Author: admin

  • ЗӨВ АМЬДРАХ УХААН- ТЭНЭМЭЛ ИРГЭДИЙГ НИЙГЭМШҮҮЛЖ БҮТЭЭЛЧ ИРГЭН БОЛГОДОГ ТББ

    ЗӨВ АМЬДРАХ УХААН ТББ

    “Зөв Амьдрах Ухаан” ТББ нь орон гэргүй, орц, траншейнд амьдардаг, архи мансууруулах бодисонд донтсон, засан хүмүүжүүлэх ангиас суллагдсан, өнчин ядуу бүх насны иргэдийг дахин нийгэмжүүлэх, ажил хөдөлмөр эхлүүлэх, сэтгэлзүйн сургалт олгож нийгэмд эзлэх байр сууриа дахин олоход нь тусалж, бүтээлч иргэн болгон ажлын байраар хангаж, хамтдаа ажиллаж хөдөлмөрлөх боломжийг олгодог байгууллага юм.

    2006 онд байгуулагдаж гадна дотны ямар нэгэн хөрөнгө оруулалтгүйгээр өнөөдрийг хүртэл тогтвортой үйл ажиллагаагаа явуулсаар байна.

    Бид Монгол Улсын яруудлыг бууруулж тэнэмэл иргэдийг бууруулахын тулд,

    1. Халамжийн сэтгэлгээнээс салгаж ажил хөдөлмөр эрхлэх боломжийг бүрдүүлж хөдөлмөрийнхөө үр шимээр амьдрах тогтолцоог бий болгох
    2. Иргэдийг хөгжлийн бэрхшээлтэй, тэнэмэл, эмэгтэй, хүүхэд гэж ялгаварлан тусгаарлаж тэжээх замаар биш харин ч хамтдаа нэг нэгнээ асарч халамжлан, нэгнээ тусалж дэмжин ажиллаж амьдрах боломжийг бүрдүүлэх
    3. Халамж, ядуурлыг бууруулах, хүүхэд хамгаалалын чиглэлийн Улсаас баримталж буй уялдаа холбоо муутай үр дүнгүй олон төсөл хөтөлбөрийг нэгдсэн системд оруулж уялдаа холбоотой, үр дүнтэй болгох
    4. Эдгээр нийгэмшүүлж буй иргэддээ хандив тусламж авахаас илүүтэй ажил авч захиалгаар хийх, сургаж хөгжүүлэн бүтээл үйлдвэрлэн борлуулах хэлбэрээр ажиллах гэсэн эдгээр бодлогыг баримтлан ажиллаж байна.

    Өнгөрсөн хугацаанд 250 орчим иргэнд ямар нэгэн хэлбэрээр туслаж дэмжиснээс өнөөдрийн байдлаар манай хашаанл 0- 72 насны 132 иргэн 27 гэр, 1 байшинд тогтвор суурьшилтай ажиллаж амьдарч байна. Үүнээс цэцэрлэгийн насны 35 хүүхэд, сургуулийн насны 26 хүүхэд бусад нь хөдөлмөрийн насны болон өндөр настан хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэд байна.

    Өнөөдрийн байдлаар 140мКв 80- 100 хүүхдийн цэцэрлэг болон 100 гаруй хүний ажлын байртай болгох 2 давхар 240 мКв үйлдвэрийн байр барьж ашиглалтанд оруулахаар ажиллаж байна. Та бүхний манай байгууллагыг дэмжихийг хүсвэл бидэнд ажил захиалж хийлгэх болон бидний хийсэн бүтээлийг худалдан аваарай.

    ҮНДСЭН ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА

    • Гэр оронгүй тэнэмэл болон ял эдлээд гарсан амьдралаа өөрчлөх чин хүсэлтэй иргэдийг өөрсдийн хүсэлийнх нь дагуу хүлээн авч эмнэлэгийн үзлэгт хамруулж, бичиг баримтжуулан, гэр орноор хангаж, өдөр тутмын сэтгэлзүйн болон ажлын арга барил олгох сургалтанд хамруулж ажил хөдөлмөрөөр нийгэмшүүлнэ.
    • Эмнэлэгийн үйл ажиллагаа
    • Эдгээр хүмүүсээ тогтмол ажлын байраар хангахын тулд 3 давхар ажлын байр барьж байна.
    • Мөн хүүхдүүдийн хөгжих орчинг бүрдүүлэх зорилгоор 100 хүүхдийн цэцэрлэг барьж байна.

    БҮТЭЭГДЭХҮҮН, ҮЙЛЧИЛГЭЭ

    – Хуванцар гэр үйлдвэрлэл – Бэлэг дурсгалын гэр, тоглоом – Төмөр эдлэл

    – Модон эдлэл, тавилгын үйлдвэрлэл – Блокны үйлдвэр – Захиалгаар байшин, барилга барих

    ХОЛБОО БАРИХ

    Хаяг: БЗД, 5-р хороо, Монос 1- 19 тоот (1000 оюутны байрны баруун хойш)

    Утас: 976- 88094995, 88090041 Цахим шуудан: zuwamidrahuhaan@gmail.com

    http://facebook.com/ZuwAmidrahUhaan

    http://youtube.com/ZuwAmidrahUhaan

    https://twitter.com/Zagdaag

    Дансны дугаар: Зөв Амьдрах Ухаан ТББ Голомт банк 1235103133

  • БҮТЭЭЛЧ МОНГОЛ ӨДӨРЛӨГ | CM DAY

    НЭЭЛТТЭЙ УУЛЗАЛТ, БҮТЭЭЛЧ СУРГАЛТ, ХАМТЫН АЖИЛЛАГАА

    Зохион байгуулагч: Бүтээлч Монгол Хүн ТББ

    Салбартаа шинэ санаачлага, бүтээгдэхүүн, төсөл хөгжүүлэн ажиллаж байгаа бүтээлч хүмүүс болон бүтээлч төсөлд хамтран ажиллаж өөрийгөө хөгжүүлэх хүсэлтэй оюутан залуучуудын уулзалт өдөрлөг.

    Өдөрлөгт бүтээлч хүмүүсийн өөрсдийн санал санаачлага, төслөө танилцуулж, нээлттэй уулзалт ярилцлага хийнэ. Та бүтээлч, шинийг санаачлагч хүмүүстэй уулзаж, хүрээлэлээ тэлж, шинэлэг сэдвээр мэдлэгээ нэмэгдүүлж, бүтээлч сургалтад оролцоорой.

    Залуус хойч ирээдүйгээ БҮТЭЭЛЧ ҮЙЛСД чиглүүлэн, урам зориг итгэл үнэмшил өгөх, бүтээлч хүмүүс өөрийн санаачилга, хийж хэрэгжүүлж буй ажил үйлсээ танилцуулж дэмжлэг бүрдүүлэх, салбарын мэргэжилтнүүдийн хамтын ажиллагааг өргөжүүлэх зорилготой танин мэдэхүйн БҮТЭЭЛЧ МОНГОЛ өдөрлөгийг сар бүр тогтмол зохион байгуулж байна.

    Зорилго: Салбар бүрт шинийг санаачилж байгаа бүтээлч хүмүүсийн хамтын ажиллагааг нэмэгдүүлнэ.

    Зорилт:

    • Бүтээлч хүмүүс, тэдний бүтээлч үйл ажиллагааны талаар хоорондоо мэдээлэл солилцох, уялдаа холбоог сайжруулах, хамтран ажиллах боломж бололцоог эрэлхийлнэ.
    • Бүтээлч, шинийг санаачлагч хүмүүсийг цувралаар танилцуулж, зорилтот олон нийтэд нь холбож өгнө.
    • Монголд үйлдвэрлэж буй бүтээгдэхүүнүүдийг цувралаар танилцуулж, борлуулалтыг дэмжинэ.
    • Бүтээлч сонирхолтой сургалтуудыг зохион байгуулна.

    Үйл ажиллагаа

    • Бүтээлч шинэ санааны лекц
    • Бүтээлч хүмүүсийн шинэ санаа, урлалын сургалт
    • Бизнесийн шинэ санаа, төслийн танилцуулга
    • Бүтээлч хүмүүсийн уулзалт, хамтын ажиллагаа

    Хөтөлбөр

    Үйл ажиллагаа

    Товч тайлбар

    Лекц

    Зочин илтгэгчийн лекц

    Шинэ төсөл, бүтээгдэхүүн

    Сонирхолтой шинэ төсөл, бүтээгдэхүүний санал, хамтын ажиллагааны санал

    Бүтээлч сургалт

    Цэгээр наадья, Уран бичлэг, Эбру арт, Робот, Анимейшн, Хэл яриа, Шагай наадгай, Оньсон тоглоом зэрэг бүтээлч сургалтуудыг үнэ төлбөргүй өгөх, өөрсдийн бүтээлүүдээ авах боломжтой

    Нээлт уулзалт, нетворкинг

    Хамтарч, нэгнээ дэмжин ажиллах боломжтой бүтээлч хүмүүс уулзаж, санал санаачилга гаргах, зөвлөгөө өгөх, хөгжүүлэлтийн төлөвлөгөө гаргах

    Утас: 88028241, 88182020
    info@creativemongolia.com
    http://creativemongolia.com
    http://twitter.com/CreativeMongol
    http://facebook.com/CreativeMongolian
  • ДЭЛХИЙН ЦЭЦЭРЛЭГТ ХҮРЭЭЛЭН МОНГОЛД ТӨСЛИЙН ХӨГЖҮҮЛЭЛТ, МЕДИА ХӨГЖҮҮЛЭЛТ

    ДЭЛХИЙН ЦЭЦЭРЛЭГТ ХҮРЭЭЛЭН МОНГОЛД | WORLD GARDEN IN MONGOLIA

    Даян дэлхийн ногоон хөтөлбөр


    АГУУЛГА

    1. ТӨСЛИЙН ХУРААНГУЙ
    2. ЭРХЭМ ЗОРИЛГО, ЗОРИЛТ
    3. ҮНДЭСЛЭЛ
    4. ХЭРЭГЦЭЭ ШААРДЛАГА
    5. ДЭЛХИЙН ЦЭЦЭРЛЭГТ ХҮРЭЭЛЭН МОНГОЛД ТББ

    ТӨСЛИЙН ХУРААНГУЙ

    Төслийн нэр

    ДЭЛХИЙН ЦЭЦЭРЛЭГТ ХҮРЭЭЛЭН МОНГОЛД ТӨСӨЛ
    WORLD GARDEN IN MONGOLIA PROJECT

    Товч танилцуулга

    Дэлхийн таван тивийн хэлбэртэй, амралт сувилалийн газартай, дэлхийн хамгийн том гайхамшигт хуримын ордонтой, монгол хүүхдүүдийг үнэгүй амраадаг амралтын газартай, бүх барилга байгууламжууд нь орчин үеийн эко технологи болон шинжлэх ухааны ололтуудыг шингээж, монгол архитектурын ухаанаар баригдсан, монголын бүх иргэнийг өөрийн амин модтой болгосон, ураг төрлийн бичил цэцэрлэгүүдээр нь бүх ард түмэнээ овог төрлийг нь мэдүүлсэн дэлхийн сайн санаат хүмүүст мод тарих боломжийг олгосон дэлхий нийтэд эх орноо таниулсан зуун сая модтой цэцэрлэгт хүрээлэн.

    Төсөл хэрэгжүүлэгч

    ДЭЛХИЙН ЦЭЦЭРЛЭГТ ХҮРЭЭЛЭН МОНГОЛД ТББ

    Төслиийн санаачлагч, удирдагч

    Дуламжавын ЭРДЭНЭЧУЛУУН
    http://creativemongolia.com/erdenechuluun/

    Хугацаа

    2014- 2018 он

    Хамтран ажиллагч

    Байгаль орчин, ногоон хөгжил, аялал жуулчлалын яам

    Нийслэлийн байгаль орчин, ногоон хөгжлийн газар

    Баянзүрх дүүргийн засаг даргын тамгын газар

    Германы хамтын ажиллагааны нийгэмлэг

    Монгол- Германы гүүр ТББ

    Хөдөө аж ахуйн их сургууль

    Монгол өмгөөлөгч хуулзүйн товчоо

    Бүтээлч Монгол нэгдэл

    Олон улсын иргэншлийн төв

    Хил хязгааргүй инженерүүд ОУБ

    Байршил

    Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Баянзүрх хайрхан

    Талбайн хэмжээ

    420га

    Нийт тарих модны тоо

    1,050,000 ширхэг

    Хэрэгжүүлэх үе шат

    1-р шат: 2014- 2015 он. Судалгаа, хууль зүйн зөвшөөрөл

    2-р шат: 2015- 2016 он. Хашаа барих, эхний 100,000 мод

    3-р шат: 2016- 2017 он. 100,000 мод

    4-р шат: 2017- 2018 он. 200,000 мод

    2014 онд анхны албан бичгээ Баянзүрх дүүргийн орлогч засаг даргад өгч хариу авсан.
    2014- 2015 онуудад Герман улсын ойн инжэнэр Манфрэд Фэспэр урин ажилуулж хийх ажлынхаа зөвөлгөө авсан.
    2016 онд анхны моднуудаа тарьж туршсан. Дуслын системгүйгээр мод ургахгүй нь батлагдсан учир гүний худгаасаа усаа гаргахдаа бэнзин мотор ажилуулж үзсэн. Сэргээгдэх эрчим хүч ашиглахгүйгээр моднуудаа усалж чадахгүйг мэдэж авсан.
    2017 онд салхин сэнс ажилуулж үзэж нарны эрчим хүчийг ашигласан хайбрид худгын насостой болгохгүйгээр найдвартай усжуулалттай болж чадахгүйг ойлгосон.
    2018 онд бид нарны эрчим хүчээр ажилдаг насостой болно.
    2018 онд хашаагаа барьна, эхний суварган хэлбэртэй хашаанд моднуудаа тарьж ургуулна.
    Бидний гол зорилго хожуулнуудын сүүдэрт мод тарихын тулд дахин салхин сэнснүүд, усны савнууд уулын нуруунд тавих хөрөнгө босгоно.
    2018 оны 4 сард Монгол улсын ерөнхийлөгчид ажлынхаа тайланг танилцуулж хамтран ажилах санал тавьна.

    Холбоо барих

    Утас: 95651074, 91651074

    Дансны мэдээлэл: Дэлхийн цэцэрлэгт хүрээлэн Монголд ТББ, Голомт банк 1410004555

    http://worldgardenmongolia.com

    https://twitter.com/WorldGardenMGL

    https://facebook.com/WorldGardenMongolia

    https://facebook.com/groups/WorldGardenMongolia

    ЭРХЭМ ЗОРИЛГО

    Зуун сая эзэнтэй модтой дэлхийн газрын зургийн хэлбэртэй дэлхийн гайхамшиг болсон хамгийн том цэцэрлэгт хүрээлэнг бүтээн босгох ажил Монголоос эхэлж байна. Уг төслөөр, Монгол хүмүүс, дэлхий нийтэд бид нэг дэлхийтэй хүмүүс яс үндэс шашин шүтлэг, хэл ярианы ялгаваргүйгээр хамтдаа дэлхийгээ аврах боломжтой гэдгийг үзүүлэх хувь заяатай гэдгийг ойлгуулахыг хичээж байна.

    ЗОРИЛТ

    Зорилт 1. Бүтээн байгуулалт. Цэцэрлэгт хүрээлэн, аялал жуулчлал амралт сувиллын байгууламжтай, дэлхийн хосууд гэрлэхээр ирдэг хуримын ордон, монголын бүх хүүхдийг ээлж дараагаар жил болгон үнэгүй амраадаг хүүхдийн амралтын газартай цогцолбор байгуулах ажлыг Баригдах бүх барилгууд хаанаас нь ч харсан жинхэнэ монгол барилгын аргаар баригдсан байхаар төлөвлөж байна.

    Зорилт 2. Монгол хүүхдүүд маань үнэгүй амрахын зэрэгцээ өөрийн нэртэй модоо, ээж аавынхаа, овгийнхныхоо модоо усалж тордож санаа тавьдаг эх орноо хайрладаг хамгаалдаг хүмүүс болгохыг бид хүсэж байна. Дэлхийн цэцэрлэгт хүрээлэнгийн монгол улсын нутаг дэвсгэрт зөвхөн таны өөрийн тань мод бас таригдана.

