Author: admin

ЭРҮҮЛ ЧИЙРЭГ АМЬДРАЛ. Ихэнхи ажил хэрэгч залуус маань суугаа талдаа ажил хийдэг. Бас согтууруулах ундаа хэрэглэнэ, ихэвчлэн таксидна, бэлэн гоймон иднэ, толгой нүцгэн явна. Хүн эхээс эрүүл чийрэг бие бялдартай төрдөг атлаа өөрийнхөө биеийг хорлон сүйтгэх ажиллагаагаа өөрөө хийж явдаг сонин амьтан шүү. Тэгээд бүүр үхэхээ тулахаас нааш хүний хэлсэн үгийг тоохгүй.

Миний хувьд нээх айхтар өвдөж хавдаад, ханиад хатгалгаа хүрээд, эмнэлэгт хэвтэж байсан тохиодол бараг байхгүй. Тэр бүр би толгой өвдлөө, ханиад хүрлээ, би өнөөдөр өвдөөд очиж чадахгүй нь гэж хэлж байсан тохиодол ховор. 

Тэгээд өөрийн зарим нэг туршлагаас залуустайгаа хуваалцъя гэж бодлоо:

1. ХӨДӨЛГӨӨН. Би ихэвчлэн алхана, гүйнэ. Гэрээсээ ажилруу гүйнэ. Ажлаасаа гэррүүгээ гүйнэ. Өглөө бүр 5-15 минут орчим дасгал хөдөлгөөн хийнэ. Хүн хөгширч үхдэггүй хөшиж үхдэг гэдэг. Хөшиж хуримталсан шар усыг тарааж байхад дасгал хэрэгтэй.

2. ИОГ. Бүтэн сайн бүрд гэртээ иогийн дасгал хийнэ. Иог бол дэндүү гайхалтай л даа. Хүн төрөлхтний 10000 жилийн ажиглалт, туршилтаар хөгжсөн төгс дасгал. Монголчуудын тэнгэрт мөргөх, залбирах, бие биелэгээ зэрэг нь иогийн дасгалын мөн чанарыг агуулсан байдаг юм байна гэж би боддог. Иог нь хуян шар усыг тараахаас гадна гараар хүрэх боломжгүй дотор эрхтэн, зарим онцгой булчирхайнуудад даралт, иллэг болдог гэж тодорхойлдог. Ямартай ядаргааг гайхалтай тайлдаг.

3. ИЛЛЭГ БАРИА. Өглөө босоод өөрөө өөрийгөө энхрийлнэ дээ. Толгой, нүүрнээс эхлээд хөлийн ул хүртлээ бариа иллэг хийнэ. Унтаа, нойрмог бие, мэдрэмжийг ингэж сэрээнэ. Бас өөрийгөө хайрлаж байгаа нэг хэлбэр гэж хэлж болно. Хүн өөрийгөө хайрлахгүй бол шоовдорлогдсон эсүүд нь хавдар үүсгэдэг гэж үздэг. Урианхай гуай бас өглөө бүр өөртөө 30- 40 минут өөртөө иллэг хийдэг гэж хэлж байсан. Толгойгоо 100 удаа илэхэд 1 насаар уртасдаг гэж монголчууд хэлэлцдэг. Ямар ч байсан хайртай дотны хүмүүсийнхээ гаранд нь ч болтугай иллэг хийж өгвөл сая төгрөг өгсөнөөс ч их баярладаг юм билээ. 

4. ТАВАН ХОР. Хэт чихэрлэг, хэт давслаг, хэт тослог хүнс мөн архи тамхинаас хол байхыг хичээдэг. Тамхийг бол хийх ажилгүй хүний ажил гэж хэлдэг юм билээ. Сэтгэл зүйн үүднээсээ бол тамхи татаж байгаа хүн өөрийгөө юм хийж байна гэж боддог гэсэн. Хэ хэ.

5. СЭТГЭЛ САНАА. Хүүхэд байхдаа, “Ямар ч байсан өвдөхгүй амьдарч байгаад үхнэ” гэж өөртөө амлаж байсансан. Ямартай үнэхээр сайн эм гэж итгээд чихэр идсэн хүмүүс эдгэсэн туршилт олон байдаг юм билээ. Тэгэхээр хүний сэтгэлд асар их энерги нуугдаад тэр нь хүнд асар их нөлөөлөөд байх шиг байна. Өвчиндөө хэт төвлөрөхөд илүү их өвдөөд байдаг атлаа, аз жаргал, эрүүл энхрүүгээ төвлөрөхөд эдгэрэл хурдасдаг. Хагалгаанд орж буй өвчтөнд бат итгэлийг өгөхөд мөн л эдгэрэл хурдасч байдаг. Миний хувьд бол ер нь өөртөө өвчин тусахгүй, би өвчин тусахаар өөрийгөө хорлоогүй гэж байнга бодож итгэж найдаж явдаг. 

6. ХООЛОЛТ. Ихийг биш чанартайг. Хоол бол ганган чаминдаа гол нь биш харин хүний алдсан амин дэмийг нөхөж хүчил, шүлт, өөх тосыг нь тэнцвэржүүлж байх үүрэгтэй. Эрүүл зөв хоололтыг багагүй судлаж өөртөө хэрэгжүүлэхийг хичээдэг. Үр дүнг нь мэдэрдэг. Хүн энэ талаар маш их мэдлэгтэй байх хэрэгтэй гэж боддог. Хүн төрөлхтөн хоололтоосоо болж үхэж байна. Дэлхий дээр өлсгөлөнгөөр үхэж байгаа хүнээсээ илүү ЦАТГАЛДАЖ /буруу хоололт/ үхэж байгаа хүн нь илүү байна гэсэн судалгаа бий. Энэ тал дээр хоололт судлаач Б.Гэрэлмаа багшийн сургалт маш их зүйлийг ойлгуулна. Б.Гэрэлмаа багш өөрөө зохистой хоололтоор 1 сарын насаа 10 жил болгож чадсан хүн. Хэн нь ч билээ “Хоолыг эм шиг хэрэглэхгүй бол эмийг хоол шиг хэрэглэх болно” гэж хараасан гэдэг. 

7. БИОЛОГИЙН НЭМЭЛТ БҮТЭЭГДЭХҮҮН. Байгаль экологийн тэнцвэрт байдал алдагдаж, хоол хүнсний чанарлаг, цэвэр байдал улам бүр асуудал үүсгэж байна. Улмаар хоол хүнс нь хүний авах ёстой амин дэм, эрдэс бодисыг нөхөх чадвар нь багассаар. Энэ тохиолдолд эрдэмтэд идэвхит чанар агууламж өндөртэй байгалийн гаралтай хүнсний нэмэлт бүтээгдэхүүнийг санал болгож байна. Жишээ нь жижиг капсул нь 5 кг жимс идсэнтэй тэнцэхүйц агууламжтай бүтээгдэхүүн гэх мэт. Шинэ тутам бүтээгдэхүүн нь амьдралын салшгүй чухал хэсэг болж зарим оронд ажилтан авах анкетад “Ямар биологийн нэмэлт бүтээгдэхүүн хэрэглэдэг вэ” гэсэн асуулга заавал ордог болж байна. Харин би хэрэглэж байгаа.

 

Эрүүл байвал Улсын наадмаар Алтан аяганаас ус ууна!

Дараа биш яг одоо эрүүл мэнддээ анхаарцгаая!

Эрүүл амьдралын хэв маягийг бий болгоцгооё!

Сунгах дасгалын бүлэг

Дасгал №1

Эрүүгээ өвчүүндээ хүргэж, сээрний үенүүдийг урагш татан бөхийж эцсийн байдалд хүртэл амьсгалаа гарга.

Амьсгалаа авахдаа толгойгоо аажим өргөж, хүзүү сээрний үеийг дээшлүүлж эгцэр.

Хүзүү сээрний үеэр дээш нь татаж сунга. Эцсийн байдалд түр барь. Амьсгал гаргахдаа хүзүү сээрний үеийг доошлуулж бөхий.

Амьсгалаа бүрэн гаргаж хоослоод эцсийн байдалдаа боломжийн хирээр барь. Дасгалаа 3,5,9 удаа хий.

Дасгал№2

Хүзүү сээр нуруу ууцны үеэр дээш өргөж сунган татахдаа амьсгалаа аль болох гүнзгий ав. Эцсийн байдалд боломжоороо барь. Амьсгал гаргахдаа хүзүү сээрний үеийг доошлуулж бөхий. Нуруу ууцны үеийг нумруулан татаж уушигаа бүрэн хоосол. Эцсийн байдалдаа боломжийн хирээр барь дасгалыг 3,5,9 удаа хий

Дасгал№3

Хүзүү сээрний үеэ дээш сунган татахдаа амьсгалаа зугуухан ав.

