ах Харригийн тухай бус /тэр эссэний гол агуулга биш шүү дээ/, таны тухай өрнөх ёстой. Иймд та аль болох тодорхой хүрээнд өөрийн тухай өгүүлэн бичвэл зохино. Ийнхүү бичихдээ багшид чухам хэн болох, бие даасан болон өсөн дэвших тэмүүлэлтэй эсэхээ илэрхийлнэ. “Жинхэнэ” өгүүлэгдэхүүн нь нагац Харри ч биш, эцэг, эхтэйгээ маргасан тухайд ч биш, харин таны өсөн хөгжих хүсэл тэмүүлэл, чадвар дэвшлийн тухай юм.

 4.Үлгэр-1: Сул чөлөөтэй бай,

 бүү  тэвд

Багш профессорууд танд олонтаа зөвлөх боловч та ямарч дасгал, сургуулалтгүй бол ханын зураг зурах зураач эсвэл кинонд тоглох жүжигчин адил балмагдана. Ер нь зурах, жүжиглэх нь хүн бүр хийж чадах зүйл мэт боловч бэлтгэл, сургуулилтгүйгээр барахгүй ажил. Бичих ч бас үүнтэй мөн адил. Та өөртөө итгэлтэй болсон нөхцөлд л тайвширч чадах тул хэд хэдэн ноорог бичиж, мэдлэгтэй хүнээс зөвлөгөө авсны дараа л сая сэтгэл өег болно гэсэн үг.

 5.Үлгэр-2: Сул чөлөөтэй бай,

бүү  тэвд

Та өөрөө чухам хэн бэ? Бид өөрсдөө бие хүний хувьд олон төлөөлөл, хэсэг болдог. Тухайлбал, гэр бүлийн хувьд нэг, найз нөхдийн хувьд нэг, албан ёсны үйл явдалд нэг, мөн ганцаардсан үедээ бас нэг өөр бие хүн болдог. Найзуудтайгаа тэнэглэн тоглож байхад тань Polaroid-аар авхуулсан болон ахынхаа хурим дээр хамгийн аятайхан гарсан хоёр зургийн алийг нь багш илүүд үзэх бол. Та стратегийн шийдвэр гаргах хэрэгтэй. Та эдгээрийн аль нэг дүрийг сонгож, сайтар боловсруулан танилцуулах ёстой. Энэ бол амжилтад хүрэхэд хамгийн дөхөмтэй- Таныг хийж буй ажилдаа махаруу, онцгой хүн гэдгийг харуулах дүрийг сонгоно гэсэн үг юм.

6.Хайр дурлал бол хамгийн чухал нь биш ч, нэгэнт танд байгаа бол түүнийгээ гээж болохгүй

Ямар ч сэдвээр эвтэйхэн бичиж болох боловч, хамгийн их сэтгэгдэл төрүүлэхүйц сэдвийг сонго. Эргэлзээ бус хүсэл эрмэлзлэлийнхээ тухай бич. өсвөр насныхны зовинол, ичгүүргүй явдлууд багш хүнд тун залхмаар байдаг тул үүнээс зайлсхийх хэрэгтэй.

Та ямар нэг зүйлд сэтгэл татагддаг бол тэрхүү сэтгэл, итгэл үнэмшлээ тодорхой илэрхийлэн бич. Бага дүүдээ тэгтлээ хайртай биш бол яагаад гэдгээ мөн л хошигнол, сонирхолтой яриа, түүх, болсон явдал зэргээр тайлбарлан эссэн дээр өөрийн тухай аливаа чухал мэдээллийг хүргэж чадвал багшид үнэлэгдэх боломж тань төдийчинээ нэмэгдэнэ.

 7.Эссэ бичигчдийн ховор хэрэглэх хоёр үр нөлөөтэй хийгээд чамирхуу хэрэгсэл

Харилцан яриа, ишлэл

Тааруухан хувилбар: Миний төгөлдөр хуурын багш, хатагтай Фон Крабб зөвхөн төгөлдөр хуур тоглохыг заагаад зогсохгүй амьдралд хэрэгтэй олон зөвлөгөөг хичээлээрээ өгсөн юм. Түүний англи хэл нэг их сайнгүй бөгөөд байгаа байдал нь хуучинсаг боловч би түүнийг үргэлж санах болно.

Илүү хувилбар: “Алекс, чамайг төгөлдөр хуурынхаа ард суун одоо л эхэлж байна гэж бодож байхад чинь бусад хүмүүсийн хувьд концерт аль эрт эхэлчихсэн байдаг. Тиймээс зөв сууж сур” гэж Фон Крабб хэлдэг. Тэр бүр анхныхаа өдөр л түүний араас өөр хоорондоо шивнэн “Хатагтай Фон Крабб бөмбөг” гэж дуудахгүй байхыг сануулж билээ. Гэвч бид яаж тэсэх вэ дээ. Бид шоолон ярилцдаг ч түүнийг хүндэтгэж бас эмээдэг байсан.

Сануулга: Эссэний бичилтэд хадагтай Фон Крабб гайхалтай байсан гэдгийг дагнан өгүүлбэл утга төгс болж үл чадна. Хоёр дахь бичилт түүний дутагдал биш, иш татсан зүйлээр илүү байгаа тул зохиогч буюу Алексын тухай ойлголт өгч, түүний талаар аятайхан сэтгэгдэл төрүүлж байна.

Уншигчийн сонирхолыг татна гэдэг бол эссэ бичигчийн бараг хамгийн гол зорилго, нууц түлхүүр нь юм. Танд илүү хувилбар хэмээх гарын авлагын адил бичих нь амаргүй. Үүнийг их сургуулийн профессорууд ч тэр бүр чаддаггүй. Гагцхүү ингэж бичихийг хичээж, эссэндээ гол дүрийн үгийг олж иш татвал өөрт тань тустай.

Жишээ: Эдгээр өгүүлбэрийн аль нь илүү вэ?

А. Би тэн хагаст нь дархан цаазтай, нөгөө хэсэгт нь томоохон эдлэн газар бүхий байшингуудтай том хотын захын нэгэн дүүрэгт суудаг.

Б. Би Бостноос 15 бээрийн зайтай орших Массачусетс муж улсын байгалийн үзэсгэлэнт дархан цаазат, хагас хэсэг нь хувийн эзэмшилд хамаарах эдэлбэр газар бүхий Линколны эдлэнд амьдардаг.

Сануулга: Хоёр өгүүлбэрийн Б нь арай илүү байна. Учир нь уншигчид хотын нэрийг сонирхох нь гарцаагүй. Америкийн агуу туужийн муу хувилбарт гардагийн адил “Миний аав том хотын том пүүст ажилдаг” гэж бүү бич. Үүнийхээ оронд Миний аав Вашингтон дахь “Арнолд ба Портер” хэмээх хуулийн том фирмд ажилладаг гэх нь дээр.

Мэдээж аливааг хэт дэлгэрүүлэн бичихэд аюул бий. “Хуулийн том фирм” гэдгийг “340 гишүүнтэй, 12 хотод салбартай /та хотуудыг нь нэрлэж болно/ хуулийн фирм” гэж болно л доо. Гэхдээ ийм хэт дэлгэрэнгүй мэдээллийг эссэнд оруулах нь тун ховор юм.

Кембрижийн  Их Сургуулийн эссэн үйлчилгээний албаны заавраас.