    Зорилт 3. Ургийн мод. Хүн бүрийн мод хаа хамаагүй таригдахгүй таны овгийн газар овгийн дэс дарааллын дагуу таригдана. Хүн бүр өвөг дээдэсдээ, өөртөө, үр хойчдоо зориулан мод тарьснаар байгаль дэлхийдээ буян үйлдэхээс гадна үүнээс хойш бүх дэлхийн монголчууд овгийн бүх хүмүүсээ нэг бүрчлэн мэддэг болох ач холбогдолтой.

    Ямар ч бэрхшээл тохиолдсон заавал ЗҮРХ хайрханаа ойжуулна.
    Хар сүлдээ тахьдаг хайрханаа сайхан ойтой болгож, Монгол бүх ээжүүддээ аавууддаа АМИН МОДНУУД тарьна.
    Бид сайхан чадна, болно, бүтнэ.

    ҮНДЭСЛЭЛ

    Хүн төрөлхтөн бид ганцхан дэлхийдээ хамтдаа амьдарч байна. Хаа нэгтээ байгаль, хүн ард нь шархдахад бусаддаа нөлөөлөх нөлөөлөл нь одоо цаг үед хурдтай болсон. Монголоос боссон шар шороон хуй Ази төдийгүй Америк тивд хүрч байна. Монголын цөлжилт нь зөвхөн Монголын асуудал биш дэлхийн хүн бүрт хамаатай асуудал болж байна. Дэлхийн хүн ард байгаль дэлхийгээ шүтэн хайрлаж, хамтдаа ганцхан дэлхийгээ хамгаалах цаг аль хэдийн болжээ. Интернэтийг ашиглан дэлхийн хүмүүс холбогдох, хамтран боломж улам бүр нээгдлээ. Дэлхийд олон зуун сая хүн байгаль дэлхийгээ хамтдаа хамгаалах ёстойгоо мэдэж байвч хэрхэн яаж гэдгээ мэдэхгүй байна. Эдгээр олон сайн санаат хүмүүст Монгол улсын нийслэл Улаанбаатар хотын Баянзүрх хайрханд дэлхийн 5 тивийн хэлбэртэй Дэлхийн цэцэрлэгт хүрээлэнг хамтдаа байгуулах төслийг санал болгож байна.

    Таван тивийн аль нэг улсад байгаа жирийн иргэн хүн хэн байх, ямар хэлээр ярьдаг байх, ямар арьс өнгөтэй, ямар үндэстэн байх нь хамаагүй энэ ууланд дуртай улс тив дээ тусгайлан тэмдэглэгдэж дугаарлагдсан дугаараар модоо, модныхоо нүхийг сонгох боломжыг өгөх гэж байна. Ингэж энгийн аргаар,и нтернэт холболттой дэлхийн ямар ч иргэн гэрээсээ гаралгүйгээр заавал Монгол улс руу онгоц хөлөглөлгүйгээр энэ шүтээн ууланд мод тарьж дэлхийн байгаль орчны төлөө өөрийн хувь нэмрээ оруулсан гэсэн баяр баясгалан жирийн нэгэн иргэнд өгөх нь дэлхийн нийтийн ач холбогдолтой гэж бид үзэж байна.

    Дэлхийн олон улсын жирийн иргэд нэг ууланд 5 тивийн хэлбэртэйгээр мод тарьж чадсан байна гээд төсөөлээрэй.

    Зөвхөн энэ төсөөлөл танд баяр баясгалан итгэл найдвар авчирах болноо.

    Энэ бидний мод тарьхаар зорьж байгаа уул бол нийслэлчүүдийн хайрлан шүтдэг байсан уламжлалтай уул юм.

    1987 оноос хойш Монгол улс байгалын, экологийн бэлчээрийн талхлалтанд өртсөн,бид байгаль эхийгээ ховдоглон шунаж ухаж төнхөж байгаагаас хүн ард нь хордох болсон. 1988 оноос хойш энэ уулнаас мод авдаг болсоноос бас сибирийн хүр хорхойнд идэгдсэнээс болж энэ уулын ой мод их сүйдэж Улаанбаатар талаасаа эхний амнуудад нэг ч мод үлдээгүй нүцгэн болсон.

    Уулын бэлээр Туул гол урсдаг учраас бид байгальд ээлтэй аргаар анх байсан нутгийн модоор дахин ойжуулж чадна гэж итгэж байгаа.

    Монголчууд бид тал нутагт амьдарч ирсэн нүүдэлчин ард түмэн. Бидний хувьд суурьшмал соёл түүний дундаас ой модыг шинээр тарьж ургуулах гэдэг бол шинэ зүйл юм.

    Шинэ зүйлийг сурахад бас зөв сурахад дасгал сургууль хэрэгтэй. Дасгал сургуулийг аль болох олон нийтийн хүсэл зорилгыг түүний дундаас үндэстэний онцлогийг харгалзан үзэж хамруулсан байж үр дүнд хүрнэ. Тиймээс бид Монголчуудын онцлог болсон ээжийгээ аавыгаа хайрлах онцлогыг харгалзаж Улаанбаатар хотын иргэдийн ээжүүдэд нэг бүрчлэн мод тариулахаар бэлдэж байна. Энэ ууланд нөхөн сэргээлт хийж бүхэл бүтэн ойг шинээр бий болгохын тулд бид Германы мэргэжилтэнгүүдтэй хамтарч ажилаж байгаа. Дэлхийн хүмүүст бас Монгол хүмүүст байгалаа хайрладаг зөв ашигладаг хайрладаг болгохын тулд мод тарихаас гаднаа соён гэгээрүүлэх ажил ялангуяа хүүхэд багачуудад сурагчид, оюутнуудад танин мэдэхүйн хичээл байнга үзүүлж таниулж байх хэрэгтэй гэдгийг та бас мэ

    ТӨСЛИЙН ХЭРЭГЦЭЭ ШААРДЛАГА

    Дэлхийн хэмжээнд

    авч үзвэл дэлхийд олон сая хүмүүс дэлхийн дулаарлын эсрэг,цаг агаарын,цөлжилтийн улмаас нүүж суурьшигчдийн( байгалийн өөрчлөлтийн дүрвэгчид) төлөө бодит зүйл хийхийг хүсэж байгаа боловч дан ганц бие хүнийхээ хувьд бодит ажил хийхэд амар биш,олон улсын болон янз бүрийн байгаль орчны төслүүдэд мөнгө хандивлаж хувь нэмрээ оруулья гэхэд хандивласан мөнгө яг хүссэн үр дүнтэй ажилд нь бодитоор очиж байгааг хянах боломж одоогоор хаана ч байхгүй байгаа.
    Дэлхий өөрөө ганцхан дэлхийн нэг хэсэг нь ядуу байгалийн, цаг уурын өөрчлөлтөд хүндээр өртөж байгаа нь нөгөө хэсэг буюу баян байгалийн,цаг уурын өөрчлөлтөнд бага өртөж байгаа хэсэгт шууд болон шууд бусаар хурдан болон урт удаан хугацаанд бас л эерэг бус нөлөөтэй гэдгийг дэлхийн ихэнх хүмүүс ойлгох болсон ба барууны болон өндөр хөгжилтэй орнууд үүнд анхаарлаа хандуулдаг болсон.
    Хамтын ажилгаа буюу бүгд хамтарч дэлхийн дулаарлын эсрэг ажилах ёстойгоо бараг бүгд ойлгож нийлж уялдаа холбоотой ажилахаар оролдож байгаа боловч жирийн дэлхийн иргэнд сайн ойлгомжтой биш дэлхийн улсуудын засгийн газрийн тэргүүнүүд ойр ойрхон уулзаж (КИОТО,КОПЭНХАГЭН БРАЗИЛИА)нэгдсэн үр дүнд хүрэх нь амар биш байна.
    Жирийн иргэн хүнд жирийн байдлаар өөрт тохирсон санхүүгийн боломжоор байгаль орчны доройтол цөлжилтийн эсрэг байгал хүн төрлөхтний сайн сайхны төлөө,хамтын ирээдүйн төлөө хувь нэмрээ оруулах боломжыг бид энгийн байдлаар шашин шүтлэг,хэл яриа,үндэс угсаа баян хоосныг нь ялгахгүйгээр эрх тэгш олгох юм.

    Монгол улсын хувьд

    Монгол орны 72 хувь цөлжилтөнд өртсөн, малын бэлчээрийн даац хэтэрсэн, олон нуур цөөрөм, гол горхи ширгэсэн гэдгийг бид мэдэж байгаа.
    Энэ олон асуудлууд бараг бүгд Монголчууд бидний байгаль орчиндоо зөвхөн өнөөдрөө бодсон, эсвэл байгаль орчин түүний хоорондын шүтэлцээ, хамаарал, ирээдүйн төсөөлөл зэргийг мэддэггүй зэргээс буруу хандаж, хамтын ирээдүйгээ сүйтгэж байна.
    Улаанбаатар хотын хувьд зөвхөн хувийн 200 мянган автомашины утаа гэхэд л эрүүл байх ямар ч үндэслэлгүй болж байна.
    Хэт төвлөрөл,буруу төлөвлөлтөөс үүдсэн нарийн тоосжилт,зэрлэг ургамлууд ( шарилж) аас болж харшилтай хүмүүсийн тоо өдрөөс өдөрт хурдацтай өсөж байна.
    Хувь хүн,болон албан байгуулага пүүс компаниуд сайн сайхныг хүсэж дэмжиж оролцмоор байв ч аль ч байгаль орчны байгуулага,төсөл ажилд хөрөнгө зарцуулалтанд бодитой оролцох,бас л хандив туслалцаа нь бодит зорилтот ажилдаа зарцуулсан эсхэд хяналт тавих боломж эрх зүйн орчин байхгүй.
    Энэ олон асуудлуудыг шийдэх боломжтой гэдгийг үзүүлэх,аль болох яг газар дээр нь иргэдийг биечлэн оролцуулах,дасгалжуулах үнэмшүүлэх замаар асуудлуудыг шийдэх хүн нь би та бид өөрөө юм гэдгийг ойлгуулахгүйгээр үүнээс гарах зам байхгүй.

    ДЭЛХИЙН ЦЭЦЭРЛЭГТ ХҮРЭЭЛЭН МОНГОЛД ТББ

    2012 оны 11 сарын 27- нд байгуулагдсан бөгөөд байгаль орчныг хамгаалах, олон нийтэд экологийн боловсрол олгох чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг. Энэ удаад манай байгууллага дэлхийн гайхамшиг болсон хамгийн том цэцэрлэгт хүрээлэнг байгуулах төслийг Баянзүрх ууланд хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж байна. Энэ төслийн хүрээнд дэлхийн газрын зургийн хэлбэр бүхий зуун сая мод тарих, нэг мод нэг эзэн гэсэн зарчмаар зөвхөн монголчууд төдийгүй гадаадын иргэдийг хамрагдах боломжийг бүрдүүлэх юм. Төслийн үр дүнд дараах үр дүн гарна хэмээн үзэж байгаа:

    – Хүн бүр өвөг дээдэс, хайртай хүмүүстээ зориулан мод тарьж буян үйлдэх;

    – Гэр бүл, хамт олон бүр мод тарьж өөрсдийн хүндэтгэлийн төгөлтэй болох;

    – Ураг удмын залгамж холбоо, түүний үнэ цэнэ, бахархлыг илэрхийлэх;

    – Улаанбаатар хот орчмын ногоон байгууламжийг нэмэгдүүлэх;

    – Амралт, аялал жуулчлалын шинэ үзмэр, зорих газрыг бий болгох зэрэг олон талын ач холбогдолтой юм.

    Тиймээс энэхүү төсөлд эрдэмтэн багш, оюутан залуучуудыг оролцуулж шинжлэх ухааны ололт амжилт, монгол сэтгэхүй шингэсэн бүтээн байгуулалтад хамтран ажиллахыг урьж байна. Танай сургууль дэлхийн гайхамшигт цэцэрлэгт хүрээлэнгийн ландшафт, макетийн уралдаанд оюутан залуусаа идэвхитэй оролцуулан дэмжиж ажиллахыг хүсье.

    ХИЙЖ БҮТЭЭСЭН АЖЛУУД

    Энэ ажлыг Герман талаас удирдаж зохион байгуулах байгуулга бол Weltgarten der Bäume in Zaamar/ Mongolei гэдэг нэртэй Берлинд албан ёсны бүртгэлтэй Verein.

    Бид ТББ гаа 2012онд Берлинд байгуулсан.

    2013 онд Улаанбаатар хотод ТББ ийнхээ гишүүдин хамт нийтийн эзэмшилийн талбайд цэцгийн мандал хийсэн.

    2015 онд Монгол Германы гүүр буюу Германд боловсрол эзэмшсэн Монгол иргэдийн байгуулагатай хамтарч нийслэлийн GRÜNFLÄCHENAMT,тохижуулалтын компаны орлогч дарга,дүүргүүдийн экөлөгийн мэргэжилтэнгүүд,мод үржүүлгийн газрын эздүүдүүдийн бүрэлдхүүнтэй Delegationийг Берлин Лайпциг хотуудын ижил төрлийн байгуулагууд их сургуулийхантай танилцуулсан.

    2016 онд Бэрлин хотын UMWELTOBERSTUFENZENTRUM ийн 5сурагчид багш,мэргэжлийн ландшафтын компаныхантай хамт 2013 онд бидний хийсэн цэцгийн мандалыг Герман стандартаар тохижуулж үзүүлэн сургалт хийхээр төлөвлөж байна.

    Энэ бүх ажлууд болон мод тарих ажлууд бас кино үзүүлэх арга хэмжээ бүгд хоорондоо уялдаа холбоотой аль болох олон хүнийг байгаль хамгаалах ажилд оролцуулах энэ ажлын ач холбогдолыг ойлгуулахад оршиж байна.

    Төслийг санаачлагч

    Дуламжавын ЭРДЭНЭЧУЛУУНЫ СЭТГЭГДЭЛ

    2010 оны шинийн найманд ээж минь нас барсан. Миний ээж байгаль дэлхий, уул ус, орчин тойрныхоо бүх хүмүүсийг хайрладаг хүүхдийн эмч хүн байсан тул ээжийгээ нутаглуулчихаад зүгээр өнгөрөөмөөргүй санагдаж, ээжийнхээ дурсгалд мод тарьж мөнхжүүлэх, ээжийгээ байнга дурсаж эрхэмлэдэг байсан зүйлүүдийг нь үргэлжлүүлмээр санагдсан.
    Анх мод тарья гээд бодход надад халаасанд 20 төгрөг байв. Ах минь надад эрх чөлөөний талбайд суулгацны үзэсгэлэн худалдаа гарч байгааг хэлэхэд алхаад очсон.
    3 гэр байсан ба баруун талаасаа 2 цагаан гэр хамгын захын гэр ногоон бүрээстэй байсан.
    Эхний 2 гэрт ороод мод зарж байгаа хүмүүсийн царайг харахад надад зээлээр өгөхгүй гэж санагдсан. 3 дах буюу ногоон бүрээстэй гэрт суулгац тарьж байгаа эмэгтэйг хараад надад зээлээр өгнө гэдгийг үг солилгүйгээр мэдсэн болохоор шууд буцаж гараад авах суулгацуудаа машинд нь ачаад эхэлсэн. Гэрт байсан болон гадаа байсан хүмүүс намайг эхэндээ мөнгөө төлсөн хүн байна гэж бодсон. Ачиж дуусаад зээлээр авна гэхэд шууд зөвшөөрсөн.

    Ээждээ зориулж тарьсан бас үнэхээр ургуулчих юмсан гэж чармайсан болоод тэр үү бүх суулгацууд 100 хувь ургасан. Өөрөө мэдэлгүйгээр уралдаанд оролцсон байсан. Хорооны дарга хийж байгаа ажилаараа альбом хийгээд ир гэсэн. Хийгээд өгсөн. Нэг өдөр хороон дарга дүүрэг дээр ир гэсэн. Нийслэлд альбомыг чинь явуулсан шалгарсан нийслэлийн 375 ойн баяраар шагналаа аваарай гэсэн. Очоод тэр үеийн нийслэлийн захирагч Мөнхбаяраас нийслэлийн шилдэг тохижилттай айл шагнал 1сая төгрөг авсан.