Эцсийн байдалд түр барь. Амьсгалаа зөөлөн удаан гаргахдаа хүзүү сээрний үе бүрээр ар тийш нь тат. Эцсийн байдалд хүрээд түр барь.

Амьсгалаа зугуухан авч тэгшир. Дасгалыг 3,59 удаа хий

Дасгал №4

Хүзүү сээр нуруу ууцны үеийг дээш татаж амьсгалаа маш зугуухан авахдаа баруун гараа алгуурхан өргөж хурууг сарвай, тохой мөрний үеэ сунган тат.

Эцсийн байдалдаа түр барь. Амьсгалаа гаргахдаа зүүн тийшээ хазайж дээрх үе болгоноо сайн мэдэрч татаарай. Эцсийн байдалд боломжийн хэрээр барь. Амьсгалаа зугуухан авч тэгшир. Дасгалаа 3,5,9 удаа хийнэ

Дасгал №5

Дөрөвдэх дасгалыг баруун талруугаа давтан хийнэ. 

Дасгалын эрүүлжүүлэх нөлөө

Хүзүү, сээр нуруу, ууцны үеүдийг сунган татаж цус, агаар, ус, хийн гүйлтийг эрчимжүүлж багана нуруу түүний жийргэвчийг тэжээлээр хангана. Үе хоорондын жийргэвч хөвсгөр уян харимхай байдлыг хадгална.

Сээр нуруу ууцны үенүүдийг хөдөлгөөний хомсдолд орохоос төгс сэргийлж чадна. Хэрэв шохойжих ясжих эмгэг үүссэн байвал эдгээр дасгалаар эрүүлжиж чадна.

Тархи нугасны артер венийн шингэний эргэлтийг хэвийн болгож тархины даралт судасны хатуурлаас сэргийлж чадна.

Мушгих дасгалын бүлэг

Дасгал№1

Суудал завилгаа багана нуруу эгц байна. Эрүүгээ өвчүүндээ хүргэ.толгойгоо баруун тийш эргүүлэхдээ эрүү өвчүү эгмээс салгалгүй шүргүүлэн эцсийн байдалд хүргэ. Энэ хөдөлгөөнд амьсгалаа гаргана. Нүдний хараа баруун ар тийшээ чиглэсэн байна. Амьсгалаа авахдаа бэлтгэх байдалдаа эргэж орно. Дасгалыг 3,5,9 удаа хий.

Дасгал№2

Зүүн талдаа давтан хийнэ.

Дасгал №3

Хүзүү сээр, нуруу, ууц босоо тэнхлэгт эгц байрласан байна. Толгойгоо баруун тийш эргүүлэхдээ бөхийж гэдийлгэлгүй эцсийн байдалд хүргэнэ. Нүдний хараа баруун ар тийш эгц чиглэсэн. Энэ хөдөлгөөний явцад амьсгалаа аажим гаргана. Амьсгалаа авахдаа анхын байдалд орно

Дасгал№ 4

Зүүн талдаа давтан хийнэ.

Дасгал№ 5

Толгойгоо гэдийх байдлаас баруун тийшээ зугуухан эргүүлж эцсийн байдалд хүргэ. Эцсийн байдалд хүртэл амьсгалаа гарга. Хараа баруун ар тийш. Амьсгал авахдаа анхны байдалд орно.

Дасгал№ 6

Зүүн талдаа давтан хий.

Дасгал№ 7

Хүзүү сээр нуруу эгц босоо байрлана. Толгойгоо баруун тийш аажим эргүүлэхдээ баруун мөрөө ар тийш нь зүүн мөрөөр түлхэж татах мэт хөдөлгөөн хийж хүзүү хар сээрний үеэр мушгиж эцсийн байдалд хүргэж барь. Амьсгалаа аажуухан авч тэгшир.

Дасгал №8

Зүүн талдаа давтан хий.

Дасгал №9

Эгц байдлаас бүсэлхий хүйсний түвшний баруун талаадаа мушгиж зугуухан эргэхдээ амьсглаа гарга. Эцсийн байдалд хүрээд баруун гарын алгаар баруун өвдөгний гадна талд. Зүүн гараар зүүн өвдөгний дотор талд дарж мушгилтын хүчийг аль болохоор нэмээрэй. Амьсгал авахдаа тэгширч анхын байдалд орнро

Дасгал 10

Зүүн талдаа давтан хий.

Дасгал №11

Эгц байдлаасаа зүүн гарын алгаар зүүн өвдөгний дотор талаас гадагш түлхэж баруун гарын алгаар баруун өвдөгний гадна талд дажр хүчлэн асуух нуруу ууц түнхний үеэр баруун тийш нь мушги. Эцсийн байдалд барь. Эргэж тэгшрэхдээ амьсгалаа аажуухан аваарай.

Дасгала№ 12

Зүүн талдаа давтан хий

 Дасгалын эрүүлжүүлэх нөлөө

 

• Хүзүү сэрээ нуруу ууцны эргэх хөдөлгөөнийг бүрэн хадгална.
• Нурууны 2 талын булчингийн цусны усны хими эргэлтийг сайжруулж булчингийн хатингаршилтаас сэргийлнэ.
• Дуун зүрхэн хүйн асуух нурууны ахар сүүлний хүрднүүдийн хийн эргэлтийг тэгшитгэнэ.

Амьсгал түгжих дасгалын бүлэг

Дасгал№1

Ердийн амьсгал авсны дараа уушгин дах хий бүрэн гүйцэт гаргаад хамраа чимх. Өөрийн боломжийн хэрээр тэс. Дараа нь гурван удаа ердийн амьсгал. Дасгалаа давтан хий. Амьсгал түгжих хугацаа таны анхны амьсгалаа гаргаад тэссэн хугацаа. Тийм хугацаагаар амьсгалаа түгжиж 5-7 хоног хичээллэ. Дасгалаа 3,5,9 удаа хий.

Дасгал №2

Долоо хоногийн дараа анхны амьсгал түгжсэн хугацааныхаа ½-ээр нэмэгдүүл. Ахиулсаар 45 секунтээс 60 секунт түгжиж сур. Энэ хэмжээнд хүрснийхээ дараа 3-р дасгалаа хийгээрэй.

Дасгал№ 3

Амьсгалаа алгуурхан 9 секундын турш аваарай. Тэгээд амьсгалаа нүүрэнд нь 18 секунт түгж 18 секундын турш гарга. Энэ дасгалыг төвөггүй хийдэг болсныхоо дараа 4-р дасгалаа хийгээрэй.

Дасгал№ 4

Амьсгал авалт 18секунд. Түгжилт 36 секунд, гаргалт 36 секунд

Дасгалаа 3,6,9 удаа хийгээрэй.

Эрүүлжүүлэх нөлөө

• Эд эсийг хүчлтөрөгч бага орчинд дасгах нөлөөтэй.
• Амьсгалын эрхтэн, амьсгалд оролцогч орчингуудыг, мэдрэл сулрааж амраах үйлчилгээтэй.
• Цул өтгөрч нөжрөхөөс сэргийлдэг.
• Сансрын элчийг тунгаан барьж нөөцлөх хугацааг нөхцөлдүүлнэ.

Түргэн амьсгал

Дасгалыг завилангаа сууж гүйцэтгэ. Хүзүү сээр нуруу ууц эгц сосоо байрлана. Гар мөрний булчинг суллаж доош унжуулан сарвууг өвдгөн дээрэ тавьж байрлуулна. Дасгал амьсгалаа гаргалтаар эхлэнэ. Эхний долоо хоногт амьсгалын хурд тоог хувь хүн өөр өөрийн боломжийн хирээр тогтоо.

Өөрт тохирсон энэ хурд эрчмээр хэд хоног хийж, хэдий тоо ямар хурдаар нэмэгдүүлэх нь уш хүний нас хүйс, эрүүл мэндийн байдлаас шууд хамаардаг учир энэ тоо хурдыг зөвхөн багш тогтоож удирдана.

Түргэн амьсгалыг нэг үед 9,18,36 тоогоор эхлэ. Үе бүрийн дараа 3-5 ердийн амьсгалха хугацаагаар амар. Гурван үе бүгд 27,54,108 удаа хийнэ. 3,5,7 хоногийн дараа 3,5,9 ахиулсаар 1 минутанд 120 уда амьсгал. Энэ бол дунд зэргийн хурд бясалгагчид минутанд 240-500 удаа амьсгалдаг. Түргэн амьсгал нь хэвлий цээжний 2 хэлбэр байж болно. Хэвлийгээр амьсгалах үед цээжний булчингаа сулласан байх ёстой.

Хэвлийн амьсгалын дасгалд өрц, хэвлийн булчин л эрчимтэй ажиллана. Амьсгал гаргахад өрц өргөгдөж, хэвлий аль болох сайн мэхийж татагдана. Амьсгала авахад өрц дээд зэргээр доошилж хэвлий гадагшаа түмбийнэ.

Цээжний амьсгалын үед хэвлий өрцний булчингаа сулласан байна.

Эрүүлжүүлэх нөлөө

• Амьсгалд оролцдог цээж хэвлий өрцний булчингуудыг бэхжүүлнэ.
• гадаад хийн гүйлтийг эрчимжүүлнэ.
• Гадаад орчны элдэв нөлөөнөөс тасрах боломж олгоно.
• Элэг дэлүүнд нөөцлөгдсөн цусыг хөөн гаргаж цэвэршүүлнэ.
• Эргэлдэх цусны хэмжээг нэмэгдүүлж захын хаалттай хялгасан судсыг ажиллуулж эхэлнэ.

Амь– ас– гал

Амь- ас-гал гурван үгнээс бүтсэн амьсгал өөрөө амьдрал юм. Амь хэмээгчийг авч явах нөхцөлдүүлэх аугаа байгаллаг тэнгэрлэг бурханлаг хүчин юм. Амьны тухай бидний ойлголт дүрсийн торонд баригдсан явцуухан байдаг. Дүрс сарниж арилбал амь үгүй болж дуусна гэж хөдлөшгүй итгэчихсэн өөрөөр байх ямар ч боломжгүй гэсэн мухардлаар бин битүү хучаастай болжээ.

Хэрвээ та гаж буруу итгэлээсээ жаахан хөндийрч мухардлын хучлагаа хуучиж эхэлбээс мөнхжингийн гэрэл гэгээ таны дотроос тодрох болно. Хүний бүтэц бүрэлдэхүүний ердөө 0,3 хувь нь хатуу шингэн, хийн гурван төлөв юм. Тэгэхээр та өөрийнхөө 0,3 хувьд л итгэдэг. Түүнийгээ бие хэмээх бодгаль хувь хүн гэж ойлгодог байхнээ. Цаана нь үлдэж байгаа 99,7 хувь нь асвал зохих, асаавал зохих гал оршихай байдаг.амь-ас-гал гэдэг чинь гал чанараа асаа гэсэн бас 1 утгыг илэрхийлж байна.

Амьсгалын тухай бидний яриа энэ рүү гүнзгийрэн орохыг хичээх болно. Амьсгалын тухай анагаах ухаан тарнийн анагаах ухаан, тэжээхүй ухаан, гүн ухааны салбарууд их мэдлэг дадлага туршлага хуримтлуулжээ. Харамсаад барашгүй алдаа нь сүүлийн үед бүр монголд 1930-аад оноос хүн төрөлхтний олон мянган жилийн турш туулж таньж хуримтлуулсан тэжээхүй ухаан тарни бясалгал гүн ухааны мөнхжин оршихуйн онол сургаалыг сэлмээр тас хааж, ард түмнээ мунхагшуулжээ.

Монголын анагаах ухаан ч ялгаагүй барууны дүрсэд тулгуурласан явцуу сургалтын гаж жимээр тэмтжижээ. Амьсгал 4 үетэй. авах-оршоох-гаргах-хоослох эхлээд энэ 4 үе тус бүрийг мэдэрч сурахын тулд амьсгалаа аажимс зөөлөн ав. Орж байгаа агаарын урсгалыг мэдэр. Амьсгалын гадаад долооон хүрээ тус бүрийг ажиллуулж маш гүнзгий ав. Дараа нь агаар дүүрэн байгааг мэдэрч амьсгалаа түр түгж. Амьсгалаа авахдаа шилэнд ус хийж байгаа юм шиг хэвлийн доод хүрээнээс эхлэн дээшлүүлсээр, бүрэн амьсгал ав.

Амьсгал гаргахдаа дээд хүрээнээс доошлуулж, авснаасаа илүү аажуу агаарын урсгалыг сайн мэдэрч, анзаарч ухаан ухамсартаа хадгалж үлдээ. Уушгинд агаарыг үлдэцгүй болтол шахаж гаргаад, хоосонд амьсгалаа түр түгж.

Энэ дасгалыг давтан хийж сурсны дараа таслаж амьсгал авах, таслаж амьсгал гаргах, амьсгал огцом авах, огцом гаргах түргэн амьсгал бүрэн амьсгал, амьсгалаа ажих, биеэр амьсгалах дасгалууд дараалан хийж сур. Үүний дараа амьсгалаар цэвэрлэх дасгалуудыг хийж хичээллэж эхэлнэ. Та дасгалуудаа хийж эхлүүтэл үр дүнг нь мэдрэх болно.биен дэх хорт хийн 90 орчим хувь нь амьсгалаар гадагшилан цэвэршдэг.

Хүн уушигныхаа чадамжийн 30 хувийг л ашиглаж байхад л шүү дээ.

Уушигны чадамжийн 90 хувь ашиглавал биен дэх хорт нэгдлүүд задарч хийн төлөв хувилж, ялгаран бие бүрэн цэвэрших боломжтой. Амьсгал эрхтэн, эс, эд эвцэл бүрт хүрдгийг та мэднэ. Тэр үе шат бүхэнд цэвэр шил хоргүйжил болж биеэс хорт бодисууд хийн байдлаар гадагшладаг.Бараг бүх өвчин бохирдлын шалтгаантай.

Бидний цэвэрлэх эмчилгээ нь бүх амьд биетийн өөрөө цэвэршдэг чанарт үндэслэсэн юм. Тийм болохоор ямар ч аюул осол хортой гаж нөлөө байхгүй. Амьсгал авч гаргах хоол унд идэж уух, ялгаруулах, хөлрөх, цэр нус гаргах, сарын хир зэрэг нь бие махбодийн өөрөө цэвэрших арга хэлбэр мөн.

Бие махбодийг цэвэрлэхдээ нэмж бохирдхыг зогсоохоос эхэлдэг юм. Үүний тулд хоолыг эм мэт хэрэглэ. Мацаг барь долоон эргэлтийн тогтолцоог цэвэрлэх арга барилыг эмч нар эмгэг өвчтэй хүнээр хязгаарлаж болохгүй. Бүх хүмүүст зааж сургах хэрэгтэй. Хувь хүн өрх гэр, бие дааж энэ номоор суралцахыг хичээ. Дээд эрүүл мэнд эндээс эхэлнэ.

Цэвэрлэх дасгалуудыг та энд бичигдсэн дарааллаар хийгээрэй. Хэсэг хугацааны дараа үүнээс өөр илүү хураангуй илүү хялбар, илүү үр дүнтэй арга зам олвол өөрийнхөөрөө ч хийж болно шүү дээ. Бидний боловсруулж таньд өргөн барьж буй аргууд нь таван махбодийн хууль, амьсгалын оролт, тархалт, гаралтын дараалалд тулгуурласан юм шүү. Бас дүрсийн жижигрэл нарийслын 7 зэргэмж, 13 орны гүнзгийрлийн дараалалд шүтэлцүүлсэн юм.

Эцэст нь бие махбодийн амьсгалаар өөрөө цэвэрших механизмыг ухаан, ухамсар, сэтгэл сэтгэхүйн оролцоотойгоор, эрчимжүүлэх боломжийг харгалзсан билээ. Яг эндээс нил оршихуйн 3 дээд хүчинд нэгдэх эрүүл аж төрөх төгс эрүүлжихэд ашиглах аргуудад суралцдаг юм. Энэ тухай дахин ярилцнаа.

Цэвэрлэх дасгалууд

5 цул, 6 савыг цэвэрлэх

Дасгал №1

Уушиг шулуун гэдэс цэвэрлэх. Дасгалыг завилж сандал дээр сууж зогсож хийж болно. Анхаарлаа уушгинд төвлөрүүлнэ. Амьсгалаа маш гүн авахдаа гараа алгуурхан өргөж,  хуруунуудаа салаавчлан дээш тат. Амьсгалаа гэнэт огцом гаргахдаа уушигны төмөр махбодь цэвэршлээ гэж төсөөлж бод. Уушгинд үлдэгдэл агааргүй болтол үлээж гаргаарай. Дасгалын ийм хөдөлгөөн амьсгал авалт, амьсгал гаргалт цэвэршиж байгааг хоосрол тавыг дарааллан мэдэрч ухамсарлаж итгэж хийгээрэй.