    Шагнал авч байх мөчид ганцаараа ингэж бүтээж болдог юм бол бүүр олуулаа хийвэл Монгол улсаа цөлжилтөөс хамгаалж, нийслэлээ ногооруулж болох юм байна гэсэн итгэл төрсөн. Үүнээс өмнө олон жил Монголчуудыгаа хэрхэн итгэл үнэмшилтэй, хэн нь ч маргаад байхааргүй нэгдсэн ҮНЭТ ЗҮЙЛ ийг хэрхэн бий болгож нэгтгэж ухааруулах вэ гэж боддог байсан.

    Монголын газрын зурагтай цэцэрлэгт хүрээлэн хийвэл Монголчууд маань одоохондоо хөрөнгө гаргаж хамтдаа хийж болно гэсэн итгэл үнэмшил, чадвар бололцоо дутах тул дэлхийд байгаа байгаль дэлхийн тэнцвэрт байдал, дэлхийн дулаарлын эсрэг би хувь нэмрээ оруулах юмсан гэж боддог олон зуун мянган гадаад хүмүүстэй хамтарч дэлхийн 5 тивийн хэлбэртэй цэцэрлэгт хүрээлэн хийж чадна гэсэн итгэл үнэмшил төрсөн.
    Дэлхийн сайн сэтгэлт олон сая хүмүүст яг энэ миний тариулж байгаа мод маань нарлаг Монгол оронд ургаж байгааг интернэт хуудсаараа дамжуулж үзүүлж итгэл найдвар, хамтдаа дэлхийгээ аварч болно гэсэн итгэл үнэмшлийг төрүүлж, дараагийн тив дэлхийн хэмжээний хамтын ажлуудыг хийх анхны хамтын дасгал сургуулилт болно гэж хэлж ойлгуулж Германд уулзсан таарсан сайн сэтгэлт хүмүүс болон олон нийтийн болон улсын байгуулагуудын дэмжлэгийг авч байна.

  • Г.Оюунбат

    Ганбатын ОЮУНБАТ

    1981 оны 9-р сарын 25- нд Сэлэнгэ аймгийн Мандал суманд төрсөн. 

    Сэтгүүлч, улс төр судлаач мэргэжилтэй. Эхнэр гурван хүүхдийн хамт амьдардаг.

    БОЛОВСРОЛ

    2015- 2016 он МУИС-ийн Улс төр судлалын магистр;

    2014- 2015 он Удирдлагын Академийн Төрийн удирдлага;

    2009- 2010 он АНУ-ын Leadership хүрээлэнгийн Манлайллын хөтөлбөр;

    2004- 2005 он Монголын хэвлэлийн хүрээлэнгийн Сэтгүүл зүйн дээд курс;

    1999- 2001 он Радио Телевизийн Дээд Сургуулийн Сэтгүүлч;

    1989- 1998 он Сэлэнгэ аймгийн Мандал сум 10 жилийн 1-р дунд сургууль;

    АЖИЛ ХӨДӨЛМӨРИЙН ЗАМНАЛ

    2015 оноос Монгол Улсын Засгийн Газрын хэрэг эрхлэх газрын даргын зөвлөх;

    2013- 2015 он Монгол Шуудан ТӨХК дэд захирал;

    2012- 2013 он Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газрын хэвлэлийн албаны дарга;

    2009- 2011 он EBI хүрээлэнгийн ОНХ албаны дарга;

    2009- 2011 он Боловсрол телевизийн сэтгүүлч редактор;

    2007- 2009 он Еagle TV,  Eagle Prime нэвтрүүлгийн ерөнхий редактор;

    2003- 2007 он UBS TV, нэвтрүүлэгч, сэтгүүлч;

    1998- 2001 он МҮОНРТ- ийн сэтгүүлч, нэвтрүүлэгч;

    СОНГУУЛЬТ АЖИЛ

    2012 оноос Сэлэнгэ аймгийн Ардчилсан намын дэд дарга;

    2012 оноос МЗХ-ын хүмүүнлэгийн хорооны гишүүн;

    2010 оноос Эмнэсти интернэйшнл ОУ- ын байгууллагын сэтгүүлчдийн бүлгийн гишүүн;

    2008 оноос Сэлэнгэ аймгийн Ардчилсан Залуучуудын Холбооны тэргүүн;

    2008 оноос JCI Монгол байгууллагын гишүүн;

    2006 оноос Нээлттэй Мэтгэлцээний Холбооны УЗ-ын гишүүн;

    УРАН БҮТЭЭЛ

    2016 он Монгол Улсын Үндсэн хууль /сонсдог ном/

    2015 он Оюун түлхүүр, Цаасан шувууны үлгэр /сонсдог ном/

    2015 он “Бага хаадын үе” олон ангит уран сайхны киноны Бодь Алаг хааны дүр

    2012 он “Ялагдашгүй” олон ангит уран сайхны киноны гол дүр

    2011 он Монголын Нууц Товчоо /сонсдог ном/

    2010 он Сэрж буй Монгол /сэтгэлзүйн трэйнинг цомог/

    2010 он Жангар тууж /сонсдог ном/

    www.facebook.com/OyunbatTeam

    www.twitter.com/OyunbatG

    ЗАЛУУСЫН ДУУ ХООЛОЙ ОЮУНБАТ

    Залуусынхаа ОЮУН бодлыг төрд хүргэж, нутаг орныхоо ДУУ ХООЛОЙ болж, СЭЛЭНГИЙН БРЭНДийг экспортод гаргах зорилгоор төрөлх МАНДАЛ сумаасаа нэр дэвшиж байна. Унаган нутгийн хүүгээ дэмжиж саналаа өгөөрэй! 

    Тэрээр хэвлэл мэдээллийн салбарт олон жил ажиллаж реклам сурталчилгаа, МАРКЕТИНГийн талаар багагүй туршлага хуримтлуулсан. Дараа нь Монгол шуудан ХК, Нийслэлийн цахим засаглалыг нэвтрүүлэх МЕНЕЖМЕНТийн шинэчлэлд баг болон ажиллаж байсан туршлагатай УДИРДАГЧ. Өөрийн туршлага, мэдлэгээ төрөлх нутгийнхаа хөгжилд зориулж дэлхий нийтэд эрэлт болоод буй ОРГАНИК ХҮНС, АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛЫН БҮТЭЭГДЭХҮҮНийг БРЭНД болгон хөгжүүлж гадаад зах зээлд гаргахаар зориг шулуудан ажиллаж байна. Сэлэнгэ аймгийн ИТХ- ын 2016 оны сонгуульд оролцох Ардчилсан намын мөрийн хөтөлбөрийн 2.3- р Хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэх бодлогын хүрээнд, одоо өрхийн үйлдвэрлэл, бичил бизнесийн хэмжээнд буй орон нутгийн бүтээгдэхүүнийг дизайн, сав, баглаа боодол, тээвэрлэлт, гадаад харилцаа, борлуулалтын ажлыг нэг хүн өөрөө бүхнийг хийгээд үр дүнд хүрдэггүй байдлыг өөрчилж үнэ цэнийн гинжин хэлхээст оруулж, салбартаа мэргэшсэн хүмүүс хоршиж ажилласнаар бүтээгдэхүүн чанаржин хөгжиж гадаад зах зээлд гарах боломж бий болох юм.

    МАНДАЛЫН УНАГАН ХҮҮ ОЮУНБАТ 

    Аян замын тэмдэглэл

    Зуны дунд сарын шинийн нэгний шижир тунгалаг нэгэн өдөр эртний ерөөлт эрхэм сайн дүүтэй учрал тохиож хэлэлцсэнээр өглөө нар битүүгээр зүрх сэтгэлдээ хэзээ алтан цагт очно доо гэж мөрөөдөн санадаг Сэлэнгэ аймгийн Зүүнхараа буюу Мандал сумыг зорин жигүүрт төмөр хүлэгийн жолоог залав. Жигдхэн хурдлах тэрэгний цонхоор жирэлзэн өнгөрөх уул, ус, газар нутгийг халиан явахуйяа Далай ламын “Жилдээ нэг удаа очиж үзээгүй газраа заавал очиж бай!” гэсэн үнэн хийгээд гайхамшигт сургаалийг биелүүлж буйдаа сэтгэл нэг л халуун дотно байвай!

    Залуу насны эрч хүчээр нэвт гэрэлтсэн шинэ танил маань инээмсэглэн “Замдаа ажил үйлс амьдрал ахуйгаа ярилцаж явна аа хө” гэж бидэнд хандан хэлэв. Түүний дотоод долгиосолт уянгалаг хоолойн өнгө надад ухаан бодлоо цэгцэлж урнаар өгүүлэхүйн гайхамшгийг мэдрүүлж хэлсэн үг бүхнээс туулж өнгөрөөсөн амьдрал нь, туяаран буй зүрх сэтгэл нь гэрэлтэж байгааг мэдэрч явлаа.

    Зүүнхараа миний төрсөн нутаг. Төрж өссөн нутгаа зорих бүр л залуу насны халуун эрмэлзэл дүүрэн амьдралаа аймаг сумынхаа хөгжлийн төлөө зориулж ард олныхоо ачийг хариулахсан гэж бодох юм даа. Бага насаа санахаар хааяа би өрөвддөг юм гээд жолооч маань чимээгүй болж хурдаа нэмэв.

    … Үүргэвч дүүрэн ундаа хоёр гартаа аравын битонтай тараг сүү барьсан жаахан хүү шөнийн харанхуйд бүдэчсээр төмөр замын Мандал өртөөн дээр ирж, гал тэргэнд суулаа. 

    • Ундаа аваарай! Ундаа аваарай!

    Гүн нойрондоо автсан зорчигчид хүүгийн цолгиун дуунаар цочин сэрээд ундаа худалдаж авахаасаа илүү ундууцан уурлаж хөөж туух нь энүүхэнд. Гэвч хүү хот орохоос өмнө л ундаагаа зорих ёстой. Хот орчихвол тараг сүүгээ зарна!

    Тараг аваарай! Сүү аваарай! гэж цангинах хүүгийн дуунаар их хотын нэгэн хороолол сэрнэ… 

    … Яриа уянгалаг намуун өрнөсөөр… Тэрэг жигдхэн хурдалсаар. Бодолд маань харин өөрөөсөө хэтийдсэн ачаа үүрч, амьдралын төлөө доголон нулимстай гүйсэн жаахан хүү торолзоно. Их хотын шинэ өглөөг цагаан сүүгээр залж авчирдаг байсан хүүгийн ирээдүйн гэрэлт амьдрал ч сүүгээр цалгилсаар ажээ. 

    Амьдралд итгэл дутах үе бишгүй л байдаг юм

    Алс холын мөрөөдлөө санаж урагш тэмүүл

    Зорьж буй заг чинь зөв бол 

    Зогсолтгүй алхаад бай найз минь

    Гэсэн цог золбоо төгс “Ирмүүн залуу нас” дууны үгийг Ганбатын ОЮУНБАТ зохиох болсон нь энэ л бага настай нь холбоотой биз ээ гэсэн торгон шижим санагдана. Нэгэнтээ нэрт соён гэгээрүүлэгч Д.Урианхай “Хүрэн толгойн сүүдэрээ чагнахуй” хэмээх эссэндээ “… Юу юугүй цээжин аглагт зөндөө зөндөө энхрий үгс нэг нэгэнтэйгээ ханьсан тэврэлдэж, чанга чангаар хашгичин хөөцөлдөнө…” гэж бичсэн байдаг шиг Оюунбат хэмээх оргилуун бодол, оюунлаг сэхээрэлтэй залуугийн тухай уншигч танаа хэлье гэсэн үгс минь “цээжин аглагт нэг нэгнийхээ урдуур дайран сахилгагүйтэн” байлаа. 

    Төрийн ёслол хүндэтгэлийн дуу хоолой

    Оюунбат бол ТВ-ийн дуу хоолой. Ялангуяа ажил амьдралын хэмнэлтэй нь айзам жигдэрсэн UBS ТВ- н нүүр царай. Оюунбатгүйгээр телевизийг төсөөлөхөө байтал нэвтрүүлэг хөтөлнө гэдэг түүний ур чадварынх. Ийм дуу хоолой чинагшид үргэлжилсээр “Монгол төрийн ёслол хүндэтгэлийн үйл ажиллагаанд Оюунбат тэргүүн эгнээнд… Төрийн алтан жолоог атгалцах үйлсийн манлайд Оюунбат урам зориг дүүрэн алхаж явна. 

    Эх орныхоо хоймрыг эмжээрлэж харагдах

    Эх нутгийнхаа үнэт зүйлсийг элгэн тусаа нандигнах 

    Хойч үеийнхээ хувь заяаг хүйн орчлонтой нь хамт зангидсан 

    Миний нутгийн залуус

    Миний амьдралын найзууд юм аа

    Урагшлах зам чинь зөв л байвал алхаад бай! 

    Тэрбээр ийнхүү гэгээлгээр тунхаглан, гэрэлт амьдралын зүг урагшилсаар.

    Өгүүлэхүйн урлагийг хөгжүүлэгч

    ТВ-ээс замнасан түүний ажил амьдралын гараа эх сайхан нутгийнхаа төлөө нэгэн үзүүрт сэтгэлээр гэрэлтэх чин хүсэл мөрөөдлийг нь асааж өгчээ. “Тиймийн тул удам ургаа санах, эх түүхээ дээдлэх, газар түүний ажил амьдралын гараа эх сайхан нутгийнхаа төлөө нэгэн үзүүрт сэтгэлээр гэрэлтэх чин хүсэл мөрөөдлийг нь асааж өгчээ. Тиймийн тул удам ургаа санах, эх түүхээ дээдлэх, газар шороогоо нандигнахын үүднээс Монголын уран зохиолын ноён оргил “Монголын нууц товчоо”, Жангар, төрт ёсны судар Үндсэн хуулийг өгүүлэн уншиж сонсдог ном болгон хэвлүүлжээ. “Түүхээ мэдэхгүй хүн ойд төөрсөн сармагчин адил” гэдэг дээ.

    Залуусын өөрийгөө илэрхийлэх чадварыг хөгжүүлэгч

    Оюунбат Нээлттэй мэтгэлцээний холбооны анхдагчдын нэг. Харанхуйд гэрэлтэх дэнлүү шиг гэгээн болоод тодорхой залуу насны оюун ухаанаар улс Монголынхоо тухай, унаган төрөлх нутгийнхаа тухай олон ургальч бодлыг уралдуулан мэтгэлцэх нь түүний хойшдын чин халуун итгэлт замыг нээж өгсөн буй за. “Хүн юу тарина, түүнийгээ хурааж авна” гэдэг үйл болоод нөхцөл шалтгааны холбоотой мэргэн ухаанаас ундарсан үг буй. Тэр “гэгээ” гэсэн үгэнд дуртай. Ажлын гараагаа үргэлжлүүлэсэн ТВ-ийн студийн нэр нь “Гэгээ”, дунд хүүгийнх нь нэр нь Гэрэлт-Эрдэм, охиных нь нэр Гэрэлтзул. Ай, чухам эндээс л түүний дотоод сэтгэлийг мэдэрч болно. “Зам хаашаа хөтөлнө, бид тийшээ очно”. Түүний зам эрч хүчээр цалгилсан залуу нас, энэхүү “залуу нас” хэмээх гайхамшигт замаар “Гэрэл гэгээ” хэмээх аз жаргалт амьдралд хүрэхээр тэмүүлж яваа юм. Тэр тэнгэрлиг ярууд дурлаж түүнийг бүтээн цогцлоохоор гэрэлтэж яваа юм тэр.

    Зүүнхараагийн унаган хүү

    Аливаа хүн төрж өссөн нутагтайгаа хүйн холбоотой гэдэг. Уншигч та бодоод үз дээ. “Хүйн холбоо …” Оюунбатын хувьд энэхүү хүйн холбоо бүр ч нандин. 