Уушигны усан, модон_галан шороон махбодийг цэвэршүүлж дасгалыг 5 удаа гүйцэтгэнэ.Зургаадахь удаа хийхдээ уушигны таван махбодь цэвэршиж тэгширлээ 13 орны төмөр махбодь цэвэршлээ гэж төсөөлж бодоорой. Цэвэршилтийг мэдрэхийг хичээ.

Төмөр махбодиос усан махбодь хөллөн үүсдэг.

Бөөр давсагыг цэвэрлэх

Амьсгалаа гүн авахдаа 2 гараа алгуурхан өргөж алдал 2 бөөрөө мэдэр. Дотоод мэлмийгээрээ харахыг хичээгээрэй. Амьсгалаа гүйцэт авч дуусаад бөөр давсагны усан махбодь цэвэршлээ гэж төвлөрч бодоод амьсгалыг маш огцом үлээж гаргана. Амьсгалаа маш сайн шавхаж гаргасны дараа 2 бөөрөө мэдрэхийг хичээ. Таны бие суларч маш сайхан амарсан байхыг анзаарч мэд. Дараа нь дээрх хөдөлгөөн, төвлөрөл, амьсгал авалт гаргалтыг мэдрэхийг хослон бөөрний модон, галан, шороон, төмөр махбодийг цэвэршүүлэн 5 удаа дасгалыг гүйцэтгэ.

Зургаадах дасгалыг хийхдээ бөөрний таван махбодь цэвэршиж 13 орны усан махбодь цэвэршлээ гэж төвлөрч бөөрөө мэдэрч үйлдээрэй. Усан махбодиос модон махбодь үүснэ.

Элэг цөсийг цэвэрлэх

Амьсгалаа алгуурхан авч хоёр гараа дээш өргөн сээр нурууны гол баганаар зүүн талруугаа аль болох их хазайж нумлан татаж амьсгал. Дүүрэн элэг цөсөө мэдэр. Амьсгалаа гэнэт маш огцом үлээн гарга. Элэгнээс хортой бохир хий. Амьсгалаар сүв бүхнээр хөөгдөн гарла гэж төсөөлөн бодож мэдэр. Элэгний модон махбодь цэвэршиж байна гэж төвлөрөн бодно. Дараа нь галан шороон, төмөр усан махбодийг цэвэршүүлж дасгалаа 5 удаа үйлдээрэй. 

Зургаадах удаа дасгалаа хийхдээ элэг цөсний 5 махбодь 13 орны модон махбодь цэвэршлээ гэж төвлөрөн бод. Цэвэршүүлэн үйлд. Модон махбодиос гал махбодь хөллөдөг.

Зүрх нарийн гэдсийг цэвэрлэх

Амьсгалаа зугуухан гүн авахдаа 2 гарыг аль болох эгц дээш нь сунган өргөж хүзүү сээрний үеэр гэдий. Амьсгалаа огцом гарга. Зүрх нарийн гэдэсний бохир хий гарч буйг мэдэр. Зүрхний гал махбодио цэвэршлээ гэж төсөөлөн бод. Үүний дараа зүрх нарийн гэдэсний шороон, төмөр, усан, модон махбодийг цэвэршүүлж дасгалаа 5 удаа үйлдэнэ. Зургаадах дасгал хийхдээ зүрхний 5 махбодь 13 орны гал махбодь цэвэршлээ гэж төсөөлж бодон үйлдэнэ. Модон махбодиос шороон махбодь гарна.

Дэлүү ходоодыг цэвэрлэх

Амьсгалаа авахдаа гараа дээш өргөсөөр сээр нурууны үеэр эгц дээш нь татаж баруун талруугаа аль болох их хэлтийж нумруулан тат. Амьсгалаа огцом гэнэт гаргахдаа дэлүү ходоодны модон махбодь цэвэршлээ гэж төсөөлөн бодно. Үүний дараа дэлүү ходоодны төмөр, усан, модон, галан махбодийг цэвэршүүлэн дасгалаа 5 удаа хийнэ. Зургаадах дасгал хийхдээ дэлүү ходоодны таван махбодь 13 орын шороон махбодь цэвэршлээ гэж төсөөлөн бодож цэвэршлээ гэж төсөөлөөрэй.

Таван махбодь 6 сав эрхтнийг цэвэршүүлэх дасгалыг орой унтахын өмнө өглөө сэрэнгүүтээ өдөр 2 удаа хийвэл та маш эрүүл байх болно. Хэрэв таны аль нэг эрхтэн өвчтэй бол тухайн эрхтний хүй махбодьтой эрхтнийг цэвэршүүлж эхлээрэй. Дараа нь нөхөр махбодьтой эрхтнийг тэгээд дайсан махбодьтой эрхтэн эцэст нь эх махбодьтой эрхтнүүдийг цэвэршүүлсний дараа эмгэг эрхтнээ цэвэршүүлэх дасгалаа хийвэл үр дүн илүү байдаг юм.

 Цусыг цэвэрлэх

 

5 цул 6 сав эрхтэн бүр цусаар өөрөө тэжээгдхээс гадна цусыг цэвэрлэх өвөрмөц үйлтэй байдаг. Уушиг цусыг хүчилтөрөгчөөр баяжуулна. Цусан дахь хортой хийг ялгаруулж гаргана. Нарны эрчим хотоо, гэрэл туяа од эрхсийн татлын нөлөө элчис, эрчис цахилгаан биосоронзон орон амьсгалах агаартай нэвтрэн орж цусыг цэвэршүүлж байдаг. Үүнийг мэдэх мэдрэх ухамсарлаж эрчимжүүлэх боломж таньд байгаа шүү дээ. Дасгал үүнд л түшиглэсэн юм.

Дасгал№1

2 гараа нугалж уушигны оройн харалдаа эгэмийг оролцуулан алганы хонхрыг эгэмийн дээд хонхрын харалдаа сул тавь. Амьсгалаа авахдаа маш зугуухан авч зулайгаар цагаан гэрэл нэвчин орж , амьсгал гаргахад 2 гарын алгаар уушиг руу илч дулаан гэрэл нэвчин орж байна гэж төсөөлж мэдэр. Таны амьсгалаар газар тэнгэр од эрхэс, бурханлаг дээд хүчний урсгал долигос агаартай хамт ордог. Гэхдээ анхаарлаа үүнд бус зулай, гар хоёртоо төвлөрүүлээрэй. Амьсгалаа 13 удаа авч гаргаж энэ дасгалыг гүйцэтгэ. Энэ бол дунджаар 1 минутын хугацаа юм.

Дасгал№2

Зүрх бие махбодь дахь хамгийн хүчирхэг туйлширсан биосоронзон орон үүсгэдэг. Биед эргэлдэх цусыг минут тутамд өөрийн био оронд оруулан засч цэвэршүүлдэг. Хоёрдугаарт зүрх агшихдаа цусны эс бүрийг зүг бүрээс нь шахан дарж, цэвэрших дотоод бохирдлоо гаргах нөхцөлийг бүрдүүдэг. Зүрхэнд цусны эс бүхэн эргэлдэх урагш давших хөдөлгөөнөө эрчимжүүлж, судсаар зах хязгаарт тэмүүлэх хурд нь нэмэгддэг. Цусны бүх төрлийн эсийн цэнэгийн туйлшрал тэгширдэг.

Зүрхний ийм нарийн нийлмэл үйл ажиллагааг бэхжүүлэхэд 2 дахь дасгал чиглэсэн юм. Зүүн гараа зүрхний оройн харалдаа дээш харуулан байрлуулж баруун гараа зүрхний суурь хэсэгт доош харуулан тавь. Амьсгалаа удаан жигд авахдаа анхаарлаа зулайдаа төвлөрүүлж цагаан гэрэл, зулайгаар нэвчин орохыг мэдрэхийг хичээгээрэй. Амьсгалыг аажим гаргахдаа 2 гарын алгаа зүрх рүү дулаан, элч эрчим нөхөн орлоо гэж төсөөлж бод. Халуун дулааныг нь мэдэр. Дасгалыг 13 удаа хийнэ.