    Сайхан ижийгээсээ тасарсан хүй нь Ширхэнцэг, Ноён хайрханы тунгалаг чулуу, сэлүүхэн тунгалаг Сэлэнгэ, Хараа Ерөөгийн гэрэлт чулуунд цөглөсөн юм.

    “Ус Мөрөн олон чиг 

    Сэлэнгийг минь яаж гүйцэх вэ ? 

    Улс амьтан олон чиг 

    Ээжийг минь яаж гүйцэх вэ ? “ 

    Гэх ч юмуу эсвэл 

    “Хараа бараандаа мяралзсан 

    Хараа, Ерөө хоёр минь 

    Хангинан дурсаад суудаг

    Аав л ижий хоёр минь

    Хоёр буянтнаа санаад би 

    Хоолой зангируулж дуулна аа , би 

    Холын шаргал харгуйг 

    Эвхэн эвхсээр очно доо”

    Гэж зүрхэндээ уянгалуулан, хорвоо дээр ахиад олдохгүй хосгүй гайхамшигт тоонот Төрсөн нутгийнхаа төлөө ихийг бүтээж шинийг цогцлоох ирмүүн эрмэлзлэлээр дүүрэн яваа юм тэр. Тийм учраас ч “Эхлээд нандин үйлсдээ зориул” гэсэн энгийн зарчмыг баримталдаг. Энэ зарчим түүнийг хүй цөглөсөн нутагтаа ихийг бүтээж, шинийг цогцлоох эрхэм үйлсэд хөтөлсөөр байгаа юм.

    Нэгэн зүйл: 

    Г.Оюунбат Монголынхоо түүх, соёл, ёс уламжлал, угсаатны зүй, хэл сэтгэхүй эрхэм нандин бүхнийг дээдэлдэг. Энд би нэгэн сонин баримт ишлэхийг хүсч байна. Том хүүг нь Есүнхэй гэдэг. Есүнхэй гэхээр танд мөнөөхөн 335 алд газар харвасан хавтай мэргэн харваачийн тухай санагдаж байгаа биз ээ. Мөн тэрбээр нэгэн ярилцлагадаа “Том хүү минь анх төрөөд шөнө унтахгүй их уйлдаг хүүхэд байсан. Айлын том эрэгтэй хүүхэд адуугаа манах гээд шөнө унтддаггүй юм. Дом болгож нум сум, уурга хийж дэрэн доор нь хийвэл тайван унтаж амарна гэж өвөө нь хэлээд ээжийнх нь үсний даруулгыг авч нум сум хийж өгсөн . Хүү маань түүнээс хойш тайван унтдаг боллоо. Энэ бэлгэдлийг бодоод МНТ-ноос нэгэн баатрын нэрийг өгвөл зүгээр юм байна гэж бодоод хавт Хасарын хөвгүүн Есүнхэй баатрын нэрийг өгсөн юм” гэжээ. Даяаршиж буй нийгэмд дангааршиж байж “Монгол” хэмээх нэрээ авч үлдэн тусгаар тогтноод “Даяаршил”-тай хөл нийлэн алхах ёстой гэдгийг тэр мэдэрч тэрхүү нандин мэдрэмжээ үргэлж хуваалцахыг хүсдэг. 

    Нэгэн зүйл:

    “Амьдрал баян, асар олон өнгөтэй” гэдгийг тэрбээр санаж, агуулгаар дүүрэн аж төрөхүй сайхныг зүрх сэтгэлээрээ мэдрэн, гэрэл гэгээлэг өнгө илүү давамгайлж байхыг тэрбээр чин сэтгэлээсээ хүсч залбирдаг юм. Он цагийн сүйх тэрэг довтлон өнгөрөх ирээдүй цагийн хаалга дунд ч түүний энэ бодол огтхон ч бүүдийхгүй гэдэгт би итгэнэ.

    “Итгэл бол сэтгэлийн үндэс, сэтгэл бол зүтгэлийн үндэс” гэсэн зарчимыг амьдралынхаа мөрдлөгө болгохыг хар багаасаа мэдэрсэн түүнд эх нутаг, элгэн садан түмнийхээ тусын тулд гэрэлтэн цохилох халуун зүрх буй. 

    Тэрбээр одоо эр бие жагсарч, идэр халуун сэтгэл жигдэрч, итгэл дааж зүтгэх нэмэх Улс төрийн шинэ залуу халаа, ухаалаг оюунлаг эрч хүчтэй төлөөлөгч болжээ. 

    Түүнд та итгэлээ өг

    Хариуд нь тэр сэтгэл, зүтгэлээ өргөнө.

    ИТГЭЛ БОЛ СЭТГЭЛИЙН ҮНДЭС 

    СЭТГЭЛ БОЛ ЗҮТГЭЛИЙН ҮНДЭС

    СЭЛЭНГЭДЭЭ САЙХАН АМЬДАРЦГААЯ

    ОЮУНБАТ МОНОЛОГ

    Галт тэрэгний дохио хангинан Зүүнхараа буюу Мандал өртөөн дээр ирэн зогслоо. Ингээд би элэг зүрхэндээ санан бэтгэрч, их олон шөнийн зүүдэндээ харж, эргэн очихын халуун тэмүүлэлтэй сэрдэг байсан төрөлх нутагтаа ирлээ.

    Ай даа. Төрсөн нутаг минь ! Ээжийн минь цагаан сүүний үнэр анир нь цээжний аглаг, цэлмэг нандин ухаарлын чанад уруу урсаад л юутай энхрий дотно, юутай нулимс асгам уяралтай вэ ? 

    Борооны дусал цэцэгсийг нь хөгжимдөхөд 

    Бодлын хөвчид хөхөө нь хөвшдөг 

    Дуулан гэгэлзсээр зориод л очиход уйлан мэлмэрсээр угтан авдаг

    Зүрхэнд дотнохон Зүүнхараа минь 

    Зүүдэнд илхэн гэгээн нутаг минь… 

    Гэсэн энгийн хэрнээ үнэн, эгэл мөртлөө эрхэмсэг бадгууд надаас ундрах нь ид шид гэлтэй. Таныгаа санасан халуун сэтгэл минь намайг яруу найраг, дуу хөгжмийн тансаг хүрээлэнгээр аялуулж, хайрын шидэт бийрийг бэлэглэв. Ай, юутай дотно. Галт тэрэгний дохио хангинан зогсох бүр энд би ирнэ. Галт тэрэгний дохио хангинан хөдлөх бүр эндээс би явна. Заримдаа би амьдралыг “аялал” гэж санадаг юм. Тийм ээ, амьдрал хэмээх энэ аялалын галт тэрэгний нэгэн өртөөн дээр өвгөд эмгэд нь буухад нялх нярайс нь суугаад, ийм л зогсолтгүй сэлгэх хүн нүүдлийн аялал юм амьдрал. Зүрхэнд зүмбэрлэн зүүрмэглэх арслангийн дүртэй Ширхэнцэг хайрхан, Их бага Мандал, Ноён Хатан уултай Зүүнхараа нутагтаа очих бүрийдээ амьдрал бол ирж буцах аялал гэж гүнээ итгэн санах юм. Хязгааргүй уудам орчлонгоос дэлхийгээ онож нүдэн цэнхэр дэлхийгээсээ Монголоо олж, эх сайхан Монголоосоо энгүй дотнохон сэлэнгийн буурал тоонотыг олж мэндэлсэн би үнэхээр хувь ерөөлтэй. Тийм ч учраас тэргүүн өндөр алхдаг юм аа, би.

    Хүний газар холын холд явахдаа төрсөн нэтгийнхээ чулуунаас авч явдаг нэн учиртай. Алсыг зорихын өмнө Ширхэнцэг их хайрхандаа очиход оюун ухаанд минь сүр хүчийг илтгэн зогдор дэвсэх арслан нандигнан хадгалж явах чулууг минь өргөн тавгандаа гэрэлтүүлэн байх шиг ямар гайхамшигтай санагддаг гэж санана. Ийм л төгөлдөр нутагтай хүү болохоор би гэрэл гэгээ, зөвхөн гэрэл гэгээ тийм л тэмүүлэх учиртай. Тэгээд ч гэрэл гэгээ тийш л бүх юм хийсдэг шүү дээ. Ирж буцах цагийн торгон зааг дээрээс ирмүүн залуу насныхаа эрч хүчээр идэр залуу шонхор мэт халин дүүлэх их үйлсийн гэгээн тэнгэр алсран цэлийж буй болохоор эх нутгийнхаа сахиусанд тэртээ дор мэхийж эгнэгт хайрлаж явах учиртай юм, би Төрсөн нутагтайгаа хүн хүйн холбоотой байдаг нь

    Асуулт: Нутагтаа байнга ирдэг үү?

    Сүүлийн үед нилээд ирж байгаа. Хүн бол ямар ч тохиолдолд өсөж төрсөн нутаг ус хангай дэлхийгээ очиж чадахгүй байсан ч бодож байх ёстой гэж боддог. Би өөрөө ямар нэгэн арга хэмжээнд орохдоо тухайн нутаг орны уул, ус, шүтээн, хайрханыг дурьдаж өгөхөд тухайн сонсож байсан хүмүүсийн анхаарал төвлөрдөг. Жишээ нь: Сэлэнгэ аймаг таван Хаан, Ширхэнцэг уулын орой мянган уулсын орой харагдах ноён уулын тэртээ гэх мэтчилэн ярихад Зүүнхараагийн хүн бол шууд л анхаарч эхэлнэ. Яг үүн шиг Монгол орны дөрвөн зүг найман зовхис олон сайхан хангай дэлхий уул ус байгаа. Түүнийг бол дурьдах ёстой гэж боддог. 

    Асуулт: Нутагтаа ирэхэд ямар дурсамжууд сэдэрдэг вэ?

    Сэдэрнэ ээ. Хүүхэд байхад болж байсан зүйлс гээд л төмөр замын битон дээр жижигхэн дугуйн дээр ачаа ачаад л ядраад явж байсан гээд ер нь бол дандаа зовж байсан үеүүд санаанд ордог юм байна. Тийм ч учраас хүн илүү хүчирхэг болдог байх. Би бол 90ээд онд Зүүнхараа буюу мандал сумд нилээд чанга үеийг туулсан гэж боддог. Тэр хүнд үед бол юу ч хийхэд бэлэн байсан өсвөр насанд минь цагтаа өгдөг төмөр замын цалин л аварсан гэж боддог. Яагаад гэвэл манай эцэг эх маань тэнд  ажилладаг байсан, тэд нарын цалин л гэрт маань орлого болдог байсан. Ээж маань тэтгэвэрт гарцан байсан. Тухайн үеийн тэтгэвэр бол нилээд муу байсан. Манайх бол ам бүл 6уулаа дандаа эрчүүд бүгд сургуульд сураад нэг нь ч орлогогүй маш хүнд байсан. Сайхан дурсамжууд ч зөндөө байдаг. Тэр үеийн дурсамжууд хааяа нутагтаа ирэхэд бодогддог мартагдадгүй дурсамжууд минь юм аа. 

    Асуулт: Нутагтаа ирэхэд мэдрэгдэж байгаа өөрчлөлтүүд юу байна вэ?

    Би бодохдоо намайг бага байхад Спортын ордон, Хүүхдийн ордон байхгүй яавдаа гэж боддог. 10жилд байхдаа би үндэсний хөгжмийн дугуйланд явдаг байсан. Сонирхлоороо лимбэ тоголдог байсан. Мөн сургуульдаа болж байгаа тэмдэглэлт өдөр баяруудыг хөтөлдөг нийгмийн идэвхтэй хүүхэд байсан. Магадгүй Зүүнхараад баригдаж байгаа хүүхэд хөгжлийн төвүүд намайг хүүхэд байхад байсан бол мөн адил оролцоод ашиглах л байсан байх даа. Номын сан явье гэхээр нилээн зайтай байсан. Тэндээс “Үүлэн бор” гэдэг номыг их уншдаг байсан. Одоо бол өдрөөс өдөрт гоё болж байна. Монгол улсаас Шилдэг  сум болгосон ч  учиртай.  Сүүлийн үед бол шинэ засмал зам тавигдаж суманд есөн давхар орон сууц гээд төрийн орон сууцны корпорацны барилга баригдлаа. Сэлэнгийн Зүүнхараа бол хөгжлийнхөө хувьд бүсчилж хуваабал Сэлэнгэ аймгийн 3дахь хот эрэмбэлвэл 2дохь хот хөдөө аж ахуй илүү суурилсан хонхор газар хөрс сайтай нарийн ногоо ургадаг түүнийгээ дагасан хөдөө аж ахуй өрхүүдийн хувийн аж ахуй хөгждөг. Спирт бал бурам, Төмөр зам, Мод боловсруулах үйлдвэртэй. Одоо Том хүлэмж баригдлаа. Урд дэревэйний айлууд бол ногоо таридаг, хойшоо айлууд бол мал аж ахуй эрхлэдэг, голоороо төмөр зам дагасан худалдаа наймаа эрхэлдэг, Сэргэлэн бол сэлэнгийнх гэдэг үг бол оргүй үг биш тэд бол асар өндөр амьдрах чадвартай хүмүүс байдаг. Юманд  болчлоо гээд ханах биш хүн амьдралд шунаж дурлаж мөрөөдлөө өөрийн амьдрал болгож амьдрах хэрэгтэй. Мөрөөдлийнхөө төлөө тууштай зүтгэж түүнийхээ төлөө зөв зүйтэй явах ёстой. Би боддог юм. Нулимс дусгадаггүй эр хүн хэтэрхий хатуу гэж боддог. Хүн л болсон хойно амьдралын хэцүү үеүдэд сэтгэлээ нээж байх хэрэгтэй. Юун дээр хатуужих вэ гэдгийг ялгаж салгаж байх хэрэгтэй. 

    Асуулт: Нутагтаа хиймээр санагддаг, өөрчилмөөр бодогддог зүйл юу вэ?

    Би түрүү хэлж байсан. Багаасаа идэвхтэй хүүхэд байсан. Нийгэмд идэвхтэй амьдраад ирэхээр хүссэн хүсээгүй нутаг орныхоо төлөө эсвэл гэр бүл ойр дотныхнихоо төлөө өөрийн харьяалж буй байгууллагынхаа хувьд бол илүү идэвхтэй юм хийж бүтээе гэсэн санаачлага гарч ирдэг. Энэ бол “Инерц”. Ирэх болгондоо боддог. Сэлэнгэ аймаг Мандал сум Монгол улсын шилдэг гэж хэлэгдэж байгаа аймаг нутагт аймагаас буюу улсаас төсөвлөгдөж олгогдож байгаа боломжуудыг нь зөв зүйтэй зарцуулах юмсан. Энд ажил төрөлөөрөө холбогдоод өөр шинэ боломжийг хайх биш нутаг орондоо илүү боломж бий болгож амьдарч байгаа тэр хүмүүст илүү сайхан амьдрах нөхцөл боломжийг бий болгох боломж нь байгаа. Тэрийг нь хараад хийчье гэсэн бодол санаа байдаг.  Ерөөлт хөдөө аж ахуйн бүс гэдэг утгаараа Сэлэнгийн брэндийг Зүүнхараа хотын төмс хүнсний ногоо өвөл зуны хүлэмж мөн төмөр зам гээд асар том транзетийг ашиглах боломж байна. Мөн авто замаар холбогддог. Тэр нутгийн удирдлага ард иргэдийг төлөөлж сууж байгаа хүн шийдвэрийг зоригтойгоор гаргах хэрэгтэй. Сэлэнгийн зүүнхараагийн гаргаж байгаа бүтээгдэхүүн брэндийг Улаанбаатар цаашилбал Япон улстай олон улсын татваргүй байх гэрээ байгуулсан. Үүний хүрээнд хийгдэж болох хүнсний бүтээгдэхүүний маш олон төрөл бүтээгдэхүүн байж болно. Монгол улсын Ерөнхийлөгчийн санаачлагаар буюу ардчилсан нийгмийг бий болгосон хүмүүсийн санаачлагаар сум орон нутгийн хөгжлийн төлөө сум орны төсөв томилгоог шийдэхэд тэнд хөгжил буюу боломж бий  болно. Энэ бол маш том юмны түгжээг мулталсан. Сум хөгжүүлэх сангийн тоог харахад бол боломшийн сахүүтэй харагддаг. Тэрийг яагаад зөв зүйтэй зохицуулж болохгүй байдаг юм. Бухэл газар ийм асуудал болдог. Манайд ч бас байна. Гэхдээ тэр асуудлыг бол шийдээд л явах ёстой. Нөгөө талаар бол Төмөр зам хэмээх том байгууллагын менежмэнтэд энэ орон нутагт яаж өөрчлөгдөж орчин цагийн төмөр замын менежмэнттэй хэрхэн уялдаж байгаа тэр нь цаанаа хүний амьдралтай цаг хугацаа явж байгаа. Нас явах тусам хүний ажил амьдрал өнгөрч байгаа. Өнөөдөр хүүхдүүд нь том болоход баярлаад яваад байх бол амархан. Гэтэл хүн бол ойр дотны хүмүүсээс сөрөг муу дархлааг хамгаалсан байх ёстой. 

    Асуулт: Хүүхэд насныхаа мөрөөдлөөс хуваалцна уу?

    Би нэг зүйлийг гайхдаг юм. Намайг арван жилд байхад “Мини парламент” гэж болж байсан. Манай ангийн багш түүх нийгмийн багш байсан. Нийгмийн шинжлэх ухаанлуу дагнаж явах юм байна даа гээд  тэр чиглэл рүү сонирхоод тэрэнд их ач холбогдол өгөөд тэрэндээ их дуртай байсан. “Мини парламент” суманд шалгараад түүнээс цааш аймагтаа шалгараад сүүлд нь улсад очдог. Улсад очоод Монголын үндэсний радиогийн танхимд ороод үндэсний телевизээр шууд дамжуулаад тэр үед бол 90ээд оны үе UBS гээд цөөн хэдэн телевиз гардаг байсан. Хүмүүс бол маш анхааралтай үздэг. Би тэнд цөөнхийн бүлгийн гишүүн буюу хүүхдийн эрхийн тухай одоо манай ах эгч нар хэлэхэд бол Оюунбат бол юм асуухаар зөрүүлээд хүүхдийн эрх ярьдаг байсан шүү гээд ярьдаг би бол нээх санадгүйн гэхдээ хариу тайлбар л хэлээд байдаг юм шиг байгаан. Нэгт тэр үед нэвтрүүлэгт орчоод сургууль дээр хүрээд ирсэн чинь сургуулийн зааланд ортол 

    Энэ ахыгаа таньж байна уу ? гээд асуутал тэнд доод ангийн хүүхдүүд зогсож байсан “Хүүхдүүд Зурагтаар гардаг ах байна”. Тэгэхээр нь би намайг таньж байна даа гээд л өнгөрсөн. Араваа төгсөөд арван найм жил өнгөрөөд өөрийгөө бодоход бол одоо би  нээрэн л зурагтаар гардаг хүн болсон юм байна. Хоёрт бол миний аавын ах Монголын радиогийн гавьяат нэвтрүүлэгч Гончирын Чулуунбат гэж хүн байдаг. Чулуунбат ах өөрөө радиогийн “Москвагаас ярьж байна” гээд Оросын дуу хоолой радиогийн нэвтрүүлгийг уншдаг. Манай гэрт шугамын радио байдаггүй. Урд таван давхарын буюу байрны айлуудад байдаг. Ангийнхаа хүүхдийнд ороод шугамын радио сонсдог байсан. Сонсоход бол гоё сонсогддог бахархал төрдөг байсан. Энэ нь миний амьдралд бол тодорхой хэмжээний сэдэл өгсөн. Хүн алтангадас хараад тэрийг зорих ёстой гэдэг шиг тэрний нэг том сэжүүр нь тэр ах юм болуудаа гэж боддог.  Манай ах бол би Оюунбатад бол их чухал хүн байсан гээд бододгүй байх гэхдээ миний хувьд  тийм байсан. Би хожим Монголын үндэсний радионд ороод ТВ-д ажиллаад явахад бол арван жилийн ангийнхан бол их гайхдаг байсан. “Чи аягүй сонин. ТВ-рүү ороод ТВ-гийн салбарт ажиллаад” гээд зарим нэг нь боддог байсан байх. Хэзээ ч телевизийн салбарлуу  ажиллахгүй байсан байх гэж. Би өөрөө жинлүүрийн орд. Жинлүүрийн орд учраас шүүгч болно гэж боддог байсан. Шүүгч биш юм гэхэд өмгөөлөгч их тохирно. Амьдралын алтан балансийг сайн олдог аливаа хэрэлдсэн муудалцсан хүмүүсийг зохицуулдаг тийм хувь хүний хүмүүжил өндөртэй байсан. Тэрэндээ бага байхад надад таарах мэргэжил мөн гэж боддог байсан. 

    Асуулт: Хэр их итгэл үнэмшилтэй вэ ? 

    Би бол өөрийгөө залуу хүн гэхэд их шүтлэгтэй хүн гэж боддог. Бид нарыг бол дээрээс харж байдаг байх. Яагаад гэхээр миний уншдаг номны дуртай хэсэг юу вэ гэхээр улс орны болон Монголын түүхийн талаар уншиж судлахыг хичээдэг. Нөгөө талдаа хүмүүсийн амьдралыг судлахыг хичээдэг. Тэд нарын дурсамж дотор байдаг.  Муу муухай зүйл үйлдээд байвал хожим өөрт нь биш юм гэхэд үр хүүхдэд нь хүссэн хүсээгүй ирдэг юм. Энэ бол нотлох шаардлагагүй үнэн буюу “Хоризм” шиг ийм үнэн зүйл байдаг. Амьдралдаа бол хүн мөр цагаантай зөв сэтгэлтэй байх хэрэгтэй гэж боддог. Их олон хүмүүсээс би тэрийг олж харж байсан. Би бол арвах хуруу тэгш хүн биш ганц нэг сахилгүйтэх үе  мэдээж амьдралд бол орж ирнэ. Тэгсэн ч хүн өөрөө зөв байх ёстой.  Импати төвийн номноос л харж байсан. Нэгэн лам бясгал хийгээд сууж байтал хажуугаар нь гөрөөс өнгөрч гэнэ. Гэтэл араас нь нэг буугаа барисан анчин амьсгаадцан хүрч ирж гэнэ. 

    Анчин:  “гөрөөс хаана байна” гэж асуутал 

    Лам бодож байна. Гөрөөсийг заагаад өгвөл гөрөөс буудуулна. Гөрөөс өөр тийш явсан гэж хэлвэл худлаа ярьсан болно. Лам бодож бодож: уучларай би бясгал хийж байгаад орчныг  анзаарсангүй ээ гэж гэнэ. Хүний амьдралд ч бас байж болох л зүйл.

    Асуулт: Хэвлэл мэдээллийн салбараас хамгийн их суралцсан зүйл юу вэ?

    Хэвлэл мэдээллийн энэ салбар бол миний амьдралын нэг тал гэж боддог. Би энэ тойргоос бол хэзээ ч гарахгүй. Тэр тусмаа хөгжье гэж бодож байгаа залуу хүнд бол хамгийн чухал тойрог юм байна даа гэж мэргэжилдээ дурлаж ирсэн цагаасаа л мэдэрч эхэлсэн. Мэдээллийг хүн өөртөө мэдлэг болгож боловсруулж авна гэдэг том ухаан. Нөгөө нэг талдаа хүн бол асар их зүйлийг мэддэг мөртлөө бусдад түгээж чаддаггүй хүмүүс байдаг. Тэр бол нийгмийн ерөнхий жишигээр бол магадгүй ертөнцөөс хүмүүсийг багцаар нь сайн, муу, хэрэгтэй, хэрэггүй гэж дүгнэвэл хэдий боловсрол өндөртэй байсан ч тэр боловсролоо бусдад түгээж чаддаггүй хүн бол  нөгөө арай бага зүйл мэддэг ч түүнийгээ түгээж чаддаг нийгэмдээ үр нөлөөтэй сайн гэж үздэг. Тэр утгаар бол хэвлэл мэдээллийн салбар бол өөрийгөө хөгжүүлэх болон өөрийгөө олох амьдралаас зөв бурууг ялгах нийгмийн үнэт зүйлсийг ойлгох асар олон зүйлийг энэ салбар надад олгосон. Ер нь идэвхтэй амьдрахын цаад талд юу байгаа вэ гэхээр шинжлэх ухааны талаас аваад үзвэл улс төр лүү орчдог юм байна. Орохгүй явж болно. Миний хувьд бол улс төрлүү орсон. Улс төрийн шинжлэх ухааныг онолын түвшинд нь Монгол улсын их сургуулийн улс төр судлалын магистраар төгссөн.

    Асуулт:  Өгүүлэхүйн урлагийн чиглэлээр ямар уран бүтээлүүд туурвисан бэ? 

    1998онд нээлтийн нийгэмд мэтгэлцээний сангаас Дебит хөтөлбөр буюу мэтгэлцээний хөтөлбөрийг зарлаж байсан. Мэтгэлцээний хөтөлбөрт би анхнаасаа удирдах зөвлөлд биш гэхдээ идэвхтэй гишүүнээр ордог. Тэнд мэтгэлцэж байгаа ах нарыг хараад боддог байсан. Ямар мундаг юм бэ. Тэр өөрийгөө илэрхийлж байгаа логиктой, дэс дараалалтай, өөрийгөө авч явч байгаа нь надад их сайхан санагдсан. Би зөв гэж бодсон зүйлээсээ их үлгэр авахыг хүсдэг. Дуурайна, тэрийг сурахыг хичээнэ. Мэтгэлцээний холбоонд ороод мэтгэлцээн чиглэлээр сургалтанд суугаад илтгэх урлагийн чиглэлээр ороод би өөрөө нэвтрүүлэгч ТВ радиогийн хүн учраас ярих чадвартай. Тэр нь системтэй болж ирсэн. Миний сонсдог ном болгосон “Монголын нууц товчоо”  бол Монголын түүх үндсэн хууль энэ бол шинжлэх ухааны ном бидний тарни гэж цээжлэх ёстой энэ тоглоомын дүрэм. Хэдий би урлаг уран сайхны хүнд сэтгэлийн болон гоо сайхны мэдрэмж аялгуу дуу хоолой мэдрүүлж байгаа нь тэрний цаана юм бодуулж байгаа тэр юм бодсоны цаана нийгэмд тодорхой хэмжээгээх хувь хүний хувьд ч сэтгэлгээний хувьд бол өөрчлөлт орох ёстой гэж итгэж найддаг. Тэр утгаараа л би хийж эхэлсэн. Сүүлд би сонсоход ӨвөрМонголын 10аад сургуулиуд миний уншсан монголын нууц товчоо төв Халх Монголын дуудлага гэдэг хичээлийг манайхаар бол ерөнхий боловсролын сургуулиудаар орж байдаг. Би үүгээр бол өөрөөрөө бахархсан. Хүн хааяа ч гэсэн өөртөө урам зориг өгч байх ёстой. Монгол бичгээр Монгол улсын ерөнхийлөгчийн тамгын газарт ажиллаж байсан нэг хүнээр дамжуулж уулзаж байсан. Би Монголын нууц товчоог чинь сонсдог хэлбэрээр авч явье. Тэр хүнтэй анх Интер номоос залгаад “Сайн байна уу Оюунбат мөн үү Таны номноос 100 ширхэгийг авье. Тантай шууд уулзмаар байна. Хэрвээ боломж байвал маргааш үндэсний түүхийн музейд болох нууц товчоо гэдэг үзэсгэлэн дээр хүрч ирнэ үү” гэсэн юм. Миний CD-нээс 100 ширхэгийг  авна гэхээр хүн чинь баярладаг юм байгааздээ. Өөрийн гаргасан тэр уран бүтээл түүнээсээ л урам авдаг. Гол нь төдий хэмжээний хүн миний уран бүтээлийг хүргэх нь сонин. Тэр үед Соёлын тэргүүний ажилтан авж байсан. Намайг авч байх үед нийгэмд соёлын тэргүүнийг хэн дуртайн авдаг болж гэсэн давалгаа бол үүссэн. Би өөртөө яагаад ч юм тэдний нэг ч болчихвуу гэж санаа зовж байсан. Гэтэл би тийм биш нэгдүгээрт боловсролын сайдаас нь түүнийг авч байсан. Хоёрдугаарт би номоо нээгээд өөрийн уран бүтээлээ  дуучдаар бол  тайлан тоглолтод авч байсан. Гуравдугаарт миний тэр бүтээл өөрөө Монголын уран зохиолын ноён оргилуудын нэг өөрөө надаас бол үл хамаарах үнэлэмж нь надаар үнэлэшгүй дөрөвдүгээрт бол хил залгаа цааш олон улс буюу ӨвөрМонголд сонсож байсан. Сүүлд Бээжингээс юм аваад л эрээн лүү машин  тэрэгтэй юм хийгээд зөөж байхад нэг ӨвөрМонгол жолооч ах машин дотроо миний хийсэн сонсдог нууц товчоог сонсцон сууж байна. Би бүр гайхаад  энэ Монголын нууц товчоо юу гээд асуусан чинь 

    Тийм Монголын нууц товчоо Монголчууд Монголын нууц товчоогоо мэднэ биз гээд хэлэхээр нь 

    Чингис хаан нас бараад Сүгмидийн Билгүдэй баатар магтан шүлэглэсэн тэр хэсгийг би өөрт чинь уншиж өгөх үү гэсэн чинь За гээд тэгж байна. Тэгэхээр нь чи бол одоо ӨвөрМонгол ч гэсэн Бүгд найрамдах Хятад ард улсын өөрөөр хэлбэл 21-р зууныг өөрсдийн хятадын зуун гээд зарлаж байгаа том гүрний нэг эд эс энэ том гүрний удирдагчид нэг өдөр байхгүй болоход чамд ямар мэдрэмж төрөх үү ? тэрэн шиг адил 800гаруй жилийн тэртээ 13-р зууныг байлдаг дагуулж байсан эзэн чингис хаан өөрөө нас барсан үед Сүгмидийн Билгүдэй баатар юу гэж магтан шүлэглэсэн байдгийг тэр үед Монгол хүний юманд итгэх найдах тэр дотоод мэдрэмж ямар байсныг чи бодож байна гээд гол нь хүн ямар ч үед хүнд хамгийн сүүлд үлддэг итгэл найдвар нэр төрөө алдана гэдэг бол том гарз гэвч итгэл найдвараа алдана гэдэг хамгийн том гарз байдаг. Итгэл байгаа цагт зүтгэл бий болж сэтгэл гардаг гэж би хэлэх дуртай. Аливаад бие даасан бодолтой байгаасай юмыг зөвөөр харахыг хичээ, дүгнэ бүр болохгүй бол хэл асуудал хурцадвал шүүмжил тэгээд орхи. 

    Асуулт: Залуучуудын байгууллага, олон нийтийн байгууллагын үйл ажиллагаанд хэзээнээс идэвхитэй оролцож эхлэсэн бэ?

    Энэ бол их сонин. Би 2007онд улс төрийн сонгуулийн сурталчилгааны ажилд туслахаар ажилласан юм. Тэнд Монгол улсыг ерөнхийлөгчийн сонгуульд яваад Ц.Элбэгдорж 2008онд  Ерөнхийлөгч болж байсан. Ерөнхийлөгч болоод өөрийнх нь төрийн бус байгууллага Монгол улсад бол судалгааны Тинк Танк клубууд байх ёстой. Энэ Тинк Танк клубуудын эхлэл өдгөөгөөс 20иод жилийн өмнө бид нар Залуу лидер клуб гэж эхэлж байсан шиг судалгаа хийдэг хүрээлэн бий болгоё. Би тэрэнд олон нийтийн судалгааны хэвлэл мэдээллийн газрыг хариуцаад авч явах уу гэсэн. Тэрийг бол зөвшөөрөөд надад бол хүндэтгэлтэй сайхан санагдсан. Тэрийг чадах ядахаараа хийж явах үед сэлэнгэ аймгаас аймгийн залуучуудын холбооных нь аймгийн хэмжээний залуучуудын байгууллагын тэргүүнийг сонгох өөрчлөх  чуулган зарласан. Тэрэнд оролцох хүчээ үзэх сонирхол байна уу гэж сэлэнгэ аймгийн одоогийн улс төрийн байгууллагын хүмүүс санал тависан. Би эхлээд сэлэнгэ аймгийн мандал сум буюу зүүнхараагийн залуучуудын холбооны даргын сонгууль болох юм байна. Би тэгвэр орье гэхэд надад чи буруу ярьж байна. Сэлэнгийн зүүнхараа, Алтанбулаг, Сүхбаатар хөтөл гээд аймгийн хэмжээний залуучуудын даргын тухай ярьж байна. Өөр хүмүүстэй өрсөлдөнө гэдгийг хэлж өгсөн.