Биед эргэлдэгч 5 литр орчим цус зүрх, уушгиар 1  минутанд бүрэн цэвэршин гардгийг энд дурдъя.

Дасгал№3

Дэлүү цусны эсийн сэг зэм, өтөлсөн эсийг өөртөө шүүн авч эргэлдэх цусыг залуу цэвэр байлгах үүрэгтэй. Ходоодны шүүрэл дэлүүнд шүүгдэхгүй болтол задарч жижгэрсэн уураглаг нэгдлийг цусанд орж төгс боловсруулдаг. Ходоодны энэ үйл ажиллагааг дэмжих зорилгоор хоол идсэнээс хойш 2 цагийн дараа хэлний үзүүр дээр давс тавьж, ходоодноос илүү 2 дахь шүүс ялгаруулахыг зөвлөсөн санаа хэвлэл мэдээлэлд гарсан байдаг. Энэ үйл ажиллагааг эрчимжүүлэхэд мэдрэхэд гуравдахь дасгал таньд тусална.

Дасгалаа эхлэхдээ зүүн гарын алгыг дэлүүний харалдаа нааж, баруун гараа ходоодны тус газарт тавь. Амьсгалаа жигд удаан авахдаа зулай эгэм, эгмийн дээд доод хонхрууд цагаан гэрэл, элч дулаан нэвчин орж байгаагаар төсөөлөн бод. Амьсгал гаргахдаа гарын алгаа дэлүү ходоод руу дулаан элч нэвчин орохыг мэдрээрэй. Дасгалыг 13 удаа гүйцэтгэнэ.

Дасгал№4

Бөөр цус цэвэршүүлдэгт эргэлзах хүн байхгүй биздээ. Илүүдэл ус, азотлог нэгдэл усанд уусдаг бүхий л бодисыг шээсээр ялгаруулдаг. Энэ нь бөөрний гол үүрэг биш дайвар туслах үүрэг нь л  юм. Бөөр дотоод хийн эргэлтийг тэгшитгэж эрчимжүүлж байдаг. Хийн эргэлт хэдий эрчимтэй тэгш байвал хүн төчнөөн эрүүл саруул ухаан бие ухаан сэтгэлийн хүчин тэнцвэртэй цовоо сэргэлэн байдаг.

Цог зальтай, дэгжин хүүхдийг бөөрийг чинь авна шүү гэдэг нь тэр хүүхдэд бөөрний хийн чадал ихтэйг илэрхийлсэн үг юм. Хоёр гараа бөөрний харалдаа ард талд нь нааж тавь.

Амьсгал авахдаа зулайгаар эгэмийн дээд доод хонхор, хүйсний тус газраар цагаан гэрэл элч дулаан бие рүү нэвчин орж байгааг анзаарч мэдэр. Амьсгал зөөлөн гаргахдаа хоёр алганаас бөөр рүү дулаан төөнөн нэвчихийг мэдрээрэй.Дасгалыг 13 удаа хийнэ

Дасгал№5

Элэг бол бие дэх хамгийн том цэвэрших байгууламж юм. Цусаар явж буй бүхий л хорт бодисыг шүүн авч хоргүйжүүлж, задлаж бутаргаж амьсгал шээс хөлс баасар ялгаран гарахад нь бэлтгэдэг. Элэг нь цусыг цэвэрлэх 5 дахь дамжлага юм. Элэгний энэ үйл ажиллагааг дэмжин эрчимжүүлэх бололцоог хүн бүр ашиглах хэрэгтэй.

Зүүн гараа хавирганы зүүн нуман дор дээш харуулан байрлуулж, баруун гараа элэгний тус газарт хавирган дээр тавина. Амьсгал авахдаа зулай эгэмийн дээд хонхроор хүйсээр бие рүү элч дулаан цагаан гэрэл нэвтрэн орж буйгаар төсөөлж бод. Амьсгал гаргахдаа 2 гарын алгаар элэг рүү дулаан нэвтрэн орохыг анзаарч төвлөрнө. Дасгалыг 13 удаа хийнэ.

Дасгалын өгөөж

5 цул давтагдашгүй өөр өөр ажиллагаа үүрэгтэй юм шиг харагддагч цус цэвэрлэх нэгдмэл нэг үүрэгтэй юм. Цус бүх эрхтэн эд эсэд тэжээлийн бодис хүргэж, тэндээс исэлдэлтийн эцсийн бүтээгдэхүүн болсон хаягдал хорт бодисыг авч урсдаг. Цусны эргэлдэх замд таван цул эрхтэн цусыг өөр өөрийн аргаар цэвэршүүлдэг. Үүнийг ухамсарлаж ухаарч мэдэрч дэмжихэд дасгалын ач тус нь оршино.

Амьсгалаар 13 зэргэмж орныг цэвэршүүлэх нь

Амьсгал бол завсарын чанартай. Завсарын гэхийн учир нь таван цул, зургаан сав эрхтэн, эд эс мэт бодит зүйлтэй харилцдагынхаа адилаар орон, ухамсар, сэрэмсэр, хийсвэр бодилог бус оршихуйтай холбогддог. Дүрс завсар, дүрсгүйн холбоо түүнд хүрэх нэвтрэх зам мөр нь амьсгал юм.

Амьсгалаар орох агаарын гүйлтээр хүрдүүдийг сэрээн мэдэрч, нарийн хийн гүйлтийг нөхцөлдүүлж, удирдан залах боломжтой. Хүний таван мэдрэхүйн хүртэх чанар хязгаартай. Тэр хил хязгаарыг давж гэмээн илүү торгон нарийн үнэнийг таньж болно. Тэр хязгаар, тэр ханыг мэдрэмжээр туулж давж чаддаг.

Мэдрэмж нь нил оршихуйд уусч замхархад сэрэхүй, сэрэмж тосч сэргэн хэт чанарын орныг хүртэх болно. Хэт чанарын орон гэгч нь эс бүрийг эсцэл болгоныг цөм бөөмсийг ч үлдээгүй бүрхэн хучсан байдаг. Ийм чанарыг сэрэхүй, сэрэмжээр барьж хүртвэл далдын ертөнц бидний оршин буй материаллаг ертөнц мэт танд ив илхэн болно.

Учир битүүлэг бүхэн нууцаа дэлгэн тайлагдана. Уян матер ус мэдээлэл хүлээн авдаг агуулдаг солилцдог мэдээллийн дагуу хувьсан өөрчлөгддөг тухай бараг хүн бүхэн мэддэг болжээ.

Уснаас уян хатан, уснаас нарийн, уснаас илүү нэвчимхий матер мөн мэдээлэл хүлээн авч дамжуулж мэдээллийн дагуу хувьсан өөрчлөгддөг байна гэсэн илт үнэнийг та хүлээн зөвшөөрөх бизээ. Та үүнийг хүлээн зөвшөөрсөн эс зөвшөөрснөөс үл хамааран тэр үнэн өөрчлөгдөхгүй. Жам ёсоороо л танд нөлөөлж хувиргаж байх болно. Мэдээж агаараас нарийн, агаараас уян хатан бодилог чанартай завсрын хэт чанарын хоосон чанарын,эх чанарын орнууд байдаг.

Үүнтэй эн зэрэгцэхүйц бодол санаа ухаан ухамсарын сэтгэл хүсэл, сэтгэхүйн орнууд ч гэж бас бий. Орон мэдээллийн анагаах ухаан бие даасан салбар болон хөгжих цаг холгүй болжээ. Амьсгалаар суваг судлуудаа мэдэрч, хийг хөтлөж 13 зэргэмж орныг цэвэршүүлэх тухай энэ бүлэгт суралцана.

Дүрсийн сургалтаар явчихсан доктор, академич болчихсон 60,70 гарчихсан хүмүүст их хол хөндий үл үнэмшихүй давамгайлж магадгүй. Гэлээ ч та оролдоод үзээрэй үр дүн нь тун ойрхон.

Гэрэл гэгээ мэдрэх амьсгал

Дасгал №1

Бясалгалд бэлтгэх байдлаар суу завил. 2 гарын алгыг дээш харуулан эрхий дунд хурууны  өнцгийг шүргэлцүүлэн чагжаалж  өвдгөн дээр сул тавь.

Тайвшир, сулараа хоосло. Хийн хогийг 9 гөв.

Амьсгалаа зөөлөн авахдаа хамар зулай эгэмийн дээд доод хонхор гарын алгаа шар усны нүхээр цагаан гэрэл нэвчин бүх эрхтэн эд, эс, эвцэл цөм бөөмийг тархан гэрэлтэж байна гэж төсөөлөн бод төвлөр. Мэдэр гэрэлтүүлж үйлд.