  • 26 жилийн засаглалын ялзралд САЛХИ ОРУУЛЖ, СЭРЭХ ЦАГ БОЛЛОО

    Хүннүгийн хаадын давхилдах морьдын төвөргөөн нь сонсогдсон Ноён уулын хоймортоо, Монгол түмнийг үеийн үед ундаалах их усыг хамгаалан хэвтсэн арслан дүрт Ширхэнцэг хайрханы бэлд, Гурван мэргэдийн баатарлаг хөвгүүд, Гэрсэнз хунтайжийн тэмцлийн гал, Ардын хувьсгалын өлгий, АРДЧИЛАЛЫН АНХДАГЧ СЭЛЭНГЭЧҮҮДЭЭ, 26 жилийн засаглалын ялзралд САЛХИ ОРУУЛЖ, СЭРЭХ ЦАГ БОЛЛОО.

    Ах нар олон сайхан юм амалсаар байна аа. Төрснөөс чинь эхлээд, хөөрхөн хүүхэд байхад чинь, оюутан болоход чинь, ажилд ороход чинь, гэр бүл болоход чинь, тэр ч байтугай ГАНЦ БИЕ БОЛЖ САЛАХАД ЧИНЬ ХҮРТЭЛ МӨНГӨ ӨГНӨ ӨӨ, Тэтгэвэрт гарахад чинь, Бүүр хорвоогоос явахад чинь хүртэл, амьдралын үе бүхэнд чинь тохирсон халамж, тэтгэмж өгөх юм гэнэ ээ!

    Хүүхэд байхаас минь ярьсан МӨНГӨЛӨГ АМЛАЛТ НАДАД ХЭРЭГГҮЙ ЭЭ.

    ХАЛАМЖ горьдож суусан 26 жил БАЯРТАЙ.

    Олон сайхан юм амалж, өгч болно оо. Гэхдээ амлалтаа биелүүлж амьдралын үе бүрт тэмгэмж өгч, мөрөөдлөө биелүүлэхэд МӨНГӨ ХЭРЭГТЭЙ. МӨНГИЙГ хөдөлмөрлөж, хөлсөө дуслуулж олдог болохоос АЛБАН ТУШААЛАА ЗАРЖ олдоггүй юм аа. 

    ХАЛАМЖИЙН УЛС МӨХДӨГ!!! Цагтаа хүчирхэг улс байсан Америкийн индианууд, Азийн Манжууд МӨХСӨӨН. БЭЛЭН САЙХАН АМЛАЛТ, ХАЛАМЖИНД дасаж, хөдөлмөрч чанар, бүтээлч сэтгэлгээгүй болсоноос ДЭЛХИЙН ТҮҮХНЭЭС АРЧИГДСАН ГАШУУН ТҮҮХТЭЙ!!!! 

    ХӨДӨЛМӨР ХҮНИЙГ БҮТЭЭСЭН ШИГЭЭ, хөдөлмөрлөхгүй, залхуурал, назгайрал, БЭЛЭН АМЛАЛТ, ХАЛАМЖ ХҮНИЙГ МӨХӨӨДӨГ.

    Ажил хөдөлмөрч Сэлэнгэчүүдээ, Дусал хөлсний үнэ цэнийг мэдэх МАНДАЛЧУУДАА, сайхан амлалт хүлээж 26 жил боллоо. ОДОО ӨӨРСДӨӨ ХӨДӨЛМӨРЛӨХ, ХАМТДАА БАЯЛАГ БҮТЭЭХ ЦАГ ИРЛЭЭ!!! 

    Амьдралын үе бүхэнд жаргааж, санал авахаар санаархсан амлалт бидэнд хэрэггүй, Ажил хөдөлмөрийн амтыг мэдрэх, Эрүүл хүнсээр Монголчуудаа хангах, АГРО ПАРК, Хүнс хөдөө аж ахуйн ҮЙЛДВЭРЛЭЛИЙН ХОТ БИДЭНД ХЭРЭГТЭЙ,

    2012 онд Зүүнхараачууд бид сонгосон. Үр дүнд нь олон жил яригдсан ажлууд бодитоор хийгдсэн. Зам, барилга, үйлдвэрлэл, өрхийн аж ахуй, газар тариалангий хөгжил шинэ түвшинд гарлаа. ЭНЭ БОЛ МАНДАЛЧУУД БИДНИЙ ЯЛАЛТ БАЙСАН.

    БҮТЭЭЛЧ МОНГОЛ СЭРЖ БАЙНА. МАНДАЛЧУУД ҮНЭНИЙ ТӨЛӨӨ БОСЦГООЛОО!!!

    ЗҮҮН ХАРААГИЙНХАА ХӨГЖИЛ ДЭВШЛИЙГ ХАМТДАА МОНГОЛ ЁСООРОО ХУРАЙЛАН ДАЛЛАЯ АА. ХУРАЙ, ХУРАЙ, ХУРАЙ!!!

  • ​ХЭРЭГЛЭЭ, ХЭРЭГЦЭЭ БОЛЖ ЧАДДАГГҮЙ ХООСОН МЭДЛЭГ ХҮҮХДИЙН СОНИРХОЛЫГ ТАТАЖ, СУРЧ МЭДЭХ ХҮСЛИЙГ БАДРААЖ ЧАДАХГҮЙ

    Дэлхий нийтийн боловсролын хөгжлийн чиг хандлага нь хүүхдэд бүхнийг цээжлүүлж, их мэдлэг өгөх гэхээсээ илүүтэйгээр тухайн хувь хүнийг өөрийгөө танин мэдэж, өөрийнхөө авьяас чадварыг зөв олж нээхэд нь чиглүүлдэг болж байна. Өмнө нь мэдлэгийн хэмжээ бага, мэдлэг олж авах арга хэрэгсэл цөөхөн байх үед их мэдлэгийг л өгөх гэж зорьдог байсан бол одоо мэдлэгийн хэмжээ асар их болж, бүхнийг сургах, цээжлүүлэх боломжгүй болсоноос гадна хүүхдийн мэдлэг олж авах хэрэгсэл, эх сурвалж асар өргөн болжээ.

    Тиймээс тухайн нэг сонирхсон сэдвээрээ сурагч багшаасаа илүү мэдлэгтэй байх бүрэн боломж бүрдсэн юм. Жишээ нь дуу хөгжмийн багш “Гудамжны бүжгийн” талаар ямар ч мэдээлэлгүй байхад энэ сэдвийг сонирхдог сурагч бие даан судлаад асар их мэдээлэлтэй, бүүр хичээллэдэг болсон байх бөгөөд харин энэ мэдлэгээ багштайгаа хуваалцах хэмжээнд өөрийгөө хөгжүүлсэн байх бүрэн боломжтой. Програм хангамж сонирхдог сурагч мэдээлэл зүйн багшаасаа илүү програмын хэл судалж өөрөө програм бичиж бүүр олон улсад зарж сурагч байхдаа саятан болж байгаа тохиолдолууд олон байна.

    Бид ч гэсэн ийм ч стандарт, тийм ч боловсрол гээд энд тэндэхийн сайн гэсэн бүхнийг алиалагч мэт авчирч наан, хэлбэр төдий тахир дутуу хуулбарладагаа зогсоож Сурган хүмүүжүүлэх монгол ухаандаа суурилсан, монгол хүүхэддээ тохирсон, дэлхийн сайн туршлагаас сүлэлдсэн сургалтын ончтой арга зүйг Монголчууд хамтдаа боловсруулах зүйтэй юм.

    Тухайлбал хичээлүүдийг тухайн сурагчийн амьдралтай холбосон байдлаар, амьдрал дээр буулгаж ойлгуулвал хүүхэд маш хурдан тусгаж авна. Математикийн хичээлийг дэлгүүрээс худалдан авалт хийх, хямдрал урамшуулал ашиглах, хуримтлал үүсгэж мөрөөдөлдөө хүрэхтэй нь холбох, уран зохиолын хичээлийг өөрийгөө зөв сайхан илэрхийлэх, илтгэх урлагтай холбох, дуу хөгжмийн хичээлийг хөгжим, урлагийг ойлгох, суутнууд хөгжмөөс хэрхэн урам зориг авч өөрийгөө хөглөдөг тухай, биеийн тамирын хичээлийг эрүүл чийрэг, гоо сайхан биеэ зөв авч явахтай холбох, технологийн хичээлийг цамцныхаа тасарсан товчийг хадах, дүүгийнхээ хүрэмд өлгүүр хадахтай холбох, түүхийн хичээлийг дэлхийн хаана ч давхцахгүй цор ганц бидний соёл уламжлал, бахархалтай нь холбох гэх мэтээр яг өөрийнх нь амьдрал, хэрэглээтэй нь ойртуулж сонирхолтойгоор ойлгуулж чадвал математикийг учрыг ойлгохгүй цээжилсэн хэдэн томьёо, дуу хөгжмийг солгой хоолойгоор минь ичээдэг хичээл, түүхийг уйтгартай он цагийн дараалал, биеийн тамирыг хэцүү ял шийтгэл гэж төсөөлөхөө больж хичээлийн цаад мөн чанарт хүүхэд нэвтрэх юм.

    Энэхүү санаагаа боловсрол судлаач Галбадрахын судалгааны нийтлэлээр улам дэлгэрүүлвэл,

    “12 жил монгол хэлээ судалсан хэрнээ монгол хэлээрээ зөв, утга төгс ярьж сураагүй, өөрийн бодол санаагаа бусдад ойлгуулах гэж ээрч мууран хахаж цацна. Ядахнаа л хэрэгтэй баримт бичиг төлөвлөж, өргөдөл хүсэлт бичиж сурсангүй бусдыг гуйж суух.

    Математикийн төрлийн хичээлүүдийг дунд сургуульд хамгийн хүнд гэдэг тодорхойлолтод оруулна. Энэ сургаар ихэнхи сурагчид сэтгэлээр унаж, хичээгээд ойлгохын оронд, хэцүү гэсэн шүү гэдэг бодлоор өөрийгөө “дарамтална”. Эцэс төгсгөлгүй гаргалгаа, баталгаа, теоромуудаас өдгөө хэдэн хууль, синус, косинус гэх мэт нэрүүд санаанд үлджээ. Өөртөө хэрэгтэй тооцоонуудаа хийхдээ үл мэдэгчтэй тэгшитгэл, язгуур хэрэглэхгүй болохоор “юунд тэгтлээ биднийг зовоож байсан юм бол” хэмээн хааяадаа гайхах. Харин амьдралд тулгарч байгаа янз бүрийн асуудлуудад олон хариу олж гарцаагүй зөвийг нь хэрэглэдэг болохоор бас ч бодлого бодож сурсны ач байх гэж бодно.

    Газарзүй, амьтан ургамал судлалын нэртэй байгаль судлалын олон хичээлүүдээр энэ дэлхийн 5 тивийн газарзүйн тогтоц, амьтан ургамлыг бишгүй судалж, Африкийн халуун шугуйд анааш болон арслан заан амьдардаг, Австралийн усан тивд кенгру байдаг гэдгийг муугүй мэднэ. Гэсэн хирнээ насаараа амьдарч байгаа өөрийн аймаг, хот, сумынхаа газарзүй, амьтан ургамлыг төдийлэн мэдэхгүй. Угтаа бол миний амьдарч буй нутгийн хаана нь ямар гол ус, ямар ургамал амьтан байдгийг бас түүх домгийг нь мэдэж баярхаж бас гайхуулж баймаар.

    Дүрслэх урлагийн хичээлээр чадах чадахгүй, сонирхолтой сонирхолгүйг нь үл харгалзан мэргэжлийн зураач нарт зуруулдаг натюрморт, эсвэл сэдэвт зураг зуруулаад суулгачихна. Харин дуу хөгжмийн хичээлээр солгой хоолойтой дуулах дургүй байсан ч сонирхлыг нь харгалзахгүйгээр самбарын өмнө гаргаж, нийтийн өмнө дуулуулах гэж тарчлаан зовооно. Сайн дурын уран сайханч эсвэл мэргэжлийн зураач бэлтгэх гэж буй янзтай. Дэлхийн болон монголын сонгодог урлагийн бүтээлүүдийг судалж, гайхан биширч, сэтгэл санаагаа ариусган, муу муухай бүхнийг сэтгэлээс нь арилгаж байх учиртай гоо сайхны боловсрол олгох зорилготой хичээлүүд маань нэг иймэрхүү.

    Хөдөлгөөний эвсэл, бие бялдрын хөгжил муутай хүүхдүүдийн хувьд биеийн тамирын хичээл, авьяастай бие бялдрын хөгжил сайтай хүүхдүүдэд шоолуулж, дарамтлуулах шалтаг нь болно. Энэ хичээлээр спортын зэргийн норм биелүүлэх гэж бус өсч хөгжиж буй залуу бие махбодийг хөгжил, хөдөлгөөний зөв дадал эзэмшүүлэхэд чиглэгдсэн сургалт явагдаж баймаар. Материаллаг нөхцөл муу гэдгээр шалтгаалан спорт тоглоом ихэвчлэн тоглуулдаг энэ хичээл бас л үр дүн муутай. Ядахнаа л биеэ зөв авч явах, хувцсаа зөв тохируулан өмсдөг болгон сургахад тусалмаар.

    Иймэрхүү жишээг одоо судалж байгаа бүх хичээлүүд дээр дурдаж болно. Ололт амжилт багагүй ч өнөөгийн монголын боловсролын салбарын гол алдаа нь судалж буй хичээлүүд нь хоорондоо уялдаа муутай, олгож буй мэдлэг нь амьдралд хэрэглээ болдоггүйд байгаа юм. Хэрэглээ, хэрэгцээ болж чаддаггүй хоосон мэдлэг хэзээ ч хүүхдийн сонирхлыг татаж, сурч мэдэх их хүслийг бадраадаггүй”

    Мэдээллийн энэ эрин үед хүн өөрөө өөртэйгөө танилцах, өөрийгөө танин мэдэх асуудал маш чухлаар тавигдаж байна. Өөрийгөө танин мэдээгүй, өөрийгөө тодорхойлоогүй, хийх зүйлээ олоогүй, зорилгогүй хүмүүсээс үүдэж нийгмийн муу муухай зүйлс бий болж байна. Бүүр хэзээ хойно их сургууль төгссөнийхээ дараа ч гэсэн өөрийгөө таниж мэдээгүй, хийх зүйлээ зөв тодорхойлж чадаагүй олон залуус байгаа нь даан ч харамсалтай”

    Одоо сургууль дээр хийгдэж байгаа дугуйлан, номын сан, аялал зэрэг оролцоог хангасан үйл ажиллагаа нь нэг алхам бөгөөд цаашлаад хүүхдүүдийг багаас нь авьяас чадварыг зөв оншилон тодорхойлж чиглүүлэн хөгжүүлэх, зан чанарыг нь төлөвшүүлэхэд онц чухлаар анхаарал хандуулах шаардлагатай байна.

    Хүүхдүүдийг хандлага, авьяас чадварыг зөв оншлох тал дээр сургуулиуд сэтгэлзүйн төв болон оюун ухааны төвүүдтэй хамтран ажиллах бүрэн боломжтой. Мэргэжлийн сэтгэл судлаачидтай хамтран сурагчиддаа оношилгоо, сорил явуулж тухайн хүүхдийн авьяас чадвар, хандлагыг тодорхойлох бүрэн боломжтой. Хэрвээ ингэж чадвал хүүхдүүд юм юмруу үсчиж цаг алдахгүйгээр яг өөртөө байгаа нөөц чадварыг хөгжүүлэхэд илүү анхаарах боломж нээгдэнэ. Мөн багш нар хүүхдүүдтэйгээ ганцаарчлан уулзаж ярилцаж дасгалжуулагч шиг байж, сурагчийнхаа цаашдын чиг хандлагыг тодорхойлж өгдөг байвал хүүхэд маш зөв хөгжих юм.

    Ийнхүү өөрийнхөө авьяас чадварыг эртнээс зөв тодорхойлж, түүнийгээ уйгагүй хөгжүүлэн оргилд нь хүрч чадсан “АВЬЯАСЛАГ БҮТЭЭЛЧ МОНГОЛ ХҮН- ҮНДЭСНИЙ БАЯЛАГ”- бидний ирээдүй эх орныхоо эрхэмсэг эзэд нь болж чадах билээ.

    Жамсранжавын ЛУВСАНДОРЖ

  • ХҮН НАС БАРАХЫНХАА ӨМНӨ ЮУНД ХАМГИЙН ИХЭЭР ХАРАМСДАГ ВЭ?

    Хүмүүс нас барахын өмнө нь юунд хамгийн их харамсдаг талаар нэгэн сувилагчийн ярьсан түүхээс:
    “Би олон жил энэ эмнэлэгт ажилласан. Эцсийн мөчөө хүлээж буй өвчтөнүүд л миний хариуцсан тасагт ирдэг. Тэдний амьдралын хамгийн сүүлийн мөчийн гэрч болохдоо бид олон ч сонирхолтой түүх сонссон доо. Тэд бүгдээрээ л хайр, үзэн ядалт, айдас, догдлол, уур хилэн гэх мэтийг мэдэрсэн байсан. Гэхдээ эцсийн мөч тулахад өвчтөнүүд бүгдийг мартаж, уучилдаг. Би өвчтөн бүртэйгээ ярилцахдаа нэг зүйлийг заавал асуудаг байлаа. “Та энэ амьдралдаа юунд хамгийн ихээр харамсаж байна вэ?”. Тэд өвчин зовлон, царай зүс, ааш зангаараа тэс өөр ч дээрх асуултын хариулт “ижил” байсан юм.

    1. Хэн нэгний хүсэлт, хүлээлтээр биш өөрийн хүссэнээр амьдарсан ч болоосой

    Хүн бүрийн хамгийн түрүүнд хэлдэг хариулт нь энэ байлаа. Амьдрал нь дуусах тэр мөчид эргээд харахад “Тэр үед ганц удаа ч болов өөрийнхөөрөө шийдэх минь яав даа” гэсэн бодол өөрийн эрхгүй орж ирдэг. Учир нь бусдын хэлсэн анхааруулга сануулгаас шалтгаалан мөрөөдлөө биелүүлэх олон боломжийг алддаг аж. Эцэг эх, эхнэр нөхөр, үр хүүхдийнхээ хүлээлтэд эзэн болохын тулд өөрийнхөө хүслээр байж чадаагүй нь хамгийн харамсмаар зүйл байжээ.

    2. Юуны төлөө ингэтэл их ажиллав?

    Энэ бол эрэгтэй өвчтнүүдийн хамгийн том харамсал. Тэд гэр бүлийнхээ ирээдүйн төлөө зүтгэсээр үр хүүхдүүдийнхээ өсөж буйг ч анзаараагүй өнгөрсөн. Мөн хайртай гэргийгээ ганц бие ээж шиг амьдруулсан байдаг ба эцэст нь багагүй амжилтанд хүрчихээд хүүхдүүдээ эргэн харах цагт тэд хэдийн холдон одсон байдаг аж. Хэтрүүлж ажилласандаа харамсаж, үхэх цагт өөр дээр нь хэзээ ч ирэхгүй гэмэдэгдсэн үр хүүхдээ хүлээх өвчтөнүүд… Гэвч тэд энэ бүгдийг ирэхгүй гэдгээ мэдэгдсэн тэр хүмүүсийн төлөө л хийсэн шүү дээ.

    3. Өөрийн бодол, мэдрэмжээ ил хэлэх зориг байсансан бол ч…

    Олон хүмүүс бусадтай “энх тайван” харилцаатай байхын тулд шүдээ зуугаад өнгөрдөг. Түүнээсээ болоод бусдад бүү хэл өөртөө ч үнэнч байж чаддаггүй. Энэ байдал даамжирсаар “Би юу хүсч байна вэ?” биш “Би юу хийвэл ямар нэгэн асуудал үүсэхгүй байх вэ?”, “Юу гэж хэлвэл намайг ухаалаг юм аа гэж бодох бол?” гэсэн нөхцөл байдалд тааруулдаг болчихсон байдаг. Харин хөгшрөх тусам өөрийгөө бүрэн илэрхийлж, уурлаж бухимдах үедээ уурлаж, гомдох үедээ гомдож байх минь яавдаа хэмээн харамсдаг байна. Сэтгэл хөдлөлөө чөлөөтэй илэрхийлснээр тухайн үед хэд хэдэн хүнийг бухимдуулж болно. Гэхдээ өөрийн зангаа нуугаагүй учраас тэр хүмүүст хэзээд үнэн төрхөөрөө байдаг гэдгээрээ үнэлэгддэг. Хүмүүс ч чамтай яаж харилцахаа мэддэг болно. Хамгийн гол нь чиний амьдралд худал харилцаа гэж үгүй болох юм.

    4. Найзуудаасаа харьцаагаа таслах хэрэггүй байсан юм

    Эмэгтэйчүүдийн хамгийн их сонгосон хариулт энэ байлаа. Үр хүүхэд, гэр бүл, ажил гэсээр найз нөхдөө орхиж, уулзахаа больж, нэг л мэдэхэд харилцаа нь холдсон байдаг. Харин хамаг бүхнээ зориулсан үр хүүхэд нь том болж, тусдаа гарахын цагт ганцаардлыг хамгийн ихээр мэдэрч, биеэ чагнасаар байгаад өвдөх үе бишгүй. Эцсийн мөчөө хүлээж буй хүмүүс нэгэн цагт үргэлж хамтдаа байсан найзтайгаа уулзах хүсэлтийг ихээр тавьдаг ч уулзаж амжихгүй өнгөрдөг байлаа.

    5. Би өөрийгөө аз жаргалтай амьдрахыг зөвшөөрсөн ч болоосой

    Ийм хариулт авна гэж би огт бодоогүй байлаа. Тэд өнгөрсөндөө зууралдаж, өнгөрсөндөө хүлэгдэж, өнгөрсөндөө харамссанаас болоод одоогийнхоороо амьдрах боломжоо алддаг байж. Хэн нэгнийг аз жаргалтай байлгахын тулд гэхээсээ илүү өөрийгөө аз жаргалтай байлгахын тулд юу ч хийхгүй байсаар, энэ насыг барах үедээ харамсах нь хичнээн харамсалтай вэ?

    Хүн хэзээ өөрийнх нь эцсийн мөч ирэхийг мэдэж байх үедээ бусдын бодол, санааг жинхэнээсээ хамаарахаа больдог. Үнэндээ маргааш ч биднийг үхэл хүлээж байгаа ч юм билүү, хэн ч мэдэхгүй шүү дээ. Муу амлах гээгүй юм шүү. Гэхдээ л хэзээ юу болохыг хэн ч мэдэхгүй байхад аль хэдийнэ болоод дуусчихсан өнгөрсөнд, хэзээ ирэх нь мэдэгдэхгүй ирээдүйн хайр дурлалд, амьдралд чинь тэгтлээ нөлөөлж чадахгүй, хамгийн амархан өөрчлөгддөг зүйлсийн нэг болох бусдын бодолд бүх сэтгэл, эрч хүч, энергээ зарцуулах нь яг юуны төлөө юм бэ?
    Харин түүний оронд маргааш ч бүх зүйл дуусчихаж мэдэх юм шиг зоригтой шийдвэр гаргаж, өөртөө үнэнч байж, энэ ертөнцийг орхихдоо сэтгэл хангалуун, харамсах зүйлгүй байсан нь хамаагүй жаргалтай биш гэж үү? Хэрвээ чи ч гэсэн өнгөрсөндөө харамсахыг хүсэхгүй байгаа бол одоогоороо л амьдар. Харамсал гэдэг зүйлийг амьдралдаа байлгахгүйн тулд зүгээр л хий, яг одоо яамаар байна түүнийгээ л хий. Ихэвчлэн өнгөрсөнд болсон тэр зүйлдээ харамсаад л байдгаас биш чамд юу авчирсныг нь бодож ч үзээгүй байдаг. Тэр үйл явдал болсон учраас л чи илүү хүчтэй, илүү ухаалаг, илүү туршлагатай “өнөөдрийн чи” бий болсон шүү дээ. Тийм болохоор чамд тусласан, “харамсмаар” өнгөрсөнд ч талархаад байх ёстой газарт нь үлдээ.

  • “АЛТАЙ” ХАМТЛАГ МОНГОЛЫН ҮНДЭСНИЙ ЯЗГУУР УРЛАГТ ТОД ГЭГЧИЙН ТАМГА ДАРЖ, ӨӨРСДИЙГӨӨ ЗАРЛАН ТУНХАГЛАЛАА

    Монгол хүн болж төрснөөрөө бахархан баярлах, монгол урлагаа дээдлэн хүндлэх сэтгэл танхим дүүрэн үнэртсэн эрхэм, эгэл сайхан оройг бэлэглэсэн “АЛТАЙ” хамтлагийнхандаа баярлалаа. Баярлалаа гэдэг үг ч багадана.

    Алтай” хамтлагийн 5 жилийн ойдоо зориулсан “Золгоё доо” тоглолт үнэхээр халуун дулаан уур амьсгал, хамтдаа дуулж бүжиглэсэн эерэг сайхан орчинд болж өнгөрлөө. Монгол урлагийн, тэр тусмаа язгуур урлагийн жинхэнэ мөн чанар, монгол хүний мах цусанд шингэсэн тэр гайхалтай авъяас чадвар, хэдэн зуунаар хичнээн үеэрээ өвлөн тээж ирсэн тэр агуу өв уламжлалыг утгаар нь харуулж, монгол хүний ур ухаанаар бүтсэн жинхэнэ монгол хөгжмийн дуу эгшгийн уран тансагийг мэдрүүлэн ойлгуулсан сайхан үдэш сайхан тоглолт. “Алтай” хамтлаг 5 нас хүрлээ. Хүүхдээр бол хэл, хөлд бүрэн орж, орчлонг таньж мэдэх сониучхан насан дээрээ яваа тэд анхны бие даасан тоглолтоо нүүр бардам, нэр бүтэн хийж чадлаа. Энэ бол том амжилт, том гараа. Хийж бүтээх ид насандаа яваа уран бүтээлч дүү нартаа сэтгэлийн дэм, урам өгөх нь хамгаас үнэтэй бэлэг болох бизээ. Тийм ч учраас та нарыгаа бурмаар биш урмаар шагная. Та нар мундаг байсан. Та нар жинхэнэ мах цусаараа, оюун сэтгэлгээгээрээ, зүрхээрээ, тархиараа тэр агуу их өв соёлыг тээж яваа, тэгээд түүнийгээ мэргэжлийн хэмжээнд хүртэл хөгжүүлэн яваа өсөх ирээдүйтэй залуус. Та бүхнээс их ирээдүйг, их амжилтыг олж харсан шүү. Ёстой л нөгөө “Түрүүнд төрсөн чихнээс, сүүлд ургасан эвэр дээр” гэдэг үгийн үнэн мөнийг та нар харуулж байна. Монголын урлагийн ертөнцөд, тэр тусмаа этно хэмээн нэрлэгддэг язгуур урлагийн энэ төрөлд та нар цахиур хагалж чадлаа.

    Яагаад гэвэл та нарт 1-рт хэдэн үеэрээ дамжин ирсэн эцэг эхийн, өвөө эмээгийн, элэнц хуланцын үнэлж боломгүй агуу гени байна. 2-рт тийм үнэ цэнтэй өвийг тээж яваагаа олж мэдсэн, түүнийгээ хөгжүүлэх хөдөлмөрч чанар, үнэнч сэтгэл байна. 3-рт энэ бүхнийг чинь гаднын соёлтой хольж хутган саармагжуулахгүйгээр язгуураар нь хөгжүүлэх чадвартай сэтгэлтэй агуу продюсер Ганпүрэв байна. 4-рт энэ бүхнийг чинь мэргэжлийн хэмжээнд хүртэл хөгжүүлж чадах авьяаслаг хөгжимчин Мөнх-Эрдэнэ байна. Ингээд л бүх юм яг сайхан, утгаараа, цогцоороо хөгжих ховорхон боломж та бүхэнд тохиожээ. Хэн бүхэнд тохиогоод байдаггүй энэ бүх тохиолыг та бүхэн чадлынхаа хирээр, бүх боломжоороо ашиглан хичээх юм бол ирээдүй чинь тодоос тод гэрэлтэж байна. Боломжийг бүү алд, урагшаа улам ихийг хийгээрэй залуусаа.

    “Алтай” хамтлагийн тоглолтыг үзсэн хүн бүхэн ам сайтай байж, сэтгэл өег гарцгаасан. Танхим дүүрэн үзэгч тэр чигтээ бүжиглэж, тэнд лав мөрөө ч хөдөлгөхгүй үлдсэн хүн байхгүй байхаа. Тайз, хувцас, хөгжим, хамтлагийн авьяаслаг залуус, тэдний дуу хоолой, хөгжмийн дуугаралт, бий бийлгээ. Энэ бүхэн ёстой л “монгол” хэмээх зургаахан үсэгтэй үгний жинхэнэ мөн чанарыг харуулсан. Хамтлагийн гишүүн бүр өөр өөрийн өвөрмөц онцлогтой, өөр өөрийн гүйцэтгэх үүрэгтэй, тэр ч бүү хэл нэг хүн 3-4 хүний үүргийг гүйцэтгэж байгаа нь үнэхээр талархууштай. Тэд хуурдана, цуурдана, хөөмэйлнө, бийлнэ, товшино, дуулна, бөмбөрдөнө, ятга тоглоно. Яг л заяанаасаа, байгалиасаа төрсөн юм шиг аашилна. Энэ нь бүр ч бахархалтай. Ах дүү хоёр бийлээч Ганзориг, Гүрбазар хоёрыг бийлэхэд үзэгчид маш талархалтайгаар хүлээн авч баяр хүргэж байсан. Тэд цаанаасаа л нэг донжтой, хөдөлж байгаа биеэрээ нүүрээрээ нүдээрээ илэрхийлж байгаа бүхэн нь утга учиртай, учир жанцантай. Аргагүй л 12 дахь үеийн өв тээгч, өвлөн бийлээчид шүү. Хамтлагийн гишүүн Даваадалай. Нүдээрээ инээсэн энэ хөөрхөн хүүд их юм бий. Тэр дуулна, хөөмэйлнө, исгэрнэ, бөмбөрдөнө, бас бийлнэ. Ер нь хамтлагийнхан бүгд бийлнэ. Ингэж нэг хүн олон төрлийг чадна гэдэг тийм ч амар биш л дээ. Далай тоглолтын дундуур өөрөө ярьж хөтлөн, тоглох бүтээл бүрээ тайлбарлан залж явсан нь бас ч чамгүй хэл яриа сайтайнх биз. Тэр 3 дахь үеийн хээмэйч. Харин хамтлагийн ахлагч, хөөрхөн инээдэг Санчир охин бол 4 дэх үеийн хуурч. Санчир хуурдана, бас хөөрхөн эвлэгхэн дуулна, бийлнэ. Эмэгтэй хуурч цөөхөн болоод ч тэрүү түүнийг хуурдахад үзэгчид талархалтай хүлээн авч байсан. Тун чадварлаг хуурдаж, тэгээд зэрэгцүүлэн дуулах энэ охиныг магтахаас аргагүй, бүх онцгойлон баяр хүргэмээр санагдсан. Хамтлагийн дуу хоолой болж аргил сайхан хоолойгоор дуулж хөөмэйлж хуурдаж суух бүдүүн боргил төрхтэй Арванд тусгайлан бас баяр хүргэе. Засагт хааны Цахиур Төмөрийг санагдуулам ханхар сайхан бор эрийг хачин сайхан хоолойгоор дуулахад танхим нүргэлэх шиг болж байсан. Хамтлагт яруухан дуутай ятга хөгжмөөр өнгө нэмдэг даруухан охин Баасанжаргал. Дуу цөөтэй, даруухан энэ охин ирээдүйд багшийнхаа шийрийг хатаах нэрт ятгачин болох бизээ. Мөнх-Эрдэнийн шавь гэдгээрээ бахархан багшаасаа ихийг сурч яваа энэ охин Алтай ятга, аху ятгаар уран сайхан тоглож хамтлагтаа өөрийн үүргээ сайн гүйцэтгэдэг. Ингээд хамтлагийн 6 залуу бүгд онцогтой, олж харах магтаж сайшаах зүйл ихтэй.