Дасгал №2

Амьсгалын хамт цагаан гэрэл хий биедээ нэвчүүлэн гүйцэд аваад тэр байдалдаа амьсгалаа түр түгж. Түгжих хоромдоо эрхтэн эд эс бүр халуу оргин, улаан гэрэл цацрахыг мэдэр.

Дасгал№3

Амьсгалаа авснаасаа зөөлөн гаргахдаа зулай эгэмийн 2 талын хонхор хөхний хооронд хүйс салтаа, алга, улнаас бохир хий утаа мэт савсан гарч шингэрсээр биеэс хэт хөх ягаан туяа цацран гарч буйгаар төсөөлөн бод.

Анхаарлаа сайтар төвлөрүүл гэрлийг цацруулж үйлд. Амьсгалаа гаргаж дуусаад түр түгж.

Миний биеэс гэрэл цацран гарч, би гэрлийн чанартай болло гэж төсөөлөн бод.

Дасгалын өгөөж

Бие махбодид ердийн үед гэрэл нэвчин орж цацран гарч байдаг. Үүнийг мэдрэх мэдрэмж хуран арвидсаар та босго хүрч та орчлонгийн нил оршихуйд нэгдэн нийлдэг юм. 

Хавар боллоо хайртдаа очоорой, хаврын синдром гэх мэт эдгээр үгүүдийг сонсоогүй хүн ховор болов уу?  Энэ үгсийг сонссон ч тоодоггүй хүмүүс бас байдаг л даа? Үнэндээ би ч  мөн л хавар боллоо гээд нэг их догдлоод байдаггүй, бүр хавар хайртайгаа учирна гэж  яагаад ч юм бодож байсангүй. Гэхдээ л энэ үг бага ч гэсэн сэтгэлийг минь өдөөж аз жаргалын амтыг мэдрүүлдэг болохоор эдгээр үгсийн тухай бичиж байна. Ихэнх хүмүүсийн зүрх сэтгэлийг гижигдэж хайртайгаа учрах юм сан гэх хүслийг бадраадаг эдгээр үгс…  Дулаанаар илбэх зөөлөн салхи, нарны илч гээд урин хаврын өнгө үзэмж эдгээр үгсийн утга учрыг тодотгон харуулж хамтдаа алхах, цэцэрлэгт суух хосуудаараа дамжуулан хүч түрэн ганц бие хүмүүсийн зүрх сэтгэлийг гэгэлтүүлнэ… Энэ үг үнэн үү? Хавар хайртайгаа учирсан хосууд хэр их байдаг бол? Агуу хайрын эрэлд…

           Та жинхэнэ хайртайгаа учирч хайрандаа умбан аз жаргалаар бялхан инээмсэглэсээр алхаж байна уу? Аль эсвэл агуу хайртайгаа хараахан учраагүй л догдлонхон олны дундаас хайраа хайсаар, эсвэл хүлээсээр сууна уу?

Хэрвээ та жинхэнэ хайртайгаа учирсан бол аз жаргал, амар тайвнаар дүүрэн амьдралаа бүтээсэн бол танай гэр бүлд хамгийн ариун нандин сайн сайхан бүхнийг хүсье. Харин хараахан хайртайгаа учраагүй байгаа танд миний зүгээс бага ч болтугай тус хүргэе. Энэ орчлонд учрах ёстой хүмүүс л учирч, уулзах ч ёстой хүмүүс л уулздаг гэдэг. Жинхэнэ хайрыг хүсэгч би таны л адил хайртайгаа хэзээ нэг өдөр учирч аз жаргалтай гэр бүлээ бүтээж чадна гэсэн найдвар итгэлээр дүүрэн нэгэн. Тиймээс ч Агуу хайртайгаа анх яаж танилцсан бэ? Та жинхэнэ хайраа хэрхэн танисан  бэ? гэх асуултуудын хариултыг эрэлхийлэн 10-аас дээш жил ханилсан хосуудаасаа асуун ярилцаж “Хувь тавилан” нэвтрүүлгийг хийж байсан юм. 30 гаруй жаргалтай өрхүүдэд зочилон явж байхад надад болон манай багийн залуучуудын заримд нь хайрын тухай дахин нэг бодох, насны ханиа сонгохдоо анхаарах хэрэгтэй гэдэг ТОМ ухаарал ирсэн билээ. Тиймээс ч би та бүхэндээ арваас дээш жил ханилсан хосуудын анх танилцаж байсан сайхан түүхүүдээс эргэн санаж онцлон 3-ыг товчхон хүргэж байна.

Ахаараа дамжсан хувь тавилан:  Нэг залуу хаврын нэгэн өдөр ажлынхаа ахын гэрт очтол хөөрхөн охин сууж байжээ. Үзэсгэлэнтэй хөөрхөн охинг хараад л дурласан залуу ажлынхаа ахынд энэ өдрөөс хойш өдөр бүр  очих болжээ. Очих бүртээ бүсгүйд туслаж, кинонд урьж алхам алхмаар ойртсоор 2 жилийн дараа хувь тавилангаа холбон 3 сайхан охинтой болж аз жаргалтай амьдралаа бүтээжээ. Тэд 30 жилийг хамтдаа угтаж үдсэн бөгөөд одоо ч аз жаргалаар дүүрэн бялхаж буй…    

  Ажлын байр: Хувь тавилан нэвтрүүлгийн анхны хосууд Гаадамба, Жунц хоёр байсан юм. 50 гаруй жилийг хамтдаа угтаж үдсэн хосууд маань анх нэг үйлдвэрт хамтдаа ажилладаг байжээ. Гаадамба гуай: Би Жунцыг хараад л эхнэрээ болгоно гэж бодсон хэмээн хэлж байсан бөгөөд сэтгэлийг нь татахаар 3 жилийн турш  тууштай гүйсээр үнэхээр Жунц эгчийг эхнэрээ болгосон байна. Анх хоёул амьдралаа эхэлж байсан хосууд маань өнөөдөр үр хүүхэд ач зээтэйгээ нийлээд 40 шахуулаа болсон байсан. Өнөр бүлд зочилход сэтгэл сэргээд сайхан байсан шүү.

   Онгоцны буудал :  Зохиолч, яруу найрагч Данзангийн Нямаа гуай  эхнэртэйгээ 20 гаруй жил хамтдаа амьдарч зовлонг даван жаргалтай амьдралаа бүтээжээ. Харин тэрээр эхнэр Пичоскитойгоо анх онгоцны буудал дээр танилцсан байсан.  Тэрээр санаанд оромгүйгээр эхнэртэйгээ танилцан хувь тавилангаа холбосондоо маш их сэтгэл хангалуун байдаг хэмээн хэлж байсан юм…

Эдгээр хайрын түүхүүд танд нэгийг бодуулж, аль эсвэл нэгэн зүйлийг сануулсан болов уу? Бид заримдаа хайраас зугтан дөлж, заримдаа андууран алддаг. Харин эдгээр хосууд маань жинхэнэ хайр холдон одсон ч эргээд л ирдэг тиймээс жинхэнэ хуурамчийг ялгах сэтгэлээ сайн сонсож бай хэмээн захисан бөгөөд ХЭРВЭЭ би ханитайгаа учраагүй байсан бол би ийм сайхан амьдарлаа бүтээж чадахгүй байсан юм шүү гэдгийг хэлж байсан юм. Мөн хосууд байшин барихад байшингийн суурийг сайн тавьдагтай адил насан туршийн ханиа сонгохдоо л анхнаасаа сайтар анхаарах хэрэгтэйг захиж байсан. Үнэхээр л зүрхээ зүсэж, урахыг хүсэх хэн ч байхгүй тул сонголтоо зөв хийгээрэй, алдсан бол алдаагаа бүү давтаарай. Хүн бүр аз жаргалаар дүүрэн амьдрах учиртай. Ийм агуу үнэнч хайр харин хэзээ надад, танд ирэхийг хэн ч хэлж үл мэднэ. Жилийн дараа, сарын дараа, нөгөөдөр, маргааш, өнөөдөр…          Хэмжээлшгүй хайр юутай гайхамшигтай.

 

Амжилтын оргилд хүрсэн нэгэн хүнээс ийн асуужээ.

 

– Та өөрийнхөө алдаж онож явсан үеэс аль алдаандаа хамгийн их харамсдаг вэ? гэхэд,

Амжилтанд хүрсэн хүн: – “Би зориглож хийгээд, алдаж оносон бүх үйлсдээ хэзээ ч харамсдаггүй. Яагаад гэвэл, хийж чадах эсэхдээ өөрийгөө сориод үзсэн учраас, би энийг чадлаа, би энийг чадахгүй юм байна гэсэн хариултаа өөрөөсөө олж, дүгнэж чадсан учраас харамсаад байх зүйлгүй. Харин хийх гээд зориглож чадаагүй тэр зүйлүүддээ л маш их харамсдаг. Яагаад гэвэл, тэр зүйлийг үнэхээр өөрөө хийж чадах байсан уу? Хийж чадахааргүй байсан уу? гэдэгт өөрийгөө сорьж чадаагүй, хариултаа өөрөөсөө олж чадаагүйдээ, Би түүнийг хийж чадах байсан болов уу? гээд л өдий болтол өөрөөсөө асууж, хийсэн бол яах байсан бол гээд л байнга харамсдаг. Тиймээс хийе гэж бодож байгаа зүйлүүдээ заавал, хийж байгаарай гэж хэлмээр байна. Хийгээд туршаад үзчихвэл амар шүү дээ. Хийж чадвал, чиний амжилт нэгээр нэмэгдэнэ. Хийж чадаагүй бол чиний сурах зүйл нэгээр нэмэгдэнэ” гэжээ.

Хэзээ нэгэн цагт харамсахгүйн тулд, шинэ ондоо өөрийн бодож санаж байгаа бүх ажлуудаа зориглож хийцгээе.
‎”Ажлыг хийж эхлэвэл бүтнэ, бүтэхгүй гэсэн 2 хувилбартай бол хийж эхлээгүй үед бүтэхгүй гэсэн ганц л хувилбар байдаг”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Мөнх тэнгэрийн дор мянга мянган хавар

Монголын сайхан оронд жил жил дэлгэр

Энх улирал ханхлахад хүний сэтгэл тэнэгэр

Өвсний соёо ногоороход морь мал ханагар

Холхи нар ойртож хасын цас хайлахад

Хуучин дэлхий халагдаж хамаг юм шинэдэнэ

Хөхөрсөн мод цэцэглэж хүүхэд багачууд наадахад

Хөгшин хүн өөрийгөө залуу болсон шиг санана.

Хээрийн галуу айлчилан ирж гангар гунгар донгодоход

Гэртээ суусан малчин түүнийг сонсон уярна

Хажуу дахь ууланд горхи булаг хоржигнон урсахад

Хаяан дахь ишиг хурга майлалдан хөгжим нийлүүлнэ

Эелдэг урихан амьсгал ариухнаар үнэртээд

Эрт эдүгээг бодогдуулан нуугдсан сэтгэлийг сэргээнэ

Өнөр сайхан төл баян хотыг чимэхэд

Өлгийтэй бяцхан хүүхэд эцэг эхээ баясгана

Д.Нацагдорж /”Дөрвөн цаг” шүлгийн хэсгээс/

 Их зохиолч Д.Нацагдоржийн энэ л шүлэг миний мэдэх хаврын тухай хамгийн сайхан шүлэг билээ. Ер нь олон хүний дуртай шүлэг болов уу? Сэтгэл сэргээм хаврын улиралын ариун сайхан бүхнийг энд нэгийг нь ч үл орхин илэрхийлсэн мэт. Айлчлан ирэх хаврын улиралтай бидний сэтгэлд амар тайван агаад урьд урьдынхаас илүү их баяр хөөр бялхана. Хэдийгээр 4 сар гарчихаад байхад энэ жилийн хавар тийм ч их дулаахан, таатай биш байгаа ч гудамжаар зөрөн өнгөрөх хүмүүсийн нуруу тэнэгэр бөгөөд цаанаа л тайванхан налайна. Тэдний сэтгэл мөд удахгүй цэцэг ногоо дэлгэрсэн зун цаг ирнэ гэдгийг мэдэж байгаа учир ийнхүү тайван агаад жаргалтай.  Тиймээ энэ сайхан энх улиралд бид  баяр жаргалаар дүүрэн байдаг. Тэнүүн сайхан хаврын улиралд бид бас л их ажилтай. Гэхдээ шоргоолж адил хөдөлмөрлөн хамтдаа олон ажлаа амжуулж өвлийн бэлтгэлээ базааж чадваас тэсгэм хүйтэнд ажрахгүй нь сайхан.  Цэцэг жимстэй зун цаг, урин хавар аяа ариа л ахиухан сартай болоосой гэж хааяахан бодогдоно. Хэрвээ ийм сайхан элэгсэг дулаахан өдрүүд олонсон бол эх орны минь эдийн засагт ч хэнмэлттэй, иргэдийн амьдралд ч тустай, өгөөжтэй байхсан. Гэвч бид яахан өөрчилж чадах, аливаа бүхэн учир утгатай байдаг энэхэн орчлонд цаг хугацаатай уралдаж аливаа бүхнээ амжуулхын төлөө л гүйх зам бидэнд бий. Тийм ээ гомдоллон саар бүхнийг бус, сайн сайхныг л харан ярилцах ард иргэдийн өлгий миний Монголын сайхан оронд урин ХАВАР жил жил дэлгэр…

       Балтимор хотод Отто Дайфенбах гэдэг оёдлын машины бяцхан дэлгүүрийн эзэн байжээ. Тэрээр нэг удаа янжуурын гялгар нийлэг уутыг ган утсанд ороож байснаа автал коктейль сорж уух гуурсархуу юм болчихсон ажээ. Энэ үед нийлэг гуурс хийж болох юм байна гэсэн санаа түүнд төрсөн гэнэ. Бага балчир хүүхдүүд сүүг гуурсаар сорж уух дуртай болохоор эхчүүдийн сэтгэлд энэ санаа нийцнэ. Хүүхдүүд ч гэсэн өөрсдийгөө томчуудын хүлээн авалтанд оролцож байгаа мэтээр бодох тул сэтгэлд нь бас нийцнэ. Хийжүүлсэн ус зардаг тэргэнцэр ч цэвэр цэмцгэр харагдах болно хэмээн боджээ. Харин урьд өмнө өөр хүн ийм гуурс хийх гэж байсан эсэхийг л шалгах хэрэгтэй байлаа. “Нийлэг уут үйлдвэрлэгчидээс асуух нь зөв” хэмээн Дайфенбах сэтгэжээ. Тэгээд л унаа авч Уилмингтон дахь Дюпоны компани уруу очлоо. Үйлдвэрийнхэн “Ийм санаа төрсөн нь сайхан хэрэг” гэцгээхийн зэрэгцээ, нийлэг эдээр гуурс хийж чадсан хүн байхгүй л байгаа юм даа хэмээн анхааруулжээ. “Та ийм юм хийх эрмэлзэлтэй байгаа бол бид таньд дуртайяа тусална. Манай оронд тун олон янзын гуурс ашигладаг боловч нийлэг гуурс гэдэг чухал санаа ч байж мэднэ” гэцгээжээ. Отто Балтимортоо буцаж ирээд нийлэг гуурс хуйлах төхөөрөмж зохион бүтээх ажилд улайрч, хийж ч чаджээ. “Глассипс” гэдэг нэртэй болсон сая сая гуурс өдөр тутмын амьдралд тус болж, баяр цэнгэл нэмсээр зах зээлийг эзэлж, Дайфенбах нэн унацтай бизнесээ бий болгоод бэлжсэн ажээ.

           Мичиган мужийн Салино хотын хөрш хоёр эзэгтэй угаалгын нунтагны тухай байнга ярилцдаг байж гэнэ. Энэ ярианаасаа үндэслэн нэг эзэгтэй нь янз бүрийн нунтагийг хольж байгаад юу ч цэвэрлэж болох шинэ нунтаг гаргаж авчээ. Тэр эмэгтэй байшингийнхаа хонгилд ихээхэн нунтаг бэлтгээд хоёр гэрээрээ хувааж найз нөхөддөө тараасан байна. Төдөлгүй шинэ нунтаг хийлгэх гэсэн захиалга өдий төдийгөөрөө ирэх болжээ. Бусад эзэгтэй нар ч шинэ нунтагын тухай дуулж, тэр нунтаг нь ч тэдний сэтгэлд нийцсэн байна. Байшингийн хонгилд эхэлсэн үйлдвэрлэл цэцэглэн хөгжсөөр “Спик энд Спэн” гэдэг угаагч нунтагны үйлдвэр болжээ. Тэр нунтаг тун сайн борлож байсан болохоор “Проктер энд Гембл” гэдэг савангийн үндэсний томоохон компанийн анхаарлыг татлаа. Энэ компани 1945 онд тэр хоёр эзэгтэйгээс нунтагийг нь үйлдвэрлэх эрийг худалдан авч, энэ насандаа хүний гар харахааргүй болтол нь их мөнгө төлсөн байна. Хөрш хоёр эзэгтэй өөрсдөдөө хэрэгтэй зүйлийг бодож байхдаа бүх хүнд хэрэгэй тийм зүйлийг нээсэн ажээ. Тийм болохоор та ч гэсэн, гэр орондоо байж байхдаа ч сайжруулж боловсронгуй болгож болохоор зүйлийг эрж хайгаарай. Ажил дээрээ ч, сургуульдаа ч, пин амбаартаа ч, сүм хийдэд ч, өөрийн тань ашиг сонирхол бусдын хүсэл эрмэлзэлтэй уялдан нийлэх газар бүрд л эрж хайгаарай.