    “Алтай” хамтлагийн өдий зэрэгтэй явж, өөрийн гэсэн байр сууриа олсон байгаагийн гол утга учир болж, ноён нуруу хангай шиг түшиг нь болсон хүн бол хамтлагийн продюсер, Монгол угсаатны хөгжмийн товчооны тэргүүн, Монголын хөгжмийн зохиолчдын холбооны дэд тэргүүн, хөгжмийн зохиолч, хөгжим судлаач Д.Ганпүрэв юм. Ганпүрэв өөрийн олон жилийн хөдөлмөр зүтгэл, хүсэл мөрөөдөл болсон Алтай ятгыг түгээн дэлгэрүүлэх, нутагшуулан хөгжүүлэх зорилготой төслийнхөө хүрээнд энэ хамтлагийг лабратори хамтлаг болгон байгуулсан бөгөөд тэр үнэхээр нүдтэй, холч ухаантай хөгжмийн төлөө, язгуур урлагийн төлөө сэтгэлтэй хүн гэдэг нь олон олон зүйл дээр ажиглагддаг. Тэр энэ хамтлагийн залууст эцгийн хайраар, ахын сэтгэлээр, продюсерын ухаанаар, уран бүтээлчийн онгодоор хандаж, тэдний хөлийг дөрөөнд гарыг ганзаганд хүргэсэн. Тэр арай дэндүү эгэл энгийн хүн. Тэр өнгө мөнгө, нэр төр, сандал суудал хэзээ ч хөөцөлддөггүй. Түүний зүрх сэтгэл жинхэнэ урлагийн төлөө л цохилдог байх. Тэд бие биенээ олсноороо азтай. Жинхэнэ унаган авьяасаараа төрмөл төрхөөрөө ийм хүүхдүүдийг олсон нь Ганпүрэвийн хувьд хүсэл мөрөөдлөө биелүүлэх, монголыг монголоор нь үлдээх язгуур урлагийг язгуураар нь байлгаж дэлхийд монголын нэрийг тод гэгч тамгалах хамгийн зөв сонголт. Хамтлагийн залуус энэ л хүний дэг сургаалиар хүмүүжин боловсорч багаар ажиллах, хамтаараа амжилтанд хүрэх гэдгийн ухааныг олйгож хамтлагийнхаа үнэ цэнийг бий болгож олж харж чадсан. Тэдний хувьд бол ийм сэтгэлтэй, урлагийг, авьяасыг мөнгө болгож хардаггүй тун цөөхөн уран бүтээлчдийн нэгд тоогдсонороо азтай. Ингэж нийлсэн хойно тэд амжилтад хүрэх нь дамжиггүй.

    Атраараа байсан талбайд үр тарьж соёолуулан, тэр үрээ цэвэр цусны монгол ногоо болгон ургуулахаар мэргэжлийн талаас нь харж хандаж хэлж ярьж, сургаж яваа хүн бол нэрт хөгжимчин, ятгач Мөнх-Эрдэнэ. Тэр өөрөө урлагт үнэн сэтгэлээсээ дурласан, хөгжмийн төлөө амьдарч яваа бүсгүй. Ханийнхаа зүрхний цохилт бүрийг мэдэрч хамтдаа 20 гаруй жил зүтгэн халуунд халж хүйтэнд нь хөрнө гэдэг шиг жаргал зовлон, хэцүү хүнд бүхнийг нь хамтдаа үүрэлцэн нэгэн биеийн нөгөө тал нь болон зүтгэж яваа эмэгтэй. Тэр монголын хөгжмийн урлагт өөрийн гэсэн тод гэгчийн тамгыг дарж, хэн ч хэзээ ч үгүйсгэж чадахгүй тийм л мөрийг зурайтал гаргаж яваа ховорхон авьяастай, дэндүү цоглог чадварлаг ятгачин. Ингээд “Алтай” хамтлагийн бүрэлдэхүүн энэ дээ. Тоглолтын хувьд яах аргагүй мэргэжлийн хэмжээний, монголоо ханхлуулсан гайхалтай сайхан тоглолт. Тэнд тоглогдсон бүтээл бүхэн сонирхолтой, онцлогтой, давтагдашгүй байж танхим үзэгчээр дүүрэн, үзэгчид бахархалаар дүүрэн байсан. Тоглолтын найруулга сайхан байж алтай ятга, алтай их ятга, аху ятга, аху их ятга өнгө эгшиг нэмэн чимсэн. Мэдээж нэрт ятгач Мөнх-Эрдэнэ ур чадвар, авьяас онгодоороо, цоглог жавхаалаг тэр төрхөөрөө тоглолтын бас нэгэн шигтгээ байж үзэгчдийн талархалыг хүлээсэн. Тоглолтын төгсгөлд танхим дүүрэн үзэгч босох нь босож, суудал дээрээ бүжих нь бүжиж, тайз зрителийн ялгаа гаралгүй хамтдаа тойрон бүжиг хийсэн нь хамгийн халуун дулаан, хамгийн оргил үе байлаа. Ганпүрэвийн хүсэл мөрөөдлийн нэгээхэн хэсэг болсон тойрон бүжиг гэдэг үнэхээр тархай монгол түмний, энэ хатуу харгис бохир муухай нийгмийн золиосонд стресс бухимдалд дарлагдсан ард түмний сэтгэлд итгэлийн гэгээ баяр баясал авч ирэх эхлэл болж чадлаа. Ингэж олон олон зүйлийн эхлэлийг тавьж, онгод авьяасаараа хүн бүхний сэтгэлд гэгээ өгсөн “Алтай” хамтлагийнхандаа монгол түмний өмнөөс баярлалаа гэж хэлье. Тоглолтын дараах VIP өрөөний уулзалт, талархал илэрхийлэх мөч, бяцхан хөөрхөн хүлээн авалтууд ч бас маш эгэл энгийн сайхан болсон. Ний нуугүй хэлэхэд ихэнх тоглолт уран бүтээлийн дараах ийм арга хэмжээ ихэвчлэндээ сайд дарга нарыг урьсан, бие биедээ худал тал зассан нэг тиймэрхүү л болдог. Ганпүрэв өөрөө эгэл энгийн хүн тэр ч утгаараа хийж байгаа хандаж байгаа бүхэн нь яг тийм л энгийн бөгөөд амьдралд ойр сайхан болдог. Энэ удаа ч бас эгэл байж тэнд сайд дарга нар биш сайхан сэтгэлээ илэрхийлэх гэсэн хүмүүс, эрдэмтэн мэргэд судлаач нар цуглаж, тэдний хийж бүтээж байгаад судалгаа шинжилгээтэй үнэлэлт дүгнэлт өгсөн халуун дулаан уур амьсгалтай байсан нь ихэд дотно мэдрэмж төрүүлсэн. Хамтлагийн 6 гишүүн нэг хүн шиг нэгдэж чаддаг, зовлон жаргал бүхнээ хуваалцаж чаддаг шиг тэдний аав ээж нар ч бас хоорондоо холбоотой байж, болох болохгүйгээ ярилцан, жаргал зовлонгоо хуваалцдаг хэмээн ярьсан нь үнэхээр сайхан сэтгэгдэл төрүүлж байлаа. Аав ээж нар нь хүүхдүүддээ өөр өөрт нь зориулсан хөгжмийг бэлэглэж, аавын оронд аав ээжийн оронд ээж болсон Ганпүрэв, Мөнх-Эрдэнэ хоёрт алд цэнхэр хадаг мөнгөн аяга барин сэтгэлийн үгээ хэлэн мэхийн ёслож байгаа нь бахархамаар. Дөнгөж хорь гаруйхан насандаа яваа, ёстой л нөгөө галзуу барын аманд гараа хийхээс ч буцахгүй насандаа яваа залуус маань өргүүлсэн ээж аав хоёртоо талархал илэрхийлэн, сэтгэлийн үгээ хэлэхдээ хоолой зангируулан нулимсаа арчиж тэнд байсан хүмүүсийг ч бас огшоогоод авсан. Хоолны дараа чин сэтгэлийн үгс ундарч, аав нар нь хуурдаж хамтдаа бийлэж тэр орчин тэр чигтээ халуун дулаан уур амьсгалд умбасан сайхан үдэш байлаа. Алтай хамтлаг түүний продюсер Ганпүрэв, Мөнх-Эрдэнэ нартаа чин сэтгэлийн хамгийн том баярыг хүргэе. Та бүхэн санасан зорьсон бүхнийхээ эхлэлийг маш амжилттай тавьлаа. Цаашид та бүхний зам дардан байж монгол түмнийг монголоороо бахархах тэр бахархалд нь умбуулан баясуулан цэнгүүлж бас ухааруулан ойлгуулж улам ихийг хийж бүтээгээрэй. Та бүхний ирээдүй гэрэлтэй бас дардан байна. Урагшаа…

    Сэтгүүлч Ё.Мөнхзаяа
    Эх сурвалж: https://www.facebook.com/yondon.zaya/posts/9503890…

  • ЦЭГЭЭР НААДЪЯ хүүхдийн бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх төсөл Чингэлтэй дүүрэгт

    “ЦЭГЭЭР НААДЪЯ- Хүүхдийн бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх төсөл” Чингэлтэй дүүрэгт хэрэгжиж ҮР ДҮНГИЙН БАЯР-аа хийлээ.

    Хамтран ажилласан Чингэлтэй дүүргийн Боловсролын хэлтсийн хамт олонд талархал илэрхийлье.

    Чингэлтэй дүүргээс шалгарсан ОНЦЛОХ 9 БАГШ-даа онцгойлон талархал илэрхийлье!

    “ЦЭГЭЭР НААДЪЯ-Хүүхдийн бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх төсөл”-д амжилттай оролцож хүүхэд нэг бүрийн хөгжлийг дэмжин, эцэг эхийн оролцоог нэмэгдүүлж, шинэ шинэлэг хэрэглэгдэхүүн санаачлан хийж, ажиглалт тэмдэглэл хөтлөн, бичвэрийн дэвтрээр хүүхдийг цогц байдлаар хөгжүүлэхээс гадна ахисан түвшний үнэлгээнд хүртэл ашиглаж санаачилгатай ажилласан
    ОНЦЛОХ БАГШ-Р.Мягмарсүрэн /39-р Ц/,
    ШИЛДЭГ БАГШ-Н.Оргилсайхан /108-р Ц/,
    ОЮУНЛАГ БАГШ-Д.Энхбилэг /33-р Ц/,
    СУДЛААЧ БАГШ-Д.Энхээ /102-р Ц/,
    ЧАДВАРЛАГ БАГШ-Г.Өлзийжаргал /9-р Ц/,
    ХҮМҮҮНЛЭГ БАГШ-Б.Нямсайхан /173-р Ц/,
    ХӨДӨЛМӨРЧ БАГШ-Ц.Цогзолмаа /173-р Ц/,
    АВЬЯАСЛАГ БАГШ-Д.Жаргал /33-р Ц/,
    БҮТЭЭЛЧ БАГШ-Б.Зулаа /70-р Ц/ нартаа талархал илэрхийлье!

    Түүнчлэн бид бүхний урилгыг хүлээн авч хүрэлцэн ирсэн ЧД-н Боловсролын Хэлтэсийн дарга Т.Ням-Очир танд хамт олныхоо өмнөөс талархал илэрхийлж, ажлын өндөр амжилт хүсье!

    Баярын үйл ажиллагаанд:
    -Хүүхдийн 1000 бүтээлийн үзэсгэлэн;
    -Онцлох 9 багшийн “Хүүхдийн бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлсэн туршлага”;
    -Төслийн тайлан, үр дүн;
    -9 багш, 9 хүүхдэд шагнал гардуулах.

    “ЦЭГЭЭР НААДЪЯ” төслийн баг хам олон

    Чингэлтэй дүүрэгт хэрэгжсэн 8 том төсөлт ажлын нэг “Цэгээр наадъя-Хүүхдийн бүтээлч сэтгэлгээг хөгжүүлэх төсөл”-ийн багт тус дүүргийн
    4-р цэцэрлэгийн арга зүйч Байгалмаа,
    39-р цэцэрлэгийн арга зүйч Ариунзаяа,
    70-р цэцэрлэгийн арга зүйч Энхтунгалаг,
    173-р цэцэрлэгийн арга зүйч Ариунжаргал,
    “СӨБ-ын шинэчлэл” ТББ-ын УЗ, ахмад багш Дашмаа нар ажиллалаа.

    2016.05.18
    23-р сургуулийн “Урлаг заал”

    “Сургуулийн өмнөх боловсролын шинэчлэл” ТББ

    https://www.facebook.com/SUBSHNGO/

  • ​“ААВТАЙГАА ХАМТ” ОХИДЫН ҮДЭШЛЭГ

    Та, амьдралынхаа утга учир, эрхэм зүйл болсон гэр бүл үр хүүхэддээ хэр их цаг гаргаж, анхаарал хандуулдаг вэ? Технологийн хөгжил, мэдээллийн шуурга, нийгмийн стресс бухимдал дунд туучин явахдаа амьдралынхаа хамгийн гол хүмүүсийг орхигдуулах нь элбэг. Тэр дундаа танд бурхнаас бэлэг болон ирсэн охин үр тань ирээдүйн сайхан бүсгүй, сайн эмэгтэй, халамжит эхнэр, ухаант эх болох учиртай. Үүний тулд бага балчраас нь анхаарах нь эцэг эхчүүд та бидний үүрэг билээ. Энэ л эрхэм чухал үүргээ биелүүлэхэд тань тус нэмэр болох зорилгоор “Аавтайгаа хамт” охидын үдэшлэгийг зохион байгуулж байна.

    Та энэхүү үдэшлэгт охинтойгоо хамт ирснээр:

    • Бяцхан гүнжийнхээ дотоод ертөнцөөр хамт аялна.
    • Охинтойгоо хамт дуулж, бүжиглэнэ.
    • Тэмцээн уралдаанд хамт оролцоно.
    • Охиныхоо нууц авьяасыг нээнэ
    • Хонжворт сугалаанд азаа үзнэ.
    • Дусгалын зураг татуулна.
    • Амттангаар дайлуулна.
    • Гарын бэлэг гардан авна.
    • Гэнэтийн бэлэг …

    Хамгийн гол нь бяцхан үр чинь тантай хамт байхдаа өөрийгөө илүү эрх чөлөөтэй, хүчтэй зоригтой бас аюулгүй гэдгээ мэдэрч, танаар бахархах тэр сайхан мэдрэмжийг сэтгэлдээ хэзээ ч мартагдашгүйгээр хадгалан үлдээнэ. Үүнээс илүү аз жаргал бий гэж үү? Энгэрт тань эрхлэх бяцхан сахиусан тэнгэртэйгээ хамт хамгийн дурсамжит, гэгээн мөчөө мөнхлөөрэй.

    Хаана: Улаанбаатар чуулгын байр

    Хэзээ: Удахгүй товлоно

    Зохион байгуулагч: Уран бүтээлийн Язгуур нэгдэл

    Холбоо барих: 98983134, 99152511

    https://www.facebook.com/YAZGUURgroup/