Таныг гэрийн эзэгтэй юм гэж бодъё. Ор дэвсгэр засах, хоол хүнс хийх, сав суулга угаах бишгүй олон ажил бий. Энэ бүх ажлын аль нь ч гэсэн боловсронгуй болгох өдий төдий боломжийг агуулж байдаг. Жишээлбэл, эргэдэг дамарт ороосон цаасан алчуурын зарчмыг ор засах, хураахад ч ашиглаж болно. Орны хөл толгойн аль нэгэнд гараар эргүүлэх дамар хийчихвэл орны даавууг дэлгэхийн тулд хэд хэдэн удаа эргүүлэх жишээтэй юм. Тэр дамрыг яаж бэхлэх, даавуугаа яаж бэхлэх зэрэг өдий төдий асуудал гарах л даа. Гэвч хамгийн гол нь шинэ санаа төрсөн явдал юм шүү. Тэр ч атугай орны даавуу, дэр, ширдэг, орны хөл толгойны хэлбэр хийцийг ч боловсронгуй болгож болно. Эд бүгдийн хийц үзэмжийг сайжруулж  улам бүр тохилог болгож болохгүй гэж үү дээ.

Та, эсвэл нөхөр тань тодорхой авъяас чадвартай бол угаалгын саван дээр бэхэлчихэж болохуйц, сав суулга угаах аюул осолгүй цахилгаан төхөөрөмж ч сэдэж болно. Хоол хүнс бэлтгэж хийх ажилд ч гэсэн боловсронгуй болгохоор өдий төдий боломж бий. Гэр орноороо явж өдөр тутмын ажил үйлсыг санаарай, өөрчилж сайжруулмаар юм байхдаа л байгаа.

Нэрд гарсан хөгжмийн нэг зохиолчийн гэргий ашигласныхаа дараа шууд л жорлонгийн устай татчихаж болох цэвэрлэгээний өвөрмөц сойз саяхан сэдсэн байлаа. Тэр бүсгүй шинэ саналаа “Персонал продакст” компанид худалдсан агаад борлосон бүтээгдэхүүн бүрээс тодорхой хувийг хүртэх болжээ. Гайхалтай байгаа биз, Танд амжилт хүсье. Дэргэдээ байгаа боломжоо олж хараарай…

Марвин Смоллоос орчуулсан Б.Очибол

 

“Яруу сэтгэгч” сонины нийтлэлүүд цувралаар  “ТЭМҮҮЛЭЛ” булан

  1.      Өөртөө тохиолдсон шийдэхэд төвөгтэй асуудал, бэрх хэцүү явдлын тухай бусдад ярьдаг уу?

А. Үгүй – 3 оноо

Б. Санаа сэтгэл нийлсэн хүндээ бол ярьж л орхидог – 1 оноо

В. Үргэлж тэгдэггүй, хүмүүс өөрсдийгөө яая гэж байхад төвөг мэт санагддаг – 2 оноо

2. Сэтгэл эвгүйцүүлсэн явдлын дараа гутардаг уу?

А. Үргэлж, бүр сэтгэлээр унадаг гээч – 4 оноо

Б. Байдлаасаа л болно – 0 оноо

В. Бэрх хэцүү бүхэн нэгэн цагт дуусна гэдгийг ойлгодог – 2 оноо

  3. Та юунд ч юм бэ сэтгэл дундуурхан нууцхан гунигт автан байхдаа яаж сэтгэлээ засдаг вэ?

А. Өөрийнхөө хамгийн дуртай, удтал мөрөөдөж байсан юмаа хийдэг – 0 оноо

Б. Дотны нөхөд дээрээ очно – 2 оноо

В. Өөрийгөө өрөвдөөд л гэртээ сууж, зурагт харах юм уу ном шагайдаг – 4 оноо

4. Дотно хүн чинь таныг гомдоовол яах вэ?

А. Өөртөө л гомдоно доо – 3 оноо

Б. учирлаж тайлбарлахыг нь тэвчээртэй хүлээнэ – 0 оноо

В. Хэн нэгэнд энэ тухай ярина – 1 оноо

5. Хамгийн аз жаргалтай цаг мөчид та юун тухай боддог вэ?

А. Муу муухай, сэтгэл тааламжгүй юмыг ор тас мартана – 1 оноо

Б. Сайн сайхан, аз жаргалтай цаг үе маань нэг л мэдэхэд замхарч одно доо гэж түгшүүрлэдэг – 3 оноо

В. Сэтгэл зовиурлах юм амьдралд бишгүй тохиолддог хойно хэмээн өөрийгөө тайвшруулна – 5 оноо

6. Заяа төөрөг үздэг, мэрэгч төлөгч нарт та итгэдэг үү?

А. Тийм улстай уулзах дургүй – 4 оноо

Б. Ийм увидастай хүмүүс зовж гутарсан олон хүнд тус дэм болдог хэмээн итгэдэг – 2 оноо

В. Хүн өөрөө өөртөө л туслах ёстой гэж боддог – 3 оноо

7. Таны бодлоор хувь тавилан гэж юу вэ?

А. Биднийг байнга туршиж, сорьж байдаг аугаа хүчтэн – 5 оноо

Б. Намайг ивээж тэтгэдэггүй мэт санагддаг – 2 оноо

В. Надаас нүүр буруулсан мэт санагддаг – 1 оноо

8. Хайртай хүнтэйгээ маргалдаж, тар түр гэснийхээ дараа юун тухай боддог вэ?

А. Сайн сайхан, хөгжөөн цэнгээнтэй, аз жаргалтай өнгөрсөн үеийнхээ тухай санагалздаг – 1 оноо

Б. Яаж нэг хариугаа авъя даа гэж боддог – 2 оноо

В. Би яасан ч их тэвчээртэй хүн бэ гэж боддог – 3 оноо

7- 15 оноо. Та сэтгэл хүнд бэрх, зовлонт явдлын учир холбогдлыг сайтар тунгаан боддог болохоор энэ бүхэнтэй эвлэрч, бэрхшээлт байдлаас түргэн мултарч чаддаг. Хамгийн гол нь та тэгтлээ гуниж гутардаггүй, амьдралын ширүүн догшин эргүүлэгт автдаггүй хүн юм. Таны хатан тэвчээр, уужуу тайван байдлыг чинь хүмүүс үнэлж цэгнэдэг юм байна.

16- 26 оноо. Ийм л хувь тавилантай юм байлгүй хэмээн та өөрийгөө хаацайлж бэрхшээлт асуудлаа олны өмнө гаргаж тавьдаг. Бас энэ бүхэнд бусдыг буруутгах дуртай. Дотны хүмүүсээрээ өрөвдүүлж, тэдний нөмөр, нөөлгөнд хоргодох нууцхан хүсэлтэй. Өөрийгөө захирч бэрхшээлийг давж сурах цаг болжээ.

27- 36 оноо. Та бол бэрхшээл, хүнд бэрхийн өмнө өвдөг сөхөрдөг хүн юм. Тийм болохоор хүнд хэцүү бүхэн ганц надад л тохиолддог хэмээн гуниж гутардаг. Та ганцаардмал, өөрийгөө өрөвдөж суудаг. Сэтгэлээ хатуужуулж, аливаа хүнд бэрхийн өөдөөс зориг шийдвэр төгс эгцлэн харж сурах хэрэгтэй. Амьдрал дунд орж, сайн мууг үзэж туулах нь таныг бэрхшээлээс няцдаггүй болгоно.

П.Увш “Харилцааны сэтгэл зүй”